450 likes | 743 Views
İnhalasyonel zehirlenmeler. Dr Hamit Işıkalp Pratisyen Hekim Tekirdağ Devlet Hastanesi Acil Servis. İnhalasyonel zehirlenmelerde Kitlesel maruziyet. Psikolojik etkilenenler, fiziksel etkilenenlerin 5-15 katı ! Epidemik histeri Kitlesel psikojenik hastalık
E N D
İnhalasyonel zehirlenmeler Dr Hamit Işıkalp Pratisyen Hekim Tekirdağ Devlet Hastanesi Acil Servis
İnhalasyonel zehirlenmelerde Kitlesel maruziyet • Psikolojik etkilenenler, fiziksel etkilenenlerin 5-15 katı ! • Epidemik histeri • Kitlesel psikojenik hastalık • Kitlesel sosyojenik hastalık • Geçici durumsal rahatsızlık
İnhalasyonel zehirlenmelere yaklaşım • Kimyasallarla oluşan ciddi zehirlenmede • Mental durum değişikliği • Bilinç durum değişikliği • Solunumsal yetersizlik • Kalp – dolaşım sorunları • Konvülziyon görülebilmektedir.
Zehirlenmelere yaklaşım • Destekleyici bakım • Zehir emiliminin önlenmesi • Zehir atılımının sağlanması • Antidot verilmesi • Tekrar maruziyetin önlenmesi
Tekrar maruziyetin önlenmesi • Erişkinlerin eğitimi • Çocukların korunması • Düzenleyici kurum-birimlerin haberdar edilmesi • Psikiyatriye yönlendirme
Yangın dumanı Karbonmonoksit Siyanid Hidrojen sülfid Nitrojen dioksid Fosgen Diğerleri Asit – alkali buharları Hidrokarbonlar Pestisidler Herbisidler İnsektisidler Rodentisidler Kargaşa kontrol ajanları
Asit – alkali maddelere örnekler • Hidroklorik asit, • Sülfürik asit, • Nitrik asit, • Hidroflorik asit, • Sodyum hidroksit, • Potasyum hidroksit, • Amonyum, • Lityum, • Kalsiyum hidroksitler, • Sodyum hipoklorit, • Potasyum permanganat örnek verilebilir.
Asit – alkali maddelere örnekler • Yüzey temizleyiciler • Fayans temizleyiciler • Tuvalet temizleyiciler • Yüzme havuzu temizleyicileri • Leke – boya çıkartıcılar • Batarya – pil kimyasalları
Klor Nitrik asit Hidroklorik asit Amonyak Sodyum hipoklorit Asit – alkali buharları
Klor - kloramin • Asit ve alkalilerin karıştırılması sonucu • Amonyak ile hipoklorit • Sülfürik asit ile hipoklorit • Endüstiyel kullanım sırasında • Kazalarda, sızıntılarda (Urfa – Suruç)
Asit – alkali buharları - Etkileri - • Tüm havayolu etkilenebilir. • Önemli olan; • Yoğunluk, • Maruziyet süresidir.
Asit – alkali buharları - Belirti ve bulguları - • Öksürük • Göğüste – farinkste yanma hissi • Laringeal ödem – tıkanıklık • Dispne • Göğüs ağrısı • Hemoptizi • Bronkospazm • Akciğer ödemi • Akciğerde epitel dökülmesi ve konsolidasyon
Asit – alkali buharları - Belirti ve bulguları - Akciğer belirti – bulguları, saatler sonra ortaya çıkabilir
Asit – alkali buharları - Tanı - • Kesin tanı yöntemi yoktur. • Anamnez önemli yer tutar. • Diğer kimyasallardaki gibi özgün koku olmayabilir.
