1 / 23

NDERTIMI I ATOMIT

NDERTIMI I ATOMIT. KIMI E PERGJITHSHME DHE INORGANIKE PhD. Albana JANO. Zbulimi i elektronit. Hamfri Devi (1807-1808): rryma elektrike ku kalon ne disa substanca shkakton zberthimin e tyre . Procesi i elektrolizes .

brittany-graves
Download Presentation

NDERTIMI I ATOMIT

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. NDERTIMI I ATOMIT KIMI E PERGJITHSHME DHE INORGANIKE PhD. Albana JANO

  2. Zbulimi i elektronit HamfriDevi (1807-1808): rryma elektrike kukalon ne disasubstancashkaktonzberthimin e tyre. Procesiielektrolizes. MajkellFaradeiformuloiligjet e elektrolizes, lidhjensasiorendermjetsasise se elektricitetitdhesasise se substances qeprodhohet ne elektroda. XhonSton , ne atome ka ngarkesaelektrikedhe 1 njesi e ngarkeseselektrikequhetelektron. Rrezetkatodikekrijohengjatezbatimittetensionevetelarta ne tubat e mbushur me gaze terralluara.

  3. Rrezetkatodikejaneelektroneqedalinngakatodapavaresishtngametaliikatodes.Rrezetkatodikejaneelektroneqedalinngakatodapavaresishtngametaliikatodes. • Jane grimcaqehyjne ne perberjen e gjitheatomeve. • Matja e raportit e/m (ngarkese/mase) u krye ne baeteshmangies se tyre ne fushemagnetikedheelektrikengaTomsoni. e/m=-1.7588 x108 C/g

  4. Milikenillogaritingarkesen e elektronit ne vitin 1909 me anetepiklavetevajit. Vleraminimale e ngarkeses se tyreishte e=-1.6022x10-19 C.(1 njesingarkese negative) Llogaritja e mases se elektronit. m=9.1096 x10-28g (≈1/2000 mases se atomit H)

  5. Zbulimiiprotonit Rrezetgoldshtajn. Rrezetkatodikegodasinmolekulat e gazitdhe u shkepusinatyreelektrone duke krijuarjonepozitive. X→X+ + e- Levizin ne drejtimtekundert me rrezetkatodike. Shmangen ne fusheelektrikedhemagnetike. Rraporti e/m ka vlereshumetevogelsepsemasa e tyreeshte me e madhe se e e-.

  6. Raporti e/m=+9.5791x104 C/g Ngarkesaeshte e njejte me e por me shenjetekundert. Llogaritja e mases se protonit m=1.6726x1024 Protonetjaneberthamatehidrogjenitdhendodhen ne perberjen e cdoatomi.

  7. Rrezetradioaktive • Leshohenngaatoeqekaneberthamatepaqendrueshme. • U zbuluanngaRadherfordi e perbehennga:gjatesi vale e vogel. • Rrezetα: berthamateheliumit, me mase 4 njesi u dhengarkese +2. • Rrezeβ: tufeelektroneshqeleviz me shpejtesi 130 000 km/s. • Rrezeγ: vale elektromanjetike me energjishumetelarte,

  8. ModeliPlanetariRadherfordit • Cdo atom permbannjegrimce me vellimshumetevogelpor me masetemadhetengarkuarpozitivisht. • Kjogrimceeshteberthama e atomit. • Hapesirabrendaatomiteshtepothuajse e zbrazetpervecelektroneveqejanetevegjeldhelevizinrrethberthames ne distancatelargeta. • Atometpermbajne nr tebararabarteprotoneshdhe e-. Forcaterheqeseberthameelektroneshteforca e Kulonit, e terheqjes midis dygrimcave me ngarkesetekundert.

  9. Neutroni XhejmsCeduik (1932) zbuloigrimcen e tretethemeloreteatomit. Grimca pa ngarkesedhemasepothuajsesa e protonit. Neutronethyjne ne perberjeteberthames.

  10. Simboletatomike • Z- numriatomikqetregonumrin e protonevedhengarkesatpozitive, ibarabartedhe me numrin e elektroneve. • A-numri I mases, shuma e protonevedheneutroneve. • A=Z+N N=A-Z

  11. Masaatomike Masat e atomevejaneshumetevoglaprandajperdorenmasatatomike relative. Numriimasesnuktregonmasen e berthamesporafersishteshtenumerikishtsamasa e berthames ne njesi umqsmasa e protonitdheneutroniteshte 1u ndersamasa e elektronit e paperfillshme.

