PROGRAMY POMOCOWE

1. PROGRAMY POMOCOWE Opracowanie: Małgorzata Rudnicka Luty 2004

2. O czym będziemy mówić ? • Podstawowe informacje o możliwościach pozyskiwania środków z obecnych i przyszłych programów • Prezentacja wybranych programów • Fundusze strukturalne w Polsce – informacje bazowe • Źródła informacji

3. publiczne środki krajowe w programach krajowych • środki ze źródeł niepublicznych (fundacje, programy bilateralne itp.) • środki przedakcesyjne UE (Phare SSG, ISPA, Sapard) programy wspólnotowe: Leonardo da Vinci, VI Program ramowy, Socrates II, Młodzież • Inne: np. program PAOW • Fundusze Strukturalne + Fundusz Spójności + Inicjatywy Wspólnotowe

4. PHARE (Poland and Hungary – Assistance for Restructuring their Economies) 1991 – 1999 4 fazy programu PHARE: pomoc humanitarna, pomoc techniczna, wsparcie inwestycji regionalnych i sektorowych oraz pomoc podporządkowana potrzebom przygotowań do integracji (nacisk na inwestycje infrastrukturalne) 2000 – 2006 PHARE 2 – nowa orientacja: zakres interwencji wynika z dwóch dokumentów: • Partnerstwo dla Członkostwa • Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa

5. PHARE – pomoc finansowa w okresie 2000-2006 na • Rozwój instytucjonalny – wspieranie instytucji demokratycznych, umacnianie rządów prawa, administracji publicznej oraz szkolenia kadr potrzebnych do wdrażania ustawodawstwa unijnego – 30% środków • Wsparcie inwestycyjne- 70%: • wdrażanie acquis communautaire służące dostosowaniu prawodawstwa do unijnych norm i standardów • Inwestycje na rzecz spójności społeczno – gospodarczej poprzez: wsparcie MŚP, rozwój zasobów ludzkich oraz inwestycje w infrastrukturę techniczną

6. Program PHARE Służy finansowaniu działań mających na celu przygotowanie organizacyjne i prawne krajów kandydujących do członkostwa w UE. Z programu PHARE finansowane są również od 2000 r. projekty spójności społeczno-gospodarczej wzorowane na funduszach strukturalnych (Europejskim Funduszu Społecznym i Europejskim Funduszu Rozwoju Regionalnego).

7. Program PHARE Wydatkowanie środków Phare zakończy się w 2006 r. Wówczas zostaną zakończone projekty Phare 2003. Program ten będzie kontynuowany w zakresie rozwoju instytucjonalnego przez Transition Facility (środki przejściowe). Finansowanie spójności społeczno-gospodarczej będzie kontynuowane w ramach funduszy strukturalnych.

8. Program PHARE W latach 2004-2006 projekty spójności społeczno gospodarczej będą realizowane równolegle do projektów finansowanych z funduszy strukturalnych. Dotyczy to tych przedsięwzięć, które są finansowane z rocznych budżetów programów Phare 2001-2003.

9. Program PHARE Spośród obecnych krajów kandydujących Rumunia i Bułgaria korzystać będą z programów Phare, Sapard i ISPA do 2006 r. (kontraktowanie). Chorwacja korzysta obecnie z programu CARDS natomiast Turcja ze specjalnego programu pomocy przeznaczonego dla tego kraju. Po roku 2006 planuje się utworzenie jednego programu tzw. Instrumentu Przedakcesyjnego (IPA) – adresowanego do Turcji, Chorwacji oraz państw Zachodnich Bałkanów. IPA zastąpi dotychczasowe instrumenty takie jak PHARE, ISPA, SAPARD, CARDS;

10. ISPA – Instrument for Structural Policies for Preaccession ;ujednolicenie poziomu rozwoju infrastruktury technicznej w zakresie: OCHRONY ŚRODOWISKA • Zwalczanie problemów spowodowanych zanieczyszczeniem, wód i powietrza • Pomoc w zakresie utylizacji odpadów • Wsparcie wdrażania acquis communautaire w zakresie ochrony środowiska TRANSPORT • Rozwój infrastruktury transportowej • Połączenie systemów komunikacyjnych z infrastrukturą krajów członkowskich UE • Budowa trans-europejskich sieci transportowych

11. Fundusz ISPA Obejmuje wsparcie działań w zakresie środowiska naturalnego, oraz dostosowania sieci transportowych do standardów europejskich; wzorowany na Funduszu Spójności, przeznaczony jest dla dużych projektów inwestycyjnych (powyżej 5 mln EURO).

