ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသား လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္

1. ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသား လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္

2. မိမိတို႔ ဘာေတြသိထားသလဲ ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ဳိးသားလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ (MNHRC) ကုိ ၂၀၁၁ ခုစက္တင္ဘာ ၅ ရက္ ေန႔စြဲပါ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာအမွတ္ ၃၄/၂၀၁၁ ျဖင့္ ထူေထာင္ခဲ့သည္။

3. မိမိတို႔ ဘာေတြသိထားသလဲ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာအမွတ္ ၃၄/၂၀၁၁ အရMNHRC အဖြဲ႔ဝင္မ်ားမွာ-- • ဦးဝင္းမရ၊ ဥကၠဌ၊ သံအမတ္ႀကီး (ၿငိမ္း) • ဦးေက်ာ္တင့္ေဆြ၊ ဒုဥကၠဌ၊ သံအမတ္ႀကီး (ၿငိမ္း) • ဦးထြန္းေအာင္ခ်ိန္၊ အဖြဲ႔ဝင္၊ ပါေမာကၡ (ၿငိမ္း)၊ သမိုင္းဌာန • ဦးလွျမင့္၊ အဖြဲ႔ဝင္၊ သံအမတ္ႀကီး (ၿငိမ္း) • ဦးသန္းေဆြ၊ အဖြဲ႔ဝင္၊ ၫႊန္ခ်ဳပ္ (ၿငိမ္း)၊ သစ္ေတာဌာန • ေဒါက္တာဉာဏ္ေဇာ္၊ အဖြဲ႔ဝင္၊ ျပည္နယ္ဆရာဝန္ႀကီး (ၿငိမ္း) • ေဒါက္တာေဒၚသန္းႏြဲ႔၊ အဖြဲ႔ဝင္၊ ပါေမာကၡ (ၿငိမ္း)၊ ဥပေဒဌာန • ေဒၚေစာခင္ႀကီး၊ အဖြဲ႔ဝင္၊ ပါေမာကၡ (ၿငိမ္း)၊ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဌာန • ဦးတင္ညိဳ၊ အဖြဲ႔ဝင္၊ ၫႊန္ခ်ဳပ္ (ၿငိမ္း)၊ အေျခခံညာဦးစီးဌာန • ဦးခြထီးယိုး၊ အဖြဲ႔ဝင္၊ ျပည္နယ္ဥပေဒအရာရွိ (ၿငိမ္း) • ဦးခင္ေမာင္ေလး၊ အဖြဲ႔ဝင္၊ ၫႊန္မႉး (ၿငိမ္း)၊ အလုပ္သမားၫႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာန • ဦးလဖိုင္ေဇာ္ဂြန္း၊ အဖြဲ႔ဝင္၊ သံမႉးႀကီး (ၿငိမ္း) • ဦးၫြန္႔ေဆြ၊ အဖြဲ႔ဝင္၊ လက္ေထာက္ၫႊန္ခ်ဳပ္ (ၿငိမ္း)၊ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန • ေဒၚစန္းစန္း၊ အဖြဲ႔ဝင္၊ ၫႊန္မႉး (ၿငိမ္း)၊ အလုပ္သမားၫႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာန • ဦးစစ္ၿမိဳင္၊ အတြင္းေရးမႉး၊ ၫႊန္ခ်ဳပ္ (ၿငိမ္း)၊ လူမႈဝန္ထမ္းဦးစီးဌာန

