Erasmus Luther Calvijn

1. Erasmus Luther Calvijn

2. Calvijn en de Reformatie Alles wat kan afleiden van persoonlijke Bijbelstudie moet worden uitgeban-nen: muziek, kleurige kleding en beelden Als je vroom en sober leeft dan ben je misschien een uitverkorene die naar de hemel gaat Christenen moeten de staat de wet voorschrijven Calvijn (1509-1564)

3. Gevolgen van het Calvinisme 1. Beeldenstorm/ De Opstand 2. Contrareformatie Concilie van Trent, 1545

4. De Opstand of Hoe de Nederlandse staat werd geboren…

5. Hoe het begon… Er was eens…. een machtige keizer. Hij heette Karel de V en hij leefde van 1500 tot 1558. Hij regeerde over heel Spanje, Duitsland, en Italië. Omdat hij een afstammeling van de Bourgondiërs was, vielen ook de Nederlandse gewesten onder zijn gezag.

6. Samen met zijn zoon en latere troonopvolger Filips II wilde Karel V van de Nederlandse gewesten een bestuurlijke eenheid maken. Dit noemen we: centralisatiepolitiek • Zelfde regels voor alle gewesten • Efficiënte belastinginning • Raad van State: edelen die advies gaven

7. Dat leidde tot spanningentussen de Spaanse heer en de gewesten Belang gewesten: middeleeuwse voorrechten niet opgeven. Niet teveel belasting betalen. Edelen wilden inspraak en macht houden Belang Spaanse keizer: meer belastingopbrengsten beter bestuur. Macht adel verkleinen en meer geschoolde juristen inzetten

8. Toen Filips II zijn vader had opgevolgd, stelde hij in 1559 zijn halfzus Margaretha van Parma aan als bestuurder (landvoogdes) van de Nederlanden Maar Margaretha kreeg het zwaar met de Nederlanden…

9. Want Karel V en Filips II waren streng Rooms-Katholiek… Het Rooms-Katholieke geloof is het enige wat ik tolereer. Alle hervormers in de Nederlandse gewesten moeten worden gedood. En in de Nederlanden was het calvinisme enorm populair geworden

10. Margaretha tolereerde de vele hervormers en hagenprekers eerst nog… tot de Beeldenstorm van 1566… In de Nederlanden begon men onder-tussen steeds bozer te worden op alle ongewenst bestuur-lijke veranderingen en de manier waarop de hervor-mers werden aangepakt….

11. Margaretha probeerde een opstand te voorkomen maar werd teruggefloten door Filips II ? Die opstand sla ik wel even neer…. Olé! Ze werd vervangen door de ‘ijzeren’ hertog van Alva

12. De aanpak van ijzeren Alva Raad van Beroerten: 1100 terechtstellingen, 60.000 vluchtelingen Graven van Egmond en Horne onthoofd. Groot Spaans leger Tiende Penning: extra belasting

13. Gelukkig was daar de held: Willem van Oranje! De Opstand was daardoor een feit Willem (1533-1584) was een rebelse edelman die in 1568 met een leger van huurlingen Alva probeerde te verdrijven.

14. Inname van Den Briel, 1572… Op één april verloor Alva zijn…. Willem van Oranje en de watergeuzen brachten Alva belangrijke slagen toe

15. Maar Alva liet het er niet bij zitten. Steden, zoals Naarden, werden uitgemoord. Haarlem, Leiden en Alkmaar werden belegerd, zonder succes….

16. Alva kon niet winnen van de Nederlandse opstandelingen en moest opgeven…. Alva’s leger had echter al maanden geen soldij meer gehad en moe als ze waren van jaren vechten in de koude modder, begonnen ze te muiten. In 1576 vermoordden ze 7000 Antwerpenaren. Dat heet de ‘Spaanse Furie’. Grrrr…..!

17. Zo’n moordpartij was uitzonderlijk en de Staten-Generaal besloten dat de muiters aangepakt moesten worden. Yes! Dat besluit heet de pacificatie van Gent (1576) en was een idee van Willem van Oranje. Hij was blij, want voor even waren de Nederlanden een eenheid….

18. Hoe het verder afloopt met ontstaan van de Nederlandse staat, lees je nu zelf onder het kopje ‘Ontstaan van noordelijke Republiek’, blz. 129-130.

19. Opdracht Vorm groepjes van 4 Iedereen heeft een nummer (1 t/m 4) Pak een blad en een pen. Nu tekent iedereen om de beurt een scene uit het verhaal van de tot standkoming van de Nederlanden, vanaf Karel V. Als je het niet meer weet, neemt de volgende de scene over. Totdat je helemaal klaar bent. Let op dat alle belangrijke begrippen, gebeurtenissen en personages erin voorkomen!