TITLOS

1. TITLOS Όγκοι των οστών

2. ΟΓΚΟΙ ΟΣΤΩΝ • Καλοήθεις όγκοι • Κακοήθεις όγκοι

3. ΟΓΚΟΙ ΟΣΤΩΝ Η διάγνωση βασίζεται:

4. ΟΓΚΟΙ ΟΣΤΩΝ ΗΛΙΚΙΑ:Οι πρωτοπαθείς όγκοι των οστών εμφανίζονται σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες ασθενών. ΠΥΡΕΤΟΣ:Είναι ένδειξη φλεγμονής. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑΣ:το πιθανότερο η βλάβη οφείλεται σε δευτεροπαθή εντόπιση, εκτός και εάν έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, ενδεικτικά άλλης πρωτοπαθούς βλάβης.

5. ΟΓΚΟΙ ΟΣΤΩΝ (συνέχεια) ΑΛΓΟΣ:Γενικώς οι καλοήθεις μηαναπτυσσόμενες βλάβες τείνουννα είναι ασυμπτωματικές. • Άλγος μπορεί να εμφανιστεί σε: • Αναπτυσσόμενες βλάβες(τοπικά αναπτυσσόμενες όπως το επιθετικό Οστεοβλάστωμακαι ο γιγαντοκυτταρικός όγκος ή κακοήθεις βλάβες). • Παθολογικά κατάγματασαν επιπλοκήκαλοήθωνκαι κακοήθων βλαβών. • Έντονη τοπική αντίδρασητωνιστών στον όγκο. Αξίζει να θυμόμαστε ότι: Τοοστεοειδές οστέωματυπικά προκαλεί έντονο νυχτερινό πόνο που υποχωρεί με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (λόγω έντονου ερεθισμού των γύρω ιστών). Στην διαφορική διάγνωση εγχονδρώματος και χονδροσαρκώματοςχαμηλού grade (λόγω του ότι ιστολογικά οι βλάβες είναι πολύ δύσκολο να διαχωριστούν) πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν ότι το χονδροσάρκωμα χαμηλού gradeπροκαλεί πόνο (σαν αναπτυσσόμενος όγκος), ενώ το εγχόνδρωμαόχι.

6. ΟΓΚΟΙ ΟΣΤΩΝ Απλή Ακτινογραφία: • συνήθως αποτελεί την πρώτη απεικονιστική • εξέτασηστην διερεύνηση μίας οστικής βλάβης, • είναι ανέξοδη και εύκολη στην απόκτησή της, • κυρίως όμως αποτελεί την καλύτερη εξέταση για • την εκτίμηση των γενικών χαρακτηριστικών ενός • οστικού όγκου.

7. ΟΓΚΟΙ ΟΣΤΩΝ CT: • βοηθά στην καλύτερη εκτίμηση της υφής του οστού, • της λεπτομέρειας του φλοιού και στην ανακάλυψη κυστικών • βλαβών ή βλαβών που περιέχουν λίπος. • - Αποτελείσυμπληρωματική εξέτασηόταν η εκτίμηση με την • απλή ακτινογραφία δεν επαρκεί για τον χαρακτηρισμό της βλάβης. • κυρίως αποτελεί την εξέταση εκλογής για την σταδιοποίηση του όγκου • (έλεγχος για απομακρυσμένες μεταστάσεις).

8. ΟΓΚΟΙ ΟΣΤΩΝ MRI: είναι η εξέταση εκλογής για τηντοπική σταδιοποίησητου όγκου (καταδεικνύει καλύτερα την μυελική ή την εξωφλοιϊκή διήθηση και την σχέση του όγκου με τις σημαντικές νευροαγγειακές δομές). Η απεικόνιση με MRI στους περισσότερους όγκους δεν είναι ειδική και χρειάζεται συνεκτίμηση με τις απλές α/ες και τα ευρήματα της CT. ΠΡΟΣΟΧΗ: πάντα η MRI πρέπει να προηγείται της βιοψίας γιατί η ανάπτυξη οιδήματος ή αιμορραγίας αλλοιώνει την αρχική απεικόνιση του όγκου.