4. မိမိတို႔ ဘာေတြသိထားသလဲ MNHRC၏ တာဝန္ဝတၱရားမ်ားႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားမွာေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္သည္ (MNHRC ၏ေပးစာအရ) -- • ျပည္ေထာင္စုသမတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ႏိုင္ငံသားမ်ား ၏ မူလအခြင့္အေရးကိုေဖာက္ဖ်က္ခံရေၾကာင္းတုိင္ၾကားစာအားလက္ခံျခင္း၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးျခင္းႏွင့္ စစ္ေဆးေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားကိုဆက္လက္အေရးယူေဆာင္ ရြက္ႏိုင္ရန္ သက္ဆုိင္ရာအစိုးရဌာန၊ အစိုးရအဖြဲ႔အစည္းသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးျခင္း၊ • ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ မူလအခြင့္အေရးကို ခ်ဳိးေဖာက္ခံရေၾကာင္းသတင္းအခ်က္ အလက္ရရွိပါကယင္းအခ်က္အလက္မ်ားမွန္ကန္ျခင္းရွိမရွိစံုစမ္းစစ္ေဆးျခင္း ႏွင့္ စစ္ေဆးေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားကိုဆက္လက္အေရးယူေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ သက္ ဆုိင္ရာအစိုးရဌာန၊ အစိုးရအဖြဲ႔အစည္းသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးျခင္း၊ • ျမန္မာႏိုင္ငံကအဖြဲ႔ဝင္အျဖစ္ပါဝင္ထားေသာလူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာအျပည္ ျပည္ဆိုင္ရာစာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ားပါ အခြင့္အေရးမ်ားကိုအျပည့္အဝခံစားႏိုင္ျခင္းရွိမရွိစိစစ္ျခင္းႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကအျပည္ျပည္ဆိုင္ရာလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားသို႔ တင္သြင္းမည့္အစီရင္ခံစာမ်ားအေပၚ အၾကံဉာဏ္ေပးျခင္း၊

5. မိမိတို႔ ဘာေတြသိထားသလဲ • ျမန္မာႏိုင္ငံကအဖြဲ႔ဝင္အျဖစ္ ပါဝင္ျခင္းမျပဳရေသးေသာအျပည္ျပည္ဆိုင္ရာလူ႔အခြင့္အေရးစာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံပါဝင္ရန္ သင့္မသင့္ စိစစ္ ၍ အၾကံျပဳခ်က္ႏွင့္အတူတင္ျပျခင္း၊ • လူ႔အခြင့္အေရးျမႇင့္တင္ေရး၊ ကာကြယ္ေရးတို႔ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ေဆာင္ရြက္ေနေသာကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ျပည္တြင္းျပည္ပမိတ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ • လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာအရည္အေသြးျမႇင့္တင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ သုေတသနလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ဘာသာရပ္ဆုိင္ရာအကူအညီေပးျခင္း၊ • လူ႔အခြင့္အေရးျမႇင့္တင္ေရးကာကြယ္ေရးတို႔ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ျပည္သူတို႔၏ အသိပညာအဆင့္အတန္းကို ျမႇင့္တင္ေပးသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ဦးေဆာင္ျခင္း၊ အကူအညီေပးျခင္း၊ • လူ႔အခြင့္အေရးျမႇင့္တင္ေရးကာကြယ္ေရးတို႔ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ႏိုင္ငံေတာ္သမတ က အခါအားေလ်ာ္စြာေပးအပ္ေသာလုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားကိုေဆာင္ရြက္ျခင္း၊

6. မိမိတို႔ ဘာေတြသိထားသလဲ • ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ဳိးသားလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္သည္ မိမိ၏ေဆာင္ရြက္ခ်က္ မ်ားႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးတိုးတက္ျဖစ္ေပၚမႈမ်ားဆိုင္ရာ ႏွစ္စဥ္အစီရင္ခံစာတို႔ကို ႏိုင္ငံေတာ္သမတထံတိုက္႐ိုက္အစီရင္ခံရမည္။ • ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ဳိးသားလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္သည္ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားကိုေဆာင္ရြက္ရာ၌ သက္ဆုိင္သူမ်ားကိုေခၚယူစစ္ေဆးေမးျမန္းႏိုင္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္၏လိုအပ္ခ်က္အရအထူးကန္႔သတ္ခ်က္မွအပသက္ဆုိင္သည့္ စာရြက္ စာတမ္းမ်ားအားေတာင္းေခၚၾကည့္႐ႈႏိုင္သည္။ အခင္းျဖစ္အရပ္သို႔ သြားေရာက္ ၾကည့္႐ႈစစ္ေဆးႏိုင္သည္။ • အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာအရေပးအပ္ထားေသာတာဝန္ႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကိုသေဘာ ႐ိုးျဖင့္ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ဳိးသားလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္၊ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ဝင္ သို႔မဟုတ္ ေကာ္မရွင္ကတာဝန္ေပးအပ္ျခင္းခံရသူမ်ားအား ျပစ္မႈေၾကာင္းအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ တရားမေၾကာင္းအရေသာ္လည္းေကာင္းတရားစြဲဆိုျခင္းမရွိေစရ။ • ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ႏွင့္အဖြဲ႔ဝင္မ်ား၏ သက္တမ္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္သမတ၏ ရာထူးသက္တမ္းအတိုင္းျဖစ္ၿပီးသက္တမ္းႏွစ္ႀကိမ္အထိတာဝန္ထမ္းေဆာင္ခြင့္ ရွိသည္။

