Detyrimet afatgjata Dëftesat bartëse të interesit Lizingu

1. 3 L i gj ë r a t a Detyrimet afatgjata Dëftesat bartëse të interesit Lizingu

2. Detyrimet • Tri pjesët më të rëndësishme të ekuacionit kontabël • Ato tregojnë se cila pjesë e aseteve u takon të tretëve • Sipas standardeve të kontabilitetit “ detyrimet nënkuptohen si detyrime të tashme të subjektit afarist, të dala nga ngjarjet e kaluara për mbulimin e të cilave pritet që subjekti afarist të ketë hyrje të resurseve me dobi ekonomike”

3. Detyrimet rrjedhëse Detyrimet afatgjata Borxhe brenda një viti apo të ciklit operativ të kompanisë, që mund të jetë edhe më i gjatë. Borxhe pas një viti apo ciklit operativ të kompanisë, që mund të jetë më i gjatë. Klasifikimi i detyrimeve

4. Koncepti i vlerës së tanishme • Vlera e parasë në kohë paraqet ndërlidhjen mes kohës dhe parasë. • Bazuar në konceptin e vlerës së parasë në kohë, €uro e fituar sot ka vlerë më të madhe se €uro që do të fitohet në të ardhmën. • Koha ju ofron mundësinë që me shtyerjën e përdorimit (harxhimit) të parasë t’a investoni atë dhe fitoni interes. • Ky koncept përdoret për zgjedhjen mes mundësive të ndryshme për të investuar

5. Vlera e tashme e €1 është vlera e sotme e €1 që do të pranohet apo paguhet në të ardhmen, duke i dhënë një shkallë specifike të interesit. Koncepti i vlerës së tanishme Matja dhe regjistrimi i detyrimeve afat gjata bazohet në konceptin e vlerës kohore të parasë. Nëse nga paraja mund të merren 10% brendanjë viti, €100 të sotëm në fund të vitit, janë përafërsisht të barabartë me €90.91 që do të pranohen sot.

6. Sot 1 2 3 4 E ardhmja Shtuar 10% €100 Vlera e ardhshme Vlera e ardhshme e €100 sot duke shtuar interesin për 5 vjet për 10 %. VA = €161.05

7. Sot 1 2 3 4 E ardhmja Zbritja 10% €100 Vlera e tanishme Vlera e tanishme e €100 të paguar në 5 vitet e ardhshme me zbritje 10 %. VT = €62.09

8. Tabela vlerore — Vlera e ardhshme Ardi investon €2,000 për 3 vjet me 12 % rritje vjetore. Duke shfrytëzuar tabelën e mëposhtme, çfarë është vlera e e ardhshme e këtyre €2,000? Periudha 6% 8% 10% 12% 3 1.1910 1.2597 1.3310 1.4049 4 1.2625 1.3605 1.4641 1.5735 5 1.3382 1.4693 1.6105 1.7623 6 1.4185 1.5869 1.7716 1.9738 Vlera e ardhshme = Shuma x Faktori i VA Vlera e ardhshme = €2,000 x 1.4049 Vlera e ardhshme = €2,809.80

9. Tabela vlerore — Vlera e ardhshme Kompania investon €2,000 për 6 vjet me 6 % rritje vjetore. Duke shfrytëzuar tabelën e mëposhtme, çfarë është vlera e e ardhshme e këtyre €2,000? Periudha 6% 8% 10% 12% 3 1.1910 1.2597 1.3310 1.4049 4 1.2625 1.3605 1.4641 1.5735 5 1.3382 1.4693 1.6105 1.7623 6 1.4185 1.5869 1.7716 1.9738 Vlera e ardhshme = Shuma x Faktori i VA Vlera e ardhshme = €2,000 x 1.4185 Vlera e ardhshme = €2,837

