للهم صل علي محمدواله ، وعافني عافيه كافيه شافيه عاليه ناميه

2. للهم صل علي محمدواله ،وعافني عافيه كافيه شافيه عاليه ناميه بارخدايا برمحمد وآل او درود فرست و مرا سلامتي ده ، سلامتي كه بي نيازكننده و بهبودي دهنده وبالاتروبرتر و افزون شونده باشد. امام سجاد (ع) دعاي 23صحيفه سجاديه

4. للهم صل علي محمدواله ،وعافني عافيه كافيه شافيه عاليه ناميه بارخدايا برمحمد وآل او درود فرست و مرا سلامتي ده ، سلامتي كه بي نيازكننده و بهبودي دهنده وبالاتروبرتر و افزون شونده باشد. امام سجاد (ع) دعاي 23صحيفه سجاديه

5. جمعيت شناسي(ِِِِِDemography) دموس: مردم، جمعیت گرافوس: شناسایی، ترسیم، شناخت این واژه اولین بار توسط آشیل گیلارد در سال 1855 بکار رفت.

6. تعاریف جمعیت : جمعی از افراد انسانی که در یک محدوده جغرافیایی بطور مستمر به شکل خانوار و خانواده زندگی می کنند. خانوار: جمعی از افراد که زیر یک سقف زندگی می کنند و بر سر یک سفره غذا می خورند (مشارکت در خوراک و سکونت ولی اقتصاد مجزا) خانواده: متشکل از زن وشوهر و فرزندان آن ها می باشد (دارای اقتصاد مشترک و روابط خویشاوندی نزدیک) هر خانواده ای یک خانوار است ولی هر خانواری، خانواده نیست

7. انواع جمعیت بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن: 1) واقعی یا بالفعل Defacto :سرشماری در محدوده زمانی بسیار کوتاه و معمولاً یکر وزه انجام و افراد حاضر در هر مکان جزو جمعیت همان مکان شمارش می شوند. مانند سرشماری سال 1335 در ایران 2) مقیم یا قانونی Dejure: افراد صرفنظر از این که در زمان سرشماری در کدام شهر یا روستا حضور دارند، جزو جمعیت محل سکونت اصلی خود شمارش می شوند

8. جمعیت شناسی: 1) مطالعه علمی و تجزیه و تحلیل آماریترکیب زمانی و مکانی جمعیت های انسانی 2) بررسی روابط سیاست های جمعیتی با عوامل زیستی و بیولوژیک، اقتصادی و اجتماعی.

9. هرم سنی جمعیت کشور-1365

10. هرم سنی جمعیت کشور-1375

11. هرم سنی جمعیت کشور-1385

12. پيش بيني هرم سنی جمعیت کشور-1395 (2015میلادی)

13. پيش بيني هرم سنی جمعیت کشور-1405

14. پیش بینی هرم سنی جمعیت کشور-1415

15. پيش بيني هرم سنی جمعیت کشور-1425

16. پيش بيني هرم سنی جمعیت کشور-1430 (2050میلادی)

18. هرم سنی جمعیت کشورهای در حال توسعه در سال 2005 Age Males Females Millions

19. هرم سنی جمعیت کشورهای توسعه یافته در سال 2005 Age Males Females Millions

20. ظرفيت جمعيتي • اين مفهوم به تعداد جمعيتي اشاره دارد كه يك محيط طبيعي با تمام خصوصياتش، بطور كامل از نظر نيازها تأمين كند. • ظرفيت و توان جمعيتي هر كشوري را مي توان با توجه به منابع و امكانات مختلفي چون: 1.زمينهاي قابل كشت، 2.حاصل خيزي خاك، 3.ميزان بارندگي، 4.معادن و ذخاير زير زميني، 5.ميزان توسعه صنعتي و تكنولوژيك مشخص كرد.

21. مشکلات ناشی از ازدیاد جمعیت جمعیت هر کشور مهمترین سرمایه آن کشور را تشکیل می دهد و هریک از اقشار آن نقش خاصی را در ساختن و اداره جامعه، حرکت دادن چرخهای تولید، پاسداری و غنی ساختن میراث فرهنگی و انتقال آن به نسل بعدی بر عهده دارند. بدیهی است ایفای نقش ها مستلزم تأمین نیازهای اولیه (غذا، پوشاک و سرپناه) و نیازهای ثانویه شامل آموزش، بهداشت، اشتغال، حمل و نقل و مسافرت، تفریح و گذراندن اوقات فراغت و غیره در افراد جمعیت می باشد.

