การเก็บเกี่ยว และ การจัดการผลิตผล

1. การเก็บเกี่ยว และ การจัดการผลิตผล โดยอ.อดิเรก รักคง และ อ.จำเริญ ยืนยงสวัสดิ์

2. การเก็บเกี่ยวคืออะไร วิธีการใด ๆ ที่ใช้ในการแยกส่วนของพืชที่มนุษย์และสัตว์ใช้เป็นอาหารหรือใช้ประโยชน์ ออกจากต้นเดิมหรือจากสิ่งที่พืชเจริญเติบโตหรืออาศัยอยู่ การจัดการผลิตผลคืออะไร วิธีการปฏิบัติต่อผลิตผลหลังจากที่ได้เก็บเกี่ยวแล้ว

3. ความสำคัญของการเก็บเกี่ยวและการจัดการผลิตผลความสำคัญของการเก็บเกี่ยวและการจัดการผลิตผล “ หว่านพืชเพื่อหวังผล ” การเก็บเกี่ยวและการจัดการที่ไม่เหมาะสม การสูญเสียทั้งในด้านปริมาณและคุณภาพ

4. คำถาม นาย ก. ได้ปลูกพืชและดูแลรักษาเป็นอย่างดีจนพืชนั้นเจริญเติบโตงอกงาม แต่นาย ก. มีวิธีการเก็บเกี่ยวและการจัดการผลิตผลที่ไม่ถูกต้องและเหมาะสม ทำให้ผลิตผลที่ได้เกิดความเสียหายและไม่มีคุณภาพ เหตุการณ์นี้เปรียบเทียบได้กับคำพังเพยในข้อใด? ก. ตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ ข. เรือล่มเมื่อจอดตาบอดเมื่อแก่ ค. เสียน้อยเสียยาก เสียมากเสียง่าย ง. ขี่ช้างจับตั๊กแตน

5. ประเภทของพืชปลูก พืชไร่ พืชสวน - ผัก - ผลไม้ - ไม้ดอกไม้ประดับ - ธัญพืช - ถั่วต่าง ๆ - พืชน้ำมัน - อ้อย - ยางพารา

6. ความแตกต่างระหว่างผลิตผลพืชไร่และพืชสวนความแตกต่างระหว่างผลิตผลพืชไร่และพืชสวน พืชไร่ พืชสวน - มีน้ำ 10-20 % - มีน้ำ 70-95 % - ขนาดเล็ก - ขนาดใหญ่ - หายใจต่ำ - หายใจสูง - เนื้อเยื่อแข็ง - เนื้อเยื่ออ่อน - สูญเสียยาก - สูญเสียง่าย - สาเหตุการสูญเสีย คือ เชื้อรา แมลง นก หนู - สาเหตุการสูญเสีย คือ เน่า เหี่ยว บาดแผล ช้ำ

7. การเก็บเกี่ยว หลักสำคัญในการเก็บเกี่ยว - เก็บเกี่ยวเมื่อมีอายุที่เหมาะสม - เก็บเกี่ยวด้วยวิธีการที่เหมาะสม

8. ทราบได้อย่างไรว่าผลิตผลเจริญเติบโตมาจนถึงวัยที่เหมาะสมต่อการเก็บเกี่ยว?ทราบได้อย่างไรว่าผลิตผลเจริญเติบโตมาจนถึงวัยที่เหมาะสมต่อการเก็บเกี่ยว? ดัชนีการเก็บเกี่ยว - ตัวบ่งชี้ว่าผลิตผลเจริญมาเติบโตมาจนถึงระยะที่เหมาะสมที่จะเก็บเกี่ยว

9. ชนิดของดัชนีการเก็บเกี่ยวที่นิยมใช้กันชนิดของดัชนีการเก็บเกี่ยวที่นิยมใช้กัน - สี - รูปร่างลักษณะ - การนับอายุ

10. คำถาม การเก็บเกี่ยวในตัวเลือกข้อใดต่อไปนี้ ที่จะก่อให้เกิดความเสียหายมากที่สุด? ก. เก็บมะม่วงในระยะที่อ่อนเกินไป ข. เก็บผักคะน้าก่อนที่จะถึงระยะเวลาเก็บเกี่ยว 5 วัน ค. เก็บมะเขือเทศเมื่อผลมีสีชมพูเล็กน้อย ง. เก็บข้าวโพดหวานก่อนที่ไหมจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล

11. ดัชนีการเก็บเกี่ยว “ ตัวบ่งชี้ว่าผลิตผลนั้นมีความเหมาะสมที่จะทำการเก็บเกี่ยว ” • ชนิดของดัชนีการเก็บเกี่ยว - การนับระยะเวลา

12. 20 - 25 วัน หลังปลูก 18 วัน หลังออกไหม 115 - 130 วัน หลังดอกบาน 40 - 45 วัน หลังตัดปลี