10. Tabela vlerore — Anuiteti Kompania ka paguar €8,000 në vit për 8 vite me 10 %interes për vit. Duke shfrytëzuar tabelën vijuese, çfarë është vlera e tanishme e anuitetit? Periudha 6% 8% 10% 12% 7 5.5824 5.2064 4.8684 4.5683 8 6.2098 5.7466 5.3349 4.9676 9 6.8017 6.2469 5.7590 5.3282 10 7.3601 6.7101 6.1446 5.6502 Vlera e tanishme = Shuma x Faktori VT Vlera e tanishme = €8,000 x 5.3349 Vlera e tanishme = €42,679.20

11. Detyrimet afatgjata • Sigurimi i borxheve afatgjatë është një mënyrë që përdorë ndërmarrja për rritjen e biznesit të tij, kur ka nevojë për një gjë të tillë. • Borxhet apo huatë afatgjatë, janë detyrime të ndërmarrjes ndaj të tretëve për marrjen hua të parave apo të formave të tjera të aktiveve me një afat kthimi më shumë se një vit (zakonisht 5, 10, 20 ose më shumë vite). • Këtu mund të përmenden huatë bankare për blerje të teknologjisë, pajisjeve, obligacionet afatgjata etj.

12. Detyrimet afatgjata • Marrja e borxheve afat gjatë për shoqërinë ka anën e vet pozitive dhe negative. Si anë pozitive mund të përmenden: • shpenzimet e interesit të borxhit afat gjatë shpesh nuk tatohen (ato zbriten nga të ardhurat), • rritja e kapitalit nuk rrezikon pavarësinë e biznesit, • tregu i huave afat gjatë është një burim tjetër ku biznesi mund të plotësojë nevojat për rritjen e kapitalit etj. • Si anë negative mund të përmenden: • detyrimet e kompanisë për të paguar interesin si dhe shumën e borxhit në datat e caktuara dhe presioni që mund të ketë prej huadhënësve, • rreziku që nga të ardhurat të mos mund të përballohet kostoja e huasë etj.

13. Detyrimet afatgjata • Zakonisht, në kontabilitet, regjistrimi i marrjes së detyrimeve afatgjatë kryhet në mënyrë të thjeshtë. Kjo mund të shihet edhe nga ilustrimi në vijim i regjistrimit të marrjes së një huaje afatgjatë: • Shembull 14: Kompania “Rroni” ka marrë një hua bankare më 1 janar 2009, me shkallë interesi prej 6 %.

14. Detyrimet afatgjata • Kurse pagimi i interesit do të regjistrohej:

15. Kontabiliteti për detyrimet afat gjata • Dëftesat e pagueshme • Pengu (hipoteka) i pagueshëm • Lizingu i pagueshёm, • Obligacionet e pagueshme • Detyrimet ndaj pensioneve Çfarё janё detyrimet afatgjata? Borxhet dhe detyrimet tjera të cilat nuk do të paguhen në para apo të mbulohen me asete apo shërbime tjera brendanjë viti.

16. Dëftesat bartëse të interesit • Dëftesat bartëse të interesit janë detyrime afat gjatë të cilat kompania i përdorë me qëllim të sigurimit të parasë së nevojshme për ruajtjen e procesit normal të biznesit. • Zakonisht këto dëftesa, kompania i emeton me qëllim të sigurimit të parasë, por jo me destinim rreptësisht të përcaktuar. • Kjo do të thotë se, ato para kompania mund t’i përdorë për qëllime të ndryshme. • Procedura e emetimit është e njëjtë sikur edhe e letrave tjera të tregtueshme. • Për paratë e marra, kompania obligohet të kthej kryegjënë dhe të paguaj një shkallë të caktuar interesi. • Edhe dëftesa ka datën e emetimit si dhe datën e maturimit.

17. Dëftesat bartëse të interesit • Më 1 janar 2010, “Rroni” ka huazuar 25.000 € për tri vjet me shkallë interesi prej 6 %. Interesi është i pagueshëm më 31 dhjetor të secilit vit. Çfarë regjistrimesh janë të nevojshme për vitin 2010?

18. Dëftesat bartëse të interesit • Çfarë regjistrimesh janë të nevojshme nëse “Rroni” kthen huan më 31 dhjetor 2010?

19. Dëftesat e këmbyera me asete apo shërbime • Më 1 janar 2010 kompania ka emetuar dëftesën në vlerë prej 100.000 € me shkallë vjetore të interesit prej 6% në këmbim të pajisjeve, ndërsa pajisja nuk ka vlerë tregu. Shkalla e përshtatshme e interesit për dëftesën është 9%. Kryegjëja 100.000 VT e 1 €, n=3, i=9% 0,77218 77.218 € Interesi (100.000 x 6%) 6.000 € VT e anuitetit 1 €, n=3, i=9% 2,53129 15.188 € VT e dëftesës 92.406 €

20. Dëftesat e këmbyera me asete apo shërbime Viti Pagesa e Interesi Amortizimi Diskonti i pa Balanca   interesit efektiv I diskontit amortizuar rrjedhëse 7.594,00 € 92.406,00 € • 6.000,00 € 8.317,00 € 2.317,00 € 5.277,00 € 94.723,00 € • 6.000,00 € 8.825,00 € 2.525,00 € 2.752,00 € 97.248,00 € • 6.000,00 € 8.752,00 € 2.752,00 € - € 100.000,00 €

21. Hipoteka e pagueshme • Hipoteka e pagueshme është e njëjtë sikur dëftesat e pagueshme, që do të thotë një premtim i shkruar për të paguar shumën e caktuar të parave në një apo më shumë data specifike. • Hipoteka e pagueshme dallon nga dëftesa vetëm në mënyrën e aplikimit të tij. • Në rastet e huazimit të parasë përmes dëftesës, paraja mund të shfrytëzohet për çfarëdo lloj qëllimi, ndërsa paraja e marrë përmes hipotekës së pagueshme zakonisht ka të bëjë me asete specifike, përkatësisht me pasuri të patundshme. • Asetet e blera me hipotekë, zakonisht mbesinpeng apo kolateral për kredinë.

22. Hipoteka e pagueshme • Me fjalë tjera, çfarë është hipoteka e pagueshme? • Hipoteka është premtim i shkruar për të paguar shumën e caktuar të parasë në një apo disa data të përcaktuara në të ardhmen. • Është e siguruar nga dhënia hipotekë e aseteve të caktuara, zakonisht të patundshmërive, si kolateral. • Hipoteka përgjithësisht kërkon pagesë periodike (zakonisht mujore) të kryegjësë plus interesi.

23. Hipoteka e pagueshme Kryegjëja € 500.000 Pagesa në fund të periudhës € 0 VT e 1 €, n=30, i=7% (tab.1) 0,1314 Mbuluar përmes hipotekës € 500.000 Anuiteti i VT për 1 €, n=30,i=7% (tab.2) ÷ 12,4090 Pagesa vjetore e hipotekës € 40.293 Pagesa mujore e hipotekës (40.293/12 muaj) € 3.357,75

24. Çfarë është lizingu? • Lizingu paraqet një kontratë shpesh afatshkurtër që specifikon kushtet nën të cilat pronari i një aseti (lizing dhënësi) pajtohet të bartë të drejtën e shfrytëzimit të asetit te një palë tjetër (lizing marrësi).

25. Çfarë është lizingu? • P.sh. ju si student mund të vendosni të merrni një apartament me qira për të jetuar gjatë kohës sa jeni në studime. Pronari i apartamentit (qiradhënësi) me siguri se do të kërkojë nga ju të nënshkruani një kontratë në të cilën janë specifikuar kushtet nën të cilat ju merrni apartamentin me qira, shumën që ju duhet paguar, kohën kur ju duhet ta lironi apartamentin etj.

26. “Palët” në lizing • Lizingmarrësi:Pala e cila jep të drejtën e shfrytëzimit të pronës nën kushtet e lizingut. • Lizingdhënësi: Pronari i pronës që jepet në lizing (qira) palës tjetër. • Pronari ligjor i asetit

27. PO Po Jo Transfero në pronësi Po Jo Opcioni i blerjes me marrëveshje? Jo Po Termi ³ 75% e jetës së shfrytëzimit? Jo Po Lizing kapital Lizing operativ Vlera e tanishme e pagesës minimale ³ 90% ? Klasifikimi i lizingut Nëse lizingu është i pezulluar apo nuk plotëson asnjë nga 4 kriteret, ai është lizing operativ?

28. Lizingu operativ Një lizing operativ, në esencë është një marrëveshje qiraje. Kjo nënkupton se, rrezikun dhe përfitimet mbahen nga lizingdhënësi.

29. Lizingu operativ • Përcakton shpenzimet e qirasë apo të ardhurat për periudhën përfituese • Nuk paraqiten detyrime në bilancin e qiramarrësit, • Qiradhënësi zhvlerëson asetin • Qiradhënësi zakonisht është përgjegjës për sigurimin, taksën në pronë dhe mirëmbajtjen.

30. Lizingu kapital 1c • Lizingu kapital është një marrëveshje që transferon në thelb të gjitha rreziqet dhe përfitimet e pronësisë dhe përfaqëson në substancë një blerje nga lizingmarrësi dhe një shitje nga lizingdhënësi.

31. Kriteret e lizingut kapital 1c • E drejta i transferohet lizingmarrësit • Opsioni i blerjes sipas marrëveshjes gjithashtu e transferon të drejtën të lizingmarrësi • Koha e lizingut mbulon kohën më të gjatë të jetës së asetit (koha e jetëzgjatjes > 75% se jeta ekonomike) • Lizingdhënësi mbulon në thelb të gjitha mjetet e investuara përmes pagesës së lizingut (VPe PML = 90% e FMV)

32. Financimii drejtpërdrejtë i lizingut 1c • Lizingdhënësi e quan këtë “financim i drejtpërdrejtë i lizingut” sepse në esencë është një shitje me këste. • E vetmja para që lizingdhënësi krijon nga lizingu është e ardhura nga interesi.

33. Një shembull prezantues • Për të ilustruar kontabilitetin për transaksionet mbi lizingun, do të shfrytëzojmë një shembull të thjeshtë që përfshinë tri palë: • 1. "Global Consulting" • Ka nevojë për një kamion të modelit Mercedes • Jetëzgjatje e pritur prej 6 vjet pa vlerë të mbetur

34. Një shembull prezantues • 2. “BpB” • Ofronkredi per blerjen e kamionit, perkatesishtmbulonlizingun. Momentalisht realizon 12 % interes në hua afat gjata për pajisje, • 3. “Standard Corporation” • Prodhon kamionë të tipit Mercedes me kosto prej €40,000. • Çmimi shitës është €50,000.

35. Blerja përmes huasë afatgjatë 1b • Supozojmë se "Global Consulting" ka vendosur të blejë një kamion duke huazuar vlerën e plotë blerëse prej 50.000 € nga BpB me 12% interes. • Huamarrësi pajtohet të bëjë pagesën vjetore prej €10,000 për 5 vjet. • Përsëri, regjistrimet do të përcjellin modelin normal të regjistrimit dhe atë:

36. N ë fund të vitit 1b €50,000/6 vite • "Global Consulting" • Shp. e zhvlerësimit € 8,333Zhvl. i akumuluar€ 8,333 • Shp. e interesit€ 6,000 • Lizingu I pagueshem € 7,771Interesi i pagueshëm€ 13,871 [€50,000 * 12% * 12/12] • BpBInteresi i arkëtueshëm € 13,871 Investimet ne lizing € 7,871E ardhura nga interesi € 6,000

37. Lizingu kapital – Shembull 1c • Për shkaqe të ndryshme "Global Consulting" dhe BpB mund të preferojnë një marrëveshje lizingu të një blerje të drejtpërdrejtë përmes një huaje afatgjatë. • Supozojmë se banka pajtohet të blejë kamionin nga “Standard Corporation” për €50,000 dhe t’ia jap në lizing "Global Consulting" për 5 vjet. • "Global Consulting" do të mbajë kamionin në fund të periudhës së lizingut.

