AHMET YESEVİ ve DİVAN-I HİKMET www. edebiyatdersi .net

1. AHMET YESEVİve DİVAN-I HİKMET www.edebiyatdersi.net KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

2. KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

3. KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

4. AHMET YESEVİ • Türkistan'da yetişen büyük velilerdendir. Adı Ahmet bin İbrahim bin İlyas Yesevi olup, Piri Sultan, Hoca Ahmet, Kul Hace Ahmet diyede tanınır. • Babası Hace İbrahim'in nesebiHz. Ali’nin oğlu Muhammet bin Hanefi'ye dayanır. Hicri 5.asrın ortalarında doğduğu tahmin edilmektedir. • AhmetYesevi çok küçük yaşta babasını, 7 yaşındada annesinikaybetmiştir. • Yesi şehrinde ilim ve terbiye tahsiletmiştir.Bundandolayı YESEVİ nisbetiyle şöhret bulduğu kabuledilmiştir. • Yesi'de, önce Arslan Baba’danders aldı.ArslanBaba'nın vefatıyla Buhara'ya gitti. Orada Yusuf Hamedani’ye bağlandı ve manevi ilimleri tahsiletti. İnsanlara doğru yolu göstermek için ondan icazet (diploma)aldı. KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

5. Hoca Ahmet Yesevi Buhara'da bir müddet ders verdi. Daha sonra bu vazifeyi başkasına devredip Yesi'ye döndü ve burada talebe yetiştirmeye başladı. • Büyüklüğü ve şöhretikısa zamandaMaveraünnehir, Horasan ve Harzem dolaylarına yayıldı. Zamanın en büyük ve üstün evliyalarından oldu. • Ahmet Yesevi yetiştirdiği öğrencilerinin herbirini bir memlekete göndermek suretiyle İslamiyetin doğru olarak öğretilip yayılmasını sağladı. • Onun bu şekilde gönderdiği talebelerinden bir kısmı da Anadolu’ya geldiler. Bu vesileyle onun öğretisi Anadolu’da yayılıp tanındı. Anadolu’nun Türklere yurt olması, onun manevi işaretiyle hazırlandı. Öğrencilerinin gayretiyle Anadolu ebediyyen Türk yurdu oldu. • Ahmet Yesevi’nin en önemli özelliği, Arapça ve Farsça bilmesine rağmen çok sade bir Türkçe ile Hikmet denilen eğitici sözleri, Türkistan Türkleri üzerinde büyük izleri bırakmış olmasıdır. KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

6. Mansur Ata, Abdulmelik Ata, Süleyman Hakim Ata, Muhammed Danişmend, Muhammed Buhari (Sarı Saltuk) Zengi Ata, Tac Ata gibi isimler Ahmet Yesevi’nin öğrencileridir. • Ahmet Yesevi’nin bu öğrencileri Anadolu’da Ahi Evran, Hacı Bektaş, Mevlana, Taptuk Emre, Yunus Emre gibi isimleri yetiştirmişlerdir. • Bu isimler Anadolu’da, Ahmet Yesevi’nin çizdiği yolda ilerlemişler ve Türk dilini, edebiyatını, kültürünü en güzel haliyle gelecek nesillere aktarmışlardır. • Sade bir Türkçe ile Halkın anlayacağı, sohbet tarzındakiHİKMETadlı şiirleri, Çin'den, Marmara sahillerine kadar yayılıp, Türk Milletine manevi ışık olmuştur. • 63 yaşından itibaren yerin altında bir odada yaşamıştır. Ahmet Yesevi Hicri 590 (1194)’ da Yesi şehrinde vefat etmiştir. Kabri üzerine türbe, 200 yıl sonra, Timur Han tarafından inşa edilmiştir. KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

7. DİVAN-I HİKMET KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

8. DİVAN-I HİKMET: 12. yüzyılda Ahmet Yesevi tarafından dörtlüklerle ve hece ölçüsüyle yazılmış dini, tasavvufi ve öğretici bir eserdir. • Dörtlüklerin her birine “hikmet” adı verilmiş ve bu hikmetler Orta Asya ve Anadolu’da yayılarak halkı derinden etkilemiştir. • Orta Asya ve Türk boylarının bulunduğu bölgelerde yüzyıllarca sevilerek okunan “Bakırgan Kitabı”nın yazarı olan HakimSüleyman Ata Ahmet Yesevi’nin haleflerinden biridir.Onun eseri de dini, tasavvufi ve öğretici şiirlerden oluşmaktadır. KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

