ΠΡΩΤΕΟΛΥΤΙΚΗ ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ ( ECTODOMAIN SHEDDING ) ΤΗΣ VE - CADHERIN ΣΤΟ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ

1. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΡΩΤΕΟΛΥΤΙΚΗ ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ (ECTODOMAIN SHEDDING) ΤΗΣ VE-CADHERIN ΣΤΟ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΝΙΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ-ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ 29 Οκτωβριου 2011

2. Ενδοθήλιο - Δομή και ιδιότητες • Μονοστοιβάδα των ενδοθηλιακών κυττάρων που επενδύουν τα αιμοφόρα αγγεία και σχηματίζουν ένα ημι-διαπερατό φραγμό ανάμεσα στο πλάσμα του αίματος και τον ενδιάμεσο ιστό (interstitium). (Verheul and Pinedo 2007) Εισαγωγή - Ενδοθήλιο PECAM-1 MRP-14 Λειτουργίες • ρύθμιση του αγγειοκινητικού τόνου • διήθηση των λευκοκυττάρων • αγγειογένεση • φυσική και επίκτητη ανοσία • ρύθμιση ενδοθηλιακής διαπερατότητας (Aird 2007). Vestweber et al., Trends in Cell Biology, 2008

3. Ενδοθηλιακή διαπερατότητα Εισαγωγή - Ενδοθήλιο (Weis 2008) 1. Διακυτταρική διαδρομή 2. Παρακυτταρική διαδρομή διαμέσου των ενδοθηλιακών κυττάρων διαμέσου των συνδέσμων των ενδοθηλιακών κυττάρων

4. Αγγειακή Ενδοθηλιακή Καδερίνη (VE-Cadherin) Κυτταροπλασματική περιοχή Εξωκυτταρική περιοχή Διακυτταρικοί σύνδεσμοι (Dejana, Tournier-Lasserve et al. 2009) • Δομικό ρόλο • Δημιουργία AJs • Έλεγχος ενδοθηλιακής διαπερατότητας Διατήρηση της αγγειακής ομοιόστασης • Σηματοδοτικό ρόλο • Αγγειογένεση • Πολλαπλασιασμός • Διήθηση λευκοκυττάρων

5. VE-Cadherin και ενδοθηλιακή διαπερατότητα Διακυτταρικοί σύνδεσμοι (Gavard 2009) (Dejana, Tournier-Lasserve et al. 2009)

6. Πρωτεολυτική κατάτμηση • Shedding • Η πρωτεολυτική διάσπαση μεμβρανικών μορίων από πρωτεάσες του εξωκυττάριου χώρου και η απελευθέρωση διαλυτών εξωκυτταρικών τμημάτων. Βιολογικά ενεργό ? ADAMs (A Disintegrin And Metalloprotease) MMPs (Matrix MetalloProteases) διαλυτές πρωτεάσες σερίνης (ελαστάση) Ectodomain shedding (Reiss and Saftig 2009)

7. Πρωτεολυτική κατάτμηση της VE-Cadherin Ενεργοποίηση της ADAM10 Shedding της VE-Cadherin Αύξηση ενδοθηλιακής διαπερατότητας Ectodomain shedding Διήθηση λευκοκυττάρων (Schulz, Pruessmeyer et al. 2008) • Παράγοντες αύξησης ενδοθηλιακής διαπερατότητας • (θρομβίνη) ADAM10 Πρωτεολυτική κατάτμηση διαλυτή VE-Cadherin

8. Πρωτεολυτική κατάτμηση-Βιολογικές διεργασίες • Διαφοροποίηση • Διήθηση λευκοκυττάρων • Σηματοδότηση • Φλεγμονή • ασθένειες Ectodomain Shedding N-Cadherin Ectodomain shedding Απελευθέρωση CTF Κυτταροπλασματική συσσώρευση β-κατενίνης Μεταγραφή ογκογονιδίων (C-myc, C-jun) Ανεξέλεγκτος πολλαπλασιασμός (Reiss, Maretzky et al. 2005)

