Municipalne obveznice -Zadovoljenje opštinskih kapitalnih ulaganja i razvojni impuls -

1. Municipalne obveznice-Zadovoljenje opštinskih kapitalnih ulaganja i razvojni impuls- mr Džafer Alibegović Dubrovnik, decembar 2010.

2. Ograničenje odgovornosti • Informacije koje su sadržane u predstojećoj prezentaciji su djelo autora i ne predstavljaju nužno stavove Komisije za vrijednosne papire Federacije BiH, njenog predsjednika, zamjenika predsjednika ili ostalih članova, kao ni ostalih zaposlenika u Komisiji

3. Pojam i priroda municipalnih obveznica • Municipalne obveznice su dužnički vrijednosni papiri (obligacije) koje izdaju jedinice lokalne samouprave (opštine, gradovi, okruzi, pa i savezne države u SAD), radi prikupljanja sredstava za finansiranje projekata od javne koristi, najšire vrste • Dakle, kao finansijski instrument obveznice, a kao izvor finansiranja nefiskalni (vanbudžetski) prihod jedinica lokalne samouprave • I kao takve nama poznate – obveznice “narodnog zajma”

4. Osobenost muni obveznica • Za razliku od korporativnih, muni obveznice su uvijek određene i omeđene namjenom (koja može biti opšte naravi ili usmjerena kao jednom dijelu populacije lokalne zajednice) • Vrste muni obveznica • Opšte obavezujuće (general obligation) • Prihodne (revenue)

5. Opšte obavezujuće obveznice • Emituju se sa ciljem prikupljanja sredstava za finansiranje određenog projekta • Ali se finansiranje obaveza koje one same kreiraju prema kupcima obezbjeđuje iz svih i bilo kojih prihoda lokalne zajednici čija vlast je emitent • Zahtijevaju podršku šire društvene zajednice (odluka predstavničkih organa vlasti ili referendum) • Najsigurniji vid investicije za kupce, jer je isplata kamate i povrat glavnice osigurana i obezbjeđena sveukupnim prihodima lokalne zajednice

6. Prihodne obveznice • U načelu vezane za projekat koji, pored javnog značaja (primarnog) ima i određeni komercijalni aspekt (po mogućnosti dovoljan za finansiranje amortizacije obveznica) - naplatne ceste, mostovi ili tuneli koji imaju mogućnost naplate, javne garaže, komercijalni sportski kapaciteti, stambeni kapaciteti namijenjeni iznajmljivanju pod povoljnim uslovima i sl. • Profit koji generišu tako realizirani projekti, u načelu, treba biti dovoljan za finansiranje obaveza preuzetih emisijom obveznica • Emisija ne zahtijeva podršku na referendumu, nego odluku o emisiji donosi organ predstavničke ili izvršne vlasti • Uglavnom neophodno pribaviti garancije validne kreditne ili osiguravajuće institucije

7. Posebne vrste muni obveznica • Osigurane municipalne obveznice – emisiju prati posebno dizajnirana polica osiguranja koja u slučaju nelikvidnosti jedinice lokalne samouprave investitorima isplaćuje puni iznos kamata i vraća glavnicu • Obveznice sa kliznom ili promjenjivom kamatnom stopom – kamatna stopa se periodično obračunava i koriguje u odnosu na preovlađujuću kamatnu stopu državnih vrijednosnih papira sličnog roka • Obveznice bez kupona – prodaje se uz diskont u odnosu na nominalnu vrijednost, a akumulirana kamata se isplaćuje zajedno sa glavnicom po dospijeću obveznice • Municipalne obveznice sa put opcijom – sadrže put opciju, pravo (ali ne i obavezu) da se traži iskup obveznice od emitenta na određeni dan (ili po proteku određenog roka).

8. Motivi emisije i investiranja • Emisija • Motivi očigledni i razumljivi sami po sebi • Razvojni - izgradnja i poboljšanje svakovrsne infrastrukture • pozitivno djeluje na kvalitetu života stanovništva • daje temelj za dugoročniji razvoj poslovanja na toj teritoriji • povezivanje i integracija sa drugim teritorijama • pozitivan impuls glasačima u smislu podrške postojećih predstavnika vlasti na lokalnim izborima • iznimno demokratski metod finansiranja • Finansijski – trošak i efikasnost • kamatna stopa niža nego na komercijalne kredite • jednostavna emisije i (siguran) plasman • Investiranje • Kamatna stopa • Porezni tretman • Likvidnost • Sigurnost

9. Muni obveznice u regionu i kod nas • Hrvatska – 12 emisija obveznica gradova, uglavnom za infrastrukturu, trenutno nedospjelo 8 emisija vrijednosti preko 85 miliona eura • Crna Gora – 14 opština po 7 serija – vrijednosti preko 11,6 miliona eura, većinom u portfelju Fonda za razvoj • Bosna i Hercegovina – 9 opština u RS i Grad Banjaluka – 46 miliona KM, kamatna stopa između 5%-6,75%, dospijeće između 3 i 10 godina, finansiranje infrastrukture (uglavnom) • U Federaciji BiH postojala regulatorna smetnja, a nekoliko opština najavilo emisiju, a neke su u završnoj fazi priprema • Obaveze po emitovanim obveznicama se uredno servisiraju

10. Značaj i budućnost muni obveznica • Višestruki, direktni i indirektni efekti • Finansiranje (uopšte) i pod povoljnijim uslovima važnih razvojnih projekata • Unapređenje poslovne okoline i/ili kvaliteta života • Zadržavanje stanovništva • Dekoncentracija razvoja, uravnoteženje generisanja dohotka • Poboljšanje kvaliteta migracijskih promjene u društvu • Decentralizacija i defiskalizacija javnih finansija uvodi novu filozofiju i praksu finansijskog menadžmenta u lokalnim javnim finansijama • Pospješenje transparentnosti poslovanja jedinica lokalne samouprave • I na kraju, razvoj tržišta kapitala (u pogledu prometa, ali i u pogledu primicanja široj populaciji) • Budućnost (kod nas) ovisi ponajprije od ozbiljnosti i odgovornosti sa kojom se pristupi emisiji, kontroli korištenja sredstava, realizaciji projekata, te amortizaciji obveznica

11. Džafer Alibegović • Komisija za vrijednosne papire FBiH • Ćemaluša 9/2 – Sarajevo • Telefoni • 033 203 844 • 033 203 862 • 033 203 902 • Web • www.komvp.gov.ba • E-mail • dzafer.alibegovic@komvp.gov.ba