22. تحولات جمعیتی خانوارها در کشور • بالغ بر 21 میلیون خانوار در کشور شمارش شده است • بُعد خانوار از 4 نفر به 3.5 نفر کاهش پیدا کرده • متوسط تعداد فرزند در هر خانوار به کمتر از 2 فرزند کاهش پیدا نموده (حدود 1.7 فرزند به صورت میانگین در کل کشور) • نسبت خانوارهای یک نفره از 5.2 درصد در سال 1385 به 7.1 درصد رسیده

23. ترکیب جمعیتی خانوارها • به طور متوسط به ازای هر 10 خانوار: • 10 جوان در معرض سن ازدواج (هر خانوار یک جوان) • 5 جوان ازدواج نکرده (هر 2 خانوار یک جوان ازدواج نکرده) • 2 نفر سالمند بالای 65 سال • پیش‌بینی 30 سال آینده با ادامه روند فعلی زاد و ولد: • به طور متوسط 7 جوان در معرض سن ازدواج به ازاي هر 10 خانواده با فرض عدم افزايش الگوي سني ازدواج (0.7 سرانه فعلي هر خانوار) • به طور متوسط 7 نفر سالمند بالای 65 سال به ازای هر 10 خانوار (3.5 برابر سرانه فعلی هر خانوار)

24. پیش‌بینی ترکیب آینده جمعیت کشور در 30 سال آینده با فرض خوش‌بینانه ثبات روند کنونی زاد و ولد و بعد خانوار (یعنی در صورت عدم کاهش بیشتر در نرخ باروری و بُعد خانوار در کشور): • جمعیت در سال 1420 حداکثر به حدود 88 تا 90 میلیون نفر خواهد رسید و سپس روند رشد آن معکوس خواهد شد • سهم سالمندان بالای 65 سال در جمعیت کشور به حدود 18 الی 20 درصد خواهد رسید (یعنی تقریباً از هر پنج نفر، یک نفر سالمند خواهد بود) • به ازاي هر 10 خانوار با فرض عدم افزايش الگوي سني ازدواج، 7 جوان در معرض سن ازدواج خواهيم داشت • به ازای هر 10 خانوار، 7 نفر سالمند خواهیم داشت

25. چالش‌ها و راهکارهای حفظ تعادل پویایساختار جمعیتی کشور • چالش‌ها: • کاهش عرضه نیروی کار • افزایش سهم سالمندان و مسائل مربوطه • راهکارها: • استفاده حداکثری از فرصت طلایی و پنجره جمعیتی (سهم حداکثری جمعیت مولد در کشور) • بازنگری در سیاست‌های کنترلی جمعیتی و اتخاذ سیاست‌های حمایتی و تشویقی در جهت افزایش زاد و ولد به بالای سطح جانشینی (حداقل دو الی سه فرزند)

26. بنابراین جمعیت علاوه بر خاصیت تولید و آفرینندگی آن، عامل مصرف کننده ای نیز می باشد . همه افراد جمعیت برای اینکه زنده بمانند و بتوانند کار کنند باید مقداری مواد غذایی و انرژی مصرف نمایند. گروههای خاصی از جمعیت بویژه کودکان، نوجوانان و افراد سالمند در جوامع جدید عمدتاً مصرف کننده هستند.

27. سهم سنین ویژه • سهم عمده جمعیت جوانان در معرض اشتغال، ازدواج و متقاضی مسکن (سنین 20 تا 34 سالگی): • 32 درصد (حدود یک سوم جمعیت) • سهم جمعیت مولد یا بالقوه فعال از نظر اقتصادی (15 تا 64 ساله): • 71 درصد (بیش از دوسوم جمعیت - بالاترین سهم در گذار جمعیتی کشور یعنی یک فرصت طلایی یا یک پنجره جمعیتی برای کشور)

29. حداقل نياز براي يك خانوار با درامد متوسط (علاوه بر غذا ) حتی در کشور در حال توسعه به امکانات زندگی متعددی نیازمند است كه عبارتند از: • مسکن مناسب و برخوردار از امکانات گرمایش و سرمایش و تهویه مناسب • آب آشامیدنی سالم و لوله کشی شده در داخل منزل • حمام و امکانات شستشو در داخل منزل • برق، گاز، تلفن • وسایل حمل و نقل عمومی یا خصوصی • مدرسه و امکانات تحصیل و کارآموزی • انواع امکانات بهداشتی و درمانی • وسایل تفریح و وقت گذرانی در منزل • وسایل تفریح، ورزش و وقت گذرانی در خارج از منزل

