380 likes | 554 Views
Υπερκαλιαιμία: θεραπεία. Αλεξάνδρα Γαβαλά Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος Επιμελ. Α ’ Πανεπιστημιακή ΜΕΘ Νοσοκομείο «ΚΑΤ». Υπερκαλιαιμία. Δυνητικά απειλητική & επικίνδυνη Επικίνδυνες αρρυθμίες & ανακοπή Γενικός πληθυσμός: χαμηλή συχνότητα Νοσηλευόμενοι ασθενείς: συχνότητα
E N D
Υπερκαλιαιμία:θεραπεία Αλεξάνδρα Γαβαλά Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος Επιμελ. Α’ Πανεπιστημιακή ΜΕΘ Νοσοκομείο «ΚΑΤ»
Υπερκαλιαιμία • Δυνητικά απειλητική & επικίνδυνη • Επικίνδυνες αρρυθμίες & ανακοπή • Γενικός πληθυσμός: χαμηλή συχνότητα • Νοσηλευόμενοι ασθενείς: συχνότητα 1-10% με συνοδό θνητότητα 1‰ • Αιτιολογία πολυπαραγοντική Mayo Clin Proc. 2007; 82:1553-1561 Resuscitation 2006; 70: 10-25 Resuscitation 2005; 67 (S1):S135—S170 Circulation 2005; 112:IV121-IV125
Υπερκαλιαιμία:Θεραπεία • Βαρύτητα • Ταχύτητα εγκατάστασης • Εμφάνιση ή όχι ΗΚΓ/κων διαταραχών • Κλινική κατάσταση του ασθενή
Υπερκαλιαιμία:ΘεραπείαΕρωτήματα- κλειδιά: • Πρόκειται για αληθή υπερκαλιαιμία? • Πόσο σοβαρή είναι η διαταραχή? • Χρειάζεται επείγουσα αντιμετώπιση? • Γιατί ο ασθενής εμφανίζει υπερκαλιαιμία?
Πρόκειται για αληθή υπερκαλιαιμία? Ψευδοϋπερκαλιαιμία • Περιπτώσεις εργαστηριακού λάθους, αιμόλυσης του δείγματος, ισχαιμικής περίδεσης, κοπιώδους αιμοληψίας • Λευκοκυττάρωσης, θρομβοκυττάρωσης, κληρονομικής σφαιροκυττάρωσης • Λήψη νέου δείγματος αίματος • Μέτρηση της [Κ+] στον ορό & στο πλάσμα του αίματος
[Κ+] στο αίμα ΗΚΓ Επαρκείς δείκτες? 50% των ασθενών με [Κ+]>6,0 mmol/L έχουν φυσιολογικό ΗΚΓ/μα Κοιλιακή μαρμαρυγή: 1η εκδήλωση Χρειάζεται επείγουσα αντιμετώπιση ?
