1 / 24

Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж

Lecture - 4. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж. Микро эдийн засаг. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж. Мэдрэмж гэж юу вэ?. 1. Төгс мэдрэмжтэй эрэлт. 2. Төгс мэдрэмжгүй эрэлт. 3. Татварын нөлөө. 4. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж. Ýðýëò áà íèéë¿¿ëýëòèéí ìýäðýìæ

callum-kramer
Download Presentation

Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Lecture - 4 Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж Микро эдийн засаг

  2. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж Мэдрэмж гэж юу вэ? 1 Төгс мэдрэмжтэй эрэлт 2 Төгс мэдрэмжгүй эрэлт 3 Татварын нөлөө 4 www.themegallery.com

  3. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • Ýðýëò áà íèéë¿¿ëýëòèéí ìýäðýìæ • Ìýäðýìæ ãýäýã íü – íýã õ¿÷èí ç¿éëèéí ººð÷ëºëò, íºãºº õ¿÷èí ç¿éëèéí ººð÷ëºëòºíä õýðõýí íºëººëæ áàéãààã èëýðõèéëäýã ¿ç¿¿ëýëò þì. ªºðººð õýëáýë, ÿìàð íýã õóâüñàã÷èéí íýã õóâèéí ººð÷ëºëòºíä íºãºº õóâüñàã÷ ÿìàð õýìæýýãýý𠺺ð÷ëºãäºõèéã õóâèàð èëýðõèéëñýí ¿ç¿¿ëýëò þì. • Ýðýëòèéí ¿íèéí ìýäðýìæèéí Åð(D) æèøýýí äýýð ¿íèéí ººð÷ëºëòººñ ýðýëòèéí òîî õýìæýý õýðõýí ººð÷ëºãäºõèéã ¿çýæ áîëíî. Á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿íý ºñºõºä, ýðýëòèéí òîî õýìæýý áóóðäàã. Èéìýýñ Åð ñºðºã óòãàòàé áàéíà. • Åð(D) – Price elasticity of demand (Ýðýëòèéí ¿íèéí ìýäðýìæ). ¯íèéí ìýäðýìæ ãýñýí îéëãîëòîí äîð ýðýëòèéí ¿íèéí ìýäðýìæèéã àâ÷ ¿çýõ òóë äýýðõ òýìäýãëýãýýã Åð ãýæ ýíãèéíýýð òýìäýãëýäýã. www.themegallery.com

  4. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • Ýðýëòèéí ìóðóéí äàãóó ¿íý áà òîî õýìæýý áàéíãà ººð÷ëºãäºæ áàéäàã. Èéì ó÷ðààñ ýðýëòèéí ¿íèéí ìýäðýìæèéã ýðýëòèéí ìóðóéí öýã áîëãîí äýýð òîîöîõîîñ ãàäíà, ìóðóéí äàãóó áàéðëàë á¿ð äýýð ìýäðýìæ ººð÷ëºãäºæ áàéäàã. ¯¿íèéã ýðýëòèéí øóãàìàí òýãøèòãýë Q = a – bP - èéí æèøýýí äýýð àâ÷ ¿çüå. ¯íèéí ºñºëò íü òîî õýìæýýíèé áóóðàëòûã äàãóóëàõ òóë  Q /  Ð <0 áîëíî. • Ýíý ìóðóéí õóâüä  Q /  Ð õàðüöàà íü øóãàìàí òýãøèòãýëèéí òîãòìîë òîî áîëîõ (- b) þì. Çóðàã äýýð õàðàõàä ìóðóéí äàãóó äîîø øèëæèõ ¿åä Ð/Q õýìæýý áóóðàõ áºãººä, ¿¿íòýé õàìòààð ìýäðýìæèéí õýìæýý ìºí àäèë áóóð÷ áàéíà. • Ìóðóé ¿íèéí òýíõëýãòýé îãòëîëöîõ ìóæèä Q - èéí õýìæýý ìàø áàãà áàéõ áóþó ýíý òîõèîëäîëä Åð = - b(P/Q) óòãà îãöîì ºñäºã. Õàðèí Ð = a/ 2b áà Q= a/ 2 áàéõàä: • áîëíî. www.themegallery.com

