ANALIZA TRWAŁOŚCI FINANSOWEJ

1. WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE ANALIZA TRWAŁOŚCI FINANSOWEJ Analiza trwałości finansowej projektu obejmuje: • prospektywną analizę sytuacji finansowej beneficjenta / operatora • analizę zasobów finansowych projektu,

2. Przesłanki analizy - obowiązek badania sald środków pieniężnych systemu Zgodnie z Wytycznymi MRR Instytucja Zarządzająca powinna sprawdzić czy beneficjent będzie zdolny do wdrożenia projektu, a operator będzie generował wystarczającą nadwyżkę finansową do pokrycia wszystkich kosztów działalności operacyjnej oraz wydatków inwestycyjnych (łącznie z koniecznymi odtworzeniami). Badanie przeprowadza się przy użyciu rachunku przepływów pieniężnych - badanie sald środków pieniężnych systemu w okresie eksploatacji aktywów finansowanych z dotacji. W przypadku projektów deficytowych prognozę należy poprzeć komentarzem wyjaśniającym, w jaki sposób inwestor zamierza pozyskać środki.

3. Analiza sytuacji finansowej beneficjenta/operatora (Wytyczne MRR) Analiza trwałości finansowej: analiza mająca na celu weryfikację faktu, czy wpływy finansowe (źródła finansowania projektu, łącznie z przychodami, w rozumieniu art.55 ust.1 oraz innymi wpływami) wystarczą na pokrycie wszystkich wydatków finansowych, rok po roku, na przestrzeni całego okresu odniesienia. Projekt uznaje się za trwały finansowo, jeżeli saldo to jest większe bądź równe zeru we wszystkich latach objętych analizą. Oznacza to wówczas, że planowane wpływy i wydatki zostały odpowiednio czasowo zharmonizowane tak, że przedsięwzięcie ma zapewnioną płynność finansową. Analiza sytuacji finansowej beneficjenta/operatora polega na sprawdzeniu trwałości finansowej nie tylko samej inwestycji, ale również operatora. Jeżeli operator zbankrutuje, trwałość samej inwestycji straci znaczenie. Analizaprzepływów gotówkowych powinna wykazać, że beneficjent/operator ma dodatnie roczne saldo gotówkowe pod koniec każdego roku wdrażania i działalności. Bardziej szczegółowe wytyczne w tym zakresie mogą być zawarte w wytycznych sektorowych. W stosunku do beneficjenta i operatora analiza powinna potwierdzać, że: a) w przypadku podmiotów publicznych objętych ustawą o finansach publicznychstosunek długu do wykonanych dochodów ogółem nie przekracza 60%. b) w przypadku spółek podlegających Kodeksowi spółek handlowych, wskaźnik pokryciaobsługi długu jest nie niższy niż 1,2.

4. PROGNOZOWANIE PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH BENEFICJENTA / OPERATORA Podstawą do prognozowania rachunku przepływów pieniężnych jest : • prognoza bilansu oraz • prognoza rachunku zysków i strat

5. PROJEKCJA BILANSU, RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT ORAZ BILANSU PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH ‘

6. PROJEKCJA BILANSU Zasadniczym punktem wyjścia dla prognozowania poszczególnych pozycji aktywów i pasywów jest bilans okresu bazowego.

8. Prognoza poszczególnych pozycji kapitału obrotowego Planowane wskaźniki rotacji w dniach: Rd = Zapas/Obrót x 365 Planowane stany "Zapasów" na koniec roku Zk = Rd x Obrót / 365 dni Przykład: okres egzekwowania należności (Rd)= 40 dni; przychody (Obrót) = 3.000.000 stąd prognozowany stan końcowy należności wyniesie: 43 x 3.000.000 / 365 = 328.767