  12. Rrezatimielektromanjetik • Drita e bardhekurkalonpermesnjeprizmiperthyhetdhezberthehet ne rrezet me gjatesi vale tendryshme. • Rrezet me gjatesitevogelperthyhen me shume. • Teresia e ngjyraveperbejnespektrin e vazhduar 400nm-750nm. • Zona ultraviolet <400nm. • Zona me rreze infra tekuqe >700nm

  13. Gjatesia e vales shenohetλ, largesia midis dypikavetenjejta. • Shpeshtesiaυ, numri I valeveqekalojne ne njesine e kohes ne nje pike tecaktuar. • Shpejtesia e perhapjes se vales c. • υ=c/λ

  14. Spektratatomike • Gjatesia e valeveqethithen (absorbohen) ne njespektereshte e njejte me gjatesite e valeveqeemetohen. • Atomet e secilit element kaneserikarakteristikevijashtespektraveteabsorbimitdheteemetimit. • Cdovijetregongjatesine e vales, frekuencendheenergjine. E=hυku h eshtekonstantja e Plankut, 6,626x10-34 ku R-konstante e Ridbergut, 3.3x1015 n- merrvlerat 3,4,…

  15. Postulatet e Borit • Elektronetlevizinrrethberthames ne orbita me forma rrethoreqeshenohen (1,2,3,4,…) ose (K,L,M,N…). Atombahen ne orbite me forcaelektrostatike. • Elektronetmundtelevizinvetem ne orbitatelejuar. Energjia e elektronit ne orbitaeshte e kuantuar, ne keto as nukjepdhe as merrenergji. mvr=n(h/2π) • Energjiaclirohetkurelektronikalonnganjeorbite me energji me telarte ne njeorbite me energji me teulet. El-Ea=hυ

  16. SeriaLajman(zonaultravjollce) kalimii e- nganivelet e largeta ne nivelin e pare, n=1. • SeriaBalmar(zona e dukshme) kalimii e- nganivelet e largeta ne nivelin e dyte, n=2. • SeriaPashen(zona infra e kuqe) kalimii e- nganivelet e largeta ne nivelin e trete, n=3. • SeriaBraketkalimii e- nganivelet e largeta ne nivelin e katert, n=4. • SeriaPfundkalimii e- nganivelet e largeta ne nivelin e peste, n=5.

  17. Numratkuantike • Numrikuantikthemelor n: tregonniveletenergjitikedhelargesine e elektronitngaberthama. n=1,2,3,4… • Numrikuantiksekondar l:tregon neniveletenergjitikedheformen e hapsireskulevizelektroni. l=0,1,2,3 (n-1) • Numrikuantikmagnetik m: tregonorbitaletspecifikebrendanjenenniveli. m=-1…0…+1 • Numrikuantik spin msose s ka tebeje me kahun e rrotullimitvetjakte e- dheorjentimin e fushesmagnetike. s=-1/2 s=+1/2

  18. Numri max i e- ne njenivelenergjitik Xn=2n 2 • Numri max i e- ne njenenivelenergjitik Xl=2(2l+1)

  19. Orbitaletatomike • Cdo e- zenje orbital atomikdhepershkruhetnganumratkuantiken,m,l. • Ne orbital vendosen max dy e- me spine tekunderta.

  20. Mbeshtjellaelektronike e atomit • Parimiiqendrueshmerise: e- synojnetezeneatonivele, nenniveledhegjendjeenergjitikeqejane me teqendrueshmedmthqekanerezerve me tevogelenergjie. • ParimiiperjashtimittePaulit: ne mbeshtjelljenelektroniketenjeatomiukmundtendodhendy e- qeikanetekaternumratkuantiketenjejte. • Rregullat e Hundit: e- synojnetizenetegjithagjendjetenergjitiketenjenennivelidhepastajciftezohen ne menyreqespinishumartejete max.

  21. Substancatqepermbajne e- tepaciftezuaraterhiqen ne fushemagnetikedhethuhet se janeparamagnetike. • Substancatqenukpermbajne e- tepaciftezuarashtyhendobetngafushamagnetike, quhendiamagnetike.

  22. Klasifikimi s, p, d, f s-element: ataqekane 1 ose 2 e- ne nenivelin s tenivelittejashtemdhe 2 ose 8 e- ne nivelin e parafundit. p-element: ataqekane 1-6 e- ne nenivelin p tenivelittejashtem. d-element ose element kalimtareataqekane 1 ose 2 e- ne nenivelinstenivelittejashtemdhe 1-10 e- ne nenivelin d tenenivelitteparafundit. f-element oseelementekalimtaretebrendshemjaneataelementeqekane 2 e- ne nenivelin s tenivelittejashtemdhe 1-14 e- ne nennivelin f.

  23. P Y E T J E ?

More Related