Giordano Bruno

1. Giordano Bruno „Wiara i rozum są jak dwa skrzydła” Jan Paweł II

2. Fakty I • Giordano Bruno • urodził się w 1548 r. w Naoli, koło Neapolu, • mając 17 lat wstąpił do dominikanów, • w 1572 r. przyjął święcenia kapłańskie, • w 1575 r. został doktorem teologii.

3. Fakty II • Giordano Bruno • Jego poglądy budzą zaniepokojenie; • zaczyna je badać Święte Oficjum. • W 1576 r. – występuje z zakonu i wyjeżdża z Neapolu. Rozpoczyna wędrówkę, podczas której naucza astronomii, a nade wszystko filozofii m.in. w Genui, Tuluzie, Paryżu, Oxfordzie, Wittenberdze, Pradze. Dlaczego?

4. Fakty III • Giordano Bruno • 1579 r. - uwięziony na 7 latw Genewie przez kalwinów; • 1592 r. - osądzony przez Inkwizycję Rzymską, skazany na więzienie; • 1600 r. - skazany ispalony na stosie. Dlaczego?

5. Wyrok kontekst I – „religia” • za porzucenie wiary i herezję Dlaczego? • religię uznał za uproszczoną wersję filozofii; • liturgię za wynik zabobonu i rytuał magiczny; • odrzucał koncepcje grzechu pierworodnego i objawienia; • odrzucał immanentną boskość Jezusa - uważał Go za człowieka • wspartego szczególną łaską przez Boga; Dlaczego? Zarzut główny: • Inkwizycja zarzucała myślicielowi panteizm.

6. Panteizm Giordano Bruno Głosił, że: • człowiek zna tylko skończoną część wszechświata, ponieważ operuje głównie pojęciami skończonymi, • ograniczenie naszego poznania nie może ograniczać świata, • Bóg i wszechświat pochodzą z tej samej substancji, jak przyczyna i skutek, • Bóg jest immanentną częścią wszechświata i materii dającą jej życie, • nie jest jego stworzycielem, lecz nim samym – I, • Bóg jest nieskończony, zatem i wszechświat jest nieskończony - II.

7. Giordano Bruno utożsamił Boga ze światem przyrody Implikacja I • Wszechświat jest jeden, • nie rodzi się, • nie ulega zniszczeniu. Implikacja II • Wszechświat jest nieskończony

8. Wyrok kontekst – „nauka” • za rozpowszechnianie dzieła Kopernika; Dlaczego?

9. Kontekst historyczny Osoby ‘dramatu’: • M. Kopernik 1473 – 1543 • Tycho Brahe 1546 – 1601 • Giordano Bruno 1548 – 1600

10. Dzieło Kopernika • opublikowane w 1543 r. • zadedykowane ówczesnemu papieżowi M. Kopernik 1473 – 1543 Źródło: Andreas Celerius ”Harmony of the Macrocosms“ (1660)

11. Źródło: http://media4.obspm.fr Model Filaloasa (Filozofia Italska – pne)

12. Źródło: http://media4.obspm.fr Model Kopernika

13. Źródło: http://www.ast.cam.ac.uk

14. Źródło: Andreas Celerius ”Harmony of the Macrocosms“ (1660) Źródło: http://www.ast.cam.ac.uk

15. Źródło: http://media4.obspm.fr Model Tycho Brahe

16. Fakty IV Dzieło Kopernika • uznane za szkodliwe, zostało wpisane na tzw. Indeks ksiąg zakazanych; • Nastąpiło to po procesie Galileusza (1616). • 16 lat po śmierci Giordano Bruno (który nigdy nie czytał tego dzieła w oryginale). • wycofane z listy dopiero w 1835 przez Piusa VII Dlaczego?

17. Giordano Bruno formułuje zasadę kosmologiczną Implikacja III • Nie ma wyróżnionego centrum Wszechświata. • Nie ma wyróżnionych kierunków we Wszechświecie. • Wszechświat jest jednolity. W języku fizyki: Wszechświat jest izotropowy i jednorodny.

18. Skutki implikacji III • Słońce, jest jedną z wielu podobnych do siebie gwiazd. • Ziemia jest typowym obiektem we wszechświecie. • Nic nie wyróżnia Ziemi (?). • Istnieją ‘światy’ zamieszkałe, podobne do naszych (?). Żródło: http://www.uranos.eu.orgl

19. Aleksander Wolszczan (ur. 1946) - polski astronom, odkrywca pierwszych planet spoza Układu Słonecznego.

20. Rewolucja kopernikańska • Teoria Kopernika wpłynęła na sposób patrzenia na miejsce Ziemi i człowieka we Wszechświecie i stała się podstawą rozwoju nauk ścisłych. • Wyprowadzone przez G. Bruno filozoficzne implikacje z dzieła Kopernika - to zasada kosmologiczna, zwana zasadą kopernikańską. • Wszechświat dostępny obserwacjom nie różni się od jego pozostałych części. • Żaden punkt we Wszechświecie nie jest niczym (nawet istnieniem życia) wyróżniony.

21. Działalność inkwizycji w większości krajów Europy trwała do XVIII wieku (w Portugalii, Hiszpanii i we Włoszech do XIX w.). Do XX wieku przetrwała jedynie Inkwizycja Rzymska. W 1908 Pius X przekształcił ją w Kongregację Świętego Oficjum, zaś w 1965 Paweł VI w Świętą Kongregację Doktryny Wiary. Papież Jan Paweł II - w imieniu Kościoła Katolickiego przeprosił za wszelkie błędy Inkwizycji i inkwizytorów.

22. M.Klisowska, Skąd elementy filozofii w nauczaniu fizyki?, Fizyka w Szkole 2-3, 20 (1990). M.Klisowska, Dzieje idei Wszechświata. Elementy kosmologii, REMARK Rzeszów 1995. http://media4.obspm.fr „Wiara i rozum są jak dwa skrzydła” Jan Paweł II