9. n= 13 n= 13 median 2.64 ng/ml, range 1.34 – 3.94ng/ml median 1.13 ng/ml, range 0.40 – 2.24 ng/ml

10. n=18 n=26 n=30 n=24 4,5-5 ng/ml 2,6ng/ml Fig1. Plasma concentrations of vascular endothelial (VE)-cadherin in the peripheral and coronary sinus blood samples of controlsubjectsand patients with AMI, AP, and OMI. Values aremean±SD. **p<0.01 vs Control; *p<0.05 vs control. AMI, acute myocardial infarction;AP, angina pectoris; OMI, old myocardial infarction.

11. Διαλυτή VE-Cadherin - Ασθένειες Πρωτεολυτική κατάτμηση ? Διαλυτή VE-Cadherin ADAMs Ectodomain shedding στεφανιαία αθηροσκλήρωση (Soeki et al., 2004) οξεία σήψη (Zhang, Liuetal., 2010) σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών (Villasante, Pachecoetal. 2008) • Ο μηχανισμός πρωτεολυτικής κατάτμησης της VE-Cadherin δεν έχει αποσαφηνιστεί.

12. Άμεση ανίχνευση της διαλυτής VE-Cadherin στην κυκλοφορία του αίματος φυσιολογικών και παθολογικών ατόμων. Ανοσοκατακρήμνιση έναντι της VE-Cadherin σε ορούς ασθενών της ΜΕΘ. • Παραγωγή μονοκλωνικών αντισωμάτων έναντι του εξωκυτταρικού τμήματος της VE-Cadherin. • Χαρακτηρισμός των αντισωμάτων. • Παρασκευή σφαιριδίων συγγένειας.

13. Παραγωγή μονοκλωνικών αντισωμάτων έναντι του εξωκυτταρικού τμήματος της VE-Cadherin. «κύτταρα υβριδώματα» ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Καλλιέργεια Συλλογή υπερκείμενου Χαρακτηρισμός mAbs

14. Χαρακτηρισμός μονοκλωνικών αντισωμάτων ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ανοσοαποτύπωση κατά Western έναντι της VE-Cadherin σε HMEC Ανοσοφθορισμός σε κύτταρα HUVEC έναντι της VE-Cadherin. Αποτελέσματα Τα mAbs ανιχνεύουν τη VE-Cadherin και δεν παρατηρείται κάποια σταυρωτή αντίδραση (cross-reaction) με άλλες πρωτεΐνες. Τα mAbs αναγνωρίζουν και συνδέονται με τη VE-Cadherin στις διακυτταρικές συνδέσεις.

15. Ανίχνευση διαλυτής VE-Cadherin στην κυκλοφορία του αίματος σε ασθενείς από τη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Παρασκευή σφαιριδίων συγγένειας Ομοιοπολική πρόσδεση mAbs σε σφαιρίδια συγγένειας Affigel-10 mAbs Ανοσοκατακρήμνιση έναντι της VE-Cadherin σε ορούς ασθενών της ΜΕΘ. agarose ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Αποτέλεσμα Δυο διαλυτά τμήματα της VE-Cadherin με μοριακό βάρος ~85kDaκαι ~95kDa, αντίστοιχα.

16. Ποσοτικοποίηση της διαλυτής VE-Cadherin που απελευθερώνεται στην κυκλοφορία του αίματος. Εγκαθίδρυση ELISA τύπου Sandwich Βιοτινυλιωμένο mAb2 Ορός ασθενών mAb1

17. Έκφραση και απομόνωση εξωκυτταρικού τμήματος της VE-C (VEC-ex.D.). 1. Έκφραση σε μετασχηματισμένα βακτήρια BL-21 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ 2. Απομόνωση σε στήλη αγαρόζης Ni-IDA ELISA τύπου Sandwich Άμεση ELISA

18. Εγκαθίδρυση ELISA τύπου Sandwich 2. Βιοτινυλίωση μονοκλωνικού αντισώματος 9G3. 200μg βιοτίνης ανά 1mg αντισώματος 9G3 Δημιουργία πρότυπης καμπύλης άμεσης ELISA ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ευαισθησία άμεσης ELISA: 5ng/ml

19. Εγκαθίδρυση ELISA τύπου Sandwich 3. Δημιουργία πρότυπης καμπύλης ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ευαισθησία δοκιμασίας Sandwich ELISA 2ng/ml διαλυτή VE-Cadherin σε υγιή άτομα 1-3 ng/ml (Soeki, Tamura et al. 2004);(Zhang, Liu et al.)

