3.18k likes | 3.31k Views
بسم الله الرحمن الرحيم. نام درس: اصول علم اقتصاد رشته هاي : علوم اجتماعي و كتابداري منبع درس: كليات علم اقتصاد نوشته: جمشيد پژويان، فرهاد خداداد كاشي و يگانه موسوي جهرمي انتشارات دانشگاه پيام نور تعداد واحد: 3.
E N D
بسم الله الرحمن الرحيم Dr.Lashkari
نام درس: اصول علم اقتصادرشته هاي : علوم اجتماعي و كتابداريمنبع درس: كليات علم اقتصادنوشته: جمشيد پژويان، فرهاد خداداد كاشي و يگانه موسوي جهرمي انتشارات دانشگاه پيام نور تعداد واحد:3 Dr.Lashkari
تهيه كننده : دكتر محمدلشكرياستاديار دانشگاه پيام نور- مركز نيشابور Dr.Lashkari
فصولي كه بايد مطالعه شود عبارتند از:10، 1،2،3،4،5،6،7،8،9 12،13،14،17،18 Dr.Lashkari
هدف اين درس هدف اين درس آشناساختن دانشجويان با مکانيزم، عملکردها و ساختهایاقتصادی و نيز مطالعه نظريات و تئوريهای گوناگون اقتصادی است. Dr.Lashkari
فصل اول تاريخچه مختصري از شكل گيري علم اقتصاد و مكاتب اقتصادي Dr.Lashkari
طرح درس 1-مكتب مركانتيليسم 2- مكتب فيزيوكراتها 3-مكتب كلاسيك 4- مكتب تاريخي 5- مكتب سوسياليسم 6- مكتب نئوكلاسيك 7- مكتب كينزينها 8- مكتب كينزينهاي جديد Dr.Lashkari
هدف كلي هدف كلي فصل اول آشنايي دانشجويان با شكل گيري علم اقتصاد و تفكر اصلي مكاتب اقتصادي است. Dr.Lashkari
هدفهاي رفتاري 1- آشنايي با چگونگي شكل گيري علم اقتصاد و استقلال آن از ساير علوم. 2-آشنايي با علل پيدايش مكاتب مختلف اقتصادي 3- بيان تفكر و نظرات مكاتب مختلف اقتصادي Dr.Lashkari
1-1مقدمه تا قبل از قرن 13 ميلادي تمام بحثهاي اجتماعي از جمله اقتصاد از ديدگاه اخلاق بررسي مي شد. افلاطون: ثروت و فضيلت به دو كفه ترازو مي مانند كه هرگاه يك كفه سنگين تر شود، پايين مي آيد و ديگري بالا خواهد رفت. در اين فصل مكاتب مهم اقتصادي به ترتيب شكل گيري بررسي مي شود. Dr.Lashkari
2-1 مكتب مركانتيليسمقرن13تا قرن 18 تمام كشورها نسخه ثابت درد خود را در دريافت سه قلم دارو مي دانستند: 1- كسب طلا و نقره از هر مسير ممكن 2-افزايش ثروت و قدرت دولت مركزي 3- مداخله مستقيم دولت در امور اقتصادي و كنترل آن فراموشي ارزشهاي اخلاقي Dr.Lashkari
3-1 مكتب فيزيو كراتها (طبيعيون)قرن18 بنيان گذار مكتب : فرانسوا كنه خداوند قوانين و نظم جهاني را آفريده، خود نظامي طبيعي براي فعاليتهاي بشر ايجاد كرده است. تأكيد بر آزادي نوع بشر در فعاليتهاي اجتماعي Dr.Lashkari
4-1 مكتب كلاسيكقرن 18و 19 بنيان گذار مكتب : آدام اسميت نام كتاب : ثروت ملل نظام حاكم بر بازار و عملكرد قيمتها قادر خواهد بود تعادل عمومي اقتصاد را ايجاد نمايد تأكيد بر نفع شخصي و عدم دخالت دولت در اقتصاد ساير نظريه پردازان كلاسيك: ژان باتيست سي Dr.Lashkari
