Կարող է արդյոք հանքագործությունը էական դերակատարում ունենալ Հայաստանի տնտեսական աճի մեջ

1. Կարող է արդյոք հանքագործությունը էականդերակատարումունենալՀայաստանիտնտեսականաճիմեջ Can mining play a key role in Armenia’s economic growth ?

2. Բարգավաճման հավասարումEquation for Prosperity • Մոլորակիբնակչությանաճ+ Զարգացողշուկա= Աճողհամաշխարհայինպահանջարկ Population Growth + Emerging Markets = Growing Global Demand • Բնականռեսուրսներ+ Տեղադրություն=ՀՀ առաջարկ Natural Resources + Location + People = Armenia Supply • Աճողհամաշխարհայինպահանջարկ+ ՀՀ առաջարկ=ՀՀ տնտեսականբարգավաճում Growing Global Demand + Armenia Supply = Armenia Economic Prosperity

3. ՀՀ ՀԱՆՔԱԳՈՐԾՈւԹՅՈւՆԸRA MINING

4. ՀՀ չվերականգնվողռեսուրսները և հանքագործությանհիմնականցուցանիշներըNon-renewable resourcesof RA andthekey indicators of industry ՀՀ հանքագործականարտադրանքիարտադրմանտարեկանծավալներըMining product yearly volume of RA

5. ԱրդյունաբերականարտադրանքիծավալնըստտնտեսականգործունեությանտեսակներիԱրդյունաբերականարտադրանքիծավալնըստտնտեսականգործունեությանտեսակների Volumeofindustrialproductionbytypesofeconomicactivity

6. ԿազմակերպություններիարտադրանքիշահութաբերությանմակարդակըProfibility of organisations products

7. Հանքագործական արդյունաբերության ներդրումը ՀՀ տնտեսական զարգացմանըMining industry contribution to the economic developmentof RA

8. ԶԲԱՂՎԱԾՈւԹՅՈւՆEMPLOYED

9. Զբաղվածներնըստտնտեսականգործունեությանտեսակների,Employed population by types of economic activity Անուղղակիզբաղվածներ-մոտ 25000 մարդ Indirectly employed – about 25000 person Ընդամենըզբաղվածներ – մոտ 40000 մարդկամբնակչությանզբաղվածմասի 3.4%: Total employed in mining – about 40000 person or 3.4%employedpopulation. ՄիջինամսականանվանականաշխատավարձնըստտնտեսականգործունեությանտեսակներիAveragemonthlynominalwagesbytypesofeconomicactivity

10. ՀԱՆՔԱԳՈՐԾԱԿԱՆ ԱՐԴՅՈւՆԱԲԵՐՈւԹՅՈւՆՆ ԻԲՐԵՎ ՀՀ ՏՆՏԵՍՈւԹՅԱՆ ԱՅԼ ՃՅՈւՂԵՐԻ ՇՈԳԵՔԱՐՇMINING INDUSTRY AS A LOCOMATIVE FOR OTHER SECTORS OF RA ECONOMY

13. ՀԱՆՔԱԳՈՐԾՈւԹՅԱՆ ՀԱՐԿԵՐԸMINING TAXES 1.Ռոյալթիներ 2.Շահութահարկ 3.Ակցիզային հարկ 4.Ռեսուրսային ռենտայի հարկ 5.Անուղղակի հարկեր 6. Թույլատվությունների վճարներ 7. Պետական տուրքեր 8. Գույքահարկ

14. Դրվակ ՀՀ պետական ԲյուջեիցState buget of RA

15. Հանքագործականխոշորընկերություններիկողմիցվճարվածհարկերը, հազ. դրամTaxes paid by large miningcompanies, 1000 dram

16. Մետալուրգիականխոշորընկերություններիկողմիցվճարվածհարկերը, հազ. դրամTaxes paid by large metallurgy companies, 1000 dram

17. Ռոյալթիների կիրառման միջազգային լավագույն փորձ The best practiceof using royalties

18. ՇահութահարկիմիջոցովռենտայիգանձմանդինամիկանգներիփոփոխմանդեպքումՇահութահարկիմիջոցովռենտայիգանձմանդինամիկանգներիփոփոխմանդեպքում Ռոյալթիի և շահութահարկիմիջոցովռենտայիգանձմանդինամիկանգներիփոփոխմանդեպքում

