OBSŁUGA RUCHU TURYSTYCZNEGO W POLSCE I NA ŚWIECIE ćwiczenia

1. OBSŁUGA RUCHU TURYSTYCZNEGO W POLSCE I NA ŚWIECIEćwiczenia Prowadzący: mgr Łukasz Stokłosa Rok akademicki 2012/2013

2. Warunki zaliczenia przedmiotu – studia stacjonarne Ćwiczenia: • Obecności: 15 pkt. (możliwa 1 nieobecność, 2 – 8 pkt., 3 i więcej – 0 pkt.) • Aktywność na zajęciach: 15 pkt. • Test: 70 pkt. (zaliczenie testu od 42 pkt.) • Przedziały punktowe: 0 – 50 punktów => ocena 2,0 51 – 60 punktów => ocena 3,0 61 – 70 punktów => ocena 3,5 71 – 80 punktów => ocena 4,0 81 – 90 punktów => ocena 4,5 91 – 100 punktów => ocena 5,0 E-learning: • AFD – przynajmniej 2 wypowiedzi (odpowiedzi na zadane pytania) • CZAT • Test sprawdzający (na kolokwium zaliczeniowym z ćwiczeń)

3. Warunki zaliczenia przedmiotu – studia niestacjonarne Ćwiczenia: • Aktywność na zajęciach: 15 pkt. • Test: 85 pkt. • Przedziały punktowe: 0 – 50 punktów => ocena 2,0 51 – 60 punktów => ocena 3,0 61 – 70 punktów => ocena 3,5 71 – 80 punktów => ocena 4,0 81 – 90 punktów => ocena 4,5 91 – 100 punktów => ocena 5,0 E-learning: • AFD – przynajmniej 2 wypowiedzi (odpowiedzi na zadane pytania) • CZAT • Test sprawdzający (na kolokwium zaliczeniowym z ćwiczeń)

4. Literatura Literatura obowiązkowa: • Z. Kruczek (red.), Obsługa ruchu turystycznego, wyd. Krakowska Szkoła Hotelarska, Kraków 2004 • B. Meyer Obsługa ruchu turystycznego, wyd. PWN, Warszawa 2006 Literatura uzupełniająca: • K. J., Helnarska Międzynarodowy ruch turystyczny w Unii, wyd. Adam Marszałek 2004 • Z. Kruczek (red.), Kraje pozaeuropejskie- zarys geografii, Krakowska Szkoła Hotelarstwa, Proksenia, Kraków 2005 • Z. Kruczek (red.), Kompendium pilota wycieczek, wyd. Proksenia, Kraków 2006 • A. Panasiuk (red.), Ekonomika turystyki, PWN 2006 • Praca zbiorowa pod red. Z. Kruczka Pilotaż i przewodnictwo w krajach Unii Europejskiej, wyd. Proksenia, Kraków 2007

5. Podstawowe pojęcia z zakresu ruchu turystycznego Turysta • Określenie „Grand tour” (XVIII w.) – wyjazdy młodych Anglików na kontynent, których nazywano turystami • Termin „turysta” pojawia się po raz pierwszy w książce Stendhala „Wspomnienia pewnego turysty” (1838 r.) Turystyka • Definicja UN WTO: „… ogół czynności osób, które podróżują i przebywają w celach wypoczynkowych, służbowych, lub innych, nie dłużej niż przez rok bez przerwy, poza swoim codziennym otoczeniem, z wyłączeniem wyjazdów, w których głównym celem jest działalność zarobkowa”

6. Podstawowe pojęcia z zakresu ruchu turystycznego Podróżny • Osoba opuszczająca swoje miejsce zamieszkania w celu odbycia podróży Odwiedzający (międzynarodowy i krajowy) • „Osoba podróżująca do miejscowości znajdującej się poza jej codziennym otoczeniem, na czas nie dłuższy niż dwanaście miesięcy, jeśli podstawowym celem podróży nie jest podjęcie działalności zarobkowej wynagradzanej w odwiedzanej miejscowości” Turysta (przynajmniej jedną noc spędza w obiektach noclegowych w odwiedzanej miejscowości) Odwiedzający jednodniowy (nie nocuje w żadnych obiektach noclegowych w odwiedzanej miejscowości) Inny podróżny • Pozostała grupa podróżnych nie spełniających powyższego kryterium