12. Fundusz ISPA Projekty funduszu ISPA z dniem 1.05.2004 stały się projektami Funduszu Spójności. Oznacza to, że wszelkie nowe zobowiązania dotyczące finansowania tych projektów będą pochodziły z tego funduszu. Z funduszu ISPA będą realizowane zobowiązania podjęte w latach 2000-2003.

13. SAPARD – Specjalny Program Akcesyjny Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich DZIAŁANIE 1 restrukturyzacja przetwórstwa i poprawa marketingu artykułów rolnych i rybnych DZIAŁANIE 2 inwestycje w gospodarstwach rolnych DZIAŁANIE 3 rozwój i poprawa infrastruktury DZIAŁANIE 4 różnicowanie działalności gospodarczej

14. SAPARD – Specjalny Program Akcesyjny Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich DZIAŁANIE 5 programy rolnośrodowiskowe i zalesianie DZIAŁANIE 6 szkolenia zawodowe

15. Program SAPARD Środki z programu SAPARD mogą być wydatkowane do 2006 r. Jednak uruchomienie środków z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej było możliwe dopiero po rozdysponowaniu środków SAPARD pomiędzy złożone wnioski. Nastąpiło to z końcem sierpnia ub. roku.

16. SAPARD – Informacje, dokumenty • www.minrol.gov.pl • www.arimr.gov.pl

17. Fundusze przedakcesyjne a Fundusze Strukturalne ERDF Europejskie Fundusz Rozwoju Regionalnego PHARE 2 ESF Europejski Fundusz Społeczny ISPA Fundusz Spójności SAPARD EAGGF Europejski Fundusz Gwarancji i Orientacji Rolnej FIFG Finansowy Instrument Orientacji Rybołówstwa

18. Programy pomocy przedakcesyjnej

19. Co to są fundusze strukturalne? • Fundusze strukturalne są Instrumentami Polityki Strukturalnej Unii Europejskiej. Ich zadaniem jest wspieranie restrukturyzacji i modernizacji gospodarek krajów UE. Wpływają przez to na zwiększenie spójności ekonomicznej i społecznej Unii. Fundusze są kierowane do tych sektorów gospodarki i regionów, które bez pomocy finansowej nie są w stanie dorównać do średniego poziomu ekonomicznego w UE.

20. Fundusze strukturalne • Europejski Fundusz Społeczny • Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej • Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego • Finansowy Instrument Orientacji Rybołówstwa • Fundusz Spójności (instrument polityki strukturalnej)

21. EUROPEJSKI BANK INWESTYCYJNY (EIB) EUROPEJSKI FUNDUSZ ORIENTACJI I GWARANCJI ROLNEJ (EAGGF-FEOGA) EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO (ERDF) FUNDUSZE STRUKTURALNE EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY (ESF) FINANSOWY INSTRUMENT WSPIERANIA RYBOŁÓWSTWA (FIFG) FUNDUSZ SPÓJNOŚCI (CF)

22. Inicjatywy Wspólnoty INTERREG - ERDF Współpraca przygraniczna, międzynarodowa, międzyregionalna LEADER - EAGGF Rozwój wsi Wspólnotowa wartość dodana URBAN - ERDF EQUAL - ESF Międzynarodowe działania zwalczające nierówność na rynkach pracy Rewitalizacja obszarów miejskich

23. Środki funduszy strukturalnych dla Polski na lata 2004-2006 Fundusze strukturalne: 7,635 mld euro(67,2%): EFRR: 4,652 mld euro (60,9%). EFS: 1,748 mld euro (22,9%). EFOiGR: 1,055 mld euro (13,8%) IFUR: 0,178 mld euro (2,4%). Fundusz Spójności: 3,733 mld euro (32,8%) Razem ze środkami krajowymi: 14,891 mld euro

24. Programowanie – przygotowanie do wykorzystania funduszy strukturalnych • Dokumenty programowe: • Narodowy Plan Rozwoju • Podstawy Wsparcia Wspólnoty • Jednolity Dokument Programowania • Programy Operacyjne (regionalne i sektorowe) • Uzupełnienie Programu

25. Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006 • Narodowy Plan Rozwoju (NPR) jest dokumentem programowym, przygotowywanym przez dane państwo członkowskie. Stanowi on podstawę planowania poszczególnych działań interwencyjnych z funduszy strukturalnych, a także wieloletnich programów o charakterze horyzontalnym i regionalnym. Jest to dokument, na podstawie którego państwo członkowskie prowadzi uzgodnienia z KE w zakresie Podstaw Wsparcia Wspólnoty (PWW)

