1 / 12

D ržava kao sila

D ržava kao sila. Š ta je država. Tri lica države Prvo lice: nadmoćna, razobručena sila Drugo lice: vlast (vlast kao institucionalizovana, zakonom uređena sila) Treće lice: autoritet I svi evropski jezici prepoznaju ovu razliku (might, power, authority...)

elie
Download Presentation

D ržava kao sila

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Država kao sila

  2. Šta je država • Tri lica države • Prvo lice: nadmoćna, razobručena sila • Drugo lice: vlast (vlast kao institucionalizovana, zakonom uređena sila) • Treće lice: autoritet • I svi evropski jezici prepoznaju ovu razliku (might, power, authority...) • Prvim licem se najviše bavio Makijaveli; drugim pravnici (Kelzen, na primer); a trećim politički filozofi (Lok, Ruso, Kant...). • Prvo lice: deskriptivno određenje države; treće preskriptivna definicija države

  3. Prvo lice – država kao sila - makijaveli • Opis države kakva jeste - realistička teorija (nije bitna pravda ili neka druga vrednost – država je vrednost po sebi) • Efikasnost države je suština njegove teorije • Država u svom nastanku i trajanju mora biti organizacija sile • To se vidi već i u imenu za državu koje je Makijaveli skovao (Il stato) – to je ostalo u korenu reči “država” u većini savremenih jezika.

  4. Ime države • Antika 1. polis – zajednica građana, svrha. 2. res publica – pojavljuje se (u)pravni elemenat – organizacija • Srednji vek 1. civitas 2. regnum 3. res publica christiana 4. land, zemlja • Makijaveli (“Sve države, sve vladavine...”) • trenutak nastanka • stato (od lat. Status) • pogodna da označi odgovarajuću pravnu organizaciju sile sposobne da iznudi pokornost građana na određenoj teritoriji.

  5. Nastanak države i njeno održanje ona duguje sili • Sila je nužna kako u unutrašnjim odnosima (održavanje reda i mira), tako i u spoljašnjim odnosima (zato je bitna pre svega dobra vojska) • Potpun raskid politike i etike • “Neka se vladalac trudi da pobeđuje i sačuva državu, sredstva će se uvek smatrati časnim i svako će ih hvaliti” • Iako je i Makijaveli isticao značaj dobrih zakona i vrle tradicije (patriotizam) i običaja za održanje države, on je pre svega insistirao na vojnoj snazi države.

  6. Država kao vlast

  7. MOĆ – VLAST – VRSTE VLASTI • Moć • “sposobnost uticaja na ponašanje drugih” ili nametanje sopstvene volje na bazi određenih izvora moći. • ... i vlast • odnos između nejednakih (nadređeni i podređeni) • institucionalizovana moć – institucija je “uobličena” moć • moć koja deluje kroz stvaranje pravila ponašanja i koja se zasniva na pravilima • vrste vlasti: državna, crkvena, školska, lokalna...

  8. Državna vlast • Državna vlast je vrsta moći koja se zasniva na nadmoćnoj sili. • Državna prinuda je u osnovi fizička sila, ali pravno dopuštena – “sila koja se vrši shodno i u ime prava” • To je institucionalizovana moć, pravna vlast (kao pravo i dužnost) – da bi sila postala vlast mora se pravno uobličiti. • Vlast je depersonalizovana – (postoji razlika između osobe i službe koju ona vrši) – NEPREKIDNOST drž. vlasti...

  9. Kelzenovo poistovećivanje države i prava • Ne postoji dualizam između države i prava – država je personifikacija pravnog poretka; ona je samo “odblesak” prava i nema egzistenciju izvan prava. • Država je pravna ličnost, a državni akti su samo pravni akti. • Problem “uračunavanja” – koji akti konkretnih ljudi su pravni/državni akti? To su akti državnih organa i to oni koji su usmereni ili na stvaranje ili na primenu pravnog poretka. • U strogom smislu reči, nije država ta koja stvara pravo, već samo pravo reguliše svoje sopstveno stvaranje. • Za Kelzena, legitimnost je isto što i legalnost

  10. Suverenost • Ključna i jedinstvena odlika državne vlasti je SUVERENOST! – ona je osnov svake druge vlasti • Suverenost kao bitna oznaka one vlasti koju nazivamo državnom – svojstvo državne vlasti da je sa pravnog gledišta najviša na određenoj teritoriji... • Pojava modernog pojma suverenosti – istorijske okolnosti : • Srednji vek – vreme segmentarnih zajednica (to su zajednice u kojima nema vrhovne vlasti) • To dovodi do stalnih sukoba, koji su pred kraj sr. veka “garnirani” i verskim ratovima • Ujedinjavanje i jačanje kohezije određenih zajednica – pre svega kraljevstava (regnuma) – u odnosu prema spoljnim (papa i car) i unutrašnjim autoritetima (feudalci, provincije, civitas-i...) • Drugi bitan element: ideja da je vlast iznad (pozitivnog) prava

  11. Bodenovo shvatanje suverenosti • Žan Boden (priznanje jedne vlasti koja je suverena je nužno da bi politička zajednica izbegla neslogu i da bi očuvala svoju bezbednost) • “Suverenost je apsolutna i trajna vlast jedne države”; “vrhovna vlast nad građanima koja je legibus soluta” koja je nedeljiva. • Šta podrazumeva... • Suverenost je formalni pojam – moć propisivanja prava • Drugi značajan element Bodenove teze: suverena vlast nije puki apsolutizam – ona je ograničena božanskim i prirodnim pravom, kao i običajima kraljevstva – “iznad zakona, ali ne i iznad naroda”. • Boden i Hobs (ključna razlika – pitanje neograničenosti suverene vlasti)

  12. Suverenost – osobine suv. vlasti • Unutrašnja suverenost - pravna suprematija i faktička nadmoć • Spoljna suverenost - nezavisnost (u smislu stvaranja prava) i faktička nezavisnost - ravnopravnost u odnosima sa drugim državama (koordinacija a ne subordinacija) • Pravna neograničenost – danas pravno vrhovništvo • faktička i politička ograničenja • uloga ljudskih prava

More Related