Υπερκαλιαιμία:Συναγερμός!!Επείγουσα αντιμετώπιση • [Κ+] > 6,5mmol/L • ΗΚΓ/φικές διαταραχές, ανεξάρτητα από τη [Κ+] • Ταχεία αύξηση της [Κ+] • Διαταραγμένη νεφρική λειτουργία • Σημαντική μεταβολική οξέωση Crit Care Med 2008; 36:3246 –3251 Am Fam Physician 2006;73:283-90
Υπερκαλιαιμία:Θεραπεία Κλινική υπόνοια απειλητικής υπερκαλιαιμίας? Άμεσα θεραπεία διάσωσης δίχως καθυστέρηση
Υπερκαλιαιμία:οξεία-σοβαρή Αρχική αντιμετώπιση ανεξάρτητη από την αιτία Μετά τη σταθεροποίησητου ασθενή & την επιτυχή επείγουσα αντιμετώπιση: αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας Crit Care Med 2008; 36:3246 –3251
Γενικοί Κανόνες • ΗΚΓ/μα • Λήψη αερίων αίματος • Αιματολογικός έλεγχος • Τακτική παρακολούθηση της [Κ+] • Σε όλους τους ασθενείς θα πρέπει: • Να σταματά η χορήγηση Κ+ • Να διακόπτεται η χορήγηση φαρμάκων, που προκαλούν υπερκαλιαιμία
Υπερκαλιαιμία:Θεραπεία Κύρια Σημεία • Προστασία του μυοκαρδίου • Προαγωγή της εισόδου του Κ+ στα κύτταρα • Απομάκρυνση του Κ+ από τον οργανισμό • Παρακολούθηση-αναγνώριση υποτροπής • Αποφυγή της υποτροπής Resuscitation 2006; 70: 10-25 Resuscitation 2005; 67 (S1):S135—S170 Circulation 2005; 112:IV121-IV125 Crit Care Med 2008; 36:3246 –3251 Mayo Clin Proc. 2007; 82:1553-1561
Προστασία του μυοκαρδίου • Άλατα ασβεστίου • Υπέρτονο διάλυμα NaCl 3% • Γρήγορη έναρξη δράσης • ΔΕΝ μειώνουν τη [Κ+] αίματος
Electrocardiographic (ECG) manifestations of hyperkalemia Mayo Clin Proc. 2007;82:1553-1561
Προστασία του μυοκαρδίου Άλατα Ασβεστίου δ/μα χλωριούχου ασβεστίου 10% (6,8 mmol/10ml) δ/μα γλυκονικού ασβεστίου 10% (2,2 mmol/10ml) • ΠΡΟΣΟΧΗ σε υποψία τοξικού δακτυλιδισμού: κίνδυνος καρδιακής ανακοπής Υπέρτονο διάλυμα NaCl 3%: • σε συνυπάρχουσα υπονατριαιμία Crit Care Med 2008; 36:3246 –3251 Mayo Clin Proc. 2007; 82:1553-1561
Ενδοκυττάρια μετακίνηση καλίου • Ινσουλίνη-Γλυκόζη • β-αδρενεργικοί αγωνιστές • Διττανθρακικά • Γρήγορη έναρξη δράσης • Μειώνουν προσωρινά τη [Κ+] αίματος, • …αλλά • ΔΕΝ μειώνουντο ολικό κάλιο του σώματος
Ενδοκυττάρια μετακίνηση καλίου Ινσουλίνη-Γλυκόζη • Δοσοεξαρτώμενη δράση • μείωση της [Κ+]: 0,65-1 mmol/l σε 60 min • ΌΧΙ γλυκόζη (με την ινσουλίνη) σε ασθενείς με υπεργλυκαιμία • ΌΧΙ υπέρτονο δ/μα γλυκόζης δίχως ινσουλίνη σε ΜΗ διαβητικούς ασθενείς