9. Εντόπιση Round cell lesions Ινώδης δυσπλασία Απλή οστική κύστη Xονδρομυξοειδές ίνωμα Μη οστεοποιούμενο ίνωμα Οστεοσάρκωμα Εγχόνδρωμα - - - - - - - - ΕΠΙΦΥΣΙΑΚΗ ΠΛΑΚΑ Χονδροβλάστωμα G C T

10. ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Όρια 1. σκληρυντικά 2. σαφώς αφοριζόμενα μη σκληρυντικά 3. Λυτικά Ασαφώς αφοριζόμενα 4. «σκοροφαγωμένα» 5. διηθητικά • από λιγότερο επιθετικές βλάβες (1), έως περισσότερο επιθετικές (5) • - Οι επιθετικές βλάβες καταστρέφουν το οστό. • - Οι επιθετικές βλάβες αυξάνουν την πιθανότητα κακοήθειας. Αλλά, οι επιθετικές βλάβες δεν είναι όλες κακοήθεις. Και, οι κακοήθης βλάβες δεν είναι όλες επιθετικές.

11. ΟΓΚΟΙ ΟΣΤΩΝ • Ορια της βλάβης Σαφή ? Σκληρυντικά ? Καλοήθης Κακοήθης

12. ΟΓΚΟΙ ΟΣΤΩΝ • Ζώνη μετάπτωσης Σαφής ? Ευρεία ? Καλοήθης Κακοήθης

13. ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Εντόπιση ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΕΝΤΟΠΙΣΕΙΣ (γενικά) Επίφυση:χονδροβλαστώματα, μερικοί γιγαντοκυτταρικοί όγκοι. Διάφυση:εγχονδρώματα, μερικές απλές κύστεις, μερικά χονδροσαρκώματα, Ewing’s, ηωσινόφιλοκοκκίωμα, αδαμαντίνωμα, μεταστάσεις. Μετάφυση:όλοι οι άλλοι πρωτοπαθείς όγκοι.

14. Περιοστική αντίδραση Λεπτή περιοστική αντίδραση Μπορεί να αντιπροσωπεύει χρόνια, καλοήθη βλάβη που αναπτύσσεται αργά ή πρώιμο στάδιο μίας επιθετικής βλάβης.

15. Περιοστική αντίδραση Συμπαγής περιοστική αντίδραση Καταδεικνύει καλοήθη αλλοίωση (π.χ. οστεοειδές οστέωμα)

16. Περιοστική αντίδραση Διασπασμένη περιοστική αντίδραση Ενδεικτική επιθετικής ή κακοήθους οστικής βλάβης. *τρίγωνα Godman:εκτός από κακοήθη οστικό όγκο μπορεί να εμφανίζονται και σε καλοήθεις οστικές βλάβες όπως οστεομυελίτιδα, υποπεριοστική αιμορραγία και κάταγμα.

17. Περιοστική αντίδραση Οχι ? Ναί ? Καλοήθης Κακοήθης

18. Οστικός φλοιός Ακέραιος ? Διάσπαση ? Κακοήθης Καλοήθης

19. Συνοδός μάζα μαλακών μορίων Ναί ? Οχι ? Κακοήθης Καλοήθης

20. ΕΝΤΟΠΙΣΗ • Μεταφύσεις μακρών οστών • Εγγύς βραχιόνιο, • εγγύς μηριαίο ΑΠΛΗ ΟΣΤΙΚΗ ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ X-ray • Η πιο συχνή οστική βλάβη • Αρρενες / Θήλυ: 2/1 • Ηλικίες: 5 – 15 χρ. • Παθολογικό κάταγμα • Εντονα οστεολυτική βλάβη • Λεπτυνση, διάταση φλοιού • Κάταγμα: Fallen leaf sign • - τμήμα του φλοιού μέσα στην κύστη

21. ΑΠΛΗ ΟΣΤΙΚΗ ΚΥΣΤΗ Θεραπεία • Κλινική και ακτινολογική παρακολούθηση • Διαδερμική έκχυση 90% • Methylprednisoloneθεραπεία • Επί αποτυχίας • καθαρισμός- απόξεση • μοσχεύματα

22. ΕΝΤΟΠΙΣΗ • Περιφερικός σκελετός • Εγγύς μηριαίο • Οπίσθια Σ.Σ ΟΣΤΕΟΕΙΔΕΣ ΟΣΤΕΩΜΑ Μικρός καλοήθης όγκος, συνήθως πολύ επώδυνος, αποτελούμενος από οστεοειδές και δοκιδωτό οστούν, περιβαλλόμενο από αντιδραστική άλω. ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ • Συχνό: 3%των πρωτοπαθών οστικών όγκων • Ανδρες/Γυναίκες: 2/1 • Σπάνιος σε ηλικίες πριν • τα 5 και μετά τα 30 χρ.