26. Podstawy Wsparcia Wspólnoty • Dokument Podstawy Wsparcia Wspólnoty/ Community Support Framework (PWW/CSF) określa kierunki i wysokość wsparcia ze strony funduszy strukturalnych na realizację zamierzeń rozwojowych i stanowi podstawę interwencji z Funduszu Spójności. • PWW wdrażane są poprzez programy operacyjne . Przyjmowany jest przez KE w porozumieniu z krajem członkowskim . • Dokument PWW przygotowano w oparciu o NPR na lata 2004-2006. • Decyzją KE z dnia 22 czerwca 2004 r. zostały zatwierdzone PWW pomocy strukturalnej Wspólnoty w regionach spełniających kryteria Celu1 w Polsce.

28. Programowanie – przygotowanie do wykorzystania funduszy strukturalnych Programy operacyjne: SOP Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw– ERDF SOP Rozwój Zasobów Ludzkich – ESF SOP Transport – ERDF SOP Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich – EAGGF SOP Rybołówstwo i przetwórstwo – FIFG Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego – ERDF, ESF

29. PROGRAM AKTYWIZACJI OBSZARÓW WIEJSKICH ,Podkomponent B-1 PROGRAM REORIENTACJI/PRZEKWALIFIKOWAŃ

30. Usługi realizowane w ramach Programu Reorientacji/Przekwalifikowań (PAOW,B-1) • USŁUGI W ZAKRESIE SZKOLEŃ • USŁUGI W ZAKRESIE OKRESOWEGO ZATRUDNIENIA • USŁUGI ZATRUDNIENIOWE • CENTRA WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI • INKUBATORY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI • PLANOWANIE ROZWOJU LOKALNEGO

31. Kto może być wykonawcą ? • ORGANIZACJE POZARZĄDOWE • FIRMY PRYWATNE (Z PRZYNAJMNIEJ 51% UDZIAŁAMI SEKTORA PRYWATNEGO) • PUBLICZNE INSTYTUCJE SZKOLENIOWE

32. Wybór wykonawców • WYKONAWCY ZOSTANĄ WYŁONIENI W DRODZE POSTĘPOWANIA KONKURSOWEGO ZGODNIE Z PROCEDURAMI OKREŚLONYMI PRZEZ BANK ŚWIATOWY. (nie stosuje się przepisów ustawy o zamówieniach publicznych) • W WYNIKU KONKURSU OFERT ZAMAWIAJĄCY MOŻE ZAWRZEĆ WIĘCEJ NIŻ JEDNĄ UMOWĘ W RAMACH TEGO SAMEGO POSTĘPOWANIA KONKURSOWEGO, DO WYCZERPANIA ŚRODKÓW FINANSOWYCH PRZEWIDZIANYCH NA REALIZACJĘ DANEJ USŁUGI.

33. BENEFICJENCI • OSOBY BEZROBOTNE • OSOBY ZAGROŻONE UTRATĄ PRACY Z PRZYCZYN ZMIAN TECHNOLOGICZNYCH PRYWATYZACYJNYCH I EKONOMICZNYCH W ZAKŁADZIE PRACY • ROLNICY PROWADZĄCY GOSPODARSTWO ROLNE O POWIERZCHNI PONIŻEJ 3 ha PRZELICZENIOWYCH • OSOBY UBOGIE (def. przez pomoc społeczną i służby zatrudnienia) • MŁODZIEŻ (16-24 lat) MIESZKAJĄCA I PROWADZĄCA Z NIMI (dot.pkt.1-3)WSPÓLNE GOSPODARSTWO DOMOWE • MALI PRZEDSIĘBIORCY(zamieszkali lub mający siedzibę na terenie gmin wiejskich, miejsko - wiejskich, lub miastach do 20 tys. mieszkańców) jeśli prowadzą działalność gospodarczą nie dłużej niż 1 rok w momencie przystąpienia do korzystania z usług i którzy przed rozpoczęciem działalności gospodarczej spełniali kryteria wymienione w pkt. 1-4- dotyczy usługi Centra Wspierania Przedsiębiorczości i Inkubatory Przedsiębiorczości

34. Kryteria oceny • Zgodność z „zakresem zadań” • Wkład wnioskodawcy • Jakość personelu • Doświadczenie wnioskodawcy w proponowanej działalności • Jakość planu realizacji (np. biznes plan, plan szkoleniowy, itp.) • Jednostkowy koszt na jedno miejsce pracy lub jedną zatrudnioną osobę • Kreatywność oferty • Uwarunkowania specjalne • Bezrobocie w powiecie przekracza średnią w województwie • Prawdopodobieństwo samowystarczalności po zakończeniu etapu I PAOW (dot. inkubatora przedsiębiorczości, centrum wspierania przedsiębiorczości)

