1 / 19

Бага Мах, Бага Дулаарал:

Бага Мах, Бага Дулаарал:. Цаг уурын өөрчлөлтөд үзүүлж буй МАА-н нөлөөллүүд. Р К Пачаури НҮБ-ийн Засгийн газар хоорондын цаг уурын өөрчлөлтийн асуудал хариуцсан хорооны (IPCC) дарга бөгөөд Эрчим хүч, нөөц баялгийн Институтийн (TERI) ерөнхий захирал Гент хот 2008 -08-30. IPCC.

carminda
Download Presentation

Бага Мах, Бага Дулаарал:

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Бага Мах, Бага Дулаарал: Цаг уурын өөрчлөлтөд үзүүлж буй МАА-н нөлөөллүүд Р К Пачаури НҮБ-ийн Засгийн газар хоорондын цаг уурын өөрчлөлтийн асуудал хариуцсан хорооны (IPCC) дарга бөгөөд Эрчим хүч, нөөц баялгийн Институтийн (TERI) ерөнхий захирал Гент хот 2008-08-30 IPCC

  2. Ажиглагдсан өөрчлөлтүүд Дэлхийн дундажтемператур Дэлхийн далайн дундаж түвшин Хойд хагас бөмбөрцгийн мөсөн бүрхүүл IPCC

  3. Гадаргын халалтын таамаг хэмжээ Тасралтгүй ялгарч буй хийнүүдийн улмаас 21-р зуунд температур 1.8-4.00C–ээр нэмэгдэж болзошгүй. IPCC

  4. CO2-тн/жил (английнхаар 1тн=1016 кг) 60 50 40 30 20 10 0 1970 1980 1990 2000 2004 Хүний үйл ажиллагаанаас үүдсэн нийт хүлэмжийн хий Дэлхийн агаар мандал дахь хүлэмжийн хийн хуримтлал хүний үйл ажиллагаанаас шалтгаалан 1970-2004 оны хооронд 70%-иар нэмэгджээ. Фторт хийнүүд ХАА болон бусад хүчин зүйлээс ялгарсан N2O ХАА, хог хаягдал, эрчим хүчнээс ялгарсан CH4 Ойгүйжилт, ялзрал, хүлрээс үүссэн CO2 Түлш болон бусад эх үүсвэрээс ялгарсан CO2 IPCC

  5. ХАА-д гарч буй сөрөг үзэгдлүүд • Дэлхий даяар нэг хүнд ноогдох өдөр тутмын боломжит илчлэгийн хэмжээ өссөн нь: • Ядуу буурай улс орнууд хүнсний аюулгүй байдал болон хоол тэжээлийн хомсдолоо шийдвэрлэж чадахгүйд • Байгаль орчинд үзүүлэх сөрөг нөлөө ихсэхэд хүргэж байна. • Сүүлийн 40-н жилд ой мод болон бусад газар нутгаас 500 саяорчим га талбайг ХАА-н газар болгон хувиргажээ. • 1997-2020 онуудад шинээр 500 сая га газрыгХАА-н газар нутаг болгохоор төлөвлөжээ, ялангуяа Латин Америк болон Африкийн Сахарын өмнөд хэсгүүдээр. IPCC

  6. МАА-н үйлдвэрлэлээс ялгарч буй хүлэмжийн хийнүүд • ХАА-аас ялгарч буй хүлэмжийн хийн 80%, • Хүний үйл ажиллагаанаас шалтгаалсан нийт хүлэмжийн хийн 18%нь мал аж ахуйн салбараас тус тус ялгарч байна.Үүнд: • CO2-ийн9% • CH4(Метан)-ны 37%- Дэлхийн дулааралд үзүүлэх нөлөө нь СО2-оос 100 гаруй жилийн турш 23 дахин их, 20 гаруй жилийн турш 62 дахин их. • N2O(Азотын исэл)-ийн 65% - Дэлхийн дулааралд үзүүлэх нөлөө нь СО2-оос 100 гаруй жилийн турш 296 дахин их, 20 гаруй жилийн турш 275 дахин их. Эх сурвалж: FAO, 2006