10. Projekcja rachunku zysków i strat (przykładowe założenia ogólne)

13. Projekcja rachunku przepływów pieniężnych Korekty i wyłączenie z zysku (straty) netto: W ramach niepieniężnych przepływów operacyjnych zysk netto korygowany jest o amortyzację i rezerwy. Zysk netto korygowany jest też w wyniku uwzględnienia zmian bilansowego stanu należności i zobowiązań, zapasów, rozliczeń międzyokresowych. Poza amortyzacją, z rachunku zysków i strat wyłączane są zarówno pieniężne jak i niepieniężne przychody i koszty niedotyczące działalności operacyjnej (w tym zrealizowane i niezrealizowane odsetki, dywidendy, różnice kursowe, zyski ze sprzedaży majątku trwałego). Pieniężne operacje odnoszące się do działalności inwestycyjnej lub finansowej są przenoszone (ze znakiem zgodnym z charakterem operacji) do cz. B i C RPP. Korekty wynikające bezpośrednio z różnic w stanach bilansowych: Operacje zawarte w ramach poszczególnych pozycji zmian bilansu można podzielić na: 1. Zmiany stanów należności, zobowiązań, zapasów, rozliczeń międzyokresowych, rezerw - są odnoszone na zestawienie korekt wyniku finansowego 2. Operacje pieniężne ewidencjonowane wyłącznie na kontach bilansowych zakwalifikowane jako wpływy i wydatki działalności inwestycyjnej lub finansowej - przeniesione bezpośrednio do cz. B lub C RPP. 3. Operacje pieniężne uwzględnione już w rachunku zysków i strat - są pomijane, gdyż przy sporządzaniu korekt wyniku finansowego kwoty wynikające z tych operacji zostały uwzględnione (równocześnie zostały wykazane na kontach wynikowych - w ramach rachunku zysków i strat) 4. Niepieniężne operacje na kontach bilansowych - są pomijane przy sporządzaniu RPP

19. OCENA TRWAŁOŚCI PROJEKTU W ASPEKCIE ZBILANSOWANIA ZASOBÓW FINANSOWYCH PROJEKTU • bilansowanie zasobów finansowych • prognozowanie przepływów gotówkowych dla projektu,

20. Istota analizy trwałości finansowej projektu Analiza trwałości finansowej projektu polega na wykazaniu, że zasoby finansowe na realizację analizowanego projektu zostały zapewnione i są one wystarczające do sfinansowania kosztów projektu podczas jego realizacji, a następnie eksploatacji.

21. Finansowa trwałość projektu(Przewodnik „Analiza kosztów i korzyści projektów inwestycyjnych”) • Finansowa trwałość projektu występuje, gdy suma przepływów w ramach skumulowanych strumieni pieniężnych projektu jest dodatnia we wszystkich latach przyjętego horyzontu czasowego. • Finansowa trwałość projektu oznacza, że przedsięwzięciu nie grozi wyczerpanie środków finansowych. • Plan finansowy powinien wykazać finansową trwałość projektu, w całym horyzoncie czasowym. • Uwaga JS - jeśli projekt nie generuje dodatnich przepływów z działalności, plan finansowy powinien określać sposób pokrycia deficytu środków

22. Finansowa trwałość projektu c.d.(Przewodnik „Analiza kosztów i korzyści projektów inwestycyjnych”) Strumienie pieniężne są określone przez: • przypływ zasobów finansowych związanych z realizacją projektu (grant UE, krajowe wkłady publiczne, wkład prywatny, kredyty) – muszą one wystąpić wcześniej • całkowite wydatki inwestycyjne ponoszone w kolejnych latach (nakłady inwestycyjne powiększone o inwestycje w kapitał obrotowy netto (KON) oraz przyszłe wydatki na odtworzenie wyposażenia o krótkim okresie użytkowania, a pomniejszone o wartość rezydualną jeśli związana jest ona w danym roku (końcowym roku prognozy) z efektywnym przychodem środków pieniężnych. • odsetki związane ze spłata kredytów zaciągniętych na realizację inwestycji • dochód operacyjny z działalności • podatekdochodowy oraz ew. odprawy

23. Analiza zasobów finansowych projektu (Wytyczne MRR) Weryfikacji trwałości finansowej projektu dokonuje się poprzez analizę zasobów finansowych projektu. Analiza ta polega na zbadaniu salda niezdyskontowanych skumulowanych przepływów pieniężnych generowanych przez projekt. Projekt uznaje się za trwały finansowo, jeżeli saldo to jest większe bądź równe zeru we wszystkich latach objętych analizą. Oznacza to wówczas, że planowane wpływy i wydatki zostały odpowiednio czasowo zharmonizowane tak, że przedsięwzięcie ma zapewnioną płynność finansową. W rzeczywistości przedsiębiorstwa nie są w stanie normalnie funkcjonować przy ujemnych przepływach pieniężnych w ciągujednego roku, nawet, jeśli model może wskazywać dodatnie przepływy pieniężne w następnych latach