  5. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • Ìóðóé òîî õýìæýýíèé òýíõëýãòýé îãòëîëöîõ öýã äýýð P = 0 áà Åð = 0 áîëíî. p Ep = -  Q = a – bP à/b a/ 2b Ep = - 1 Çóðàã 4.1. Ýðýëòèéí ìóðóé. Ep = 0 a/ 2 a Q www.themegallery.com

  6. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • Ìóðóéí íàëàëòûí ºíöºã èõ áóþó ººðººð õýëáýë ìóðóé õýäèé÷èíýý áîñîî áàéõ òóòàì ýðýëòèéí ìýäðýìæ òºäèé÷èíýý áàãà áàéíà. • Äàðààõè îíöãîé òîõèîëäëóóäûã àâ÷ ¿çüå. • Çàõ çýýë äýýð õýðýãëýã÷ òóõàéí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã çºâõºí ãàíö ¿íýýð ë õóäàëäàí àâàõ áºãººä ¿íèéí áàãà çýðãèéí ºñºëòºíä ýðýëòèéí õýìæýý òýãòýé òýíö¿¿ áîëæ, ¿íèéí º÷¿¿õýí áóóðàëòàíä ýðýëòèéí õýìæýý õÿçãààðã¿é ºñäºã á¿òýýãäýõ¿¿íèéã òºãñ ìýäðýìæòýé áàðàà ãýíý. Çóðàã 4.2 – ä õýðýãëýã÷èä çºâõºí Ð* ãýñýí ¿íýýð ë õóäàëäàí àâàõ áàðààíû ýðýëòèéí ìóðóéã ä¿ðñýëæýý. Ð D P* • Çóðàã 4.2. Òºãñ ìýäðýìæòýé ýðýëò Q 0 www.themegallery.com

  7. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • ¯íèéí ÿìàð÷ ººð÷ëºëòººñ ýðýëòèéí õýìæýý íü ¿ë øàëòãààëàõ á¿òýýãäýõ¿¿íèéã òºãñ ìýäðýìæã¿é ãýæ íýðëýíý. Çóðàã 4.3 – ä õýðýãëýã÷èä Q* ãýñýí òîî õýìæýýíèé áàðààã ¿íý ÿàæ ÷ ººð÷ëºãäñºí õóäàëäàæ àâíà. • Ð • D 0 Çóðàã 4.3 Òºãñ ìýäðýìæã¿é ýðýëò Q Q* www.themegallery.com

  8. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • Óðò áà áîãèíî õóãàöààíû • ýðýëòèéí ìýäðýìæèéí êîýôôèöèåíò • Ýðýëò áà íèéë¿¿ëýëòèéí øèíæèëãýýíä öàã õóãàöààíû õ¿÷èí ç¿éëèéã àâ÷ ¿çýõ íü ÷óõàë. Áîãèíî õóãàöààíû ýðýëò áà íèéë¿¿ëýëòèéí ìóðóéí õýëáýð íü óðò õóãàöààíû ìóðóéíààñ ººð õýëáýðòýé. • Ýðýëò • Èõýíõè áàðààíû õóâüä áîãèíî õóãàöààíû ýðýëòýýñ óðò õóãàöààíû ýðýëò íü èë¿¿ ìýäðýìæòýé áàéäàã. ¯¿íèé øàëòãààí íü õýðýãëýã÷ ººðèéí äàäàë çóðøëàà ººð÷ëºõºä õóãàöàà íèëýýä øààðäëàãàòàé áàéäàãò îðøèíî. www.themegallery.com