7. MNHRC ကို ပါရီမူမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီမႈ ရွိမရွိ အကဲျဖတ္ျခင္း • ေကာ္မရွင္၏ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း၊ အခြင့္အာဏာႏွင့္ တာဝန္ဝတၱ ရားမ်ားအေၾကာင္းအမ်ားျပည္သူသို႔၊ အထူးသျဖင့္ လူ႔အခြင့္ အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံရသူမ်ားသို႔ တရားဝင္ထုတ္ျပန္ျခင္းမရွိ • NHRC တည္ေထာင္သည့္ ျဖစ္စဥ္တခုလံုးမွာပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိ • ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိျခင္းႏွင့္ MNHRC အေၾကာင္းအခ်က္အလက္ အနည္းငယ္သာသိရျခင္းတို႔သည္ ပါရီမူမ်ားကိုေဖာက္ဖ်က္ေနသည္ • သို႔ျဖစ္၍ MNHRC ကိုအကဲျဖတ္ရာတြင္ ရႏိုင္သမွ်အခ်က္အလက္ အနည္းအက်ဥ္းအေပၚ၌သာအကဲျဖတ္ႏိုင္ၿပီးယင္းအခ်က္အလက္ ေလာက္ႏွင့္ပင္ ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္သည္မွာေကာ္မရွင္သည္ လြတ္လပ္ မႈမရွိ၊ ထိေရာက္မႈမရွိ၊ ပါရီမူမ်ားႏွင့္ မကိုက္ညီ

8. MNHRC ၏ အခြင့္အာဏာ NHRC တခု၏အခြင့္အာဏာကို အေျခခံဥပေဒ သို႔မဟုတ္ ဥပေဒျပဳမႈျဖင့္ သတ္ မွတ္ရမည္ • MNHRC ကို အစိုးရအမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာျဖင့္ ထူေထာင္ခဲ့သည္ • ၎၏အခြင့္အာဏာမွာ ဥပေဒႏွင့္ညီသည့္ ေနာက္ခံမရွိဘဲ MNHRC ၏ စာ တေစာင္တြင္သာ ေဖာ္ျပထားသည္ အခြင့္အာဏာကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းသတ္မွတ္ရမည္၊ က်ယ္ျပန္႔ႏိုင္သမွ် က်ယ္ ျပန္႔ရမည္၊ လူ႔အခြင့္အေရးစံႏႈန္းမ်ားအေပၚ အေျခခံရမည္ • MNHRC ၏ တမ်က္ႏွာေပးစာတြင္ အခ်က္အလက္အနည္းငယ္သာပါသည္ • MNHRC ၏အခြင့္အာဏာမွာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒေပၚ အေျခခံထားၿပီး ယင္း အေျခခံဥပေဒကိုယ္၌က ျမန္မာျပည္သူတို႔၏ အခြင့္အေရးမ်ားကို ခ်ဳိးေဖာက္ ေနသည္ အခြင့္အာဏာသည္ လူ႔အခြင့္အေရးကို <<ကာကြယ္ ျမႇင့္တင္>> ရမည္ • MNHRC ၏အခြင့္အာဏာ၌ လူ႔အခြင့္အေရးကို <<ကာကြယ္ ျမႇင့္တင္>> ဖို႔ ျပ႒ာန္းမထားပါ

