278412/278307 Electronic Commerce

1. 278412/278307 Electronic Commerce บทที่ 4 องค์ประกอบของ ระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ อ.ธารารัตน์ พวงสุวรรณ thararat@buu.ac.th

2. Outline • องค์ประกอบของระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • การสร้างเว็บไซต์พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • เครื่องมือช่วยเหลือสำหรับระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • การพิจารณาความน่าเชื่อถือของผู้ให้บริการ

3. ขั้นตอนในการซื้อขายสินค้า ในแนวทางพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ ขั้นที่ 1 การค้นหาและการระบุ (Search and Identification) ขั้นที่ 2 การเลือกและการเจรจา (Selection and Negotiation) ขั้นที่ 3 การซื้อสินค้าและบริการทางอิเล็กทรอนิกส์ (Purchasing Products and Services Electronically) ขั้นที่ 4 การจัดส่งสินค้าและบริการ (Product and Service Delivery) ขั้นที่ 5 การบริการหลังการขาย (After-Sales Service)

4. ระบบชำระเงินที่ ปลอดภัย ระบบรักษา ความปลอดภัย อินเทอร์เน็ต ลูกค้า Web server DatabaseServer ระบบสนับสนุน หลังสำนักงาน ระบบตะกร้าสั่งซื้อสินค้า ระบบจัดส่งสินค้า

5. องค์ประกอบของระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์องค์ประกอบของระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ เว็บเพจ หรือ ร้านค้าบนเว็บ ระบบตะกร้ารับคำสั่งซื้อ ระบบการชำระเงิน ระบบสมัครสมาชิก ระบบขนส่งสินค้า ระบบติดตามคำสั่งซื้อ

6. องค์ประกอบของระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์องค์ประกอบของระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • เว็บเพจ หรือ ร้านค้าบนเว็บ • หน้าเว็บเพจสำหรับเสนอขายสินค้า บางทีเราเรียกกันว่า “หน้าร้าน” (Store Front) • ให้ข้อมูลเกี่ยวกับร้านค้า สินค้า เชิญชวนให้ซื้อสินค้า • นโยบายการขาย ฯลฯ แก่ลูกค้า

7. การสร้างเว็บไซต์พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์การสร้างเว็บไซต์พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • พัฒนาด้วยตนเอง ที่เรียกว่า in-house • เหมาะกับธุรกิจที่มีทีมงานด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ แต่จะมีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง • อาจจะเขียนเว็บไซต์ใหม่ทั้งหมด หรือเลือกใช้โปรแกรมพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ประเภท Open source ประเภท Content Management ซึ่งช่วยลดระยะเวลาในเขียนเว็บไซต์ใหม่ทั้งหมด • ตัวอย่างโปรแกรมประเภท Open source ที่ระบุไว้ใน www.iwebask.com ได้แก่ osCommerce, Magento, Zen Cart, VirtualMartเป็นต้น

8. การสร้างเว็บไซต์พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (ต่อ) 2. พัฒนาโดยจ้างทีมงานด้านไอทีมืออาชีพที่เรียกว่า out-sourcing • เหมาะกับธุรกิจที่ไม่มีทีมงานด้านไอที แต่ต้องการรายละเอียดตามเว็บไซต์ตามความต้องการแต่จะยุงยากเมื่อมีการปรับปรุงเว็บไซต์ภายหลัง 3. ใช้โปรแกรมสร้างเว็บเพจพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์สำเร็จรูป • สร้างจากเว็บไซต์ต้นแบบหรือ template ที่บริษัทต่างๆ ผลิตขึ้นมา เช่น www.tarad.com เพียงแต่ไปลงทะเบียนเพื่อใช้งาน

9. หน้าร้านอิเล็กทรอนิกส์หน้าร้านอิเล็กทรอนิกส์ • ร้านค้าทั่วไป (General Stores/Malls) • ร้านค้าเฉพาะอย่าง (Specialized Stores/Malls) (อ้างอิง : Turban and King 2003: 46)

