آبله

1. آبله 1-عامل بیماری 2-علائم بالینی 3-علائم کالبدگشایی

2. عامل اين بيماري ويروسي است از خانواده ارتوپکس ويروس.

3. عامل بیماری آبله انسان، گاو و اسب از يکديگر متمايزند عوامل اين سه بيماري بسيار به يکديگر نزديکند وتفاوتي که در حدت آنها ديده مي‌شود، دراثر عادت کردنبه ميزبان مخصوص در آنها ايجاد شده است. امروزه از ميزان پراکندگي آبه گاوي به مقدارزيادي کاسته شده است و بيشتر واگيري ها مربوط به آبلهکاذب گاوي يا تورم بافت پستان قرحه اي مي باشد کهعلايمي شبيه به آبله گاوي دارند

4. علائم بالینی آبله در گاو پس از يک دوره کمون 3 تا 6 روزه،پرخوني در نوکپستان ايجاد مي شود، سپس دانه هاي سفيد، برجسته و کمرنگي توليد ميشود که اطراف آنها را پرخوني فرا گرفته‌است. آنگاه دانه ها تبديل به طاول زردرنگي مي‌شوند کهوسط آنها کمي فرورفته است. در اثر ترکيدن طاولها، قرحه بوجود مي آيد که پس ازخشک شدن، دلمه کلفت ، ضخيم، قرمز و محکمي روي آنرامي پوشاند.

5. جراحات مشخص بيماري در مرحله خشک شدن جراحات،بيشتر جلب نظرميکند .زيرا طاولها اغلب درهنگامشيردوشي مي ترکنند .قطر دلمه هاي آبله در ح دود 1 تا 2 سانتي متر است کهعموما ضخيم، محکم و به رنگقهوه اي مايل به زرد تاقرمز مي باشند. محل اين جراحات معمولا محدود به نوک وقسمت پائين غده پستاني است.نوک پستان مجروح مي گردد و اين امر در خروج شيرهنگام دوشيدن پستان اثر مي گذارد و گاو در هنگامدوشيدن ناراحت است.

6. جراحات ظرف 2 هفته التيام مي يابند ولي اگرتودههاي جراحات به طور مجتمع باشند گاهي تا يکماه ويا بيشتر نيز باقي مي مانند. در گوساله هاي شير خوار ممکن ا ست جراحات در اطرافدهان ايجاد شوند و در گاوان نر در غلاف بيضه بروز ميکنند.

7. علائم بالینی آبله در گوسفند و بز • علائم بالینی از ملایم تا شدید بسته به سن حیوان، نژاد، ایمنی و دیگر فاكتورها متفاوت است . عفونت های ناآشكار نیز اتفاق میافتد. • بیماری در بره و بزغاله ها شدیدتر از بالغین است و برخی از آنها ممكن است قبل از نشان دادن علائم تلف شوند. در حیوانات مبتلا ابتدا تب بالا برای مدت زمان كوتاه رخ داده و به دنبال آن در1 تا 5 روز ضایعات پوستی تشكیل میشود كه از ماكول های اریتماتوز شروع و تشكیل پاپولهای سفت به اندازه 0.5 تا 1.5سانتی متر را میدهد. • معمولا" در فرم پاپولووزیكولار بیماری مراكز پاپولها فرورفته شده ، خاكستری مایل به سفید رنگ ، نكروتیك و معمولا بوسیله یك ناحیه پرخون احاطه میشوند. دلمه های بسیار مشخص سفت و تیره رنگ روی مناطق نكروتیك تشكیل میگردد. وزیكولها ممكن است در مراحل میانی بیماری دیده شوند اما غیر معمول هستند.

8. علائم بالینی آبله در گوسفند و بز • فرم غیرمعمول بیماری فرم ندولار است (stonepox) كه پاپولها به ندول تبدیل میشوند این ندولها میتوانند در درم، اپیدرم و بافت های زیرجلدی یافت شوند كه معمولا" نكروتیك و پوسته پوسته بوده كه اسكار یدون موئی را باقی میگذارند. • در برخی نژاهای بزهای اروپائی ممكن است تشكیل یك شكل flat hemorrhagic از آبله بزی گردد. در این شكل پاپولها در سراسر بدن به هم پیوسته و حیوان حتما" تلف خواهد شد. • ضایعات آبله بزی تمایل به مناطق بدون مو یا كم پشم مثل زیر بغل ،پوزه، پلك ها ،گوشها، غدد پستانی و ناحیه مغابنی دارند اما در موارد شدیدتر ممكن است تمام بدن را پوشش دهند.