30. ایجاد اشتغال و مخارج آن کودکی که با استفاده از این امکانات دوره کودکی و نوجوانی را پشت سر گذاشته و آماده کار و فعالیت شده نیازمند شغل مفیدی است که هم بدان وسیله کمکی به تولید ملی و گردش چرخ اقتصاد کشور بکند و هم مخارج زندگی خود را تأمین نماید. اما شغل یا کار هم در دنیای امروز خودبخود و رایگان بوجود نمی آید بلکه جامعه باید از طریق سرمایه گذاری در امور زیربنایی (راه، سد، بنادر، نیروگاه تولید برق و...) و تولید (کارخانه ها، مزارع و...) اشتغال را برای افراد جوان و جویای کار خود فراهم سازد.

31. برای مثال طبق برآوردهای موجود، ایجاد هر واحد اشتغال جدید در ایران به حدود 100 میلیون ریال سرمایه گذاری احتیاج دارد و سرمایه گذاری برایایجاد اشتغال در بخش صنعت از این هم بالاتر بوده و در حدود300 میلیون ریال برای هر شغل جدید برآورد شده

32. محدودیت منابع طبیعی تأمین نیازهای روزافزون جمعیت بویژه جمعیت جوانمستلزم استفاده وسیع از منابع مختلفی می باشد که خداوند در کره زمین و سپهر وابسته به آن به ودیعه گذاشته است. قسمتی از این منابع تجدید شدنی است یعنی مجدداً می تواند به حالت اول برگردد مانند آب، خاک، هوا، و گیاهان مختلف. بخشی دیگر از منابع غیرقابل تجدید هستند مانند ذغال سنگ، گاز، نفت و بسیاری از مواد کانی دیگر که حتی مصرف آنها معمولاً با ایجاد ضایعات و پس مانده های شیمیایی خطرناکی همراه است که بر محیط زیست اثر منفی و پایداری برجای می گذارند.

33. به علاوه توزیع منابع طبیعی لازم برای زندگی و توسعه اقتصادی در همه جای دنیا یکسان نیست برای مثال کشورهای صنعتی اروپا و آمریکا فقط یک پنجم جمعیت دنیا را دارند در حالی که سهم بیشتری (نزدیک به42درصد) از سطح خشکی ها، جنگلها و مراتع به آنها تعلق دارد. برعکس درکشورهای درحال توسعهآسیـا و آفریقـا و آمـریکا ي لاتین که نزدیک به 80 درصد جمعیت جهان را در خود جای داده اند سهم کمتری(حدود 61 درصد) از اراضی قابل کشت و دیگر منابع قابل تجدید کره زمین را در اختیار دارند.

34. بنابراین جمعیت علاوه بر خاصیت تولید و آفرینندگی آن، عامل مصرف کننده ای نیز می باشد . همه افراد جمعیت برای اینکه زنده بمانند و بتوانند کار کنند باید مقداری مواد غذایی و انرژی مصرف نمایند. گروههای خاصی از جمعیت و بویژه کودکان، نوجوانان افراد سالمند در جوامع جدید عمدتاً مصرف کننده هستند.

35. محدودیت اراضی قابل کشت قسمت اعظم سطح کره زمین را آب اقیانوسها و دریاها فراگرفته است. از حدود13میلیارد هکتار زمین روی کره ما تنها1/44امیلیارد هکتار در حال حاضر قابل کشت و زرع است. (تقریباً یک چهارم هکتار به ازاي هرنفر)اما بین مناطق مختلف دنیا از این حیث تفاوتهای زیادی وجود دارد. در سال1990 سهم سرانه زمین های قابل کشت در کل جهان 2/6هکتار بود ولی این سهم از 45/2 هکتار در استرالیا تا15 /0در آسیا فرق می کرد و بطورکلی کشورهای صنعتی اروپا (40 هکتار) و آمریکای شمالی (84 هکتار) از سهم سرانه بالاتری برخوردارند. پیش بینی می شود که در سال 2025 سهم سرانه متوسط اراضی قابل کشت در کل جهان به 16/0 هکتار برسد. • حدود 35 درصد از خاک ایران را مناطق کویری (فراخشک) و 30 درصد آن را مناطق بیابانی (خشک) تشکیل می دهد یعنی حدود 65 درصد مساحت کشور فاقد امکان سکونت است