10. องค์ประกอบของระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์องค์ประกอบของระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • 2. ระบบตะกร้ารับคำสั่งซื้อ • เป็นระบบที่สามารถคลิกเพื่อสั่งซื้อสินค้าจากหน้าเว็บเพจได้ • เมื่อต้องการสั่งซื้อให้คลิกที่ข้อความ สั่งซื้อ หรือ รูปตระกร้า หรือ รถเข็น ก็จะปรากฏสินค้าที่ต้องการในหน้าตระกร้าพร้อมค่าใช้จ่ายทั้งหมด • โดยมีช่องไว้กรอกจำนวนสินค้าที่สั่งซื้อได้ โดยการคลิกซื้อแต่ละครั้งจะเป็นการหย่อนลงในตะกร้าหรือรถเข็น และสะสมไว้จนกว่าเราจะซื้อของครบ และตัดสินใจให้ระบบแคชเชียร์อัตโนมัติคำนวณ

11. องค์ประกอบของระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์องค์ประกอบของระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • 3. ระบบการชำระเงิน • เป็นระบบคำนวณเงินและชำระเงินสินค้า • มีหลายวิธีให้ลูกค้าเลือก เช่น โอนเงินเข้าบัญชีธนาคาร บัตรเครดิต • การโอนถ่ายข้อมูลเกี่ยวกับบัตรเครดิตบนเครือข่ายจำเป็นต้องมีการเข้า รหัสเพื่อป้องกันการรั่วไหล ระบบที่ใช้กันมากในปัจจุบันคือ SSL (Secure Socket Layers)

12. องค์ประกอบของระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์องค์ประกอบของระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • 4. ระบบสมัครสมาชิก • บันทึกข้อมูลลูกค้าที่ต้องการเป็นสมาชิกเพื่อรับข่าวสาร สั่งซื้อสินค้า และประโยชน์ในระบบบริหารลูกค้าสัมพันธ์ (customer relationship management : CRM)

13. องค์ประกอบของระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์องค์ประกอบของระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • 5. ระบบขนส่งสินค้า • การจัดส่งสินค้ามีหลายทางให้เลือกตามความต้องการของลูกค้า โดยแต่ละวิธีมีค่าใช้จ่ายที่แตกต่างกัน • มีการใช้บริษัทขนส่งสินค้า เช่น DHL , FedEx , UPS, EMS แทนการส่งสินค้าเองเพื่อสะดวกในการคำนวณค่าใช้จ่ายในการขนส่ง

14. องค์ประกอบของระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์องค์ประกอบของระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • 6. ระบบติดตามคำสั่งซื้อ • ลูกค้าจะได้หมายเลขคำสั่งซื้อเมื่อเสร็จสิ้นการสั่งซื้อ • สามารถนำหมายเลขนี้ไปตรวจสอบสถานะของสินค้าได้ เช่น อยู่ระหว่างผลิต จัดส่ง

15. เครื่องมือช่วยเหลือ สำหรับระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • แคตาล็อกอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Catalogs) • เครื่องมือช่วยค้นหา (Search Engine) • เว็บไซต์ทำการเปรียบเทียบราคา (Price Comparison Sites) • เว็บไซต์วิจารณ์และให้คะแนนสินค้าหรือบริการ (Business Review and Rating Sites) • เว็บไซต์ที่ให้คำรับรองความน่าเชื่อถือของเว็บไซต์อื่น ๆ (Trust Verification Sites)

16. เครื่องมือช่วยเหลือ สำหรับระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • แคตาล็อกอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Catalogs) Turban and King (2003: 62-63) จัดแคตาล็อกอิเล็กทรอนิกส์ออกเป็น 3 มุมมอง ได้แก่ • รูปแบบของการนำเสนอข้อมูล • ระดับของการนำเสนอเป็นรายบุคคล • ระดับของการบูรณาการกับกระบวนการทางธุรกิจ

17. เครื่องมือช่วยเหลือ สำหรับระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • เครื่องมือช่วยค้นหา (Search Engine) • เป็นเครื่องมือช่วยให้ลูกค้าสามารถเข้าถึงสินค้าและบริการได้อย่างรวดเร็ว • เป็นโปรแกรมที่เข้าถึงฐานข้อมูลและสืบค้นตามคำหลัก (Keyword) ที่ถูกป้อนและรายงานผล

18. เครื่องมือช่วยเหลือ สำหรับระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • เว็บไซต์ทำการเปรียบเทียบราคา (Price Comparison Sites) • เป็นเครื่องมือที่ช่วยให้การซื้อขายสินค้าหรือบริการมีประสิทธิภาพมากขึ้น • ลูกค้าสามารถเปรียบเทียบราคาได้ง่าย • Shopping Robots หรือ Shopping Agents หรือ Shopbots