20. Μέτρηση διαλυτής VE-Cadherin σε ασθενείς της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας • 32ng/ml, 45ng/ml • Σήψη • 9ng/ml • χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ • 8ng/ml • οξεία μυελογενής λευχαιμία-πνευμονία • ράγεν ανεύρυσμα αορτής • πνευμονία • ενδοκυψελιδική αιμορραγία • αγγειακό εγκεφαλικό-έμφραγμα του μυοκαρδίου n=50 n=8 Διαγραμματική ανάλυση των ορών ασθενών από τη ΜΕΘ ύστερα από δοκιμασία ELISA τύπου Sandwich. Μέσος Όρος= 2,75ng/ml

21. Μέτρηση διαλυτής VE-Cadherin σε ασθενείς της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας Πολυτραυματίες ΜΕΘ Ασθενής 1 Στάδιο 1 Στάδιο 2 8ng/ml Στάδιο 3 8ng/ml 2ng/ml Αυξημένη διαλυτή VE-Cadherin στο στάδιο 1. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ασθενής 2 Στάδιο 1 Στάδιο 2 Στάδιο 3 8ng/ml 2ng/ml 2ng/ml Δείγμα 10 ασθενών

22. Συμπεράσματα Ανίχνευση δύο διαλυτών τμημάτων της VE-Cadherin (~85kDaκαι ~95kDa) στον ορό ασθενών της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας. Εγκαθίδρυση ELISA τύπου Sandwich με ευαισθησία 2ng/ml. Ποσοτικοποίηση διαλυτής VE-Cadherin σε φυσιολογικά άτομα και σε ασθενείς της ΜΕΘ. Αυξημένη συγκέντρωση διαλυτής VE-Cadherin στα πρώτα στάδια ανάπτυξης της ασθένειας. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Δεν υπάρχει σαφής συσχέτιση των αυξημένων επιπέδων της sVEC με κάποια ασθένεια.

23. Γιάννης Παπάζογλου (ΒΕΤ – University Paris) • Τάκης Καρράς (Μεταπτυχιακο Βιοτεχνολογιας – Cancer Institute Madrid) • Συνεργάτες • Σ. Χριστοφορίδης (Εργ. Βιολογικής Χημείας – Π. Ι) • Γ. Νάκος (Κλινική Εντατικής Θεραπείας – Π.Ι) • Ν. Μανιάτης (Κλινική Εντατικής Θεραπείας – Αττικό Νοσοκομείο και Ινστιτούτο Θώραξ)

25. Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας • Θρομβίνη • Αποσταθεροποίηση των συνδέσμων προσκόλλησης και την αύξηση της ενδοθηλιακής διαπερατότητας (Ukropec, Hollinger et al. 2000) . επίδραση θρομβίνης (3U/ml) σε HPMEC 20 min απενεργοποίηση της θρομβίνης ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ 20 min 2mM EDTA Καλλιεργητικό μέσο κυτταρικά εκχυλίσματα

26. Απελευθέρωση πρωτεολυτικών τμημάτων της VE-Cadherin ύστερα από επίδραση θρομβίνης σε ενδοθηλιακά κύτταρα ~65kDa ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Αποτέλεσμα Ανοσοαποτύπωση κατά Western έναντι της VE-Cadherin. α. ανοσοκατακρήμνιση σε καλλιεργητικό μέσο σε κύτταρα μάρτυρες HPME, β. ανοσοκατακρήμνιση σε καλλιεργητικό μέσο σε κύτταρα HPME ύστερα από επίδραση με θρομβίνη. Καλλιεργητικό μέσο NTF , ~65kDa