5-1 مكتب تاريخيقرن 19 بنيان گذار مكتب : فردريش ليست انتقاد به مكتب كلاسيك: 1- نظامات و قواعد مربوط به اجتماع بشري در حال تغيير و تحول است. بنابراين قوانين اقتصادي چهان شمول و ازلي نيستند. 2- كلاسيكها انسان را تك بعدي مي دانند(نفع شخصي) در صورتي كه انسان نياز به نوع دوستي و محبت و معنويت هم دارد. تأكيد بر : 1- قطع واسطه گران بين مصرف كننده و توليد كننده 2- حذف سود سرمايه داري 3-مالك شدن كارگران در ابزار توليد Dr.Lashkari
6-1 مكتب سوسيالزمقرن19 بنيان گذار مكتب : كارل ماركس نام كتاب : سرمايه - ازدرون مكتب تاريخي سوسياليزم به وجود آمد • منتقد نظام سرمايه داري • پيش بيني صحيح بحرانهاي اقتصادي سالهاي آتي • تضاد دروني نظام سرمايه داري • استثمار نيروي كار Dr.Lashkari
7-1 مكتب نئوكلاسيكقرن 19 اقتصاددانان مكتب نئو كلاسيك: 1- استانلي جونز، 2- كارل منگر، 3- لئون والراس، 4- كارل منگر، 5- آلفرد مارشال اين مكتب مكتب كلاسيك تعديل شده است. انسان با حداقل تلاش در جستجوي حداكثر كردن منفعت و سود است. شاخه هاي مكتب نئوكلاسيك: 1- مكتب رياضي، 2- مكتب تفكر رواني( مكتب اتريشي) Dr.Lashkari
8-1 مكتب كينزينهاقرن19 بنيان گذار مكتب : جان مينارد كينز نام كتاب : تئوري عمومي اشتغال، پول و بهره - نجات نظام سرمايه داري از بحران دهه 1930 • طرف داري از دخالت دولت و ايجاد تقاضا • تعادل اقتصاد در اشتغال ناقص • انقلاب كينزي Dr.Lashkari
9-1 مكتب كينزينهاي جديدقرن 19 و 20 بنيان گذاران مكتب : فرانكو موديگلياني و جيمز توبين • بازار و اقتصاد آزاد ثبات ذاتي ندارد. سياستهاي ارشادي دولت و مداخله او تأثير به سزايي در حل مشكل عدم تعادل دارد. Dr.Lashkari
10-1 مكتب پوليون قرن20 بنيان گذار مكتب : ميلتون فريدمن - اقتصاد بازار آزاد به طور ذاتي بي ثبات است. • پول يكي از مهمترين متغيرهاي تأثير گذار اقتصادي است. • سياستهاي مداخله گرايانه دولت تنها موجب وخامت امور اقتصادي مي شود. Dr.Lashkari
11-1 مكتب كلاسيكهاي جديد يا انتظارات عقلايي بنيان گذاران مكتب : رابرت لوكاس و تماس سارجنت - اقتصاد بازار آزاد به طور ذاتي باثبات و بحرانهاي اقتصادي كوتاه مدت و زود گذر است. • مردم در برخورد با وقايع اقتصادي از تمام اطلاعات موجود و قابل دسترس استفاده مي كنند. بنابر اين سياستهاي دولت خنثي مي شود. • پول تنها وسيله مبادله است و بر متغيرهاي واقعي اقتصاد تأثيري ندارد. Dr.Lashkari
12-1 مكتب پست كينزين - اقتصاد گرايشي براي خود اصلاح گري ذاتي ندارد. - دخالت در اقتصاد غير قابل انكار است. • فرض وجود رقابت كامل غير واقعي است. • پول يك عامل و يك متغير اقتصادي صرف است ولي يك عامل بسيار مهم اساسي است. • سياستهاي درآمدي و برنامه ريزي به عنوان سياستهاي مكمل سياستهاي ارشادي دولت بايد به كار گرفته شود. Dr.Lashkari
