การประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา

1. การประกันคุณภาพภายในสถานศึกษาการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา แนวทางพัฒนาสู่อัตลักษณ์ที่กำหนด นายธีรยุทธอุทธา ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านหนองคู(โสภณประชานุกูล) http://www.nongkhoo.in.th/index.php

2. ความหมายอัตลักษณ์ • อัตลักษณ์ หากแปลตรงตัวจะมาจาก อัต+ลักษณ์ หมายถึง ลักษณะเฉพาะ คำนี้ราชบัณฑิตยสถาน*ได้ให้ความหมาย ดังนี้ คำว่า อัตลักษณ์ (อ่านว่า อัด-ตะ-ลัก) ประกอบด้วยคำว่า อัต (อัด-ตะ) ซึ่งหมายถึง ตน หรือ ตัวเอง กับ ลักษณ์ ซึ่งหมายถึง สมบัติเฉพาะตัว • คำว่า อัตลักษณ์ ตรงกับคำภาษาอังกฤษว่า identity (อ่านว่า ไอ-เด็น-ติ-ตี้) หมายถึง ผลรวมของลักษณะเฉพาะของสิ่งใดสิ่งหนึ่งซึ่งทำให้สิ่งนั้นเป็นที่รู้จักหรือจำได้ เช่น นักร้องกลุ่มนี้มีอัตลักษณ์ทางด้านเสียงที่เด่นมาก ใครได้ยินก็จำได้ทันที. สังคมแต่ละสังคมมีอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของตนเอง โลกาภิวัตน์ทำให้อัตลักษณ์ของสังคมไทยเปลี่ยนไป

3. รู้จักกับ อัตลักษณ์สถานศึกษากับการประเมินภายนอกรอบสาม • การประเมินคุณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ. ๒๕๕๔ – ๒๕๕๘) ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน กำหนดให้มีตัวบ่งชี้ ดังนี้ -ตัวบ่งชี้พื้นฐาน จำนวน ๘ ตัวบ่งชี้ มีค่าน้ำหนัก ๙๐ คะแนน (จำนวน ๒๔ ตัวบ่งชี้ย่อย แต่ละตัวบ่งชี้มีค่าน้ำหนัก ๒.๕ คะแนน ยกเว้นตัวบ่งชี้ย่อยที่ ๕.๑ , ๕.๒ , ๖.๑-๖.๕ , ๗.๑ และ ๘ มีค่าน้ำหนัก ๕ คะแนน ส่วนตัวบ่งชี้ย่อยที่ ๖.๖ มีค่าน้ำหนัก ๑๐ คะแนน) -ตัวบ่งชี้อัตลักษณ์ มีจำนวน ๒ ตัวบ่งชี้ มีค่าน้ำหนัก ๕ คะแนน (แต่ละตัวบ่งชี้มีค่าน้ำหนัก ๒.๕ คะแนน) -ตัวบ่งชี้มาตรการส่งเสริม มีจำนวน ๒ ตัวบ่งชี้ มีค่าน้ำหนัก ๕ คะแนน (แต่ละตัวบ่งชี้มีค่าน้ำหนัก ๒.๕ คะแนน)

4. รู้จักกับ อัตลักษณ์สถานศึกษากับการประเมินภายนอกรอบสาม จากมาตรฐานการประกันคุณภาพภายใน สพฐ. ด้านที่ ๔ มาตรฐานด้านอัตลักษณ์ของสถานศึกษา (ปฐมวัย) มาตรฐานที่ ๑๐ การพัฒนาสถานศึกษาให้บรรลุเป้าหมายตามปรัชญา วิสัยทัศน์ และจุดเน้นของการศึกษาปฐมวัย (ประถมฯ)มาตรฐานที่ ๑๔ การพัฒนาสถานศึกษาให้บรรลุเป้าหมายตามวิสัยทัศน์ ปรัชญาและจุดเน้นที่กำหนดขึ้น(๕ คะแนน)” ตัวบ่งชี้ด้านอัตลักษณ์กำหนดไว้ตัวบ่งชี้ที่ ๙. การพัฒนาสถานศึกษาให้บรรลุเป้าหมายตามวัตถุประสงค์ของการจัดตั้ง หรือจุดเด่น หรือลักษณะพิเศษของประเภทโรงเรียน การกำหนดอัตลักษณ์สถานศึกษา จึงควรพิจารณาจากการดำเนินงานของสถานศึกษา ความสำเร็จของสถานศึกษา วิสัยทัศน์ พันธกิจและบริบทของสถานศึกษา ซึ่งบุคลากรทุกคนควรมีส่วนร่วมในการกำหนดอัตลักษณ์ การกำหนดอัตลักษณ์ต้องไม่มากจนเกินไป เป็นอัตลักษณ์ที่ชุมชนรับรู้ ซึ่งอาจเขียนในรูปคำขวัญหรือวิสัยทัศน์เพื่อให้จำได้ง่ายการกำหนด อัตลักษณ์าจกำหนดเป็นภาพรวมของโรงเรียน หรือแบ่งตามขอบข่ายงาน