7. Podstawowe pojęcia z zakresu ruchu turystycznego Ruch turystyczny • Ogół dobrowolnych, czasowych przemieszczeń przestrzennych poza miejsce stałego zamieszkania, podejmowanych dla realizacji celów rekreacyjnych, poznawczych, zdrowotnych i rozrywkowych. • Jest zjawiskiem społeczno-ekonomicznym – jego uczestnicy kreują popyt na usługi i towary. • Nie może być utożsamiany z turystyką, jest jedynie jej częścią bez systemu ekonomiczno-organizacyjno-prawnego (działalność organizatorska, obsługa ruchu turystycznego wraz ze służącymi jej środkami materialnymi, system koordynacji i nadzoru realizowany przez określone instytucje). • Nie jest tożsamy z popytem turystycznym – to podmioty ruchu turystycznego są nośnikami potrzeb różnego rodzaju, a co za tym idzie – źródłem popytu turystycznego na dobra i usługi. Obsługa ruchu turystycznego • Obejmuje wszelkie formy świadczeń na rzecz turystów, związane z realizacją podróży turystycznej oraz zaspokojeniem innych potrzeb zgłaszanych przez turystów podczas jej trwania.

8. Determinanty rozwoju ruchu turystycznego Pod kątem wielkości i charakteru (cech mających podstawowe znaczenie dla obsługi ruchu turystycznego), można przyjąć, że najistotniejszą determinantą jest świadomość wartości wyjazdów turystycznych. • Zapoczątkowana zmianami w świadomości społecznej w drugiej połowie XIX w. • Wzrost znaczenia wypoczynku jako formy spędzania czasu wolnego, niezbędnej dla prawidłowego funkcjonowania człowieka – postrzeganie wyjazdów turystycznych jako pewnej określonej wartości, na którą warto przeznaczyć czas i środki ekonomiczne. • Wzrost zainteresowania pięknem przyrody (powstawania organizacji społ., w celu nadania turystyce określonych kierunków poznawczych, organizacyjnych i gospodarczych). • Teraźniejsze zmiany: wzrost poziomu wykształcenia (motywacje poznawcze), moda.

9. Determinanty rozwoju ruchu turystycznego Czynniki mające wpływ na wielkość i charakter ruchu turystycznego w ujęciu ogólnym: • Walory turystyczne • Rozwój środków transportu oraz infrastruktury turystycznej • Wzrost ilości czasu wolnego • Powstanie zorganizowanych, profesjonalnych form obsługi ruchu turystycznego • Polityka państw • Korzyści ekonomiczne generowane przez turystykę • Postępujący wzrost liczby ludności miejskiej • Ułatwienia w dostępie do informacji A także globalizacja i ułatwienia w obrocie pieniężnym

10. Proces rozwoju ruchu turystycznego • Historia rozwoju ruchu turystycznego (od VIII w. p. n. e. do dziś) • Turystyka masowa a turystyka alternatywna • Turystyka zrównoważona i nowe trendy we współczesnej turystyce • Koncepcja zrównoważonego rozwoju • Hard & Soft TourismKrippendorfa • Zastępowanie 3 X S (sun, sea, sand) na 3 X E (entertainment, excitement, education) • Coraz większa polaryzacja upodobań turystów • Większe znaczenie technologii informatycznych • Wzrost popytu na usługi turystyczne • Rozszerzanie tzw. demokracji wypoczynkowej (osoby starsze, z małymi dziećmi, niepełnosprawni jako uczestnicy ruchu turystycznego) • Duże uzależnienie ort od obecnej sytuacji polityczno-gospodarczej i środowiskowej

11. Etapy podróży turystycznej i formy obsługi ruchu turystycznego Etapy podróży turystycznej zawierają się w formule „5P”, obejmującej: • przygotowanie do podróży, • przejazd do miejsca docelowego, • pobyt w miejscu recepcji turystycznej, • przejazd powrotny do miejsca stałego zamieszkania, • podsumowanie podróży turystycznej (powrót).