9. DİVAN-I HİKMET’TEN SEÇMELER KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

10. KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

11. KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

12. KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

13. KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

14. RESİMLER KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

15. KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

16. KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

17. KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

18. Bir Türkmen Yaşlısı KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

19. "Kafir bile olsa, hiç kimsenin kalbini kırma; çünkü kalbi kırmak Allah'ı kırmaktır. Gönlü kırık zavallı garip birini görsen, yarasına merhem koy, yoldaşı ve yardımcısı ol." AHMET YESEVİ KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

20. DEĞERLENDİRME SORULARI KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

21. 1) XI. yüzyılın sonlarında Batı Türkistan’da doğdu. Çocuk yaşlarında anne ve babasını kaybetti ve Yesi şehrine geldi. Tasavvuf yoluna girdi ve ölünceye kadar bu yolda vasıflı insan yetiştirmek için çaba sarfetti. Kurduğu tarikatla Orta Asya’da etkin olduğu gibi Anadolu’nun Türkleşmesinde ve İslamlaşmasında önemli rolü oldu. Türk Tasavvuf Edebiyatımızın öncüsü ve kurucusu olarak kabul edilir. Hece vezni ile yazdığı didaktik bir divanı vardır. Yukarıda hakkında bilgi verilen şairimiz kimdir ve eserinin adı nedir? KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

22. 2)Aşağıdaki eserlerin yazarları kimlerdir? a)Divân-ı Hikmet b)Kutadgu Bilig c)Atabetü’l-Hakâyık d)Divânü Lügati’t-Türk KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

23. 3) Yüknekli Edip Ahmet hangi eseriyle tanınmıştır? Bu eserin anlamını belirtiniz. KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

24. 4) Yüknekli Edip Ahmet eserinde hangi konuları işlemiştir? KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

25. 5)Ahmet Yesevî, Anadolu’daki Türk edebiyatını nasıl etkilemiştir? KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

26. 6).........İslam medeniyeti etkisindeki Türk edebiyatının en eski eseridir. Karahanlılar döneminde Saltuk Buğra Han'a sunulduğu bilinen bu ilk eser, "Has Hacip"lik rütbesiyle anılan Yusuf un, aruz vezniyle, mesnevi şeklinde yazdığı, didaktik özellikte, ahlak, siyaset, hikmet konularını işleyen manzum bir eserdir. Paragrafta boş bırakılan yere aşağıdakilerden han­gisi getirilebilir? A) Divan-ı Hikmet B) Divan-ı Kebir C) Kutadgu Bilig D) Mesnevi E) Divan-ı Lügat-it Türk KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

27. 7)Şiirlerini heceyle yazdı. "Hikmet" adı verilen şiirlerinde dini, tasavvufi konuları işledi. Asıl etkisi şiirleriyle birlikte yayılan Tasavvuf düşüncesiyle oldu. Tasavvuf akımı Anadolu içlerine kadar onun etkisiyle geldi. Başta Yunus Emre olmak üzere birçok tasavvuf şairini etkiledi. Parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden hangisidir? • Mevlana Celaleddin B) Ali ŞirNevai C) Yusuf Has Hacib D) Edip Ahmet E) Ahmet Yesevi KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

28. 8)Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk destanlarından değildir? A) Saltuk Buğra Han Destanı B) Alp Er Tunga Destanı C) Oğuz Kağan Destanı D) Türeyiş Destanı E) Ergenekon Destanı KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

29. 9)Aşağıdakilerden hangisi bir "doğal destan" değildir? A) Göç Destanı B) Alp Er Tunga Destanı C) Şu Destanı D) Genç Osman Destanı E) Ergenekon Destanı KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

30. 10)İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Dönemi sözlü ürünlerinden "Sagu" ite ilgili, aşağıdaki cümlelerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A)  Nazım birimi dörtlüktür, 7'li hece ölçüsüylesöylenmiştir. B)     Sevilen bir kimsenin ölümünden sonra yapılanve "yuğ" denilen dini yas törenlerinde söylenenşiirlerdir. C)     Bu şiirlere Halk edebiyatında "ağıt", Klasik Türkedebiyatı nazmında "mersiye" denilmiştir. D)     ilk defa Yusuf Has Hacip tarafından KutadguBilig'de yazıya geçirilmiştir. E) "Sagu'larda ölen kimsenin değeri, yaptıkları, ge­ride kalanların duydukları acılar anlatılmıştır. KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

31. 11)Kutadgu Bilig hangi nazım biçimiyle yazılmıştır? A)Mesnevi B)Gazel C)Tuyug D)Murabba E)Koşma KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI

32. “Dersimiz burada bitmiştir. Hoşça bakın zatınıza.” “GULUBULBUL…” KARGI LİSESİ ÇORUM/ KARGI www.edebiyatdersi.net