27. Πρωτεολυτική κατάτμηση-Βιολογικές διεργασίες • Μορφογένεση • Διήθηση λευκοκυττάρων • Σηματοδότηση • Φλεγμονή • ασθένειες Ectodomain shedding 1. Προφλεγμονώδεις παράγοντες 2. Ενεργοποίηση ADAM 3. Shedding μορίων προσκόλλησης (VE-Cadherin) 4. Διήθηση λευκοκυττάρων (Ponnuchamy and Khalil 2008)

28. Υπερ-οικογένεια καδερινών Αγγειακή Ενδοθηλιακή Καδερίνη • Διαμεμβρανική πρωτεΐνη που σχηματίζει ομοτυπικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των εξωκυτταρικών περιοχών, παρουσία Ca+2. Διακυτταρικοί σύνδεσμοι • Resink et al., 2009

29. Ενδοθηλιακοί σύνδεσμοι Adherens junctions participate in multiple functions, including establishment and maintenance of cell–cell adhesion, actin cytoskeleton remodeling, intracellular signaling, and transcriptional Regulation (harris nelson) Διακυτταρικοί σύνδεσμοι Dejana, E. 2004. Nat Rev Mol Cell Biol • Διατήρηση της ακεραιότητας του ιστού • Αναδιοργάνωση κυτταροσκελετού της ακτίνης • Σηματοδότηση • Σύνδεσμοι προσκόλλησης (Adherens junctions) • Είναι πολυπρωτεϊνικά σύμπλοκα, που διαμεσολαβούν στην ομοτυπική κυτταρική προσκόλληση και σχηματίζουν δομές που ομοιάζουν με φερμουάρ (zipper-like).

30. Απελευθέρωση πρωτεολυτικών τμημάτων της VE-Cadherin ύστερα από επίδραση θρομβίνης σε ενδοθηλιακά κύτταρα ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Αποτέλεσμα α. ανοσοαποτύπωμα κατά Western έναντι της VE-Cadherin ύστερα από επίδραση με θρομβίνη. β. ανοσοαποτύπωμα κατά Western έναντι της VE-Cadherin ύστερα από επίδραση με θρομβίνη σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα. Κυτταρικό εκχύλισμα CTF-1 , 35kDa

31. Ανίχνευση δεύτερου πρωτεολυτικού γεγονότος ύστερα από επίδραση με θρομβίνη Ανοσοαποτύπωμα κατά Westerm Χρησιμοποιήθηκε πολυκλωνικό αντίσωμα για το κυτταροπλασματικό τμήμα της VE-Cadherin. Δεύτερο γεγονός πρωτεολυτικής κατάτμησης της VE-Cadherin? (CTF-2, ~95kDa) ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ανοσοαποτύπωμα κατά Westerm έναντι της VE-Cadherin σε HPMEC ύστερα από επίδραση με θρομβίνη. Χρησιμοποιήθηκε το πολυκλωνικό αντίσωμα για το κυτταροπλασματικό τμήμα της VE-Cadherin σε SDS-PAGE χαμηλότερης συγκέντρωσης σε ακρυλαμίδιο (8%). Αποτέλεσμα Ανοσοαποτύπωμα κατά Western Το μονοκλωνικό αντίσωμα που χρησιμοποιήθηκε ήταν το 7F9.

32. Συμπεράσματα Επίδραση θρομβίνης ? ~35kDa ? ~65kDa 135kDa ~95kDa Εξωκυτταρικός χώρος ADAM10 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Κυτταρόπλασμα p120 γ-secretase β-cat Πυρήνας α-cat Απελευθέρωση διαλυτής VE-Cadherin (65kDa) στο καλλιεργητικό μέσο. 35kDa Απελευθέρωση κυτταροπλασματικού τμήματος (35kDa) στο κυτταρικό εκχύλισμα. Δεύτερο γεγονός πρωτεολυτικής κατάτμησης(95kDa) εξωτερικά του κυττάρου και πιθανώς ανάμεσα στην περιοχή EC1-EC2.