9. MNHRC ၏တာဝန္မ်ား NHRI မ်ားသည္ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားႏွင့္ ဥပေဒၾကမ္းမ်ားအေပၚ မွတ္ခ်က္ခ်ခြင့္ ရွိသင့္သည္ • MNHRC ၌ ဤတာဝန္မရွိ NHRI မ်ားသည္ ႀကိဳတင္ခြင့္ျပဳခ်က္ယူစရာ မလိုဘဲ ႏိုင္ငံလံုးဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အ ေရးအေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာႏိုင္ခြင့္၊ မိမိ၏အၾကံဉာဏ္မ်ားကို လြတ္ လပ္စြာ ျဖန္႔ခ်ီခြင့္ရွိသင့္သည္ • MNHRC သည္ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားသို႔ သြားေရာက္ႏိုင္ရန္ သမတထံမွ ႀကိဳ တင္ခြင့္ျပဳခ်က္ လိုအပ္ၿပီး အက်ဥ္းသားမ်ားႏွင့္ အင္တာဗ်ဴးကို ေထာင္အာ ဏာပိုင္မ်ားေရွ႕တြင္ လုပ္ရသည္ • MNHRC သည္ ရဲႏွင့္တပ္မေတာ္ကဲ့သို႔ ပုဂၢလိကႏွင့္အစိုးရအဖြဲ႔ႀကီးမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာႏိုင္ျခင္း ရွိမရွိ မရွင္းလင္းထား • တိုင္းရင္းသားပဋိပကၡ သက္ေရာက္ရာနယ္ေျမမ်ားရွိ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိး ေဖာက္မႈမ်ားကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ျခင္း၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးျခင္း ျပဳမည္ မဟုတ္ဟု MNHRC ဥကၠ႒က ေၾကညာထားသည္

10. MNHRC ၏တာဝန္မ်ား NHRI မ်ား၌ ေဒသတြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔ႀကီးမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခြင့္အာဏာရွိသင့္သည္ NHRI မ်ားသည္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔ႀကီးမ်ားသို႔ အစိုးရကိုယ္စားအစီရင္ခံစာမ်ားမတင္သင့္ဘဲမိမိကိုယ္စားသာတင္သင့္သည္ • MNHRC သည္ “ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔မ်ားသို႔ တင္ သြင္းမည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏အစီရင္ခံစာမ်ားအေပၚ အၾကံေပး” ရန္ တာဝန္ရွိသည္

11. MNHRC ၏တာဝန္မ်ား လူပုဂၢိဳလ္တဦးခ်င္းတို႔ႏွင့္ အစုမ်ားထံမွ တိုင္ၾကားခ်က္မ်ားလက္ခံျခင္း တိုင္ၾကားမႈမ်ားလက္ခံႏိုင္ဖုိ႔ MNHRC ၏စြမ္းရည္ႏွင့္ပတ္သက္၍ သတင္းအခ်က္အလက္အမ်ားအျပားမသိရပါ၊ ယင္းတို႔ကိုအဖြဲ႔တည္ေထာင္သည့္ ဥပေဒတြင္ ရွင္းလင္းတိက်စြာေဖာ္ျပထားသင့္သည္ • အရပ္ဖက္လူထုအသင္းအဖြဲ႔မ်ားက က်ဴးလြန္ခံရသူမ်ားကိုယ္စားတိုင္ၾကား ႏိုင္သလား • က်ဴးလြန္ခံရသူမ်ားႏွင့္ သက္ေသမ်ားအတြက္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးစနစ္မ်ားMNHRC ကခ်မွတ္ထားသလား • MNHC ၌ က်ဴးလြန္ခံရသူမ်ားအတြက္ ေလ်ာ္ေၾကးေပးရန္ ေထာက္ခံႏိုင္ သည့္အာဏာရွိသလား MNHRC သည္ မိမိ၏အစီရင္ခံစာမ်ားကိုအမ်ားျပည္သူအားလံုးသို႔ ေပးပို႔ သင့္ၿပီးယင္းအစီရင္ခံစာမ်ားတြင္ လက္ခံရရွိတုိင္ၾကားခ်က္၊ စံုစမ္းစစ္ေဆး ၿပီးတုိင္ၾကားခ်က္၊ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ဆဲတိုင္ၾကားခ်က္ႏွင့္ အစိုးရသို႔ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားပါဝင္သင့္သည္

12. ပါဝင္ဖြဲ႔စည္းမႈ ႏွင့္ အလႊာစံုစနစ္ အဖြဲ႔ဝင္မ်ားခန္႔အပ္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္ပယ္ျခင္းအတြက္ သတ္မွတ္ ခ်က္မ်ား၊ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားမွာပြင့္လင္းျမင္သာၿပီးNHRI တည္ ေထာင္သည့္ဥပေဒတြင္ ထည့္သြင္းထားရမည္ ခန္႔အပ္ျခင္းနည္းလမ္းတြင္ လႊတ္ေတာ္ကပါဝင္သင့္ၿပီးအရပ္ဖက္ လူထုအသင္းအဖြဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကလည္းယင္းျဖစ္စဥ္တြင္ ထိေရာက္မႈရွိစြာေျပာဆိုခြင့္ရဖို႔ အာမခံသင့္သည္ • MNHRC ၏အဖြဲ႔ဝင္မ်ားကုိသမတကေရြးခ်ယ္ရာ၌ တိုင္ပင္ညႇိ ႏႈိင္းျခင္းလည္းမရွိ၊ ေရြးခ်ယ္မႈျဖစ္စဥ္ႏွင့္ စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားပြင့္လင္းျမင္သာမႈလည္းမရွိေပ

13. ပါဝင္ဖြဲ႔စည္းမႈ ႏွင့္ အလႊာစံုစနစ္ အဖြဲ႔ဝင္မ်ားသည္ မိမိတို႔အလုပ္ကိုလုပ္ကိုင္ႏိုင္ရန္ ပညာရွင္အရည္အေသြးႏွင့္ အေတြ႔အၾကံဳ ရွိသင့္ၿပီးေျဖာင့္မတ္မႈ၊ အစြမ္းအစရွိမႈႏွင့္ လြတ္လပ္ အမွီခိုကင္းမႈ ေနာက္ခံသမိုင္းရွိသင့္သည္ NHRI မ်ား၏ ပါဝင္ဖြဲ႔စည္းပံုသည္ အလႊာစံုစနစ္ကိုထင္ဟပ္သင့္ၿပီးလူ႔ေဘာင္၏ နယ္ပယ္အမ်ဳိးမ်ဳိးမွလူမ်ားပါဝင္သင့္သည္ • MNHRC အဖြဲ႔ဝင္ ၁၅ ဦးစလံုးမွာအၿငိမ္းစားအစိုးရဝန္ထမ္းမ်ား ျဖစ္သည္ • NGO ၊ အလုပ္သမားသမဂၢ စသည္တို႔၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမပါဝင္ • ဥကၠဌ၊ ဒုဥကၠဌ ႏွင့္ အျခားအဖြဲ႔ဝင္မ်ားမွာယခင္ကသံအမတ္ႀကီးမ်ားအျဖစ္ ၎တို႔၏ေနရာမွေန၍ စစ္အစိုးရကိုလူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားမွ ကာကြယ္ေပးေနခဲ့သည္

14. ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ုပ္မႈႏွင့္ လြတ္လပ္မႈဥပေဒေၾကာင္းႏွင့္ညီေသာကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အဖြဲ႔တခုကိုတည္ေထာင္သည့္ အေျခခံဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္ သို႔မဟုတ္ ဥပေဒကယင္းအဖြဲ႔ကိုသီးသန္႔ ဥပေဒေၾကာင္းရပ္တည္ခ်က္ ရွိေစသင့္သည္ • MNHRC ကိုအစိုးရအမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာျဖင့္ တည္ ေထာင္ျခင္းျဖစ္ၿပီးမည္သည့္ ဥပေဒေၾကာင္းရပ္တည္ ခ်က္မွ မရွိေပ

15. ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ုပ္မႈ ႏွင့္ လြတ္လပ္မႈလုပ္ငန္းပိုင္းကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ NHRI မ်ား၌ မိမိတို႔ကိုယ္ပိုင္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းစည္းမ်ဥ္းမ်ားေရးဆြဲႏိုင္ခြင့္ အာဏာရွိရမည္၊ ယင္းစည္းမ်ဥ္းမ်ားကို ျပင္ပအာဏာပိုင္က ျပင္ဆင္ႏိုင္ျခင္းမရွိေစ ရ • MNHRC ၏ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းစည္းမ်ဥ္းမ်ားကိုတရားေရးဌာနကစစ္ေဆးေနၿပီးဝန္ႀကီးအဖြဲ႔၏အတည္ျပဳခ်က္ကိုေစာင့္ဆိုင္းေနသည္ NHRI မ်ားသည္ အစိုးရအဖြဲ႔ကိုတာဝန္မခံရဘဲအုပ္ခ်ဳပ္ေရးက႑ မဟုတ္ေသာအာဏာပိုင္၊ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေလ့ရွိသည္မွာဥပေဒျပဳက႑သို႔ တာဝန္ခံရမည္ • MNHRC “သည္ မိမိလုပ္ေဆာင္္္ခ်က္မ်ားကိုသမတထံတိုက္႐ိုက္အစီရင္ခံရမည္” NHRI မ်ားသည္ အစိုးရထံမွ ၫႊန္ၾကားခ်က္မ်ားမခံယူဘဲမိမိကိုယ္ပိုင္ေရွ႕ေဆာင္ မႈျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနကိုစံုစမ္းစစ္ေဆးေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ သင့္သည္ • MNHRC သည္ “ႏိုင္ငံေတာ္သမတကအပ္ႏွင္းသည့္တာဝန္မ်ားကိုထမ္းေဆာင္ရမည္။”

16. ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ုပ္မႈ ႏွင့္ လြတ္လပ္မႈဘ႑ာေရးကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ NHRI တခုသည္ မိမိ၏ဘ႑ာေရးအေပၚတြင္လည္းေကာင္း၊ ဘ႑ာသံုးစြဲမႈအေပၚတြင္လည္းေကာင္း ခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္ရမည္ NHRI အေနျဖင့္ မိမိ၏အခြင့္အာဏာကိုက်င့္သံုးႏိုင္ရန္ ရံပံုေငြ အလံုအေလာက္ရွိရမည္ လႊတ္ေတာ္ကဘတ္ဂ်က္ကိုအတည္ျပဳေပးရမည္ • MNHRC ၏ ဘ႑ာေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ မည္သည့္အခ်က္ အလက္မွ မသိရေပ

17. နိဂံုး • MNHRC ႏွင့္ပတ္သက္၍ သိရွိရသည့္ အခ်က္အလက္အနည္းငယ္ အရ ၎မွာလြတ္လပ္ၿပီးထိေရာက္သည့္ဌာနမဟုတ္ေၾကာင္းႏွင့္ ပါရီမူမ်ားႏွင့္ မကိုက္ညီေၾကာင္းေကာက္ခ်က္ခ်ဖို႔ လံုေလာက္ သည္ • MNHRC သည္ မိမိ၏အခြင့္အာဏာ၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းႏွင့္ တာဝန္ဝတၱရားမ်ားကိုအမ်ားျပည္သူသိေအာင္၊ အထူးသျဖင့္ လူ႔ အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံရသူမ်ားသိေအာင္ ျဖန္႔ခ်ီဖို႔လိုသည္