  9. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • Ð Dáõ Dóõ Áåíçèí : óðò áà áîãèíî õóãàöààíû ýðýëòèéí ìóðóé 0 Q Çóðàã 4.4. Ð Dóõ Àâòîìàøèí : óðò áà áîãèíî õóãàöààíû ýðýëòèéí ìóðóé Dáõ Çóðàã 4.5. Q 0 www.themegallery.com

  10. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • Æèøýý íü: Óðò õóãàöààíû õóâüä àâ÷ ¿çýõýä áåíçèíèé ýðýëò íü èë¿¿ ìýäðýìæòýé áàéäàã. Áåíçèíèé ¿íý îãöîì ºññºíººð õýðýãëýã÷èä óíààãààð ÿâàõ íü áàãàñàõ áóþó ¿¿íýýñ øàëòãààëàí àâòîìàøèíû ýðýëòýíä ººð÷ëºëò îðíî. Õýðýãëýã÷äýä øàòàõóóí áàãà çàðöóóëäàã àâòîìàøèí õýðýãòýé áîëîõ áîëîâ÷ õóó÷èí àâòîìàøèíûã øèíýýð ñîëèõîä èõýýõýí õóãàöàà øààðäàãäàõ òóë áåíçèíèé ýðýëòèéí õýìæýý ìºí ààæèì áóóðíà. (Çóðàã 4.4) • Çàðèì áàðààíû õóâüä áîãèíî õóãàöààíû ýðýëò íü óðò õóãàöààíû ýðýëòýýñ èë¿¿ ìýäðýìæòýé áàéäàã. ¯¿íèéã àâòîìàøèíû æèøýýí äýýð àâ÷ ¿çüå. Õýðýâ àâòîìàøèíû ¿íý îãöîì ºñâºë õýðýãëýã÷äèéí ç¿ãýýñ ò¿¿íèéã õóäàëäàí àâàõàà áîëüæ ýðýëò îãöîì áóóðíà. Ãýâ÷ õýñýã õóãàöààíû äàðàà ýäýëãýýíä áàéãàà àâòîìàøèíóóä õóó÷èð÷, äàõèí ýðýëò íýìýãäýíý. Ýíý òîõèîëäîëä áîãèíî õóãàöààíû ýðýëòèéí ìýäðýìæýýñ óðò õóãàöààíû ýðýëòèéí ìýäðýìæ íü áàãà áàéíà. (Çóðàã 4.5) www.themegallery.com

  11. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • Áðàçèëèéí öàã àãààð, • Íüþ – Éîðêèéí êîôåíèé ¿íý • Áðàçèëä ¿å ¿å õ¿éòýð÷, áàéãàëèéí ýíý ¿çýãäýë íü êîôåíèé ìîäûã èõýýõýí õýìæýýãýýð ñ¿éð¿¿ëäýã. ¯¿íèé íýã æèøýý íü 1975 îíû 6 - ð ñàðä Áðàçèëä öàã àãààð õ¿éòýðñíèé óëìààñ 1976 – 1977 îíû êîôåíèé òàðèàëàíãèéí èõýíõ íü ñ¿éðñýí þì. • ¯¿íýýñ øàëòãààëàí Íüþ – Éîðê õîòîä áýëýí ìºí㺺ð õóäàëäàãäàõ ôóíò êîôåíèé ¿íý 1975 îíä 0.68 öåíò áàéñíàà 1976 îíä 1.23 äîëë. 1977 îíä 2.70 äîëë áîëæ ºññºí áàéíà. Ãýâ÷ õ¿éòýðñíèé äàðààõ êîôåíèé ¿íèéí ºñºëò íü áîãèíî õóãàöààíû áàéäàã. Òóõàéëáàë: õî¸ð áà ãóðâàí æèë ºíãºðñíèé äàðàà êîôåíèé ¿íý õ¿éòðýëèéí ºìíºõ ¿åèéí ¿íèéí ò¿âøèíä õ¿ðñýí áàéíà. 1978 îíä êîôåíèé ¿íý 1.48 áîëæ, 1983 îí ãýõýä áîäèò èëýðõèéëëýýðýý 1975 îíû ò¿âøèíä ýðãýæ õ¿ð÷ýý Æèøýý www.themegallery.com