36. محدودیت آب قابل مصرف دوسوم سطح زمین توسط اقیانوسها و دریاها پوشیده شده است كه فقط 3 درصد از کل آب موجود بر روی کره زمین آب شیرین قابل شرب یا قابل مصرف در کشاورزی و کارخانجات است. از این مقدار حدود 99 درصد در زیر زمین یا تحت توده های یخ قرار دارد و قابل دسترسی نیست. بدین ترتیب از هر100 گالن آب موجود بر روی کره زمین فقط3 گالن در دسترس انسان قرار دارد و می تواند مورد استفاده قرار گیرد. در حال حاضر انسانها بیش از نصف آب قابل مصرف موجود در سطح کره زمین را بکار می برند و انتظار می رود در سال 2025 به70 درصد برسد. به این ترتیب تقاضا برای آب قابل مصرف در دهه های آینده با نرخ رشدی بالاتر از نرخ رشد جمعیت افزایش خواهد یافت و آب بصورت یکی از منابع نادر و مورد نزاع درخواهد آمد.

37. آلودگی آب اغلب بر اثر نفوذ فضولات انسانی یکی از منابع عمده بیماری و مرگ و میر است. منبع عمده این آلودگی فضولات صنعتی، کودهای مورد استفاده در کشاورزی و مواد شیمیایی است که برای از بین بردن حشرات و سایر آفات کشاورزی بکارگرفته می شوند. تأثیر منفی این نوع آلودگی در منابع آب و غذا و سایر جوانب محیط زیست روز به روز بهتر شناسایی می شود.

38. قدرت کشش محدود کره زمین سیاره زمین یک سفینه فضایی با ظرفیت و قدرت حمل محدود است و افزایش روزافزون جمعیت انسانها در قرن اخیر آن را با بحرانی جدی روبرو ساخته است. کافی است در نظر بگیریم که منابع طبیعی و امکانات زیستی کره زمین طی دو قرن اخیر نه تنها افزایش نیافته بلکه تا حدی هم کاهش داشته است. در مقابل، جمعیت انسانی ساکن بر این سفینه سرگردان از حدود یک میلیارد نفر در اوایل قرن 19به حدود6/1 میلیارد نفر در آغاز قرن بیستم رسیده بود و در پایان این قرن به شش میلیارد افزایش یافت بطوریکه در نیمه دوم قرن بیستم تقریباً هر13سال یک میلیارد به جمعیت اضافه شده است و اکثریت این جمعیت اضافه در مناطقی از جهان زندگی می کنند که حتی از عهده تأمین معاش جمعیت قبلی هم بر نمی آمدند. علیرغم کوششهای بعمل آمده در50 سال اخیر و علایمی از کاهش باروری در دو دهه اخیر، پیش بینی می شود که جمعیت دنیا در سال2050 بین 7/6تا 11/2میلیارد نفر خواهد بود. فراموش نکنیم که هر یک از این افراد به اندازه چندین برابر اجداد خود از منابع طبیعی رو به کاهش کره زمین استفاده می کنند و به اندازه چندین برابر آنان به آلودگی های محیطی و ضایعات مضر برای زمین و ساکنان ان می افزایند.

39. تاریخچه رشد جمعیت در جهان Billions 12 11 2100 10 9 Modern Age Old 8 Iron Middle Bronze Stone Age New Stone Age Ages Age Age 7 Future 6 2000 5 4 1975 3 1950 2 1900 1 1800 Black Death — The Plague 2000 1+ million 7000 6000 5000 3000 1000 A.D. 4000 A.D. A.D. A.D. A.D. A.D. years B.C. B.C. B.C. B.C. B.C. B.C. B.C. 1 1000 2000 3000 4000 5000 Source: Population Reference Bureau; and United Nations, World Population Projections to 2100 (1998).

