1 / 11

SÖZCÜKLERDE ANLAM OLAYLARI

SÖZCÜKLERDE ANLAM OLAYLARI. BETÜL COŞAR. 2. AD AKTARMASI (Mecaz-ı Mürsel ). Bir sözün benzetme amacı güdülmeden başka bir sözcük yerine kullanılmasıdır. İlgi yoluyla kurulur. Örnek: Dalgalan ey şanlı Hilal! ( Parça-Bütün ilişkisi )( bayrak) Tüp patladı. ( İç-Dış ilişkisi )( gaz)

daktari
Download Presentation

SÖZCÜKLERDE ANLAM OLAYLARI

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. SÖZCÜKLERDE ANLAM OLAYLARI BETÜL COŞAR

  2. 2 AD AKTARMASI (Mecaz-ı Mürsel) • Bir sözün benzetme amacı güdülmeden başka bir sözcük yerine kullanılmasıdır. İlgi yoluyla kurulur. • Örnek: Dalgalan ey şanlı Hilal! ( Parça-Bütün ilişkisi )(bayrak) • Tüp patladı. ( İç-Dış ilişkisi )(gaz) • Orhan Veli’yi okudum. ( Sanatçı-Eser ilişkisi)(kitap) • Mahalle ayağa kalktı. ( Yer-İnsan İlişkisi )(insanlar) • Bereket yağıyor. ( Neden-Sonuç ilişkisi )(yağmur)

  3. 3 DEYİM AKTARMASI ( Eğretileme-İstiare ) • Bir sözcüğün dile getirdiği kavramla bir başka kavram arasında kurulan benzetme yoluyla sözcüğün o kavrama aktarılmasıdır. Benzetmenin temel öğelerinden biriyle yapılan benzetmedir. A) İnsandan Doğaya Aktarma: Organ adları ya da giysi parçalarının doğaya aktarımı şeklinde olursa yan anlamlı kelime, kişileştirme şeklinde olursa mecaz anlamlı kelime ortaya çıkar. • Örnek: Bir diş sarımsak ( Yan Anlam )

  4. 4 DEYİM AKTARMASI b)Doğadan İnsana Aktarma: İstiare sanatına karşılık gelir. Örnek: O ne tilkidir bilmezsin sen. (Açık İstiare) c)Doğadan Doğaya Aktarma: Örnek: Yüce dağ başında siyah tül vardır. ( sis ) d)Duyu Aktarması:Tatlıses e)Somutlaştırma: Soyut, anlatılması güç düşünce,duygu ve kavramların somut kavramlarla anlatılmasıdır.

  5. 5 DOLAYLAMA • Anlatımı etkili kılmak amacıyla tek sözcükle anlatılabilecek bir kavramın, onun bir özelliğini kullanarak birden çok sözcükle anlatılmasıdır.

  6. 6 KİNAYE (Değinmece) • Bir sözün hem gerçek hem de mecaz anlamda kullanılmasıdır. Asıl söylenmek istenen sözün mecaz anlamıdır. Örnek: Yumdu dünyaya ele gözlerini. TARİZ (Dokundurma):Söze güzellik ve nükte katmak amacıyla bir sözün karşıt anlamını kast ederek kullanmaktadır  Örnek : Aferin sınavda bir soru bile çözememişsin.Çok zekidir benim oğlum on yaşında okumayı söktü.

  7. 7 ANLAM DEĞİŞMESİ • Bir sözcüğün anlattığı kavramlardan uzaklaşması, onunla ilgisi bulunan ya da hiçbir ilgisi bulunamayan kavramları yansıtır duruma gelmesine anlam değişmesi denir. • Örnekler: • Sakınmak: düşünmek, üzerinde durmak yaslanmak, kederlenmek (Eski Türkçe) • Sakınmak: esirgemek, korumak (Günümüzde • Yufka: ince, dayanıksız (Eski Türkçede) • Yufka: ince açılmış hamur (Günümüzde)

  8. 8 ANLAM DARALMASI • Bir sözcüğün zamanla kapsadığı anlamların bir bölümünü yitirmesine denir. • Örnekler: • Oğul: kız ve erkek çocuk (Eski Türkçe)Oğul: erkek evlat (Günümüzde) • Koyun: her türlü mal ve mülk(Eski Türkçe)Koyun: küçükbaş hayvan (Günümüzde)

  9. 9 Konu Özeti Bu dersimizde sözcükte anlam olaylarının ; • Ad aktarması, • Deyim aktarması, • Dolaylama, • Kinaye • Anlam Değişmesi • Anlam Daralması gibi konulardan oluştuğunu gördük.

  10. 10 Kaynakça • http://www.turkceedebiyat.com/sozcukte-anlam-f5/sozcuklerde-anlam olaylari-t16.html • Türk Dili Ders Kitabı(Süer Eker) • http://www.google.com.tr/imgres?q=k%C3%B6m%C3%BCr&hl=tr&tbo=d&rlz=1G1TEUA_TRTR519&biw=1366&bih=667&tbm=isch&tbnid=-cb2lTupIAwV9M:&imgrefurl=http://www.marbleport.com/madencilik-kulturu/84/komur&docid=D5SI512DZZW-ZM&imgurl=http://www.marbleport.com/culture/1255346559.jpg&w=500&h=342&ei=LfbxUL3aKoeChQe7yoHgDg&zoom=1&iact=hc&dur=547&sig=117099405812248749443&page=1&tbnh=148&tbnw=222&start=0&ndsp=20&ved=1t:429,r:1,s:0,i:145&tx=128&ty=97&vpx=257&vpy=182&hovh=163&hovw=241 • Google görseller(baba, tren ,kömür ve pamuk resimleri)

  11. 11

More Related