  12. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • Ýíý æèøýý íü êîôåíèé ¿íèéí óðò õóãààöààíû ýðýëò áà íèéë¿¿ëýëò íü èë¿¿ ìýäðýìæòýé ãýäãèéã õàðóóëæ áàéíà.( Çóðàã 4.6.) à/ á/ S1 S Ð Ð S1 S P1 P2 P0 P0 D D 0 Q Q2 Q0 0 Q Q0 Q1 www.themegallery.com

  13. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • P P0 • S D 0 Q0 Q www.themegallery.com

  14. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • Çóðàã 4.6. Êîôåíèé ýðýëò áà íèéë¿¿ëýëòèéí ìóðóé. • à/Ìàøáîãèíî õóãàöààíû ¿åä (1- ýýñ 2 - ñàðä) íèéë¿¿ëýëò îãò ìýäðýìæã¿é áàéíà. Ýðýëò ìºí ë õàðüöàíãóé ìýäðýìæã¿é áàéíà. Èéì òîõèîëäîëä íèéë¿¿ëýëòèéí ìóðóé ç¿¿í ãàð òèéø (S – ýýñ S1 – ð¿¿) øèëæèõ áºãººä ¿íý îãöîì ºñºæ Ðî – îîñ Ð1 – ð¿¿ øèëæèíý. • á/ Õýñýã õóãàöààíû äàðàà, æèøýý íü õ¿éòýðñíýýñ íýã æèëèéí äàðàà êîôåíèé íèéë¿¿ëýëò áà ýðýëòèéí àëü àëü íü àðàé èë¿¿ ìýäðýìæòýé áîëíî. Íèéë¿¿ëýëò èë¿¿ ìýäðýìæòýé áîëîõ ó÷èð íü êîôåíèé òàëáàéä ¿ëäñýí ìîäíîîñ àëü èõ óðãàö àâàõûã ( ÷àíàðûí õóâüä áàãà çýðýã ìóóäàõ ÷ òîõèîëäîë áàéæ áîëîõ þì) ÷àðìàéõ áà ýðýëò èë¿¿ ìýäðýìæòýé áàéõ íü õýðýãëýã÷äýä ººðñäèéí äàäàë çóðøëàà ººð÷ëºõ õóãàöàà áàéñàíòàé õîëáîîòîé. Ýíý õóãàöààíä íèéë¿¿ëýëòèéí ìóðóé ìºí ë ç¿¿í òèéø øèëæñýí áàéõ áºãººä õàðèí ¿íý Ð1 – ýýñ Ð2 – ëóó øèëæèæ áóóðíà. Íèéë¿¿ëýõ òîî õýìæýý Q1 – ýýñ Q2 – ëóó øèëæèæ èõñýíý. ¯¿íèéã çóðàã 7 - äýýðýýñ õàðæ áîëíî. www.themegallery.com

  15. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • Óðò õóãàöààíû òóðøèä òàðèàëàíãèéí òàëáàéã ýçýìøèã÷èä íü øèíý ìîä ñóóëãàæ àìæèõ òóë ¿íý õýâèéí õýìæýýíä ýðãýæ î÷íî. Èéìýýñ óðò õóãàöààíû ìóðóé íü ãàçàð, àð÷èëãàà, øèíý ñóóëãàöûí çàðäëóóäûã àãóóëñàí êîôåíèé ºðòãèéã õàðóóëäàã. S1 S S1 S Ð Ð0 Ð2 Ð1 Çóðàã 4.7 Óðò õóãàöààíû òóðøèä êîôåíèé ¿íý õýâèéí õýìæýýíäýý ýðãýæ î÷íî. D 0 Q Q1 Q2 Q0 www.themegallery.com