Ενδοκυττάρια μετακίνηση καλίου Σαλβουταμόλη • Δράση δοσοεξαρτώμενη μείωση της [Κ+]: 0,87-1,4 mmol/l μετά IV χορήγηση & 0,53-0,98 mmol/l μετά νεφελοποίηση • ΔΕΝ ανταποκρίνονται: 40% των ασθενών με ΝΑ • Θα πρέπει ΠΑΝΤΑ να συγχορηγείται με τους άλλους παράγοντες
Ενδοκυττάρια μετακίνηση καλίου Διττανθρακικά: • Γενικά, η χρήση περιορίζεται μόνο στις περιπτώσεις με μεταβολική οξέωση • ΔΕΝ θεωρούνται αποτελεσματικά, παρά μόνο όταν χορηγούνται σε συνδυασμό με άλλα μέτρα
Αποβολή καλίου • Χορήγηση υγρών • Διουρητικά • Ιοντο-ανταλλακτικές ρητίνες • Αιμοκάθαρση, φλεβο-φλεβική αιμοδιήθηση/αιμοδιαδιήθηση & περιτοναϊκή διάλυση • Προάγουν την αποβολή από την νεφρική ή τη γαστρ/κή οδό • Μειώνουν τα επίπεδα του καλίου αίματος & • τα επίπεδα του ολικού καλίου
Αποβολή καλίου Χορήγηση υγρών • Ν/S 0,9% ΕΦ σε υπογκαιμία • Στόχος: βελτίωση της νεφρικής αιμάτωσης & προαγωγή της αποβολής καλίου διά των ούρων Διουρητικά Διουρητικά της αγκύλης, μόνα ή σε συνδυασμό μεθειαζιδικά • Προάγουν την αποβολή του καλίου με την αύξηση της διούρησης • ΠΡΟΣΟΧΗ: Συστολή ενδαγγειακού όγκου
Αποβολή καλίου Ιοντο-ανταλλακτικές ρητίνες ασβεστούχο ή νατριούχο πολυστυρένιο Κάθε 1 g ρητίνης δεσμεύει περίπου 0,65 mmol Κ+ • Επίδραση ποικίλλουσα & απρόβλεπτη • Καθυστερημένη δράση • ΔΕΝ είναι άμεσα αποτελεσματικές
Αποβολή καλίου Ιοντο-ανταλλακτικές ρητίνες • Συγχορηγούνται με ωσμωτικά καθαρτικά(όπως λακτουλόζη και σορβιτόλη) • Κύριες ανεπιθύμητες ενέργειες: δυσκοιλιότητα και νέκρωση του εντέρου(αναφερόμενη συχνότητα 0,27-1,8%)
Αποβολή καλίου Αιμοκάθαρση • Η πιο αξιόπιστη & αποτελεσματική μέθοδος • αποβάλλονται περίπου 25-40 mmol Κ+/ώρα • μείωση της [Κ+] στο αίμα κατά 1-1,5 mmol/L/ώρα
Ενδείξεις αιμοκάθαρσης Πρώιμα: • Υπερκαλιαιμία με εγκατεστημένη ΝΑ • Υπερκαλιαιμία με ολιγουρική ΝΑ ούρα< 400 ml/24ωρο • Εκτεταμένη ιστική καταστροφή Γενικά: σε υπερκαλιαιμία ανθεκτική, που δεν ανταποκρίνεται στα λοιπά θεραπευτικά μέτρα Resuscitation 2005; 67 (S1):S135—S170
Απειλητικές για τη ζωή Ηλεκτρολυτικές διαταραχέςΟδηγίες για την αντιμετώπιση της Υπερκαλιαιμίας:European Resuscitation Council Guidelines for Resuscitation 2005Cardiacarrestinspecialcircumstances Resuscitation 2005; 67 (S1):S135—S170
