HVALA NA PAŽNJI!

1. TEMA IVBANTROPOGENI TURISTIČKI RESURSI- ETNOGRAFSKI TURISTIČKI RESURSIIzvor: Maksin-Mićić, M. (2008). Turizam i prostor, str. 127-132

2. Antropogeni resursi- Antropogeni elementi prostornog sistema koji mogu da se valorizuju u turizmu-Obuhvataju umetnička, graditeljska, naučna, tehnička i druga dostignuća i specifična obeležja kulture shvaćena kao ukupan način života kroz civilizacijske epohe- Kod prirodnih resursa preovlađuju rekreativna svojstva, a kod antropogenih su to estetska, kuriozitetna i svojstva znamenitosti

3. Uticaji čoveka na atraktivnost antropogenih resursa1. Pozitivni uticaji:- zaštita i prezentacija kulturnog nasleđa- rekonstrukcija i izgradnja naselja i očuvanje njihovog identiteta- očuvanje i uređenje kulturnih predela- poboljšanje saobraćajne povezanosti i dr.2. Negativni uticaji:- zagađivanje životne sredine- neplanska izgradnja- gubitak urbanog ili ruralnog identiteta- degradacija kulturnog nasleđa

4. Vrste antropogenih turističkih resursa- etnografski- umetnički- ambijentalni i pejzažni- manifestacije- posebno izgrađene atraktivnosti (rekreativne i zabavne)

5. Etnografski turistički resursi- Nazivaju se i etnosocijalnim motivima- Reč je o sadejstvu etnografskih (razmeštaj etničkih grupa i njihovih kultura) i etnoloških (tradicionalnih kultura pojedinih naroda) turističkih resursa- Diverzifikovanost ovih resursa uslovljena je kulturnom strukturom stanovništva (rasnom, etničkom i religijskom),socioekonomskim i kulturnim razvojem, prirodnim uslovima, istorijskim okolnostima- Tu spadaju specifična i autentična kulturna obeležja različitih etničkih grupa i svakodnevni način života različitih lokalnih zajednica – tradicionalni način poljoprivredne proizvodnje, tradicionalni zanati, tradicionalni oblici razmene (vašari, pijace, sajmovi), religiozni obredi i običaji, svetkovine, muzika i igre, narodne nošnje, gastronomija, ukrasni predmeti, obrazovanje, način ophođenja i komunikacije sa turistima, gostoprimstvo i sl.

6. Atraktivna svojstva i način prezentacije- Poseduju estetska, kuriozitetna i umetnička svojstva- Aktiviranje može da bude organizovanjem manifestacija narodnih običaja, svetkovina, igara i muzike (festivali, koncerti, karnevali, takmičenja), prezentacijom narodnih rukotvorina i umotvorina u galerijama i muzejima i u autentičnim ambijentima ruralnih naselja - Ograničanja mogu da predstavljaju kulturne razlike, jezičke i religijske barijere i/ili nedovoljna prosvećenost turista i domicilnog stanovništva- To su uglavnom resursi komplementarni prirodnim i drugim antropogenim resursima; stoga se najbolje valorizuju u zemljama sa razvijenim turizmom (Španija, Italija, Meksiko, Kuba, Indonezija i dr.)- Samo izuzetno, kad poprime obeležja manifestacija, mogu postati samostalni turistički resursi (Karneval u Riju i Sabor trubača u Guči)

7. Valorizacija etnografskih resursa u Srbiji- Različiti etniciteti i konfesijeObičaji: paganske povorke: dodole, lazarice i sl; vezani za religiozne praznike: orezivanje loze za sv. Trifuna;umivanje vodom sa lekovitim biljem za Đurđevdan;pletenje venaca i paljenje lila za Ivanjdan;Religiozni obredi: krštenja, venčanja...Slave: krsna slava, praznici: Božić, Uskrs, Bajram, Roš Hašana (jevrejska N. godina), postoviSvetkovine: sabori i vašari u okviru hramovskih, seoskih i gradskih slavaTradicionalni načini obavljanja poljoprivrednih radova: vršidba, kosidba, berba grožđa, spravljanje hrane, pečenje rakije, svinjokolj... iz kojih su izvedene neke manifestacije (Dani maline u Valjevu, Vršačka berba, Groždenbal u Sr. Karlovcima, Župski dani u Aleksandrovcu)

8. Tradicionalna narodna takmičenja: u obavljanju radova (kosidba na Rajcu); u spravljanju hrane (najbolji riblji kotlić, slaninijade, kobasicijade, duvan-čvarci, etno-vašari hrane sa izborom pobednika; u starinskim sportskim takmičenjima, takmičenja životinja (borbe bikova, borbe gusana u Mokrinu i sl.); tradicionalni zanati (opančari, kujundžije, kovači, grnčari, sarači, licidari i dr.); tradicionalna okupljanja i radovi radi pomoći (moba, poselo, prelo)Narodne igre i muzika: kola i dr. igre, trubači, guslari, seoske pevačke grupe i dr.Seoske i gradske narodne nošnje: primer, iznajmljivanje narodne nošnje radi venčanja i dr.Naivna umetnost (nedovoljno valorizovana)– umetnički resurs zasnovan na etnografskim i etnološkim resursima, škole naivne umetnosti u Kovačici, u Opariću kod manastira Kalenić, muzej naivne umetnosti u Jagodini- Za inostrane turiste posebno su atraktivni etnografski resursi multietničkih i multikonfesionalnih sredina (Novi Pazar, Vršac, Subotica, Sombor)

9. Pitanja49. Pojam i karakteristike antropogenih resursa50. Pozitivni i negativni uticaji čoveka na atraktivnost antropogenih resursa51. Osnovne vrste antropogenih turističkih resursa52. Nabrojte najznačajnije grupe etnografskih turističkih resursa u Srbiji53. U koju grupu turističkih resursa spadaju Sabor trubača u Guči i sabor Prođoh Levač, prođoh Šumadiju?54. Atraktivna svojstva i načini prezentacije etnografskih turističkih motiva55. Navedite manifestacije koje su izvedene iz etnografskih turističkih motiva56. Kad se slave: pravoslavni Božić, katolički Božić, Sveti Nikola i Đurđevdan (25.12., 06.05., 19.12., 07.01.)?57. Koja se škola naivne umetnosti u Srbiji najviše afirmisala?58. Gde se nalazi Guča (opština, region, država)?

10. HVALA NA PAŽNJI!