  16. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • Òàòâàðûí íºëºº • Ýðýëò íü ìýäðýìæòýé áà ìýäðýìæã¿é áàéõ á¿òýýãäýõ¿¿í¿¿äèéí òîî õýìæýý, ¿íýä òàòâàð õýðõýí íºëººëºõ òàëààð àâ÷ ¿çüå. • Äàðààõ çóðàãò ýðýëòèéí ìóðóé D – íü á¿òýýãäýõ¿¿íèé ìýäðýìæ èõ áàéãààã õàðóóëæ áàéíà. • S0 – òàòâàðûí ºìíºõ íèéë¿¿ëýëòèéí õýìæýý þì. ¯¿íýýñ òàòâàðûí ºìíºõ òýíöâýðò ¿íý áà òîî õýìæýý íü – Ð0; Q0 áàéíà ãýäãèéã õàðæ áîëíî. Òºðººñ òàòâàð íîîãäóóëñíû äàðàà ¿éëäâýðëýã÷ íü á¿òýýãäýõ¿¿íèéõýý ¿íèéã íýìýãä¿¿ëæ øèíý ¿íý P1 – ãýñýí ¿íý òîãòîíî. ¯íèéí ºñºëò õýäèé õýìæýýãýýð íýìýãäýõ âý? www.themegallery.com

  17. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж Çóðàã 4.8 Ýðýëòèéí ìýäðýìæ èõ áàéõ á¿òýýãäýõ¿¿íä íîãäîõ òàòâàðûí õýìæýý. S1 • P • òàòâàð P1 S0 • D P0 0 • Q1 Q0 www.themegallery.com

  18. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • ¯éëäâýðëýã÷ íü çàõ çýýëèéí ýäèéí çàñãèéí õàðèëöààíû íºõöºëä áàðààíû ¿íèéã S0S1 òàòâàðûí ºñºëòòýé ïðîïîðöèîíàëü õýìæýýãýýð íýìýãä¿¿ëæ ÷àääàãã¿é. ªºðººð õýëáýë, á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿íèéã òýíöâýðò Ð1 ¿íýýñ äýýã¿¿ð òîãòîîõ áîëîìæã¿é. Ó÷èð íü ºðñºë人íò çàõ çýýëèéí íºõöºëä õýò ºíäºð ¿íýòýé òóõàéí á¿òýýãäýõ¿¿í íü çàõ çýýëýýñ øàõàãäàíà. Èéìýýñ çºâõºí çàõ çýýëèéí øèíý òýíöâýðò ¿íý Ð1 õ¿ðòëýõ õýìæýýãýýð ë íýìýãä¿¿ëíý. Á¿òýýãäýõ¿¿íèé ìýäðýìæ èõ áàéõ íºõöºëä òàòâàðûí äàðàìò ¿íäñýíäýý ¿éëäâýðëýã÷èä íîîãäîíî. Çóðàã äýýð òàòâàð íîîãäóóëñàíààñ áèé áîëîõ ¿éëäâýðëýã÷èéí àëäàãäàëûí õýìæýýã õàðóóëàâ. Òàòâàð íîîãäóóëñíààð á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿íý íýìýãäýæ, ¿¿íýýñ áîëæ ¿éëäâýðëýã÷ íü òîäîðõîé õýìæýýíèé õýðýãëýã÷ýý (Q0 – Q1) àëäàíà. ¯¿íýýñ øàëòãààëàí Q1 – ãýñýí òîî õýìæýýíèé á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýõ áóþó ýñâýë ¿éëäâýðëýëèéíõýý õýìæýýã áàãàñãàíà. www.themegallery.com

  19. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • Õàðèí á¿òýýãäýõ¿¿í ìýäðýìæã¿é áîë òàòâàðûí äàðàìò èõýâ÷ëýí õýðýãëýã÷èä íîãäîíî. S1 P Ð1 òàòâàð S0 D P0 0 Q Çóðàã 4.9. Ýðýëòèéí ìýäðýìæ áàãà áàéõ á¿òýýãäýõ¿¿íä íîãäîõ òàòâàðûí õýìæýý. Q0 Q1 www.themegallery.com