19. R = 4 + [Շ/(Հx8)]x100, • R – ռոյալթիի դրույքաչափն է տոկոսով, • Շ – շահույթն է նախքան հարկումը՝ դրամով, • Հ-արտադրանքի իրացումից հասույթն է՝ առանց ԱԱՀ-ի՝ դրամով: • Առավելություններ • Վարչարարությանտեսանկյունիցունիպարզկիրառում • Ապահովում է կառավարությանըերաշխավորվածեկամուտ • Թերություններ • Առաջ է բերումհանքագործությանինտենսիֆիկացիա և ընդերքիոչռացիոնալյուրացում • Համեմատաբարփոքրշահութաբերությամբհանքերըգտնվումենռիսկայինգոտում

20. Նոր սահմանված դրույքաչափը մոտեցվել է հանքագործության համաշխարհային միջին ցուցանիշին (4.14 %): Սակայն համաձայն ՀՀ Պետական Եկամուտների Կոմիտեի տվյալների 2012 թ.-ի հունվար-հուլիսին ՀՀ պետական բյուջե են մուտքագրվել 13.3 մլրդ դրամ բնօգտագործման և բնապահպանական վճարներ` կազմելով հարկերի և տուրքերի 3.3%-ը: Նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ նշված եկամուտներն աճել են 81.3%-ով (6.0 մլրդ դրամով): Հաշվետու ժամանակահատվածում այս աղբյուրից ՀՀ պետական բյուջե է մուտքագրվել շուրջ 7.7 մլրդ դրամ: • Նախորդ տարվա հունվար-հուլիսի համեմատ այլ հարկերը նվազել են 40.6%-ով կամ4.2մլրդ դրամով` հիմնականում պայմանավորված օրենսդրական փոփոխություններով, որոնց արդյունքում հանքարդյունահանողների կողմից նախկինում վճարվող և այլ հարկային եկամուտներում հաշվառվող բոնուսի, կոնցեսիոն վճարի և ռոյալթիների փոխարեն սահմանված ռոյալթիները հաշվառվում են որպես բնօգտագործման վճարներ: • Այսպիսով ակնհայտ է, որ վճարի դրույքաչափի մոտ 4 անգամ բարձրացումը չի հանգեցրել համապատասխան մուտքերի ավելացման: Սակայն դա կարող է պայմանավորված լինել նաև շուկայում մետաղների գների անկմամբ:

21. ԵԶՐԱԿԱՑՈւԹՅՈւՆՆԵՐ • Հանքագործականարդյունաբերությունըհանդիսանում է ՀՀ արդյունաբերությանկարևորագույնճյուղերիցմեկը (17% արդյունաբերությանմեջ), • Հանքագործականարդյունաբերությունըներկայումսհանդիսանում է շոգեքարշ ՀՀ տնտեսությանմիշարքճյուղերիհամար (մեքենաշինություն, շինարարություն, մետալուրգիա) և կարող է ապագայումապահովելաճնաև ՀՀ տնտեսության և արդյունաբերությանայլճյուղերիզարգացումը (գյուղատնտեսություն, քիմիականարդյունաբերություն, հաստոցաշինություն, ոսկերչություն, էլեկտրոնիկա և այլն), • Հանքագործականարդյունաբերություննունիկարևորսոցիալ-տնտեսականդերակատարում, ՀՀ մարզերում և ամբողջհանրապետությունում,լուծում է զբաղվածությանկարևորագույնխնդիր՝ հատկապեսսահմանայինտարածաշրջաններում, • 2011թ-ի նոյեմբերի 28-ին ընդունվել է ՀՀ Ընդերքի մասին “նոր”օրենսգիրք, որնունիորոշակիառաջադիմականդրույթներ, ինչպեսհարկման, այնպեսէլհանքերիփակման, շրջակամիջավայրիազդեցությանհետկապված, • Հանքագործականարդյունաբերությունըապահովում է հարկայինմուտքերիավելիքան 5%-ը, սակայն հարկ է նշել, որ հանքագործության հարկման լավագույն համակարգը և հարկերի, վճարների օպտիմալ դրույքաչափերը և կիրառման մեխանիզմները դեռ գտնված չեն,

22. ՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈւԹՅՈւՆՈւՇԱԴՐՈւԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ THANK YOU FOR ATTENTION! ՀՊՃՀ, Դ.Ա. Անդրոյան