European Resuscitation Council Guidelines for Resuscitation 2005 Cardiacarrestinspecialcircumstances Υπερκαλιαιμία • 1. ΔΙΧΩΣ Καρδιοπνευμονική Ανακοπή • [Κ+] 5.5 – 6mmol/L • [Κ+]6 - 6.5mmol/L • [Κ+] ≥6,5mmol/L • [Κ+] ≥6,5mmol/L • 2. ΜΕ Καρδιοπνευμονική Ανακοπή ΔΙΧΩΣ ΗΚΓ/φικές διαταραχές ΜΕ ΗΚΓ/φικές διαταραχές Resuscitation 2005; 67 (S1):S135—S170
Αλγόριθμος Αντιμετώπισης της Υπερκαλιαιμίας Υπερκαλιαιμία ΔΙΧΩΣ Καρδιοπνευμονική Ανακοπή ΔΙΧΩΣ ΗΚΓραφικές διαταραχές [Κ]:5.5-6.0 1ο βήμα: αποβολή Κ από τον οργανισμό Μειωμένος Ενδαγγειακός όγκος ασθενή Ρητίνη με υπακτικό Ανάνηψη με NaCl 0,9%iv Φυσιολογικός ή αυξημένος Ο ασθενής διουρεί? Αιμοκάθαρση ΝΑΙ ΟΧΙ Χορήγηση φουροσεμίδης 1 mg/kgiv Όχι ανταπόκριση
Αλγόριθμος Αντιμετώπισης της Υπερκαλιαιμίας Υπερκαλιαιμία ΔΙΧΩΣ Καρδιοπνευμονική Ανακοπή ΔΙΧΩΣ ΗΚΓ/φικές διαταραχές [Κ]:5,5-6,0 [Κ]:6.0-6.5 1ο βήμα: ενδοκυττάρια μετακίνηση Κ Ινσουλίνη 10U iv & Γλυκόζη 50g iv Μέτρηση γλυκόζης αίματος 2ο βήμα:αποβολή Κ από τον οργανισμό NaCl 0,9%iv Φουροσεμίδη 1 mg/kgiv Ρητίνη με υπακτικό Αιμοκάθαρση
Αλγόριθμος Αντιμετώπισης της Υπερκαλιαιμίας Υπερκαλιαιμία ΔΙΧΩΣ Καρδιοπνευμονική Ανακοπή ΔΙΧΩΣ ΗΚΓ/φικές διαταραχές ΝΑΙ [Κ+]>6,5 [Κ+]:6,0-6,5 [Κ+]:5,5-6,0 1ο βήμα: ενδοκυττάρια μετακίνηση Κ Ινσουλίνη 10U iv & Γλυκόζη 50g iv Σαλβουταμόλη 5 mg neb Διττανθρακικά 50 mmoliv 2ο βήμα: αποβολή Κ από τον οργανισμό NaCl 0,9%iv Φουροσεμίδη 1 mg/kgiv Ρητίνη με υπακτικό Αιμοκάθαρση
Υπερκαλιαιμία >6.5 ΔΙΧΩΣ Καρδιοπνευμονική Ανακοπή ΜΕ ΗΚΓ/φικές διαταραχές 1ο βήμα: προστασία του μυοκαρδίου Χλωριούχο ασβέστιο 10% 10ml iv 2ο βήμα: ενδοκυττάρια μετακίνηση Κ+ Ινσουλίνη 10U iv & Γλυκόζη 50g iv Σαλβουταμόλη 5 mgneb Διττανθρακικά 50 mmoliv 3ο βήμα: αποβολή Κ από τον οργανισμό NaCl 0,9%iv Φουροσεμίδη 1 mg/kgiv Ρητίνη με υπακτικό Αιμοκάθαρση
Υπερκαλιαιμία επικίνδυνη για τη ζωή ? Υπερκαλιαιμία & διαταραχές στο ΗΚΓ? [Κ+] > 6,5 & διαταραχές στο ΗΚΓ? ΟΧΙ [Κ]:5.5-6.0 ΝΑΙ [Κ]>6,5 [Κ]:6,0-6,5 1ο βήμα: προστασία του μυοκαρδίου Χλωριούχο ασβέστιο 10% 10ml iv 2ο βήμα: ενδοκυττάρια μετακίνηση Κ+ Ινσουλίνη 10U iv & Γλυκόζη 50g iv Μέτρηση γλυκόζης αίματος Σαλβουταμόλη 5mgneb Διττανθρακικά 50mmoliv 3ο βήμα: αποβολή Κ+ από τον οργανισμό Μειωμένος Ενδαγγειακός όγκος ασθενή Ρητίνη με υπακτικό Φυσιολογικός ή αυξημένος NaCl 0,9%iv Ο ασθενής διουρεί? Αιμοκάρθαση ΝΑΙ ΟΧΙ Όχι ανταπόκριση φουροσεμίδη