24. PROJEKCJA PRZEPŁYWÓW GOTÓWKOWYCH PROJEKTU UNIJNEGO

25. Zasady ustalania projekcji przepływów gotówkowych projektu Na przepływy gotówkowe projektu składają się: • przepływy netto z działalności operacyjnej (dochody generowane przez projekt), • wydatki inwestycyjne

26. Prognoza nakładów inwestycyjnych Całkowite nakłady inwestycyjne Nakłady inwestycyjne projektu obejmują: • nakłady inwestycyjne dotyczące przygotowania i realizacji projektu w podziale na: - nakłady kwalifikowalne - nakłady niekwalifikowalne • nakłady odtworzeniowe ponoszone w okresie eksploatacji projektu (po zakończeniu jego realizacji). Nakłady inwestycyjne dotyczące realizowanego projektu: - są niezbędne do realizacji projektu, a więc mają z nim bezpośredni związek; - obejmują zarówno wydatki kwalifikowalne, jak i niekwalifikowalne do współfinansowania z EFRR ponoszone w związku z realizacja projektu; • są dozwolone na mocy obowiązujących przepisów. • Nakłady odtworzeniowe ponoszone w okresie eksploatacji projektu, obejmują wydatki ponoszone na odtworzenie lub ulepszenie środka trwałego.

27. Nakłady inwestycyjne obejmują: A. nakłady inwestycyjne dotyczące przygotowania projektu A.1. Koszt opracowania dokumentacji A.1.1 koszt opracowania wstępnych prac studialnych i koncepcji i innych (jeżeli występują) A.1.2. koszt opracowania studium wykonalności A.1.3. dokumentacji w celu uzyskania decyzji środowiskowej A.1.4. koszt dokumentacji technicznej A.1.5 inne koszty związane z planowaniem i projektowaniem inwestycji A.2. koszty przygotowania dokumentacji przetargowej i przeprowadzenia procedury zamówień publicznych

28. B. nakłady inwestycyjne dotyczące realizacji projektu B.1. zakup nieruchomości (jeśli dotyczy) B.2. koszty inżyniera kontraktu bądź nadzoru inwestorskiego B.3. koszty robót budowlano-montażowych (w rozbiciu na etapy (jeżeli występują) oraz w rozbiciu na koszty podstawowych robót budowlanych) B.4. koszty zakupu wyposażenia B.5. koszty promocji projektu B.6. inne koszty niezbędne do realizacji projektu

29. Prognoza strumienia dochodów z działalności operacyjnej Definicja dochodów pieniężnych z projektu inwestycyjnego Przepływy pieniężne z projektów inwestycyjnych są wykazywane najczęściej jako różnica przychodów ze sprzedaży produktów, towarów i usług i związanych z tą sprzedażą kosztów operacyjnych liczonych bez amortyzacji. W przypadku gdy istotne znaczenie na stan przepływów gotówkowych mają zmiany należności, zobowiązań operacyjnych oraz poziom inwestowania w zapasy, należy uwzględnić również te pozycje (np. jako przyrost operacyjnego kapitału obrotowego netto). Elementem przychodów pieniężnych jest również wartość rezydualna. Zwykle zatem przepływy pieniężne z działalności operacyjnej (CF) są wyrażone wzorem: Dochody z projektu = Przychody ze sprzedaży – Koszty operacyjne bez amortyzacji +/- zmiany w stanie Kapitału obrotowego netto + wartość rezydualna – podatek dochodowy przypadający na zyski ze sprzedaży lub Dochody z projektu = Zysk ze sprzedaży + Amortyzacja +/- zmiany w stanie Kapitału obrotowego netto + wartość rezydualna – podatek dochodowy przypadający na zyski ze sprzedaży Przy analizie trwałości finansowej bierze się pod uwagę wszystkie przypływy pieniężne, w tym również te wpływy na rzecz projektu, które nie stanowią przychodów w rozumieniu art. 55 ust.1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006, np. dotacje o charakterze operacyjnym. Środki pochodzące z kontraktu NFZ choć nie są brane pod uwagę do obliczania kwoty dofinansowania (gdyż nie stanowią przychodu w rozumieniu art. 55) stanowią rodzaj dotacji operacyjnej, która powinna zostać uwzględniona jako wpływ w analizie trwałości finansowej .