پايان فصل اول Dr.Lashkari
فصل دوم روش و ابزار تحليل اقتصادي Dr.Lashkari
طرح درس 1- زمينه تفكر اقتصادي 2-تعريف علم اقتصاد 3- منحني امكانات توليد 4-طبقه بندي علم اقتصاد 5- ابزار تحليل اقتصادي Dr.Lashkari
هدف كلي هدف كلي فصل دوم آشنايي دانشجويان با مفهوم ، زمينه هاي فكري، تعريف ، اهميت ، كاربرد علم اقتصاد در زندگي روزمره و طبقه بندي اين علم است. Dr.Lashkari
هدفهاي رفتاري 1- آشنايي با مسأله كميابي 2-آشنايي با تعريف علم اقتصاد 3- آشنايي با منابع توليدي و روش فني توليد 4-آشنايي با كالاهي سرمايه اي و مصرفي 5-آشنايي با منحني امكانات توليدي Dr.Lashkari
1-2مقدمه علت پيدايش علم اقتصاد عبارتست از: 1- محدود بودن امكانات و منابع در دسترس بشر 2- نا محدود بودن نيازها و خواسته هاي بشر Dr.Lashkari
2-2 زمينه تفكر اقتصادي به اعتقاد برخي از علماي اقتصاد علم اقتصاد دانش حس عام است. زمينه هاي تفكر اقتصاددانان عبارتست از: 1- كميابي: هرچيزي را به هر اندازه كه مي خواهيم نداريم. 2- انتخاب: به علت محدوديت امكانات و نامحدود بودن نيازها مجبوريم دست به انتخاب بزنيم. Dr.Lashkari
3- هزينه فرصت: فرصت يا فايده از دست رفتن بهترين انتخاب به جاي انتخاب مزبور با صرف همان منابع و زمان 4- نهايي گرايي: توليد كنند تمايل دارد فايده و هزينه آخرين واحد محصول را بداند. 5- بازارهاي كارآمد: فرصتهاي سود آور در بازار كم است. Dr.Lashkari
3-2 تعريف علم اقتصاد اقتصاد دانش چگونگي انتخاب مردم و جامعه است براي به كارگيري منابع براي توليد كالاها و خدمات و توزيع آنها بين افراد جامعه براي مصرف Dr.Lashkari
سؤالات اساسي كه هر نظام اقتصادي با آن مواجه است 1- چه كالاها و خدماتي بايد توليد شود؟ 2- از هر كدام از كالاها و خدماتي چقدر بايد توليد شود؟ 3- كالاها و خدمات چگونه بايد توليد شود؟ 4- كالاها و خدمات چگونه بايد توزيع شود؟ Dr.Lashkari
نظام بازار آزاد يا سرمايه داري در اين نظام مكانيسم قيمتها به سؤالات اساسي پاسخ مي دهد. در اين نظام هيچگونه دخالتي وجود ندارد. Dr.Lashkari
نظام اقتصاد مختلط در اين نظام هم بخش خصوصي و هم دولت فعاليت دارند. دولت نقش كنترل كننده و ناظر را هم دارد. مكانيسم قيمتها همراه با برنامه ها و تصميمات دولت به سؤالات اساسي پاسخ مي دهد. نظام اقتصادي اكثر كشورهاي جهان نظام مختلط است. Dr.Lashkari
نظام اقتصاد متمركز - در اين نظام دولت بيشترين فعاليت دارند. - دولت نقش اساسي در توليد و توزيع دارد. - در اين نظام كميته برنامه ريزي مركزي به سؤالات اساسي پاسخ مي دهد. Dr.Lashkari