19. เครื่องมือช่วยเหลือ สำหรับระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • เว็บไซต์ทำการเปรียบเทียบราคา (Price Comparison Sites) แบ่งเป็น 2 ประเภท • General Shopbotsเช่น www.bizrate.com www.nextag.com 2. Specialized Shopbotsเช่น www.addall.com www.autobytel.com **** ของไทยที่เป็นผู้นำเว็บด้านนี้ คือ www.priceza.com

20. เครื่องมือช่วยเหลือ สำหรับระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • เว็บไซต์วิจารณ์และให้คะแนนสินค้าหรือบริการ (Business Review and Rating Sites) • เป็นเครื่องมือที่ผู้ซื้อค่อนข้างมีความเชื่อถือต่อข้อมูลการวิจารณ์และให้คะแนนจากตัวลูกค้าเองมากกว่าการโฆษณาของแบรนด์ • เช่น www.jeban.com ในส่วนของ user reviews • www.tripadvisor.com

21. เครื่องมือช่วยเหลือ สำหรับระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • เว็บไซต์ที่ให้คำรับรองความน่าเชื่อถือของเว็บไซต์อื่น ๆ (Trust Verification Sites) • เป็นเครื่องมือที่ช่วยลดความกังวลในเรื่องความน่าเชื่อถือของร้านค้า • โดยจะมีองค์กรกลางที่มาทำหน้าที่รับรอง • เช่น TRUSTe , Verisign , BBBOnline, WebTrust, กรมพัฒนาธุรกิจการค้า กระทรวงพาณิชย์

22. การพิจารณาความน่าเชื่อถือของผู้ให้บริการการพิจารณาความน่าเชื่อถือของผู้ให้บริการ • การพิจารณาความน่าเชื่อถือของผู้ให้บริการ • การจดทะเบียนพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ • การใช้โปรโตคอล SSL (Secure Socket Layer) • ใบรับรองดิจิตอล (Digital Certificate)

27. การพิจารณาความน่าเชื่อถือของผู้ให้บริการการพิจารณาความน่าเชื่อถือของผู้ให้บริการ • ข้อแนะนำในการพิจารณาความปลอดภัยในการใช้บริการ • อย่าเชื่อใจในสินค้าที่ราคาถูกกว่าท้องตลาดมากเกิน • หลีกเลี่ยงการจ่ายเงินจำนวนมาก ถ้าต้องจ่ายจำนวนมากให้นัดเจอเพื่อพบส่งมอบสินค้าและจ่ายเงิน • เมื่อนัดพบส่งสินค้า ให้ขอเอกสารยืนยันการซื้อขาย หรือติดต่อ • ทดลองสั่งซื้อสินค้าจำนวนน้อยๆ เพื่อสร้างความมั่นใจ • อย่าไว้ใจข้อมูลในเว็บไซต์เครือข่ายสังคมของผู้ขาย

28. การพิจารณาความน่าเชื่อถือของผู้ให้บริการการพิจารณาความน่าเชื่อถือของผู้ให้บริการ • ข้อแนะนำในการพิจารณาความปลอดภัยในการใช้บริการ (ต่อ) • ตรวจหาชื่อ นามสกุลจริง หรือเลขบัญชีธนาคารที่จ่ายเงิน และนำข้อมูลนั้นไปตรวจสอบในเว็บไซต์ Google • พิจารณาระยะเวลาในการใช้ชื่อเว็บไซต์ • ควรซื้อสินค้าจากผู้ขายได้เคยทำธุรกิจกับผู้ให้บริการตลาดกลางที่มีชื่อเสียง • ตรวจสอบการสนทนาและโต้ตอบกันของผู้ขายกับลูกค้าของเว็บไซต์

29. การพิจารณาความน่าเชื่อถือของผู้ให้บริการการพิจารณาความน่าเชื่อถือของผู้ให้บริการ • ข้อแนะนำในการพิจารณาความปลอดภัยในการใช้บริการ (ต่อ) • ตรวจสอบความใหม่ของสินค้าหน้าเว็บไซต์ และการอัพเดทเว็บไซต์ • ทดลองติดต่อสอบถามกับลูกค้าที่เคยซื้อสินค้าจากเว็บไซต์ที่เราสนใจ • ตรวจสอบเบอร์ติดต่อของผู้ขายที่ให้ไว้ • ตรวจสอบการจดทะเบียนกับกรมพัฒนาธุรกิจการค้า • การชำระเงินด้วยบัตรเครดิตมั่นใจกว่าการโอนเงิน