9. در حیوانات با پشم زیاد ضایعات در ملامسه نسبت به معاینه ظاهری راحت تر یافت میشوند. عفونت های ملایم به راحتی تشخیص داده نمی شوند فقط تعداد ضایعات كمی ممكن است وجود داشته باشد كه اغلب اطراف گوشها یا دم میباشد. غدد لنفی سطحی معمولا" در طی یك روز از ظاهر شدن پاپولها بزرگ میشوندكه بخصوص غدد لنفی پیش كتفی قابل توجه هستند. ضایعات ممكن است روی غشاهای مخاطی و ارگانهای داخلی شكل بگیرند كه باعث علایم عمومی شوند. در برخی بیماران این علائم ممكن است 1-2 روز قبل از شروع ضایعات پوستی باشند. ضایعات در دهان، منخرین ،چشم ها یا پلك ها میتوانند باعث ریزش بزاق یا بی اشتهائی شده و همچنین التهاب بینی، التهاب ملتحمه یا بلفاریت همراه با ترشحات موكوپرولان شوند. غشاهای درگیر ممكن است نكروزه و زخم یا پوسته پوسته شوند. حیوانات با ضایعات ریوی علائم تنفسی مثل سرفه، ترشحات بینی و سختی تنفس را نشان میدهند.

10. ندولها در روده ها میتوانند باعث اسهال شوند. افسردگی و لاغری مفرط ممكن است در برخی بیماران دیده شوند.سقط جنین میتواند رخ دهد اما معمول‌نیست.

11. برخی نژادهای گوسفند قبل از تشكیل ضایعات پوستی ، از فرم حاد بیماری تلف میشوند. بهبودی ضایعات آبله بزی میتواند تا چند هفته طول بكشد و ممكن است اسكار دائمی در پوست باقی بماند در خلال بهبودی دامها به هجوم پشه ها حساس هستند.

12. علائم بالینی آبله در طیور طيور جوان مبتلا، از نظر سيستم تنفسي و گوارشي درگير بوده و باعث اختلالاتي در خوردن و تنفس مي شود. اين بيماري در طيور جوان سبب تاخير در رشد و در طيور تخمگذار باعث افت توليد تخم مرغ مي شود. اين بيماري به دو شکل مي تواند ظاهر شود: در شکل پوستي بيماري، ندولهايي به شکل زگيل تشکيل شده که سرانجام باعث دلمه شده و در نهايت بهبود مي يابد. اين زخم ها بيشتر در جاهايي از بدن که بدون پر بوده (همانند تاج، ريش، گوش، چشم و گاهي روي پاها) ظاهر مي شود. در شکل مرطوب بيماري، بيشتر دهان و مجاري تنفسي (حنجره و ناي) درگير شده که غشاي موکوسي اين نواحي تخريب شده و ايجاد زخم مي کند.

14. علائم کالبدگشایی آبله در گاو چون یک بیماری پوستی است در گاو علائم کالبدگشایی مشخص و تیپیکی ندارد جز وجود ندول هایی در بخش قشری کلیه قلب غددفوق کلیه تیروئید و پانکراس+پرخونی نوک پستان که در عضلات اسفنگتر نوک پستان دیده می شود. همچنین وجود جراحات اطراف دهان در گوساله ها و وجود جراحات در اطراف بیضه ها در گاوهای نر.

15. علائم کالبدگشایی آبله در گوسفند و بز پوست معمولا" دارای ماكول، پاپول ویا ضایعات نكروتیك و دلمه بوده كه بوسیله مناطقی از ادم، خونریزی و پرخونی احاطه شده اند. پاپولها به درم و اپیدرم وارد شده و در موارد شدید ممكن است به عضلات هم گسترش یابند. ضایعات پوستی ممكن است در نكروپسی به خوبی حیوان زنده آشكار نباشند. غشاهای مخاطی چشم ها، بینی، دهان، فرج و غلاف آلت تناسلی ممكن است نكروتیك یا زخمی شده‌باشند. ریه ها اغلب دارای مناطق پرخون و ادماتوز یا گوشتی شده بوده و ندولهای خاكستری یا سفید محكم دارند. این ندولها در ریه ها میتوانند تا 5 سانتی متر قطر داشته باشند و اغلب در لوب های دیافراگمی دیده میشوند. در مراحل اولیه بیماری ممكن است مثل نقاط قرمز red spots دیده شوند.

16. پاپولها یا پاپولهای زخمی شده در مخاط شیردان معمول هستند و ممكن است در شكمبه، روده بزرگ ،حلق، نای و مری نیز یافت شوند. كانونهای مجزای رنگ پریده و زیر كپسولی (با قطر حدود 2 سانتی متر) گاهی در سطح كلیه ها ،كبد و بیضه ها دیده میشوند. غدد لنفی در سرتاسر بدن معمولا" بزرگ و ادماتوز بوده و ممكن است پرخون و دارای خونریزی‌باشند.

17. علائم کالبدگشایی آبله در طیور بروز پاپول که تبدیل به وزیکل شده و سپس پوستول پدید می آید . - وجود زخمهای گسترده . - در فرم دیفتریک بیماری ، پلاکهای کازئوس در دهان ، حلق ، نای و محوطه حفره بینی پدید می آید . - وجود گنجیدگی های داخل سیتوپلاسمی ( اجسام بولینگر ) با اجسام اصلی ( اجسام بورل ) در معاینات میکروسکوپ