40. سهم 20%غنی و فقیر جمعیت جهان از هزینه های مصرفی عمده در سال 1995 مواد مصرفیسهم20 درصد بالایی سهم20درصدپایینی (پردرامدترين) (كم درامدترين) گوشت و ماهی45 درصد5 درصـد انرژی58 درصد4 درصـد کاغذ (مطبوعات و غیره)84 درصد1/1 درصد اتومبیل87 درصد1 درصـد تلفن74 درصد5/1درصد کل هزینه های مصرفی خصوصی86 درصد3/1 درصد 4 نفر از 5 نفر جمعیت جهان در کشورهای رو به رشد زندگی می کنند

41. Khajoo Bridge

42. سلامت باروري اتخاذ تصمیم آگاهانه و مسئولانه درباره تعداد فرزندانی است که می خواهند داشته باشند و قادر کردن آنها به دستیابی به تعداد فرزندان ایده آل خود می باشد. به این دلیل مبارزه با بیماریها و مسایلی که باعث نازایی می شود بعنوان جزء مهمی در برنامه های باروری و تنظیم خانواده تلقی می شود و حفظ سلامت و رفاه مادران و نوزادان و جلوگیری از بیماری و مرگ و میر اطفال از هدفهای عمده برنامه های بهداشت باروری به شمار می رود.

43. کودکانی که کمتر از 2 سال بعد از تولد بچه قبلی بدنیا می آیند دو برابر بیش از کودکانی که با فاصله دو سال یا بیشتر بدنیا می آیند در معرض خطر مرگ و میر در سال اول زندگی قرار دارند و کودکان مادرانی که کمتر از 20 سال دارند یک و نیم برابر بیش از کودکان مادران 29-20 ساله در معرض خطر مرگ و میر دوره طفولیت هستند. به این ترتیب با افزایش فاصله بارداری ها به 3 سال و بیشتر، می تواند بطور متوسط مرگ و میر اطفال را به اندازه یک چهارم (25 درصد) کاهش دهد.

44. از آنجا که شیردادن کودکان هم از لحاظ حفظ سلامت کودک حائز اهمیت بسیاری است و هم احتمال بارداری را کاهش می دهد . لذا تشویق مادران به شیردهی جزیی از برنامه بهداشت باروری است. بنابر اين بهترين سن باروري 18 تا 35 سالگي است

45. اهداف توسعه هزاره سوم

46. هدف اول: ریشه کنی فقر و گرسنگی شدید کاهش 50 درصد نسبت افرادی که با کمتر از یک دلار در روز زندگی می کنند و آنهایی که از گرسنگی رنج می برند • با در نظر گرفتن خط فقر یک دلار در روز تخمین زده می شود که یک چهارم جوانان در کشورهای در حال توسعه در فقرشدید زندگی می کنند • تمرکز روی زنان جوان دارای کم خونی و سوءتغذیه که فرزندان آنها را تحت تأثیر قرار می دهد اهمیت دارد

47. هدف دوم: دستیابی به تحصیلات اولیه همگانی اطمینان از اینکه همه دختران و پسران تحصیلات اولیه را تکمیل نمایند. • 133 میلیون جوان خواندن و نوشتن نمی دانند • 115 میلیون کودک به مدرسه نمی روند • 100میلیون کودک قبل از اینکه خواندن و نوشتن را یاد بگیرند به اجبار ترک تحصیل می کنند در کشورهای با رشد بالای جمعیت، برای هرسال بیشتر که دختران مدرسه می روند میزانهای باروری 5 تا 10 درصد کاهش می یابد

48. هدف سوم: پیشبرد تساوی جنسی و توانمندسازی زنان حذف نابرابری جنسی در تحصیلات ابتدایی و راهنمایی • دوسوم بیسوادان دنیا زنان هستند • نسبت استخدام برای زنان دوسوم مردان است

49. هدف چهارم: کاهش مرگ کودکان کاهش دوسوم میزان مرگ و میر در کودکان زیر 5 سال • در جهان روزانه 30 هزار کودک و یا سالانه 10 میلیون کودک در اثر بیماریهای قابل پیشگیری می میرند • یک نوزاد برای بقا به مادرش وابسته است و بدون مادر خطر مرگ و میر او بالاتر می رود • عوارض ناشی از زایمان ،خطر زیادی برای مادران خیلی جوان دارد

50. هدف پنجم: بهبود سلامت مادران کاهش سه چهارم میزان مرگ ومیر مادران • هرساله بیش از500 هزار زن در حین بارداری و زایمان می میرند. • و تخمین زده می شود 30 برابر آن ، از عوارض مربوط به بارداری رنج می برند. • از هر 10 تولد یکی مربوط به مادران جوان است (در فقیرترین کشورها از هر 6 تولد) • درصد تولد در زنان زیر 20 سال در کشورهای کمتر توسعه یافته 2 برابر کشورهای توسعه یافته است.