35. PROGRAM AKTYWIZACJI OBSZARÓW WIEJSKICH ,Komponent A MIKROPOŻYCZKI

36. Mikropożyczki • Mikropożyczki są udzielane w złotych polskich do równowartości 5.000 USD liczonej wg kursu średniego z dnia złożenia kompletnego wniosku pożyczkowego • Mogą być udzielane na okres 36 miesięcy (wliczając w to okres karencji w spłacie rat kapitałowych pożyczki nie przekraczający 12 miesięcy) • Oprocentowanie pożyczek jest preferencyjne i podlega weryfikacji raz na pół roku. Oprocentowanie w okresie obowiązywania umowy jest stałe. Od dnia 1 stycznia 2004 roku wynosi 7,22% • Przy udzielaniu pożyczek nie pobierane są żadne prowizje i opłaty dodatkowe

37. Podmioty uprawnione do ubiegania się o mikropożyczkę • O mikropożyczkę mogą ubiegać się osoby, które od minimum 12 miesięcy są na stałe zameldowane w gminie wiejskiej, miejsko-wiejskiej lub mieście do 20 tys. mieszkańców oraz jednocześnie spełniają jeden z poniższych warunków:

38. Podmioty uprawnione do ubiegania się o mikropożyczkę • Osoby bezrobotne, gotowe rozpocząć pozarolniczą działalność gospodarczą na własny rachunek • Rolnicy prowadzący gospodarstwo rolne do 10 ha przeliczeniowych • Aktualnie działający przedsiębiorcy zatrudniający na stałe 5 osób, chcący rozwinąć swoją działalność • Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych, gotowi rozpocząć pozarolniczą działalność gospodarczą na własny rachunek

39. Jednorazowe dotacje inwestycyjne • Osoby, które prowadzą swą działalność gospodarczą nie dłużej niż 12 miesięcy i otrzymały pożyczkę w ramach PAOW będą mogły skorzystać z jednorazowych dotacji inwestycyjnych na zakup środków trwałych w wysokości 3.600 zł.

40. Gdzie szukać informacji o PAOW? Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie Tel. (012) 421 83 29 (dot.B-1) www.wup-krakow.pl www.malopolskie.pl W Małopolsce zakończyło się składanie wniosków do Programu PAOW

41. 6 PROGRAM RAMOWY EUROPEJSKI PROGRAM BADAŃ, ROZWOJU TECHNICZNEGO I DEMONSTRACJI

42. Priorytetowe obszary tematyczne • Genomika i biotechnologia dla zdrowia • Technologie Społeczeństwa Informacyjnego • Nanotechnologie i nanonauka, wielofunkcyjne materiały oraz nowe procesy i urządzenia produkcyjne • Aeronautyka i przestrzeń kosmiczna • Jakość i bezpieczeństwo żywności • Zrównoważony rozwój, globalne zmiany i ekosystemy • Obywatele i rządzenie w społeczeństwie opartym na wiedzy

43. Kto może uczestniczyć ? • Grupa badawcza na wyższej uczelni lub instytucie badawczym – główna grupa docelowa w 6 PR • Przedsiębiorstwo zamierzające wprowadzać innowacje – bądź jako uczestnicy działalności badawczej, bądź jako instytucja przyjmująca stypendystów i organizująca akcje szkoleniowe • Małe lub średnie przedsiębiorstwo (MŚP) nie posiadające własnego zaplecza badawczego • Stowarzyszenie przemysłowe reprezentujące MŚP • Administracja publiczna • Student początkowych lat studiów – stypendia finansowane z programów edukacyjnych UE, takich jak Sokrates – Erasmus i inne • Indywidualny, doświadczony pracownik naukowy (posiadający stopień doktora lub udokumentowany dorobek naukowy) • Naukowcy o uznanym w świecie dorobku • Instytucja z zapleczem badawczym, gdzie prowadzone są badania o wadze międzynarodowej

44. Ważne w 6PR strony www • www.cordis.lu • www.6pr.pl • www.kbn.gov.pl • www.transfer.edu.pl

45. Źródła informacji o funduszach i programach pomocowych aktywnych Dla organizacji pozarządowych www.wiadomosci.ngo.pl Dla jednostek samorządu terytorialnego www.malopolskie.pl Dla przedsiębiorców www.parp.gov.pl www.marr.pl Dla wszystkich www.ukie.gov.pl www.cie.gov.pl www.europa.delpol.pl www.euroinfo.org.pl