23. ΟΣΤΕΟΕΙΔΕΣ ΟΣΤΕΩΜΑ Κλινική εικόνα • Π Ο Ν Ο Σ • νύχτα • μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη • Κοντά σε άρθρωση • - υμενίτις, ελάττωση κινητικότητας • Σ.Σ: μυικός σπασμός, σκολίωση

24. ΟΣΤΕΟΕΙΔΕΣ ΟΣΤΕΩΜΑ Ct - scan ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ • Μικρή (1-2 cm) οστεολυτική περιοχή • “nidus”, περικλειόμενη από οστεολυ- • τική περιφέρεια • Σκλήρυνση, πάχυνση φλοιού • Στο σπογγώδες:η σκληρυντική • περιφέρεια δυσδιάκριτη Αναδεικνύει καλύτερα το nidus Bone scan “Headlight in the fog”

25. ΟΣΤΕΟΕΙΔΕΣ ΟΣΤΕΩΜΑ Θεραπεία • ΑΦΑΙΡΕΣΗ • Απόξεση καλύτερη από en block αφαίρεση

26. ΟΣΤΕΟΕΙΔΕΣ ΟΣΤΕΩΜΑ Θεραπεία θεραπεία με RF( ραδιοσυχνότητες) υπό CT)

27. ΧΟΝΔΡΩΜΑΕΓΧΟΝΔΡΩΜΑ Ενδομυελικό αμάρτωμα που περιέχει καλά διαφοροποιημένο χόνδρο ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΕΝΤΟΠΙΣΗ • Συχνό, τυχαίο εύρημα • Ανδρες/Γυναίκες: 1/1 • Κάθε ηλικία • Οστά άκρας χειρός • Μετάφυση, αλλά και επίφυση • Μακρά οστά (σπανιότερα) • - μηριαίο

28. ΧΟΝΔΡΩΜΑΕΓΧΟΝΔΡΩΜΑ • Κεντρική, έκκεντρο, φλοιώδης βλάβη • Οστεόλυση στρογγυλή, με σαφή • σκληρυντικά όρια • “Pop-corn” περιεχόμενο • Μικρά οστά: λέπτυνση, διάταση φλοιού

29. ΧΟΝΔΡΩΜΑΕΓΧΟΝΔΡΩΜΑ Θεραπεία • ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ • ΒΙΟΨΙΑ: επί αμφιβόλου διαγνώσεως • ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ: - άκρα χείρα • - μακρά οστά όταν ή βλάβη>5 cm.

30. ΕΞΟΣΤΩΣΗΟΣΤΕΟΧΟΝΔΡΩΜΑ Αμάρτωμα από υπολλείμματα υποπεριοστικού χόνδρου ο οποίος αναπτύσεται και ωριμάζει φυσιολογικά ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΕΝΤΟΠΙΣΗ • Συχνό • Ανδρες/Γυναίκες: 2/1 • Δημιουργείται στην νηπιακή ηλικία • Διάγνωση: 6-20 χρ • Μακρά οστά • - μετάφυση, με την • ωρίμανση διάφυση • - πέριξ του γόνατος • - κεντρικό βραχιόνιο • Ωμοπλάτη • Ισχιακό οστούν

31. ΟΓΚΟΙ ΟΣΤΩΝ • Προέρχονται από οποιοδήποτε • οργανικό – δομικό στοιχείο του οστού. • Χονδρίτης ιστός • Οστίτης ιστός • Ινώδης ιστός • Αγγεία • Νεύρα • Μυελό του οστού

32. ΕΞΟΣΤΩΣΗ Κλινική εικόνα • Ψηλαφητή ανώδυνη μάζα • Αύξηση κάτα την ανάπτυξη • Bursitis: απότομη αύξηση μεγέθους • υγρό, πόνος • Eνίοτε πίεση αγγείων, νεύρων

33. ΕΞΟΣΤΩΣΗ X-ray • Σαφώς περιγεγραμμένη μάζα στο • εξωτερικό του φλοιού, με λεπτό • φλοιό και χόνδρινο περιεχόμενο • Χωρίς μίσχο, με μίσχο (διαφυσιακή) • Ποικίλο μέγεθος

34. ΕΞΟΣΤΩΣΗ Bone scan • Θετικό σε ενεργή εξόστωση (παιδιά-έφηβοι) • Αρνητικό ή ήπια θετικό στους ενήλικες • ! ! Ξανά θετικό σε εξαλλαγή ή bursitis

35. ΕΞΟΣΤΩΣΗ MRI Ct-scan Αγγειογραφία

36. ΕΞΟΣΤΩΣΗ Θεραπεία • ΑΝΩΔΥΝΗ: Δεν έχει ένδειξη αφαίρεσης • ΑΦΑΙΡΕΣΗ: Πίεση αγγείων και νεύρων