نظام اقتصاد اسلامي • در اين نظام در چارچوب شرع و دستورالعمل هاي موجود به سؤالات اساسي پاسخ داده مي شود. مثال: • توليد مشروبات الكلي حرام است. • توليد گندم واجب و ضروري است. Dr.Lashkari
4-2 منحني امكانات توليد مكان هندسي تركيبات مختلفي از دوكالا است كه مي توانند در يك اقتصاد در يك دوره زماني معين ، در شرايط حداكثركارايي و اشتغال كامل منابع توليد شوند. Dr.Lashkari
1- منحني امكانات توليد در فضاي دوكالايي نمودار Dr.Lashkari
قانون بازدهي نزولي در هرمرحله از توليد هر كارگر اضافي ميزان كمتري از كارگر قبلي به محصول مي افزايد. Dr.Lashkari
نرخ نهايي جانشيني قدر مطلق شيب منحني امكانات توليد ، نرخ نهايي تبديل ( ) نام دلرد و برابر است با: Dr.Lashkari
نمودار2- نزولي بودن نرخ نهايي جانشيني Dr.Lashkari
نمودار 4- انتقال منحني امكانات توليد Dr.Lashkari
انتقال منحني امكانات توليد انتقال منحني امكانات توليد از سه طريق امكان پذير است: 1- افزايش فيزيكي منابع توليدي مثل كشف منابع، مساحت و معادن جديد، افزايش نيروي كار و ذخيره سرمايه، افزايش زمينهاي زراعي در اثر كار وتصحيح زمينهاي غير قابل كشت. 2- پيشرفت تكنولوژي 3- تخصيص مجدد منابع Dr.Lashkari
5-2 طبقه بندي علم اقتصاد نوع اول طبقه بندي : 1- اقتصاد اثباتي: به توصيف واقعيتها ، رفتارها و عملكرد اقتصاد مي پردازد. 2- اقتصاد دستوري: شامل نظريه ها و توصيه هايي است كه بر پايه قضاوتهاي ارزشي و اصول اخلاقي قرار دارد. Dr.Lashkari
5-2 طبقه بندي علم اقتصاد نوع دوم طبقه بندي به طور سنتي علم اقتصاد به دو شاخه بزرگ تقسيم مي شود: 1- اقتصاد خرد: به بررسي رفتار و تصميمات اقتصادي مربوط به افراد، خانوارها، بنگاهها و بازارها مي پردازد. 2- اقتصاد كلان: به بررسي عملكرد اقتصاد به طور كلي مي پردازد. Dr.Lashkari
جريان دوري درآمد ويژگي هاي اقتصاد بسيار ساده عبارتست از: 1- شامل دو واحد اقتصادي، خانوارها و بنگاههاست. 2-پس انداز وجود ندارد. 3- دولت وجود ندارد. 4- اقتصاد بسته است. 5- معاملات بين بنگاهها وجود ندارد. Dr.Lashkari
جريان دوري درآمد Dr.Lashkari
6-2 ابزار تحليل اقتصادي ابزارهاي تحليل اقتصادي عبارتند از: 1- نظريه 2-آمار 3- آزمون 4- اعداد شاخص 5- متغيرهاي پولي و واقعي 6- اندازه گيري تغييرات متغيرهاي اقتصادي 7- مفهوم تعادل Dr.Lashkari
1- نظريه نظريه يا تئوري اقتصادي، بيان يا مجموعه اي از بيانات در خصوص علل و اثرات عملكردها و عكس- العملها در زندگي انسانها است. Dr.Lashkari
ساخت نظريه براي ساخت نظريه چهار قدم زير برداشته مي شود: 1- تعريف اصول مسلم نظريه 2-مشاهده واقعيت ها 3-بيان فرضيه 5-آزمون فرضيه ها Dr.Lashkari
الگوي اقتصادي بيان قراردادي نظريه ( تئوري) را الگوي اقتصادي مي گويند. Dr.Lashkari