Asit – alkali buharları - Tedavi - • Destekleyici tedavi uygulanır. • Yumuşatıcılar • Bronkodilatör • Nemlendirilmiş oksijen
Hidrokarbonlar (uçucular) • Petrol ürünleri • Halojenli hidrokarbonlar • Aromatik hidrokarbonlar
Hidrokarbonlar • Genel özellikleri • Düşük dozda MSS uyarıcıdırlar • Yüksek dozda MSS baskılayıcıdırlar • Akciğerleri tahriş ederler • Sindirim sistemini tahriş ederler
Petrol ürünleri - örnekleri - • Petrol • Petrol etheri • Nafta • Kerosen • Benzin • Motor yağları • Katranlar • Turpentin
Petrol ürünleri - örnekleri - • Çakmak gazları, • Fener gazları – yağları • Boya incelticiler • Çözücüler • Leke çıkarıcılar • Kayganlaştırıcı yağ ve jeller
Öfori Bulantı Kusma Ataksi Heyecan Bilinç kaybı Koma Nöbetler Özgün koku Nistagmus Aritmi Solunum baskılanması Beyin ödemi Akciğer ödemi Petrol ürünleri - belirti ve bulgular -
Halojenli hidrokarbonlar - örnekleri - • Karbon tetraklorür • Etil klorür • Kloroform • Trikloroetilen • Metilen klorid
Halojenli hidrokarbonlar - belirti ve bulguları - • MSS baskılanması • Başağrısı • Bulantı • Kusma • Karaciğer işlev bozukluğu • Böbrek işlev bozukluğu • Koma • Ani ölüm
Toluen Benzen Ksilen Çözücüler Boyalar Tutkallar Cilalar Boya çıkarıcılar Benzin Aromatik hidrokarbonlar - örnekleri -
Öfori Sersemlik Halsizlik Başağrısı Bulanık görme Titreme Ataksi Konfüzyon Eksitasyon Nöbet Solunum baskılanması Koma Aromatik hidrokarbonlar - belirti ve bulgular -
Hidrokarbonlar - Tanı - • Kesin tanı yöntemi zordur. • Anamnez önemli yer tutar. • Özgün kokuları olabilir.
Hidrokarbonlar - Tedavi - • Destek tedavisi • Yeterli ventilasyon • Sıvı desteği • Elektrolit anormalliklerinin düzeltilmesi • Nöbetler için diazepam • Aritmi tedavisi (epinefrin k.e.) • Böbrek yetmezliğine dikkat • Metilen klorid - CO
Pestisidler • Herbisidler • İnsektisidler • Rodentisidler
Herbisidler • Klorofenoksiler Dioksinler Furanlar • Bipridiller Parakuat Dikuat • Üre içerenler
Klorofenoksiler • Dioxin • Furan • 2,4-diklorofenoksiasetik asid (2,4-D) • 4-kloro-2metilfenoksiasetik asid MCPA • 2,4,5-triklorofenoksi asetik asid (2,4,5-T) • 2,3,7,8-tetraklorodibenoz-p-dioxin (TCDD)
Bipiridiller • Parakuat • Dikuat
Parakuat • İnhalasyonla alınmasa bile akciğerde birikir. • Reaktif oksijen türlerine dönüştürülür. • Böbrek ve karaciğere de hasar verir. • Zehirlenmeleri gerçek bir acil durumdur.
Parakuat -tedavi- Oksijen tedavisi kontrendikedir. Terapotik hipoksi hedeflenir
İnsektisidler • Organofosforlar • Karbamatlar • Klorlu hidrokarbonlar
Diazinon Orten Malatiyon Paratiyon Klorprifos Tabun Sarin Soman VX Organofosfor zehirlenmeleri
Organofosfor zehirlenmeleri • Kolinerjik bulgular • Hipersalivasyon • Hipersekresyon Özellikle önemli, tedaviyi yönlendirir.
Organofosfor zehirlenmeleri -tedavi- • Arındırma çok önemli • Destek tedavisi önemli • Antidot uygulanmalı • Atropin • Pralidoksim • Diazepam
Klorlu hidrokarbonlar • Diklordifeniltrikloroetan (DDT) • Destek tedavisi • Atropin – epinefrinden sakınmalı • Hipertermi görülebilir • Cilde yağlı maddeler sürülmemeli
Çok zehirliler SMFA sodyum monofloroasetat MNFA N-metil-N-(1-naftil floroasetamid) Floroasetamid (bileşik 1081) Striknin Talyum sülfat Çinko fosfid Elemental fosfor Arsenik ANTU (alfa-naftil-tiyoüre) Kolekalsiferol Az zehirliler warfarin Rodentisidler
Özel durumlar • Polimer dumanı ateşi • Metal dumanı ateşi • Silo doldurucusu hastalığı
Kargaşa kontrol ajanları • Göz yaşartıcı ajanlar • CS • OC • CN • CNC • CNS • CNB • BBC • CR • Kusturucu ajanlar
Göz yaşartıcılar • İstenmeyen etkileri vardır. • Yanık, • Ciltte duyarlanma, • Korneal hasar, • Akciğer ödemi gelişebilir.
Göz yaşartıcılar • Doğrudan cilde temas, • Doğrudan göze temas, • Kapalı yerde maruziyet, • Uzun süren maruziyet tehlikeli ! • Önceden akciğer hastalığı olanlar bronkospazm açısından risklidir.