12. Etapy podróży turystycznej i formy obsługi ruchu turystycznego

13. Klasyfikacje ruchu turystycznego

14. Klasyfikacje ruchu turystycznego

15. Klasyfikacje ruchu turystycznego

16. Klasyfikacje ruchu turystycznego • Dodatkowo połączenie kryteriów głównego celu wyjazdu i długości trwania pobytu pozwala na wyróżnienie: • ruchu pobytowego (wczasy wypoczynkowe, wczasy z programem specjalistycznym, kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży, wczasy profilaktyczne i lecznicze, caravaning), • ruchu wycieczkowego (wycieczki turystyczno-krajoznawcze, wycieczki kulturalno-rozrywkowe, wycieczki specjalistyczne, turystyka kwalifikowana, kempingowa, obozy wędrowne, autostop), • ruchu wycieczkowego i świątecznego (turystyka świąteczna i weekendowa).

17. Podstawowe rodzaje ruchu turystycznego i charakterystyczne dla nich formy obsługi Ćwiczenie: proszę krótko scharakteryzować poniższe rodzaje ruchu turystycznego uwzględniając główne grupy osób w nich uczestniczących oraz preferowane, konieczne i uzupełniające formy obsługi. • Turystyka wypoczynkowa • Turystyka poznawcza • Turystyka kwalifikowana • Turystyka w interesach (handlowa, biznesowa, kongresowa) • Turystyka zdrowotna • Turystyka motywacyjna • Turystyka etniczna • Turystyka wiejska • Turystyka ekologiczna • Turystyka religijna

18. Pilotaż i przewodnictwo turystyczne Ćwiczenie: w grupach proszę zastanowić się nad poniższymi zagadnieniami: • Obowiązki pilota – opiekuńcze • Obowiązki pilota – handlowe • Obowiązki pilota – obywatelskie • Obowiązki pilota – odprawa u referenta • Obowiązki pilota – realizacja imprezy • Obowiązki pilota – rozliczenie imprezy • Obowiązki rezydenta

19. Pilotaż i przewodnictwo turystyczne Praca z grupą turystyczną Grupa turystyczna jest grupą: • Małą • Społecznie ograniczoną • Anonimową • Krótkotrwałą • Niepowtarzalną

20. Pilotaż i przewodnictwo turystyczne Postępowanie z grupą turystyczną charakteryzują trzy nadrzędne zasady: • Zasada jednomyślności • Zasada emocyjności (w niej dwa podstawowe schematy zachowań: interakcji prostej i interakcji złożonej) • Zasada logiki kolektywnej

21. Pilotaż i przewodnictwo turystyczne W zależności od poziomu merytorycznego przygotowania do wyjazdu wyróżniamy: • Turystów przygotowanych • Turystów nieprzygotowanych A) wrażliwych entuzjastów B) turystów pasywnych C) snobów turystycznych • Pseudoturystów

22. Pilotaż i przewodnictwo turystyczne Turyści różnią się też cechami osobowościowymi… Konflikty interpersonalne: • Interesów • Adaptacyjny • Postaw Techniki rozwiązywania konfliktów: • Technika mediacji • Technika arbitrażu W sytuacji wejścia pilota w konflikt z grupą: • Strategia nagrody • Strategia emocji dodatnich

23. Pilotaż i przewodnictwo turystyczne Cechy i umiejętności pilota i przewodnika: • Kompetencja • Znajomość zasad komunikacji interpersonalnej • Określone cechy osobowościowe • Sprawność organizacyjna

24. Pilotaż i przewodnictwo turystyczne Zagadnienia do opracowania na następne zajęcia: • Zasady uzyskiwania uprawnień przewodnika turystycznego i pilota wycieczek (grupa 4 os.) • Odpowiedzialność przewodnika i pilota wycieczek (1-2 os.) • Obowiązki i prawa przewodnika turystycznego, udostępnienie walorów turystycznych (1-2 os.) • Obowiązki pilota (2 os.) • Ubezpieczenia w turystyce (grupa 2-3 os.) • Transport w turystyce (grupa 4-5 os.) Źródło: książki Z. Kruczka i B. Meyer „Obsługa ruchu turystycznego”