14. 20 - 25 วัน หลังปลูก 18 วัน หลังออกไหม 115 - 130 วัน หลังดอกบาน 40 - 45 วัน หลังตัดปลี

15. ดัชนีการเก็บเกี่ยว “ ตัวบ่งชี้ว่าผลิตผลนั้นมีความเหมาะสมที่จะทำการเก็บเกี่ยว ” • ชนิดของดัชนีการเก็บเกี่ยว - การนับระยะเวลา - สี

18. ดัชนีการเก็บเกี่ยว “ ตัวบ่งชี้ว่าผลิตผลนั้นมีความเหมาะสมที่จะทำการเก็บเกี่ยว ” • ชนิดของดัชนีการเก็บเกี่ยว - การนับระยะเวลา - สี - รูปร่าง

20. ดัชนีการเก็บเกี่ยว “ ตัวบ่งชี้ว่าผลิตผลนั้นมีความเหมาะสมที่จะทำการเก็บเกี่ยว ” • ชนิดของดัชนีการเก็บเกี่ยว - การนับระยะเวลา - สี - รูปร่าง - ความถ่วงจำเพาะ

21. มะม่วงน้ำดอกไม้ อ่อน 0.9 - 1.0 แก่ 1.03 - 1.04

22. ดัชนีการเก็บเกี่ยว “ ตัวบ่งชี้ว่าผลิตผลนั้นมีความเหมาะสมที่จะทำการเก็บเกี่ยว ” • ชนิดของดัชนีการเก็บเกี่ยว - การนับระยะเวลา - สี - รูปร่าง - ความถ่วงจำเพาะ - ปริมาณน้ำตาล

23. Hand refractometer น้ำตาล > 16 %

24. วิธีการเก็บเกี่ยว 1. การเก็บเกี่ยวโดยใช้แรงงานคน 2. การเก็บเกี่ยวโดยใช้เครื่องจักรกล 3. การเก็บเกี่ยวโดยใช้สัตว์ช่วยเก็บเกี่ยว

25. การจัดการผลิตผลหลังการเก็บเกี่ยวการจัดการผลิตผลหลังการเก็บเกี่ยว 1. การปฏิบัติต่อผลิตผลก่อนการจำหน่ายหรือก่อนการเก็บรักษา 2. การเก็บรักษา

26. 1. การปฏิบัติต่อผลิตผลก่อนการจำหน่ายหรือก่อนการเก็บรักษา 1.1 ผลิตผลพืชไร่

27. การเก็บเกี่ยว การทำให้แห้ง การนวด การทำความสะอาดg) การสี ทำให้แห้งอีกครั้ง การบรรจุ การขนส่ง) การเก็บรักษา การปฏิบัติหลังการเก็บเกี่ยวผลิตผลพืชไร่ ธัญพืชและถั่วต่าง ๆ

28. การกรีดยาง น้ำยางสด ผ่านการกรองแยกสิ่งสกปรก กรดฟอร์มิค/กรดอะซิติค ยางจับตัวเป็นก้อน จักรรีดยาง ยางแผ่นหนา 2-3 มม. ผึ่งในที่ร่ม ยางแผ่นดิบ โรงรมควัน อุณหภูมิ 50-60 oซ 4-10 วัน ยางแผ่นรมควัน ขั้นตอนการทำยางแผ่นดิบรมควัน

31. 1.2 ผลิตผลพืชสวน ผักและผลไม้ ขนส่ง เก็บเกี่ยว โรงคัดบรรจุ

32. การปฏิบัติในโรงคัดบรรจุการปฏิบัติในโรงคัดบรรจุ - การถ่ายเทผลิตผล - การตัดแต่ง - การทำความสะอาด - น้ำ คลอรีน 50 - 200 ppm - ลม

33. - การคัดเลือก - การคัดขนาด - การคัดคุณภาพ - การบรรจุหีบห่อ - การลดความร้อน - การเคลือบไข

34. ดอกไม้ เก็บเกี่ยว แช่โคนก้านดอกในน้ำสะอาด ลดอุณหภูมิ - เก็บในห้องเย็น - วางในที่ร่ม ฉีดพ่นด้วยน้ำสะอาด การบรรจุหีบห่อ - ขนส่งระยะใกล้ - ขนส่งระยะไกล

35. 2. การเก็บรักษา 2.1 ผลิตผลพืชไร่ ธัญพืชและเมล็ดถั่วต่างๆ สาเหตุการสูญเสียขณะเก็บรักษา แมลง สารเคมี คลุกหรือรม หนู กับดักหนู เชื้อรา สารเคมี *** เก็บในสภาพความชื้นต่ำ เก็บในสภาพที่มีอุณหภูมิต่ำ

36. 2.2 ผลิตผลพืชสวน ทำไมผลิตผลพืชสวนถึงมีอายุสั้น ? เนื้อเยื่ออ่อน - มีน้ำ 70 - 95 % เหี่ยวง่าย อาหารสะสมหมดไว - มีการหายใจสูง อุณหภูมิสูง เร่งการสุก - มีการสร้าง C2H4 สีเขียว สีเหลือง เร่งการเสื่อมสภาพ