  7. МАА-н үйлвэрлэлтэй холбоотойгоор ялгарч буй хүлэмжийн хийн хувь хэмжээ Бусад (3.6%) Фермд хэрэглэгддэг түлш (1.2%) Хиймэл бордоо (Шууд бус нь орсон) (3.4%) Ойгүйжилт ба цөлжилт (35.4%) Хивэгч амьтдын хоол боловсруулах явцад (25.0%) Өтөг (шууд ба шууд бус) (30.5%) Эх сурвалж: The Lancet, 2007

  8. 0.18 кг CO2-ялгаруулна 4.5 кг CO2 буюу 25 дахин их CO2 ялгаруулна Махны үйлдвэрлэлийн эрчим хүчний зардал Хүнсний бүтээгдэхүүн Хүнсний бүтээгдэхүүн болгоход зарцуулагдах түлш эрчим хүч 0.037 л бензин зарцуулна Брокол байцаа 1 аяга Хаш 1 аяга Цэцэгт байцаа 112 гр Цагаан будаа 224 гр 0.6 л буюу 16 дахин их бензин 168 гр үхрийн жигнэсэн мах Эх сурвалж: New York Times, 2008

  9. МАА-н нөлөө газар ашиглалтад • МАА-н салбар нь газрыг хүний оролцоотойгоор ашигладаг хамгийн том салбар юм. • Дэлхийн хуурай газрын 30%, хөдөө аж ахуйн зориулалттай талбайн 70% мах үйлдвэрлэлийн зориулалтаар ашиглагдаж байна. • Амазоны ширэнгэн ойн 70%-ийгмалын бэлчээрт, үлдсэн талбайн дийлэнхи хэсгийг малын тэжээл тариалахад ашиглаж байна. • Малын бэлчээрийн даац хэтрэх, талхлагдах болон хөрсний элэгдлийн улмаас бэлчээрийн газрын 20% нь сүйдсэн байна. Эх сурвалж: FAO, 2006; Goodland R. et al,1999

  10. Байгаль орчинд үзүүлж буй МАА-н бусад нөлөөллүүд • Доорхи бүтээгдэхүүнээс 1 кг-ийг үйлдвэрлэхэд шаардагдах усны хэмжээ: • Эрдэнэшиш…………..900 л • Цагаан будаа...........3 000 л • Тахианы мах............3 900 л • Гахайн мах...............4 900 л • Үхрийн мах.............15 500 л МАА нь аммиак хорт хийн 64%-г ялгаруулдаг ба энэхүү хий нь хүчиллэг бороо орох шалтгаан болдог. Ус, шавартай холилдсон малын өтөг, ялзарсан хадлангийн шингэн болон азотын бордооноос үүсэх нитрат, фосфороороо МАА нь газар, усыг бохирдуулагч гол салбарт ордог. Эх сурвалж: FAO, 2006; A.K. Chapagain and A.Y. Hoekstra 2004

  11. Хоол хүнсний хэрэглээнд үзүүлж буй МАА-н нөлөөлөл • Хүртээмжгүй байдлыг нь үл харгалзан дэлхийн амуу тарианы ургацын 1/3,шар буурцгийн 90 гаруй хувийг мал амьтны тэжээлд зориулж байна: • 10 кг амьтны тэжээлээр 1 кг үхрийн мах • 4-5.5 кг үр тариагаар 1 кггахайн мах • 2.1-3 кг үр тариагаар 1 кг шувууны мах тус тус үйлдвэрлэж байна. • Фермер 1 га газарт хүнсний ногоо, жимс, амуу тариа, ургамлын тос тариалвал 30-аад хүнийг жилийн турш хооллох боломжтой. • Харин дээрхитэй ижил хэмжээний талбайг өндөг, сүү, мах үйлдвэрлэх зорилгоор ашиглавал ердөө 5 – 10хүнийг тэжээнэ. Эх сурвалж: FAO, 2006; CAST 1999; B. Parmentier, 2007