5. ตัวอย่างBest Practice การกำหนดอัตลักษณ์โรงเรียนบ้านหนองคู(โสภณประชานุกูล) อัตลักษณ์โรงเรียนที่กำหนดในภาพรวม ปฐมวัย:ยิ้มแย้มมารยาทเด่น เน้นจิตอาสา ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ประถมศึกษา:วิชาการเด่น เน้นจิตอาสา ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

6. ตัวอย่างดีๆการกำหนดอัตลักษณ์โรงเรียนตัวอย่างดีๆการกำหนดอัตลักษณ์โรงเรียน • การกำหนดอัตลักษณ์โรงเรียนไม่จำเป็นต้องกำหนดเป็นคำขวัญเสมอไป • อาจกำหนดไว้เป็นข้อ ๆ ตามจุดเด่นของสถานศึกษาและเป็นสิ่งที่สถานศึกษาปฏิบัติได้จริง • ตัวอย่างการกำหนดอัตลักษณ์สถานศึกษา เช่น •            -โรงเรียนส่งเสริมความเป็นไทย โรงเรียนหลักสูตรสถานศึกษาเยี่ยม โรงเรียนวิถีพุทธเน้นจิตอาสา •            -โรงเรียนมีอัตลักษณ์ด้านการเรียนรู้แบบโครงงาน •            -โรงเรียนในโครงการตามพระราชดำริ •            -โรงเรียนเศรษฐกิจพอเพียง •            -โรงเรียนจัดการเรียนแบบ BBL •            -โรงเรียนบริหารงานแบบมีส่วนร่วม •            -โรงเรียนไฮเทค ICT สู่สากล •            -โรงเรียนที่ดีเด่นด้านการสอนคละชั้น (โรงเรียนขนาดเล็ก) •            -โรงเรียนที่อาศัยชุมชนเป็นวิทยากรให้ความรู้นักเรียน ครูพ่อ ครูแม่ ครูพระ ครูตำรวจ ครูหมออนามัย (โรงเรียนขนาดเล็ก) •           -โรงเรียนสองภาษา (ภาษาที่สอง) โรงเรียนยิ้ม (แบบอำเภอยิ้ม)

7. หาจุดเด่น “มุ่งเน้นอัตลักษณ์ของโรงเรียน" ตัวบ่งชี้ด้านอัตลักษณ์จะเป็นตัวที่ช่วยให้สถานศึกษาที่มีขนาดต่างกันมีบริบทต่างกัน โดยเฉพาะสถานศึกษาขนาดเล็กสามารถพัฒนาสถานศึกษาให้บรรลุเป้าหมายตามวัตถุประสงค์ของการจัดตั้ง หรือจุดเด่น หรือลักษณะพิเศษของประเภทโรงเรียน ดังนั้นสถานศึกษาแต่ละแห่งจึงควรกำหนดอัตลักษณ์ให้เหมาะสมกับโรงเรียน มุ่งเน้นอัตลักษณ์ที่เป็นจริงเชิงประจักษ์

8. พัฒนานักเรียนสู่ “อัตลักษณ์” (สพฐ.)มาตรฐานที่ ๑๐ การพัฒนาสถานศึกษาให้บรรลุเป้าหมายตามปรัชญา วิสัยทัศน์ และจุดเน้นของการศึกษาปฐมวัย ระดับปฐมวัย ด้านความรับผิดชอบ - อาบน้ำ แต่งตัว(เครื่องแบบนักเรียน) ได้ด้วยตนเอง - รับประทานอาหารได้ด้วยตนเอง - มีพื้นฐาน ปัด กวาด เช็ด ถู เบื้องต้นได้ - รู้จักเก็บรักษาสิ่งของเข้าที่อย่างเป็นระเบียบ ด้านความสะอาด - รักษาความสะอาดร่างกายได้อย่างสม่ำเสมอ - สามารถแปรงฟันได้ถูกวิธี - แต่งกายสะอาดเรียบร้อย - มีสุขนิสัยที่ดีต่อความสะอาด (การปฏิบัติจนเป็นนิสัย) ด้านมารยาทงาม - รู้จักแสดงความเคารพต่อครู - รู้จักทำความเคารพต่อผู้ปกครองและผู้ใหญ่ - ใช้คำพูดสวัสดี ขอโทษ ขอบคุณ มีอะไรให้ช่วยไหมครับ/ค่ะ ถูกต้องตามโอกาสอย่างเหมาะสม