Υπερκαλιαιμία επικίνδυνη για τη ζωή? αλγόριθμος ΚΑΡΠΑ Υπερκαλιαιμία ΜΕ Ανακοπή Υπερκαλιαιμία ΜΕ Ανακοπή 1ο βήμα: προστασία του μυοκαρδίου Χλωριούχο ασβέστιο 10% 10ml ivbolus 2ο βήμα: ενδοκυττάρια μετακίνηση Κ+ Ινσουλίνη 10U iv & Γλυκόζη 50 g iv Διττανθρακικά 50 mmoliv Εξαιρείται η σαλβουταμόλη 3ο βήμα: αποβολή Κ+ από τον οργανισμό Αιμοκάθαρση Επί μη ανταπόκρισης Resuscitation 2005; 67 (S1):S135—S170
Υπερκαλιαιμία ΜΕ Ανακοπή • Αλγόριθμος της Βασικής & Προχωρημένης ΚΑΡΠΑ Οι προσπάθειες ΚΑΡΠΑ ΔΕΝ θα πρέπει να σταματούν μέχρι να ελεγχθεί η [Κ+] στον ορό του αίματος Resuscitation 2006; 70: 10-25
Συμπεράσματα • Υπερκαλιαιμία:δυνητικά απειλητική & επικίνδυνη για τη ζωή διαταραχή • Η πιο συχνή ηλεκτρολυτική διαταραχή, που σχετίζεται με επικίνδυνες καρδιακές αρρυθμίες και καρδιοπνευμονική ανακοπή
Συμπεράσματα Επείγουσα αντιμετώπιση: Πρωταρχικά • μέτρα για την προστασία του μυοκαρδίου • μέτρα, που προάγουν την ενδοκυττάρια μετακίνηση του καλίου (γρήγορη δράση) Σε συνδυασμό • με παρεμβάσεις που στοχεύουν στη μείωση του ολικού καλίου του σώματος
Συμπεράσματα • Στις περισσότερες περιπτώσεις απαιτείταισυνδυασμόςθεραπευτικών μέτρων • Ορισμένοι θεραπευτικοί παράγοντες δεν είναι αποτελεσματικοί όταν χορηγούνται ως μονοθεραπεία
Συμπεράσματα Κλειδίγια την πρόληψη, την έγκαιρη αντιμετώπιση & την αποφυγή απειλητικών για τη ζωή συμβάντων: Η πρώιμη αναγνώρισητων ασθενών με αυξημένο κίνδυνο
Αλγόριθμος Αντιμετώπισης της Υπερκαλιαιμίας Υπερκαλιαιμία επικίνδυνη για τη ζωή ? Υπερκαλιαιμία & διαταραχές στο ΗΚΓ? [Κ] > 6.5 & διαταραχές στο ΗΚΓ? Όχι [Κ]:5.5-6.0 [Κ]:>6.5 Ναι [Κ]:.6-6.5 1ο βήμα: προστασία του μυοκαρδίου Επανάληψη εάν παραμένουν οι ΗΚΓ διαταραχές fffff Χλωριούχο ασβέστιο 10% 10ml iv ενδοκυττάρια μετακίνηση Κ 2ο βήμα: ενδοκυττάρια μετακίνηση Κ Ινσουλίνη 10U iv & Γλυκόζη 50g iv Μέτρηση γλυκόζης αίματος Ινσουλίνη 10U iv & Γλυκόζη 50g iv Μέτρηση γλυκόζης αίματος Συχνά απαιτούνται επαναλαμβανόμενες δόσεις Σαλβουταμόλη 5mg με νεφελοποίηση Επί μεταβολικής οξέωσης: Διττανθρακικά 50mmoliv 3ο βήμα: αποβολή Κ από τον οργανισμό Ρητίνη με υπακτικό Μειωμένος Ενδαγγειακός όγκος ασθενή Φυσιολογικός ή αυξημένος Ανάνηψη με χορήγηση NaCl 0,9%iv αναλόγως ενδείξεων Ο ασθενής διουρεί? Ναι Αιμοκάρθαση Όχι Όχι ανταπόκριση Χορήγηση φουροσεμίδης 1mg/kgiv