33. II. Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας • Σπάνια πνευμονική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από αυξημένη αρτηριακή πίεση (>25mmHg) που οδηγεί σε καρδιακή ανεπάρκεια και αυξημένο ποσοστό θανάτου. Η μελέτη των επιπέδων έκφρασης της VE-Cadherin και του VEGFR-2 σε ένα ζωικό μοντέλο πνευμονικής υπέρτασης. Αγγειακή αναδιαμόρφωση Vascular remodeling • Υπερτροφία ή/και υπερπλασία ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ Ινοβλάστες Ενδοθηλιακά κύτταρα Λεία Μυϊκά κύτταρα • Αυξημένη έκφραση MMPs Εναπόθεση εξωκυττάριας ουσίας Rabinovitch , 2008

34. Πνευμονική υπέρταση Πειραματικό μοντέλο Χορήγηση μονοκροταλίνης (60mg/kg) σε αρουραίους οδηγεί σε χαρακτηριστικά πνευμονικής υπέρτασης. μονοκροταλίνη • Ενδοθηλιακή βλάβη • Αυξημένη πνευμονική αρτηριακή πίεση • Φλεγμονή • Αγγειακή αναδιαμόρφωση ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Φυτοτοξίνη που προέρχεται από το φυτό Crotalaria spectabilis • 24 ώρες • 15η μέρα • 35η μέρα Εκτομή πνευμόνων Ομογενοποίηση ιστών

35. Ομογενοποίηση ιστών από πνεύμονα αρουραίων που παρουσιάζουν πνευμονική υπέρταση 1. Λυοφιλοποίηση πνεύμονα με την προσθήκη υγρού Ν2. 2. Προσθήκη διαλύματος λύσης 1% Triton-X100 στο λυοφιλοποιημένο πνεύμονα. 6. Ανοσοαποτύπωση κατά Western. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ 3. Επεξεργασία με υπερήχους, πλάτους 40% , χρονικού διαστήματος 10sec και 4 επαναλήψεις. 5. Συλλογή υπερκείμενου, προσθήκη Laemmli και βράσιμο για 5min στους 95ο C. 4. Φυγοκέντρηση στις 14800 rpm για 15 min. Όλη η διαδικασία λαμβάνει χώρα στους 4ο C.

36. Πρωτεολυτική κατάτμηση Ectodomain shedding (Garton, Gough et al. 2006)

37. Τα επίπεδα έκφρασης της VE-Cadherin αλλάζουν κατά τη διάρκεια ανάπτυξης πνευμονικής υπέρτασης σε πνεύμονες αρουραίων ύστερα από χορήγηση μονοκροταλίνης. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Διαγραμματική απεικόνιση της μεταβολής των επιπέδων έκφρασης της VE-Cadherin n=4 Τα επίπεδα της VE-Cadherin μειώνονται σε ποσοστό 49,5% 24 ώρες ύστερα από την χορήγηση μονοκροταλίνης. 15 μέρες μετά, τα επίπεδα της VE-Cadherin παρουσιάζουν 35% μείωση. 35 μέρες μετά, τα επίπεδα της VE-Cadherin διπλασιάζονται σε σχέση με αυτά στους πνεύμονες φυσιολογικών αρουραίων. Ανοσοαποτύπωμα κατά Western έναντι της VE-Cadherin και της a-τουμπουλίνης σε εκχυλίσματα ιστών από πνεύμονα αρουραίου ύστερα από επίδραση με μονοκροταλίνη.