37. ΕΞΟΣΤΩΣΗ • Απρόβλεπτο δυναμικό ανάπτυξης • Stage II σε παιδιά και εφήβους • Stage I σε ενήλικες • Εξαλλαγή σε χονδροσάρκωμα < 1% • - πόνος, αύξηση μεγέθους σε ενήλικα • - λέπτυνση περιβάλλονατ χόνδρου • - συλλογή υγρού • - bursitis • - θετικοποίηση bone scan • - αλλαγή ακτινολογικών χαρακτηριστικών Πρόγνωση

38. ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΕΞΟΣΤΩΣΕΙΣ • Σπάνιες. (10 φορές λιγότερο από μονήρης) • Ανδρες / Γυναίκες: 2/1 • Εμφανίζονται πριν την ηλικία των 10 χρ. • Κληρονομικότητα στα 2/3 των περιπτώσεων • Δεν είναι συμμετρικές • Σαρκωματώδης εξαλλαγή 20% ! ! ! • - παρακολούθηση εφ όρου ζωής • - στις εν τω βάθει έλεγχος κάθε 2-3 χρόνια

39. ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΟΓΚΟΙ ΙΣΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΙΝΩΜΑ ΗΩΣΙΝΟΦΙΛΟ ΚΟΚΚΙΩΜΑ ΙΝΩΔΗΣ ΔΥΣΠΛΑΣΙΑ

40. ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΟΓΚΟΙ ΟΣΤΕΟΒΛΑΣΤΩΜΑ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΙΚΗ ΚΥΣΤΗ ΧΟΝΔΡΟΒΛΑΣΤΩΜΑ

41. ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΟΓΚΟΙ ΧΟΝΔΡΟΜΥΞΟΕΙΔΕΣ ΙΝΩΜΑ ΔΕΣΜΟΕΙΔΕΣ ΙΝΩΜΑ

42. ΓΙΓΑΝΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΟΓΚΟΣ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΕΝΤΟΠΙΣΗ • 5% όλων των όγκων • 20% των καλοήθων όγκων • Νεαροί ενήλικες (20-40 χρ.) • Σπάνιος σε αναπτυσσόμενο • σκελετό και πάνω από 50 χρ. • Μακρά οστά, μετάφυση, έκκεντρα • Περιφερικό μηριαίο • Κεντρική κνήμη • Κεντρικό βραχιόνιο • Ιερό, Λεκάνη 10% grade I 60% grade II 30% grade III

43. ΓΙΓΑΝΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΟΓΚΟΣ • Εντονα οστεολυτική βλάβη • Σχετικά σαφή όρια • Λεπτυνση, διάταση, ενίοτε διάσπαση • φλοιού • Εξαρτάται από το στάδιο Ct scan Ct scan Ανάδειξη του φλοιού ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ Ομοιογενές σήμα MRI

44. ΓΙΓΑΝΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΟΓΚΟΣ Θεραπεία ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ C U R R E T A G E • EN BLOCK RESECTION • - παθολογικό κάταγμα • - grade III • - μεγάλη οστική καταστροφή ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΑ ΤΣΙΜΕΝΤΟ • ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ • - συμπληρωματικά σε δύσκολες περιοχές • (λεκάνη, ιερό, σπονδυλική στήλη)

45. ΓΙΓΑΝΤΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΟΓΚΟΣ Πρόγνωση • ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ: 2-3% συνήθως στους πνεύμονες • ΥΠΟΤΡΟΠΗ: 20-50% (εξαρτάται από το στάδιο) • ΚΑΚΟΗΘΗΣ ΕΞΑΛΛΑΓΗ: • -αυτόματη 1% • - μετά από ακτινοβολία 5-15%

46. ΟΓΚΟΙ ΟΣΤΩΝ • Οστεόσαρκωμα Τρίγωνο του Godman

47. ΟΓΚΟΙ ΟΣΤΩΝ Οστεόσαρκωμα

48. ΟΓΚΟΙ ΟΣΤΩΝ Οστεόσαρκωμα • Eφηβοι • Μεταφύσεις • Πέριξ του γόνατος

49. ΟΓΚΟΙ ΟΣΤΩΝ • Βιοψία • Προεγχειρητική χημειοθεραπεία • Χειρουργική αφαίρεση • Μετεγχειρητική χημειοθεραπεία Οστεόσαρκωμα Θεραπεία Προ Chemo Μετά Chemo

50. ΟΣΤΕΟΣΑΡΚΩΜΑ -επιφανειακό ΠΑΡΟΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟΣΤΙΚΟ