AİLE YAŞAM DÖNGÜSÜ

1. AİLE YAŞAM DÖNGÜSÜ Yrd. Doç. Dr. Yasemin ÇAYIR

2. Amaç; Aile yaşam döngüsü ve birinci basamaktaki önemi hakkında bilgi sahibi olunması. • Hedefler; - “Aile” nin tanımını tartışabilmeleri - Türk halkının evlilikle ilgili demografik yapısının başka ülkelerle karşılaştırabilmeleri - Ailenin yaşam aşamalarını tanımlayabilmeleri - Farklı aile aşamalarındaki kritik görevleri tartışabilmeleri

3. Aile • Evlilik ve kan bağına dayanan, karı, koca, çocuklar, kardeşler arasındaki ilişkilerin oluşturduğu toplum içindeki en küçük birlik • Birbirleri ile biyolojik, psikolojik ve yasal açıdan ilişki ve etkileşim içinde olan bir gruptur. • Aile evlilikle başlayan, kurucularının ölümüne kadar uzanan dinamik bir yapı ve süreç olarak anlam ve işlev kazanmaktadır

4. Yaşam Döngüsü

5. Yaşam Döngüsü Aşamaları

8. Duvall’e göre aile yaşam döngüsü • E.G Duvall, ailede yaşam döngüsünü 8 evrede ele almıştır: 1. Evli çift (çocuksuz) 2. Çocuklu aile – ilk çocuk, doğum-30 ay 3. Okul çağı öncesi aile – ilk çocuk 30 ay – 6 yaş 4. Okul çağı ailesi (ilk çocuk – 6 – 13 yaş) 5. Ergen çocuklu aile (ilk çocuk – 13 – 20 yaş) 6. Genç erişkinler yetiştiren aile (ilk çocuğun evi terk etmesinden sonuncuya kadar) 7. Orta yaşta ana-babalar (boş yuvadan emekliliğe kadar) 8. Aile üyelerinin yaşlanması (emeklilikten eşlerin ölümüne kadar)

9. Ailenin Özelliği • Genişliği • Kültürel yapısı • Sosyoekonomik durumu • Coğrafik yerleşimi • Aile üyelerinin sağlık durumu • Özel durumlar - Madde kullanımı, fakirlik - Özürlü üyenin varlığı - Üvey aile bireyleri

12. ABD’ DE EVLENME YAŞI

14. Nikah Türü

15. Yeni evli çift • Öncelikleri ve hedefleri belirlemek • Ortak yaşam stili oluşturmak • Hobi ve ilgiler, birbirleriyle zaman geçirmek • Ortak geliri yönetmek • Cinsellik • Sadakat • Arkadaşlık

16. Çocuklu aile • Yeni gelecek bireye ailede yer açma ve büyüyen aile yapısına uyum sağlama • Yeni doğana bakma • Anne-babalık • Olumlu bir gelişim çevresi oluşturma • Ortak karar alma • İlginin paylaşılması • Aile büyükleriyle ilişkilerin yeniden düzenlenmesi

17. Okul çağı öncesi aile • Çocuğun aile dışına çıkmasına izin veren bir ebeveyn-çocuk ilişkisine geçmek • Çocuğun ihtiyaç ve ilgilerini doyurmak • Evdeki ilgi ve enerji talebine, mahremiyetin azalmasına uyum sağlayabilmek

18. Okul çağı ailesi • Eğitimdeki başarısını geliştirmek • Toplumsal yaşama katılma, uyum sağlama

19. Ergen çocuklu aile • Ergenin daha bağımsız olmasını sağlamak • Onların bağımsızlıklarıyla başa çıkabilmek

20. Genç erişkinler yetiştiren aile • Çocuklar olmaksızın aileye yeniden odaklanmak • Büyüyen çocuklarla bir yetişkin gibi ilişki kurmak • Onların çocuklarıyla büyükbabalık/büyükannelik rollerini benimsemek

21. Orta yaşta ana-babalar • Bazen evlilik sorunlarını belirginleştirebilir ve boşanmaya yol açabilir • Çocukların çeşitli nedenlerle eve dönmesi

22. Aile üyelerinin yaşlanması • Yaşlanan bedene, emeklilikle değişen aile ve sosyal rollere uyum sağlamak • İlgiler geliştirmek • Aile üyelerine destek sağlamak • Aile sisteminde yaşlı bireyin bilgeliği ve tecrübeleri için saygın bir yer oluşturmak • Kayıplarla başa çıkmak • Ölüme hazırlanmak

23. Kriz • Üyelerden birisinin hastalığı ya da ölümü, maddi kayıplar gibi sorunlar ailenin yaşam döngüsünü etkiler • Bu ani durum aile için yeni düzenlemeleri gerektirir

24. Aile Aşamalarında Bireylerin Görevleri • Sıklıkla aile bireylerinin görevleri arasında çatışmalar çıkar. Ailedeki gerilimlerin bir çoğu bu gerilimlerden kaynaklanmaktadır. • Ergenler: bağımsız olma ihtiyacı • Anne-Baba: rehberlik yapmak ister • Her iki eş de çalışıyorsa görev dağılımında sorunlar çıkabilir

25. Kişinin kendi ailesinde de aynı aşamada sorun olmuş olabilir • Aileden ilgili aşamadaki davranışla ilgili iyi bir rol model alınamamış olabilir • Örn. : • kendisi okulu bitirmeden evi terk etmişse çocuğunun “erişkin birey salma” aşamasına gelmede destekleyemeyebilir • 3 yaşındayken annesini kaybetmişse çocuğu 3 yaşına geldiğinde bununla ilgili duygular yaşayabilir • Cinsel tacize uğramışsa çocuğu benzer bir yaşa geldiğinde stres yaşayabilir

26. Kısa süreli danışmanlıklar verebiliriz • Hastamızın gelişiminin bazı aşamalarında duygusal dalgalanmalar yaşamasının nedenini anlayabiliriz • Bu duygulanmalar sırasında hastamıza yardımcı olabilmek doktor-hasta ilişkisini kuvvetlendirmek açısından oldukça yararlı olabilir