38. Τα επίπεδα έκφρασης του VEGFR-2 αλλάζουν κατά τη διάρκεια ανάπτυξης πνευμονικής υπέρτασης σε πνεύμονες αρουραίων ύστερα από χορήγηση μονοκροταλίνης. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Διαγραμματική απεικόνιση της μεταβολής των επιπέδων έκφρασης του VEGFR-2 Αποτέλεσμα n=4 Ανοσοαποτύπωμα κατά Western έναντι του VEGFR-2 και της a-τουμπουλίνης. Ο VEGFR-2 μειώνεται σε ποσοστό 45% 24 ώρες ύστερα από την χορήγηση μονοκροταλίνης. Με τη συμπλήρωση 15 ημερών το ποσοστό μείωσης είναι περίπου 30%. 35 μέρες μετά, τα επίπεδα έκφρασης του VEGFR-2 υπερδιπλασιάζονται σε σχέση με αυτά των φυσιολογικών αρουραίων.

39. Τα επίπεδα έκφρασης της καβεολίνης-1 αλλάζουν κατά τη διάρκεια ανάπτυξης πνευμονικής υπέρτασης σε πνεύμονες αρουραίων ύστερα από χορήγηση μονοκροταλίνης. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Διαγραμματική απεικόνιση της μεταβολής των επιπέδων έκφρασης της καβεολίνης-1. n=4 Αποτέλεσμα Ανοσοαποτύπωμα κατά Western έναντι της καβεολίνης-1 και της a-τουμπουλίνης. Τα επίπεδα έκφρασης της καβεολίνης-1 μειώνονται σε ποσοστό 45% 24 ώρες ύστερα από τη χορήγηση της μονοκροταλίνης . Το ποσοστό μείωσης 15 μέρες μετά είναι περίπου 35% ενώ ύστερα από 35 μέρες η μείωση είναι περίπου 65%.

40. Μοντέλο πνευμονικής υπέρτασης με χορήγηση μονοκροταλίνης Επίπεδα έκφρασης ενδοθηλιακών δεικτών • VE-Cadherin(49,5%) • VEGFR-2(45%) • VE-Cadherin(35%) • VEGFR-2(30%) • VE-Cadherin(100%) • VEGFR-2(200%) 24 ώρες 35 μέρες 15 μέρες Χρόνος ύστερα από χορήγηση μονοκροταλίνης σε αρουραίους ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ • Παράγοντες αγγειογένεσης • (VEGF, VEGFR) • Κλωνογενής αύξηση • Ανθεκτικά στην απόπτωση • Μεταλλάξεις (TGF-β, Bax) • Τα επίπεδα έκφρασης της καβεολίνης-1 εμφανίζουν μείωση καθ’ όλη τη διάρκεια ανάπτυξης της ασθένειας. (Sakao et al., 2009)

41. Ευχαριστίες κ. Κούκλη Αλεξάνδρα Βιολέττα Άρη Ελευθερία Μέλη του εργαστηρίου Γενικής Βιολογίας ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ» ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ Μέλη του εργαστηρίου Βιολογικής Χημείας κ. Φριλίγγος κ. Καρέτσου Μέλη του Ινστιτούτου Βιοϊατρικών Ερευνών κ. Χριστοφορίδη Δημήτρη Μπασαγιάννη Την οικογένειά μου

42. Μηχανισμός Πνευμονικής Υπέρτασης Πνευμονική Υπέρταση (Sakao, Tatsumi et al. 2009)

43. Αγγειακή αναδιαμόρφωση Γενικά χαρακτηριστικά της πνευμονικής υπέρτασης «πλεξοειδείς βλάβες» (plexiform lesions) • Ενδοθηλιακά κανάλια που υποστηρίζονται από ένα στρώμα μυοϊνοβλαστών και πρωτεϊνών της εξωκυττάριας ουσίας. Πνευμονική Υπέρταση Rabinovitch ,2008 Sakao, Tatsumi, 2010

44. Πειραματικά μοντέλα πνευμονικής υπέρτασης Πνευμονική Υπέρταση

45. Endothelial to Mesenchymal Transition (EndMT) Πνευμονική Υπέρταση Potenta et al.,British Journal of Cancer (2008) 99, 1375 – 1379

46. Πειραματικά μοντέλα πνευμονικής υπέρτασης Πνευμονική Υπέρταση