1 / 48

West-Vlaanderen laat je niet vallen!

West-Vlaanderen laat je niet vallen!. Valpreventie bij de thuiswonende oudere Een leidraad voor verpleegkundigen. Inhoudstabel. Inleiding Ernst, voorkomen en gevolgen Preventie Tips bij het aanbrengen van het thema Omgaan met weerstanden Ondersteuning geven Ondersteunend materiaal.

Download Presentation

West-Vlaanderen laat je niet vallen!

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. West-Vlaanderen laat je niet vallen! Valpreventie bij de thuiswonende oudere Een leidraad voor verpleegkundigen

  2. Inhoudstabel • Inleiding • Ernst, voorkomen en gevolgen • Preventie • Tips bij het aanbrengen van het thema • Omgaan met weerstanden • Ondersteuning geven • Ondersteunend materiaal

  3. Inleiding • West-Vlaanderen verenigd om vallen te voorkomen • West-Vlaamse SEL’s en Logo’s slaan de handen in elkaar om aan valpreventie te werken • Twee invalshoeken: • Iedere zorgverlener die in contact komt met een 65-plusser geeft dezelfde boodschap rond het thema valpreventie • Elke 65-plusser wordt door een zorgverlener benaderd • ‘Week van de valpreventie’: jaarlijks (1e week na de Paasvakantie) valpreventie in de kijker zetten en screenen

  4. Ernst, voorkomen en gevolgen van een val • Ernst • Ouderen onderschatten de ernst van een val • Verzwijgen van valincident uit angst zelfstandigheid te verliezen

  5. Ernst, voorkomen en gevolgen van een val • De cijfers spreken voor zich… • 1 op 3 van de thuiswonenden 65-plussers valt minstens 1 keer per jaar • Bij 75-plussers tot 42 % van de populatie • Slechts 20 % van de valincidenten wordt gemeld bij de huisarts, dus percentages waarschijnlijk nog hoger • 95 % van de valpartijen bij dagdagelijkse activiteiten • 70 % in en rond de woning

  6. Ernst, voorkomen en gevolgen van een val • De gevolgen van een val situeren zich op 4 domeinen: • Lichamelijke gevolgen • Psychische gevolgen • Sociale gevolgen • Financiële/economische gevolgen

  7. Lichamelijke gevolgen • 40 – 60 % van valincidenten: lichamelijke letsels • 30 - 50 %: kleinere letsels • Kneuzingen - verstuiking - snijwonde – weefselbeschadiging • 10 - 15 %: ernstige letsels (eventueel hospitalisatie) • fractuur - beschadiging weke lichaamsdelen • 5 % fracturen • Heupfracturen: 1-2 % • 25 tot 33 % van de ouderen met een heupfractuur sterft binnen het jaar

  8. Psychische gevolgen • ANGST om terug te vallen!!!!! • Deze angst wordt niet altijd herkend door familie en anderen • Oudere blijft zitten met de angst • Durft niets te zeggen uit angst voor opname in het rusthuis → Oudere komt in een vicieuze cirkel terecht!

  9. Psychische gevolgen

  10. Sociale gevolgen • Verlies van onafhankelijkheid • Sociaal isolement

  11. Financiële gevolgen • Internationaal • Toegenomen middelenbesteding • Rusthuisopname 3 x groter voor vallers • Ziekenhuisopname 6 x groter na 65 jaar (t.g.v. vallen) • Valletsels: duurste categorie van alle trauma’s • België • Kostprijs 24 maanden na heupfractuur: € 18.400 • Totale tweejaarlijkse kostprijs (’96 -’97): € 173 500 000 (Boonene.a., 2000) • Kostenplaatje voor de oudere zelf

  12. Preventie • Case finding • Multifactoriële evaluatie van risicofactoren • Multifactoriële interventies

  13. Case finding • Valgeschiedenis • Valanamnese: verhoogd risico indien: • ≥ 2 valpartijen in het afgelopen jaar • aanmelding na acuut valincident • Screenende vragen • Stoornissen met evenwicht en mobiliteit • Timed ‘Up & Go’-test (Podsiadlo & Richardson, 1991) • ≥ 14 sec • Ongelijkmatig/onevenwichtig gangpatroon

  14. Case finding • Case finding positief → hoogrisicopatiënt → multifactoriële evaluatie en interventies

  15. Screening op risicofactoren • Evenwicht en mobiliteit • Medicatie • Orthostatische hypotensie • Zicht • Voeten en schoeisel • Omgeving en gedrag • Valangst • Mentale status

  16. Evenwicht en mobiliteit • EVALUATIE • Four Test Balance Scale (Rossiter-Fornoff, 1995; Gardner et al., 2001) • Functional Reach (Duncan et al., 1992) • Timed chair-stand-test (Guralnik et al., 1995)

  17. Evenwicht en mobiliteit • INTERVENTIE • Huisarts kan oefenprogramma bij kinesitherapeut voorschrijven • Hulpmiddelen aanbevelen en informatie verschaffen (correct gebruik, instanties) • Oudere motiveren tot algemene lichaamsbeweging

  18. Evenwicht en mobiliteit • F-pathologie: consultatief kinesitherapeutisch onderzoek op voorschrift van de arts • Recht op 60 i.p.v. 18 kine-sessies/jaar met normale tegemoetkoming • Minimum 2 volledige jaren/maximum 3 jaren

  19. Evenwicht en mobiliteit • Nomenclatuur: criteria F-pathologie • 65 jaar of ouder • Minstens 1 keer gevallen • Score Timed ‘Up & Go’-test > 20 sec • Positief resultaat op ten minste 1 van de volgende: • ‘Tinetti’-test < 20/28 • ‘Timed chair-stand’ test > 14 sec

