Mikilvægi frjálsra félagasamtaka í þróunarsamvinnu

Mikilvægi frjálsra félagasamtaka í þróunarsamvinnu Ágústa Gísladóttir

Baráttan gegn fátækt • 3.000.000.000 manns lifa á minna en 2 $ á dag • Vegna kreppunnar munu væntanlega bætast 90.000.000 manna í þann hóp á ári hverju eftir 2010 • 840.000.000 eru undir hungurmörkum • 1.000.000.000 íbúar heimsins hafa ekki aðgang að heilnæmu vatni.

Leiðirnar • Einbeita sér að bæta hag fátæka fólksins með beinum hætti – bæta heilsugæslu, skóla oþh ? (Social protection) • Beina sjónum að auknum hagvexti og viðskiptum og draga þannig úr fátæktinni – styðja einkaframtakið? (Trade for aid) • Bæta stjórnunina og veita fjármunum beint í ríkissjóð? • Nýjar áherslur • “konflikt, klima, kapital” ? • “fuel, food, finance”

Lífvænn einkageiri Starfhæf stjórnvöld Þróun Virkt borgaralegt samfélag

Hvernig • Framkvæmd verkefna – Millenium Villages, Global Fund etc • Stuðningur við verkefni stjórnvalda • Einstök verkefni, körfufjármögnun etc. • Stuðningur við verkefni frjálsra félagasamtaka • Stuðningur við einkageirann • Eyrnamerkt framlög í ríkissjóð - geirastuðningur • Framlög í ríkissjóð

Áherslur við veitingu þróunaraðstoðar • Árangur/skilvikni (effectiveness) • Eignarhald (ownership) • Hagkvæmni (efficiency) • Samræming (harmonisation) • Samhæfing (alignment) • Verkaskipting (division of labour)

Hverjir eru bestir?? • Skilvirknin er talin vera mest hjá þróunarbönkum og hjá þeim framlagsríkjum sem veita mikinn fjárlagastuðning – og í þeim ríkjum sem eru með bestu stjórnsýsluna • Auðveldast er að mæla beinan árangur þegar verkefnanálgun er beitt. • Öll OECD lönd beita fleiri en einni nálgun við þróunarsamvinnu. • Goðsögnin um NGOs segir að þau • eigi auðveldara með að ná til hinna fátæku • séu sveigjanlegri og ódýrari • minna skrifræði og lægri umsýslukostnaður

Frjáls félagasamtök eru hluti hins borgaralega samfélags sem. • kemur málum á dagskrá • beitir þrýstingi á ráðamenn • veitir velferðarþjónustu • er málsvari, berst fyrir réttindum hópa • vaktar og veitir stjórnvöldum aðhald • Frjáls félagasamtök gegna mikilvægu hlutverki í baráttunni gegn fátækt með því að standa vörð um þá sem minnst mega sín í heiminum.

Dæmi frá Noregi

Ný lög um þróunarsamvinnu á Íslandi • Nýjar nálganir mögulegar s.s. • Fjárlagastuðningur • Geirastuðningur • Körfufjármögnun • Nánari samvinna ÞSSÍ og ráðuneytis

Viðmiðin Í samræmi við stefnumið stjórnvalda og þúsaldar markmið Sameinuðu þjóðanna skal einkum nýta íslenskt þróunarfé við að minnka fátækt og auka efnahagslega og félagslega þróun

Framlög - yfirlit

Almennar kröfur til viðfangsefna • Verkefni skulu vera með skýr markmið sem hægt er að ná á tilsettum tíma. • Verkefni þurfa að vera sjálfbær. Þess vegna skal þekkingaruppbygging (local capacity building) ætíð að vera innbyggð. • Gæta þarf jafnréttis- og umhverfis-sjónarmiða í öllum verkefnum.

Mat á styrkumsóknum mun m.a. byggjast á eftirtöldum viðmiðunum • Gæðum verkefnisins • Getu umsækjanda til að stýra verkefninu, sem og fyrri reynsla. • Getu umsækjanda til að virkja samstöðu og tryggja mótframlag • Virðisauka vegna íslenska samstarfsaðilans.

ÞSSÍ leggur áherslu á ábyrgð, árangur, hagræðingu, samstarf og samþættingu. • Samstarfið við frjáls félagasamtök er og verður mikilvægur þáttur í íslensku þróunarstarfi.

Sumir eru því miður með kuldapoll í hjarta, sagði afi minn einu sinni við mig, ég veit það ekki. Ég veit það bara að við berum siðferðislega ábyrgð í þessum heimi, og ég veit að heimurinn er ekki bara Ísland. Ég veit að líf fólks í Afríku og víðar reiðir sig á þróunaraðstoð frá þeim sem standa betur. Það er ekkert í veröldinni eins dýrmætt og lífið, og ef við viljum geta horft áfram framan í heiminn, þá hjálpum við þessu fólki áfram. Framundan eru tímar þrenginga, og á slíkum tímum getum við sýnt heiminum reisn okkar, og hjartalag. Jón Kalmann Stefánsson, nóvember 2008.

Mikilvægi frjálsra félagasamtaka í þróunarsamvinnu