  12. Махны хэрэглээний эрүүл мэндэд үзүүлэх нөлөө Улаан махны хэрэглээ эрүүл мэндэд эрсдэл учруулдаг ньтүүний ханасан тосны хүчил, уургийн өндөр агууламжтай нь ихэвчлэн холбоотой байдаг: • Хавдрын зарим төрөл • Зүрхний өвчин • Чихрийн шижингийн 2-р хэлбэр • Илүүдэл жин Амьтны мах, сүүнд хортон шавьж устгах хорболон бусад химийн бодисууд агуулагддаг. Дэлхийн Хавдар Судлалын Сан:“Гол төлөв ургамлын гаралтай хүнс хэрэглэх хэрэгтэй” хэмээн мэдэгджээ. Эх сурвалж: The Lancet, 2007; World Cancer Research Fund, 2007

  13. Дэлхийн махны үйлдвэрлэл (1950-2006) Эх сурвалж: FAO Сая тонн Мах • 2006 онд фермерүүд 276 сая тонн мах гаргасан. • Энэ тоог 1950 онтой харьцуулахад 5 дахин их байна. Эх сóðâàëæ: World Watch Institute, 2008

  14. Нэг хүний жилийн махны хэрэглээ /кг-аар/ Эх сурвалж: FAO, 2004

  15. МАА-н үйлдвэрлэлийн цаашдын хандлага • Дэлхийн мах, махан бүтээгдэхүүн хоёр дахин өсөх төлөвтэй байна: • 2001 онд 229 саятн 2050 онд 465 саятн • Дэлхийн сүү, сүүн бүтээгдэхүүн бараг хоёр дахин өсөх төлөвтэй байна: • 2001 онд 580 саятн 2050 онд 1043 сая тн • Жил бүр нядлагддаг фермийн амьтдын тоон өсөлт: • 2008 онд60 тэрбум  2050 онд 120 тэрбум • Махны хэрэглээний өсөлт нь үйлдвэржсэн ферм олшроход хүргэж байна. • Ойролцоогоор гахайн 50%, шувууны 75%-ийг • үйлдвэржсэн фермд өсгөн үржүүлдэг. Эх сурвалж: FAO, 2006, Compassion in World Farming, 2008

  16. Хэрэглээний хэв маягаа өөрчлөх шаардлага • Махныхэрэглээгээ багасгах замаар МАА-н үйлдвэрлэлийн хэмжээг бууруулах нь мал амьтнаас ялгарч буй хүлэмжийн хийг багасгах хамгийн үр дүнтэй арга юм. • 70 жил веган(амьтны гаралтай ямар ч бүтээгдэхүүн хэрэглэдэггүй) байсан хүн 100 гаруйтонн CO2ялгарахаас сэргийлнэ. • Хэрэглээний хэв маягаа өөрчилснөөр нүүрсхүчлийн хий багасч, байгаль орчинд ээлтэй нийгэмд шилжинэ. • АНУ-дахь хүнсний хэрэглээний 27 орчим хувь нь дэмий үрэгддэг. Эх сурвалж: University of Chicago,2005; The New York Times, 2008

  17. “Махгүй Пүрэв Гариг”-н боломжит үр дүн Фламандын бүс нутаг дахь малаас ялгарах нийт хүлэмжийн хий нь жилд 7.2 сая тонн CO2болдог. Нэг хүн долоо хоног бүрийн нэг өдөр цагаан хоол идвэл жилд 170 кг CO2ялгарах байсныг зогсоож чадна. Фламандын иргэн бүр буюу “Махгүй Пүрэв Гариг” аянд оролцвол: • Жилд 1сая тонн CO2ялгарахаас сэргийлэх бөгөөд энэ нь: Фламандын замаас 500.000 машиныг чөлөөлсөнтэй тэнцэнэ. Киотогийн зорилт болон Фламандын одоогийн хүлэмжийн хийн зөрүү 2 дахин багасна. Эх сурвалж: EVA, 2008

  18. “Хүмүүс ургамлан хүнстэжээлд шилжин дэвшихээс илүүтэйгээр хүний эрүүл мэндийг тэтгэж, гариг дэлхийн амьдрал үргэлжлэн орших боломжийг нэмэгдүүлэх тийм зүйл байхгүй.” ~Алберт Эйнштейн

More Related