  20. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • Ãðàôèê äýýð ºí㺺ð ÿëãàñàí ãóðâàëæèí íü çàõ çýýë äýýðõ á¿òýýãäýõ¿¿íä òàòâàð íîîãäóóëààã¿é áîë ¿éëäâýðëýãäýýä, áîðëóóëàãäàõ áàéñàí áàðààíû õýìæýýã õàðóóëíà. ªºðººð õýëáýë, òóõàéí áàðààã àâàõ õýðýãòýé áàéãàà áîëîâ÷ àâ÷ ÷àäàõã¿é áàéãàà õýðýãëýã÷, ¿éëäâýðëýõ ñîíèðõîëòîé áàéãàà áîëîâ÷ ¿éëäâýðëýæ ÷àäàõã¿é áàéãàà ¿éëäâýðëýã÷äèéí òîî õýìæýýã õàðóóëæ áàéíà. • Òàòâàð íîîãäóóëàõûí øóóä ¿ð äàãàâàð íü õ¿ñýë áà áîëîìæ õî¸ð äàâõöàõã¿é áàéõ íºõöºë áîëîõîîñ ãàäíà íèéãìèéí àëäàãäàë áîëäîã. Òóõàéí áàðààíû ýðýëòèéí ìýäðýìæ õýäèé èõ áàéõ òóòàì òºäèé÷èíýý àëäàãäëûí õýìæýý èõ áîëäîã. www.themegallery.com

  21. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • Õàðèí îäîî íèéë¿¿ëýëòèéí ìýäðýìæýýñ òàòâàðûí äàðàìòûí õóâààðèëàëò õýðõýí áèé áîëîõ òîõèîëäëûã àâ÷ ¿çüå. P D P1 S0 P 0 Q1 Q0 Q S1 Òàòâàð Çóðàã 4.10. Íèéë¿¿ëýëòèéí ìýäðýìæ èõ áàéõ á¿òýýãäýõ¿¿íä íîãäîõ òàòâàðûí õýìæýý. www.themegallery.com

  22. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж • Íèéë¿¿ëýëò ìýäðýìæòýé áàéõ íºõöºëä òàòâàðûí õýìæýýíèé èõýíõ õýñýã íü õýðýãëýã÷èä íîãäîíî. • ¯íý Ð0 – Ð1 õýìæýýãýýð ºñºõºä, ¿éëäâýðëýëèéí õýìæýý íü Q0 – Q1 áîëæ, èõýýõýí õýìæýýãýýð áóóð÷ áàéíà. • Íèéë¿¿ëýëò ìýäðýìæã¿é áàéõ íºõöºëä äýýð ºã¿¿ëñíýýñ ýñðýã ¿çýãäýë àæèãëàãäàíà. • Á¿òýýãäýõ¿¿íèé ¿íý áàãà õýìæýýãýýð ºñºæ, ¿éëäâýðëýëèéí õýìæýý ìºí áàãà õýìæýýãýýð áóóðíà. ¯éëäâýðëýã÷äèéí îëîõ àøãèéí õýìæýý áàðàã õýâýýðýý õàäãàëàãäàæ ¿ëäýíý. • “Ýêîíîìèêà” ïîä ðåä. Äîöåíòà À.Ñ.Áóëàòîâà Ì.1999. 785 x.x. www.themegallery.com

  23. Эрэлт нийлүүлэлтийн мэдрэмж S1 P S0 Òàòâàð P1 D P0 0 Q1 Q0 Q Çóðàã 4.11. Íèéë¿¿ëýëòèéí ìýäðýìæ áàãà áàéõ á¿òýýãäýõ¿¿íä íîãäîõ òàòâàðûí õýìæýý. www.themegallery.com

  24. Thank You ! www.themegallery.com

More Related