38. Lizingu kapital – Shembull 1c • Banka duhet të përcaktojë sa duhet të ngarkojë për të fituar shkallën e saj të dëshiruar të interesit prej 12 %. • Supozojmë se pagesa e parë vjetore vjen në fund të vitit të parë. • VP-OA = 50,000, n = 5, i = 12% • Pagesa duhet të jetë 13,871€.

39. Aështë duke e lëshuar ndonjë mundësi biznesi “Standard Corporation”? • Duke ofruar opsion lizingu, “Standard Corporation” përfiton përparësitë vijuese: • 1. një rrugë për një shitje indirekte dhe • 2. një mjet alternativë për të siguruar një mundësi për profit.

40. Lizingu kapital Të shohim tash regjistrimin e lizingut të llojit shitës.

41. Lizingu i llojit shitës 1d • Në përputhje me rrethanat, "Global" mund të aranzhojë një marrëveshje të njëjtë apo të ngjashme me prodhuesin e kamionit. • Ky lloj lizingu quhet “lizing i llojit shitës” për lizingdhënësin sepse “Standard” do të krijojë “profit”nga shitja e kamionit e në të njëjtën kohë do të fitojë të ardhura nga interesi gjatë tërë kohës së lizingut. • Ne do të supozojmë se kushtet e lizingut janë të njëjta si në ilustrimin e mëparshëm, prandaj të shohim regjistrimet:

42. Lizingu i llojit shitës 1d • Shënim: Hapi i parë në kryerjen e regjistrimeve kontabël përfshinë gjetjen e vlerës prezente të parasë e cila do të transferohet nga lizingmarrësi te lizingdhënësi. • Kjo “vlerë prezente e pagesës minimale të lizingut” do të ju jap shumën e SHITJES për lizingdhënësin (supozojmë llojin e lizingut shitës) si dhe shumën e ASETIT për lizingmarrësin. • LLOGARITJA E VPPML: [n = 5, i = 12%, pymt = 13,871] • VP = €50,000

43. Për shkak se lizingdhënësi është prodhues apo tregtar, FMV e asetit në lizing nuk është e barabartë me koston e atij aseti. Lizingu i llojit shitës 1d Në zanafillën e lizingut, lizingdhënësi do të regjistrojë Koston e mallit të shitursi dheTë ardhurën nga shitja (VPe MLP).

44. 1d Lizingu i llojit shitës • Më 1 janar 2006, “Global Consulting”” ka nënshkruar një kontratë lizingu tri vjeçare me “Standard Corporation” për pajisje. Kontrata parasheh që në fund të secilit vit brenda tri viteve, të paguhet shuma prej 117.296 €. Pajisjet kanë jetëzgjatje prej 5 viteve, me vlerë reale prej 300.000 € dhe kosto prej 222.500 €. Kontrata po ashtu përmban edhe 4.000 € si opsion i blerjes me ulje çmimi në fund të periudhës. “Global Consulting” kërkon shkallë kthyese prej 9 % në pajisjet e dhëna me lizing “Standard Corporation”. Mbledhja e pagesës minimale të lizingut (PML) është e sigurt dhe se nuk ka kosto të shkaktuar nga “Global Consulting” e cila do të lidhej me kontratën.

45. Kjo është një kontratë lizingu e tipit shitës sepse marrëveshja përmban opsionin e blerjes me ulje çmimi, PML do të mblidhet dhe se nuk ka kosto shtesë që do të shkaktohet nga "Global Consulting“. “Standard Corporation...” e trajton këtë si lizing kapital sepse përmban opsionin me ulje çmimi. Lizingu i llojit shitës 1d

46. Kalkulimi i pagesës së lizingut Lizingu i llojit shitës 1d

47. Tabela e amortizimit të lizingut Lizingu i llojit shitës 1d

48. Fund i ligjëratës 3