სახელმწიფო ბიუჯეტი

1. სახელმწიფო ბიუჯეტი IV-VI ლექცია ლაშა გოცირიძე www.lashagotsiridze.yolasite.com l.gotsiridze@agruni.edu.ge

2. ბიუჯეტის პროექტის მომზადება • 15 ივლისამდე ფინანსთა სამინისტრო სამინისტროებს უგზავნის საბიუჯეტო ინსტრუქციებს, განაცხადის ფორმას • სამინისტროები საბიუჯეტო განაცხადებს ავსებენ 1 სექტემბრამდე • ჭერის ზევით განაცხადის წარდგენა აკრძალულია

3. ბიუჯეტის პროექტის მომზადება, გაგრძელება • ბიუჯეტის ძირითადი პარამეტრები მზადდება 15 სექტემბრამდე • ბიუჯეტის პროექტი მთავრობას ეგზავნება 25 სექტემბრამდე • ბიუჯეტის პროექტი პარლამენტში შედის 1 ოქტომბრამდე

4. ბიუჯეტის განხილვა • პარლამენტის კომიტეტებში განხილვა მიდის 3 კვირის განმავლობაში - შენიშვნები ეგზავნება მთავრობას • გადამუშავებული ბიუჯეტი შედის პარლამენტში 5 ნოემბრამდე • პარლამენტის სესიაზე გამოთქმული შენიშვნები ეგზავნება მთავრობას 15 ნოემბრამდე • გადამუშავებული ბიუჯეტი შედის პარლამენტში 30 ნოემბრამდე

5. ბიუჯეტის დამტკიცება • კენჭი ეყრება დეკემბრის მესამე პარასკევამდე • კენჭი ეყრება ერთი მოსმენით • დასამტკიცებლად საჭიროა სიითი უმრავლესობა (მინიმუმ 76 ხმა)

6. ბიუჯეტის დამტკიცება, გაგრძელება • თუ არ დამტკიცდა, 10 დღის ვადაში კენჭი ხელმეორედ ეყრება იგივე ან გადამუშავებულ ვერსიას • თუ ვერ დამტკიცდა, ხარჯები გაიწევა შარშანდელი ბიუჯეტის მიხედვით • 2 თვის ვადაში ბიუჯეტის დაუმტკიცებლობის შემთხვევაში მოხდება ან მთავრობის გადაყენება, ან პარლამენტის დათხოვნა

7. ბიუჯეტის შესრულება • ხაზინა • განწერა • ვალდებულებების კონტროლი • საკასო გეგმა • ცვლილებები 5%-ის ფარგლებში • სესხების გაცემის წესები

8. ანგარიშგება • ყოველთვიური - 20 დღის ვადაში ეგზავნება პარლამენტს • კვარტალური - ერთი თვის ვადაში ეგზავნება პარლამენტს • წლიური - 3 თვის ვადაში აუდიტის სამსახურს

9. ანგარიშგება, გაგრძელება • აუდიტის სამსახურის დასკვნა მზადდება 45 დღეში • წლიური ანგარიში და დასკვნა შედის პარლამენტში 5 თვის ვადაში • საგაზაფხულო სესიის დასრულებამდე ანგარიში მტკიცდება/არ მტკიცდება

10. კლასიფიკაცია, აღრიცხვა • კლასიფიკაცია - GFSM 2001 სტანდარტი • აღრიცხვა: საკასო და დარიცხვის მეთოდი • ჯერ-ჯერობით ვიყენებთ საკასო მეთოდს

11. კლასიფიკაციის სახეები • შემოსავლების • ხარჯების ეკონომიკური • არაფინანსური აქტივების • ფუნქციონალური • ფინანსური აქტივებისა და ვალდებულებების • პროგრამული

12. შემოსავლების კლასიფიკაცია • გადასახადები • სოციალური შენატანები - საქართველოში არ არსებობს • გრანტები • სხვა შემოსავლები

13. ხარჯების ეკონომიკური კლასიფიკაცია • შრომის ანაზღაურება • საქონელი და მომსახურება • ცვეთა (დარიცხვის მეთოდით აღრიცხვისას) • პროცენტი • სუბსიდიები • გრანტები • სოცუზრუნველყოფა • სხვა ხარჯები

14. არაფინანსური აქტივების კლასიფიკაცია • ძირითადი აქტივები • მატერიალური აქტივები • ფასეულობები • არაწარმოებული აქტივები

15. ფუნქციონალური კლასიფიკაცია • სახელმწიფო მომსახურება • თავდაცვა • საზოგადოებრივი წესრიგი და უსაფრთხოება • ეკონომიკური საქმიანობა • გარემოს დაცვა • საბინაო-კომუნალური მეურნეობა • ჯანმრთელობის დაცვა • დასვენება-კულტურა-რელიგია • განათლება • სოციალური დაცვა

16. ფინანსური აქტივების და ვალდებულების კლასიფიკაცია • საშინაო აქტივები • საგარეო აქტივები • ოქრო და ნასესხობის სპეციალური უფლებები • საშინაო ვალდებულებები • საგარეო ვალდებულებები

17. დეფიციტი • საოპერაციო სალდო: შემოსავლების და ხარჯების სხვაობა • მთლიანი სალდო: საოპერაციო სალდოსა და არაფინანსური აქტივების ცვლილების სხვაობა • მთლიანი სალდო ბალანსდება ფინანსური აქტივების/ვალდებულების ცვლილებით • ბალანსი ყოველთვის უდრის 0-ს

18. გამოანგარიშების ალგორითმი • ანგარიშობ საოპერაციო სალდოს: საოპერაციო სალდო = შემოსავლები - ხარჯები • ანგარიშობ არაფინანსური აქტივების ცვლილებას • ანგარიშობ მთლიან სალდოს (ანგარიშის პირველი გზა): მთლიანი სალდო = საოპერაციო სალდოს - არაფინანსური აქტივების ცვლილება • ანგარიშობ მთლიან სალდოს (ანგარიშის მეორე გზა): მთლიანი სალდო = ფინანსური აქტივების და ვალდებულების ცვლილებას • ორივე გზით დაანგარიშებული სალდო უნდა იყოს ერთმანეთის ტოლი. უცნობის გამოსაანგარიშებლად ადგენ განტოლებას: 1გზით მთლიანი სალდო = 2 გზით მთლიანი სალდო

19. მადლობა ყურადღებისთვის ლაშა გოცირიძე l.gotsiridze@agruni.edu.ge www.lashagotsiridze.yolasite.com