Problemin müəyyənləşdirilməsi və təhlili

1. Problemin müəyyənləşdirilməsi və təhlili Problemin (problemli vəziyyətin) təhlilinə aşağıdakılar daxildir: • əsas problemin müəyyənləşdirilməsi / başlıca vəziyyət • səbəblərin aşkar edilməsi • nəticələrin müəyyən edilməsi • “problem ağacının” yaradılması

2. Nəticələr Əsasproblem Səbəblər «Problem ağacı»

3. Arzular və Məqsədlər...... Birinci: • Arzular - insanın beynində qalır və çox vaxt reallaşma səviyyəsi aşağı olur. • Məqsədlər - həmişə kağıza köçürülmüş və təhlil olunmuş formada olur.

4. Arzular və Məqsədlər...... İkinci: • Məqsədin həmişə “əli-ayağı-başı-adı” var; • Yəni konkret məsul şəxs və konkret icra edən mövcuddur.

5. Arzular və Məqsədlər...... Üçüncü: • İstənilən məqsədə çatmaq üçün: • müəyyən resurslar sərf edilməlidir; • resursların istifadə səviyyəsi müəyyən edilməlidir (qiymətləndirilməlidir ); • Yəni hər bir atılan addımın tələb olunan resurs sərfiyyatı və əldə edilən faydası nisbəti.

6. SMART - analiz • Specific – konkret ifadə olunmuş aydın nəticəsi olan; • Measurable – ölçülə bilən • Achievable – yerinə yetirilməsi mümkün olan • Relevant – daha böyük amala xidmət edən • Timed – müəyyən vaxt çərçivəsinə malik olan

7. Hər hansı işə başlamaq və ümümi prosesdə iştirak etmək asandır, ancaq gözlədiyimiz nəticələr əldə etmək çətin məsələdir. Və bu nəticələrin əldə edilməsi üçün ilk addım – məqsədin aydın müəyyən edilməsidir. Arzu etmək xəyallara dalmaq ziyan deyil. Ancaq arzular nadir hallarda çin olur. Yalnız o zaman arzular reallaşa bilər ki, onlar dəqiq tərif edilsin və kağıza köçürülərək təhlil edilsin.

8. PROBLEMLƏR AĞACI (nümunə) Məişət şəraiti aşağı səviyyədədir Səhiyyə və sosial xidmətlər əl çatmazdır Yerli büdcə boşdur Kriminal vəziyyət gərgindir, işsizlik baş alıb gedir Kənd təsərrüfatından gəlir aşağı səviyyədədir Qiymətlərin tənzimlənməsi Məhsul Kəndlilər arasında xəstəliklər yayılmaqdadır Məhsuldarlıq aşağı səviyyədədir Kəndlilər qiymətlərin dəyişməsindən mühafizə olunmur Aqroməsləhətlər göstərilmir Yerli mal-qara cinsləri yoxdur Su şəbəkələri yoxdur Quyuların ətrafı zibillənir Qiymətlər tənzimlənmir İri emal müəssisələrində inhisarçılıq var Gübrələr və ağroservis əlçatmazdır Əkin sahələri azdır və su problemləri mövcuddur Su mənbələri yoxdur, pis vəziyyətdir Dövlət orqanlarının bazar qiymətlərinin tənzimlənməsi bacarığı və təcrübəsi yoxdur Su mənbələrinə nəzarət sistemi yoxdur Su, sanitariya

9. Maraqlı şəxslərin (tərəflərin) təhlili • Problemin həllində maraqli şəxslərin siyahısının tərtib olunması • Problemə münasibətin müəyyənləşdirilməsi (probleminin və məqsədlərinin dərk edilməsi) • Qərar qəbul edən insanların səciyyəvi xüsusiyyətlərin üzə çıxarılması (demoqrafik, sosial, hüquqi) • Onların arasındakı münasibətlərin/ münaqişələrin öyrənilməsi • Onların “əhəmiyyət - nüfuz”unun qiymətləndirilməsi • Təhlil olunanların siyahısından mümkün qədər çox tərəfdarların cəlb olunması

10. Problemin ünvanlandırılması • Problemin həlli mümükün yollarının təhlilinin aparılması • Problemin həllinə qadir olan təşkilata /təşkilatlara müraciətin tərtib olunması (məsləhət: yaxşı olar ki, müraciət yazılı şəkildə olsun, icma nümayyəndələrinin imzası ilə) • İcma liderlərinin səlahiyyətləndirərək müraciətin müafiq orqanlara çatdırılması (məsləhət: yaxşı olar ki, sənədin qeydə alınması haqqında arayış alınsın) • Bəzən problemin həllinə üz-üzə söhbət edərək nail olmaq olar (“Üz üzdən utanar” Atalar sözü)

11. Qərar çıxarma • Qərar qəbul etmənin bir neçə səviyyəsi mövcuddur: • Ailə səviyyəsində; • Əmək kollektivində; • İcmada; • Yerli özünüidarə etmə və icara orqanlarında; • Yüksək səviyyəli iqtisadi, sosial, siyasi orqanlarda.

12. Qadınlar kişilərdən daha yaxşı öz obyektiv maraqlarını müəyyənləşdirə və əsaslandıra bilirlər. Ona görə də problemlərin həlli ilə bağlı təşkil olunmuş yığıncaqlarda qadın icma nümayyəndələrinin iştirakını təmin edərək, onların tövsiyyə və məsləhətlərinin nəzərə alınmasına nail olmaq lazımdır. • Daha ədalətli və hər iki tərəfi qane edə biləcək qərarlar yalnız bu zaman verilə bilər.

13. Əgər qadınlar öz hüquqlarını bilmirsə, NƏ onları qoruya, NƏ ala, nə də istifadə edə bilərlər! • Bundan əlavə qadınların hüquqi biliksizliyi dövlət orqanlarının özbaşınalığına, hüquqi strukturların hərəkətsizliyinə yol açır. • Hüquqlarımızı mükəmməl bilsək ən azından gələcək nəsil üçün qadinlara qarşı bütün ayrıseçkilik formalarının aradan qalxmasınamüsbət zəmin yaratmış olarıq.

14. Qadınların qərar qəbulunda iştirakı nəinki elementar demokratiyanın və ədalətliliyin tələbidir, həmçinin, qadın maraqlarının önə çəkilməsinin vacib şərtlərindəndir.