30. Prognoza przychodów ze sprzedażyodnosząca się do bazy produkcyjnej poszerzonej w wyniku realizacji projektu unijnego Przykład założeń: Wielkość produkcji wynikać będzie ze zdolności produkcyjno-usługowych nowej inwestycji. Przychody będą stopniowo wzrastały osiągając po ... roku od oddania linii produkcyjnej swój górny pułap, który zostanie utrzymany w kolejnych latach. Po ... roku inwestycja zostanie zlikwidowana w związku z wyeksploatowaniem się urządzeń oraz nieopłacalnością kontynuacji produkcji (postęp techniczny). Planowana kwota ze sprzedaży złomowanych części - ...% jej wartości początkowej. Prognoza sprzedaży w kolejnych latach wynika z analizy rynku i strategii marketingowych.

31. Prognoza kosztów działalności operacyjnej Amortyzacja dotycząca projektu unijnego – stawka amortyzacjiwg przewidywanego okresu używania – dla linii produkcyjnej 17% (stawka liniowa) Zużycie materiałów – wg wyjściowych współczynników zużycia wynikających z dokumentacji projektu Wynagrodzenie – wg przyjętych założeń co do stanu dodatkowego zatrudnienia obsługującego uruchomiony projekt oraz przewidywanych dla przedsiębiorstwa wielkości średniego wynagrodzenia w poszczególnych grupach pracowniczych i zmian w tym zakresie w kolejnych latach prognozy. Narzuty na wynagrodzenia – wg wyjściowych współczynników udziału w wynagrodzeniach, z uwzględnieniem ewentualnych zmian wielkości składek. Podatki i opłaty – jeśli zrealizowany projekt wpłynie na ich podniesienie (np. zwiększenie wartości budynków i budowli – zmiana podstawy liczenia podatku od nieruchomości). Usługi obce – wg kwot szacunkowych związanych np. z planowanym kosztem przeglądów i remontów. Pozostałe koszy rozwojowe – raczej nie wystąpią.

32. Prognoza podatku dochodowego od zysku operacyjnego Otrzymane środki pomocowe, jako zwrot części wydatków inwestycyjnych nie będą przychodami podatkowymi, natomiast odpisy amortyzacyjne od części wartości inwestycji, która została zrefundowana, nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów. Zatem ustalanydla potrzeb rachunku efektywności inwestycji podatek dochodowy nie powinien być liczony od kwoty zysku ze sprzedaży lecz od wielkości zysku ze sprzedaży powiększonej o nie stanowiący kosztu podatkowego odpis amortyzacyjny od części projektu sfinansowanego dotacją. Podatek dochodowy = stawka podatk. x (Zysk ze sprzed. + amortyz. od części śr. trw. sfinansowanej dotacją) Jak zaznaczono, takie ujecie przepływów gotówkowych może być przedstawione dla potrzeb rachunku efektywności inwestycji, ale nie dla potrzeb prezentacji trwałości przepływów w całej instytucji, gdzie podatek dochodowy jest oddzielną częścią tego rachunku.

33. Błędy popełniane w analizach finansowych i ekonomicznych • Z przedstawionych szacunków wynika, że projekt nie jest samofinansujący – brakuje odpowiedzi na pytanie kto i na jakich zasadach będzie w stanie na stałe dopłacać do funkcjonowania projektu • Nie wskazanie cen oraz wielkości sprzedaży • Analiza kosztów funkcjonowania ma zbyt ogólny charakter – nie pozwala na sprawdzenie poprawności przyjętych założeń. Brak precyzyjnego uzasadnienia przyjętych do kalkulacji kosztów operacyjnych. • Nie określenie wartości rezydualnej • Brak objaśnienia składowych kalkulacji ENPV i EIRR – brak możliwości oceny. • Brak szczegółowych wyliczeń – np. nie przedstawiono sposobu kalkulacji przychodów