9. พัฒนาผู้เรียนสู่ “อัตลักษณ์” เชิงประจักษ์ (สพฐ.)มาตรฐานที่ ๑๔ การพัฒนาสถานศึกษาให้บรรลุเป้าหมายตามวิสัยทัศน์ ปรัชญาและจุดเน้นที่กำหนดขึ้น ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-3 ด้านความรับผิดชอบ - ช่วยเหลืองานบ้านเพื่อแบ่งเบาภาระผู้ปกครอง - ปฏิบัติหน้าที่เวรตามที่ได้รับมอบหมายอย่างสม่ำเสมอ - ทำการบ้านตามที่ครูมอบหมายทุกครั้ง - อุทิศเวลาและกำลังกายเพื่อส่วนรวม ด้านความสะอาด - ร่างกายสะอาด - การแต่งการสะอาด - สมุด เครื่องเขียน แบบเรียนและเครื่องมือเครื่องใช้สะอาดและเป็นระเบียบ - ห้องเรียน โต๊ะเรียน บริเวณห้องเรียน สะอาดเป็นระเบียบ - มีสุขนิสัยรักความสะอาด ด้านมารยาทงาม - รู้จักแสดงความเคารพต่อนักเรียนรุ่นพี่ - รู้จักแสดงความเคารพต่อครู - รู้จักแสดงความเคารพต่อผู้ปกครองหรือผู้ใหญ่ - ใช้คำพูดสวัสดี ขอโทษ ขอบคุณ มีอะไรให้ช่วยไหมครับ/ค่ะ ถูกต้องตามโอกาสอย่างเหมาะสม

10. พัฒนานักเรียนสู่ “อัตลักษณ์” ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4-6 ด้านความรับผิดชอบ ด้านความสะอาด - ช่วยเหลืองานบ้านเพื่อแบ่งเบาภาระผู้ปกครอง - ร่างกายสะอาด - ปฏิบัติหน้าที่เวรตามที่ได้รับมอบหมายอย่างสม่ำเสมอ - การแต่งการสะอาด - ทำการบ้านตามที่ครูมอบหมายทุกครั้ง - สมุด เครื่องเขียน แบบเรียนและเครื่องมือเครื่องใช้สะอาดและเป็นระเบียบ - อุทิศเวลาและกำลังกายเพื่อส่วนรวมโดยไม่ชักช้า - ห้องเรียน โต๊ะเรียน บริเวณห้องเรียน สะอาดเป็นระเบียบ - รู้จักการเป็นผู้นำผู้ตามที่ดี(รู้หน้าที่) - มีสุขนิสัยรักความสะอาด - ช่วยเหลืองานโรงเรียนโดยมีจิตสาธารณะ - เป็นตัวอย่างที่ดีในด้านความสะอาดและช่วยรณรงค์ให้รุ่นน้องรักษาความสะอาด ด้านมารยาทงาม - รู้จักแสดงความเคารพต่อนักเรียนรุ่นพี่ - รู้จักแสดงความเคารพต่อครู - รู้จักแสดงความเคารพต่อผู้ปกครองหรือผู้ใหญ่ - ใช้คำพูดสวัสดี ขอโทษ ขอบคุณ มีอะไรให้ช่วยไหมครับ/ค่ะ ถูกต้องตามโอกาสอย่างเหมาะสม - รู้จักการไหว้บุคคลต่างๆอย่างถูกต้อง - รู้จักวิธีการกราบที่ถูกต้อง - รู้จักมารยาทในการพูด การฟัง การอ่าน การเดินและการนั่ง

11. กิจกรรมของสถานศึกษาที่ใช้ขับเคลื่อนคุณลักษณะตามอัตลักษณ์ที่กำหนดกิจกรรมของสถานศึกษาที่ใช้ขับเคลื่อนคุณลักษณะตามอัตลักษณ์ที่กำหนด • ระดับปฐมวัยและระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน • วางแผนจัดทำโครงการการขับเคลื่อนอัตลักษณ์ของสถานศึกษา • ดำเนิน การปฐมนิเทศนักเรียนและผู้ปกครองนักเรียนให้ทราบอัตลักษณ์ของสถานศึกษาและขอความร่วมมือให้ผู้ปกครองช่วยขับเคลื่อนให้เป็นไปตามคุณลักษณะที่สถานศึกษา กำหนด • มอบหมายให้คณะครูทุกคนเกิดความตระหนักร่วมมือ ร่วมใจ ช่วยกันชี้แนะชี้นำเมื่อเห็นนักเรียนปฏิบัติไม่ถูกต้อง • ปิดประกาศข้อตกลงสิ่งที่นักเรียนต้องปฏิบัติ ไว้ในที่เปิดเผยและมอบหมายครูเวรต้องทำการอบรมนักเรียนให้ซึมซับเป็นไปตาม อัตลักษณ์ของสถานศึกษาอย่างต่อเนื่อง • ภายหลังที่นำสู่การปฏิบัติไปได้ระยะหนึ่งมอบหมายให้ครูประจำชั้นทำการตรวจสอบ ทบทวนคุณลักษณะของนักเรียนตามตัวชี้วัดที่กำหนดทั้ง 3 ด้าน ภาคเรียนละ 1 ครั้ง • ทำการประเมินผลการดำเนินงานการขับเคลื่อนอัตลักษณ์ที่เกิดกับนักเรียนเมื่อสิ้นปีการศึกษาและทำการสรุปรายด้าน • ประเมิน ความพึงพอใจในการขับเคลื่อนอัตลักษณ์ “สถานศึกษาส่งเสริมความรับผิดชอบ สะอาด มารยาทงาม ” กับผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายเมื่อสิ้นปีการศึกษา • รายงานผลการประเมินอัตลักษณ์และความพึงพอใจให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องและสาธารณชนทราบ

12. จบการนำเสนอ สวัสดี Teerayut2503@gmail.com