  20. Medicatie • EVALUATIE • Inname van ≥ 4 verschillende geneesmiddelen? • Inname risicovolle medicatie? • Sedativa • Neuroleptica • Antidepressiva • Digoxine • Diuretica • Type IA antiaritmica

  21. Medicatie • INTERVENTIE • Huisarts contacteren • Informeren oudere omtrent nevenwerkingen en therapietrouw

  22. Orthostatische hypotensie • EVALUATIE • Screenende vragen • Klinische vaststelling • Bloeddrukverschil van liggend naar staand • Systolische BD ≥ 20 mmHg (of > 20%) • Diastolische BD ≥ 10 mmHg • Systolische BD daalt tot ≤ 90mmHg

  23. Orthostatische hypotensie • INTERVENTIE • Doorverwijzen naar de huisarts • Tips, adviezen en compensatiestrategieën aanleren

  24. Zicht • EVALUATIE • Screenende vragen • Multifocale bril • Lineaire E-test

  25. Zicht • INTERVENTIE • Doorverwijzing oftalmoloog • Aanraden minimum 1 x per jaar controle bij oogarts • Wijzen op gevaar bifocale bril

  26. Voeten en schoeisel • EVALUATIE • Voetproblemen • Risicohoudend schoeisel

  27. Voeten en schoeisel • INTERVENTIE • Advies omtrent schoeisel • Gesloten • Stevige platte zool met reliëf • Doorverwijzing door huisarts naar podoloog/orthopedisch chirurg • Orthopedisch advies vragen • Drukpunten • Open wonden • Diabetes met vermoeden aantasting diepe gevoeligheid

  28. Omgeving en gedrag • EVALUATIE • Checklist valpreventie overlopen/aanbieden • www.valpreventie.be

  29. Omgeving en gedrag • INTERVENTIE • Oudere en familie attent maken op gevaar • Doorverwijzing naar ergotherapeut

  30. Valangst • EVALUATIE • Screenende vragen

  31. Valangst • INTERVENTIE • ‘Falls Efficacy Scale International’ (Tennstedt, 1998; Bruce, 2002) overlopen • Informatie verschaffen omtrent risicofactoren • Oefenprogramma voorgeschreven door huisarts • Personenalarm bespreken • Aanleren hoe recht te komen na een val

  32. Mentale status • Dementie • Delirium • Depressie

  33. Mentale status • Dementie • EVALUATIE • ‘Mini Mental State Examination’ (MMSE)

  34. Mentale status • Dementie • INTERVENTIE • Indien nodig kan de huisarts doorverwijzen naar psychiater of geheugenkliniek • Oudere steeds kalm, duidelijk en geruststellend benaderen

  35. Mentale status • Depressie • EVALUATIE • ‘Geriatric Depression Scale’

  36. Mentale status • Depressie • INTERVENTIE • Doorverwijzen naar de huisarts voor een adequate behandeling

  37. Mentale status • Delirium • EVALUATIE • ‘Confusing Assessment Methode’

  38. Mentale status • Delirium • VOORTEKENEN • Slapeloosheid en sufheid overdag • Rusteloosheid, motorische agitatie, irritatie of hypoactiviteit, teruggetrokken gedrag • Voorbijgaande hallucinaties en wanen • Lichte desoriëntatie • …

  39. Mentale status • Delirium • KENMERKEN • Acuut en wisselend verloop • Onoplettendheid/aandachtsstoornis • Verward denken of veranderde mate van bewustzijn

  40. Mentale status • Delirium • INTERVENTIE • Doorverwijzen naar de huisarts voor opsporing duur, verloop en oorzaak • Indien geen opname in het ziekenhuis, dient de ergotherapeut of de verpleegkundige 2 x per dag de mentale toestand op te volgen. • CAM-schaal • Oudere oriënteren, rustig benaderen, mobiliteit bevorderen, zorgen voor goede vochtinname,…

  41. Patiënt zonder verhoogd valrisico • Bespreken van 3 belangrijke pijlers • Bewegen • Gezond lichaam • Veilige omgeving en gedrag

  42. Met de oudere over valpreventie spreken • Spreek niet over ‘vallen’ op zich: • Leg de nadruk op het bewaren van onafhankelijkheid • Ouderen vinden zichzelf niet oud, boodschappen die gericht zijn tot ouderen gaan aan hen voorbij

  43. Tips bij het aanbrengen van het thema valpreventie • Kies het juiste moment • Doseer je informatie • Herhaling is uiterst belangrijk • Gebruik waargebeurde verhalen • Gebruik geen verkleinwoorden • Gebruik zo weinig mogelijk woorden met ‘oud’ • Vermijd zoveel mogelijk het woord ‘nog’ (nog vele jaren, nog actief…)

  44. Omgaan met weerstanden • Leg de nadruk op de voordelen van actief zijn • Probeer te verduidelijken dat preventie effectief is • Werk zoveel mogelijk vanuit individuele noden • Steun en help de oudere om zijn levenswijze aan te passen • Probeer kleine aanpassingen door te voeren

  45. Geef ondersteuning • Bij de uitvoering van sommige tips zal de oudere hulp nodig hebben • Ga ook na of de oudere de gegeven tips uitvoert

  46. Ondersteunend materiaal • De folder • Hoe rechtkomen na een val via www.valpreventie.be • De checklist BOEBS via www.valpreventie.be • Ondersteuningsmaatregelen vanuit het SEL via www.selwvl.be • Communicatieschriftje • GDT-plan • Verschillende andere sensibiliserende materialen op www.logowvl.be

  47. Besluit • Verpleegkundige → CENTRALE ROL IN VALPREVENTIE! • Doorverwijzing door verschillende disciplines • Vertrouwensrelatie met de oudere • Goed contact met de huisarts

  48. Dank voor uw aandacht!!!

More Related