37. ปัจจัยที่มีความสำคัญต่อการเก็บรักษาพืชสวนปัจจัยที่มีความสำคัญต่อการเก็บรักษาพืชสวน อุณหภูมิ - เป็นปัจจัยที่สำคัญที่สุด อุณหภูมิ หายใจ C2H4 จุลินทรีย์ “ เก็บรักษาที่อุณหภูมิต่ำที่สุดโดยที่อุณหภูมินั้นไม่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อผลิตผล ”

38. อุณหภูมิที่เหมาะสมสำหรับเก็บรักษาอุณหภูมิที่เหมาะสมสำหรับเก็บรักษา ขึ้นอยู่กับชนิดของผลิตผล ผลิตผลเขตหนาว 0 - 1 o C ผลิตผลเขตอบอุ่น 5 o C ผลิตผลเขตร้อน 12-13 o C อาการสะท้านหนาว Chilling injury

39. ความชื้นต่ำ สูญเสียน้ำ เหี่ยว O2 CO2 C2H4 ความชื้นในที่เก็บรักษา “ ความชื้นที่เหมาะสมในการเก็บรักษา คือ ความชื้นสัมพัทธ์มากกว่า 80% (พืชหัวที่เป็นลำต้นใต้ดิน) ” องค์ประกอบของบรรยากาศ “ สภาพบรรยากาศที่เหมาะสมสำหรับการเก็บรักษาคือบรรยากาศที่มี O2ต่ำ CO2สูง และ C2H4ต่ำ ”

40. วิธีการเก็บรักษาผลิตผลพืชสวนวิธีการเก็บรักษาผลิตผลพืชสวน 1. การเก็บรักษาโดยใช้อุณหภูมิต่ำ 2. การเก็บรักษาในสภาพบรรยากาศดัดแปลง 2.1 การควบคุมบรรยากาศ 2.2 การบรรจุหีบห่อ 2.3 การเคลือบผิว

41. การเก็บรักษา • วัตถุประสงค์ของการเก็บรักษา “ เพื่อต้องการยืดอายุของผลิตผลไว้ให้นานที่สุด โดยที่ผลิตผลยังมีคุณภาพดี ใกล้เคียงกับเมื่อเก็บเกี่ยวมาใหม่ๆ ”

42. ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการสูญเสียของผลิตผลหลังการเก็บเกี่ยว ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการสูญเสียของผลิตผลหลังการเก็บเกี่ยว • ปัจจัยภายในผลิตผล 1. การหายใจ - เพราะเหตุใดผลิตผลที่เก็บเกี่ยวออกมาแล้วถึงมีการหายใจ?

43. ผลเสียของการหายใจ 1.สูญเสียอาหารสะสม -เกิดการเสื่อมสภาพเร็วขึ้น -สูญเสียคุณค่าทางอาหาร -สูญเสียรสชาติ -สูญเสียน้ำหนักแห้ง 2.ปลดปล่อยความร้อน

44. 2. การคายน้ำ/การสูญเสียน้ำ ผลิตผลหลังการเก็บเกี่ยวมีการคายน้ำอยู่ตลอดเวลา เพราะ - ต้องระบายความร้อนจากการหายใจ - ความชื้นสัมพัทธ์ของอากาศในผลิตผลสูงกว่าอากาศภายนอก ผลเสียของการสูญเสียน้ำ - เหี่ยว - เนื้อเหนียว ไม่กรอบ - น้ำหนักลดลง

45. 3. การผลิตเอทิลีน เอทิลีน เป็นฮอร์โมนพืช ที่มีสถานะเป็น gas ผลของเอทิลีนที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงหลังการเก็บเกี่ยว - เร่งการสุก - เร่งการสลายตัวของ chlorophyll - ใบ และ ดอกร่วง - เร่งการเสื่อมสภาพของดอกไม้

49. 4. การเปลี่ยนแปลงองค์ประกอบทางเคมี เปลี่ยนน้ำตาลเป็นแป้ง ข้าวโพดหวาน เปลี่ยนแป้งเป็นน้ำตาล ผลไม้สุก การเพิ่มขึ้นของเส้นใย หน่อไม้ฝรั่ง 5. การพัฒนาและการเจริญเติบโตที่ไม่พึงประสงค์ การงอก หอม กระเทียม มันฝรั่ง มันเทศ การโค้งงอ หน่อไม้ฝรั่ง แกลดิโอลัส

50. ปัจจัยภายนอกผลิตผล 1. อุณหภูมิ เป็นปัจจัยภายนอกที่สำคัญที่สุด 2. ความชื้นในอากาศ มีผลต่อการสูญเสียน้ำของผลิตผล ความชื้นต่ำ - สูญเสียน้ำมาก ความชื้นสูง - งอก - เน่าง่าย