Η χρήση της Πληροφορικής στην Οικονομική Εκπαίδευση

1. Η χρήση της Πληροφορικής στην Οικονομική Εκπαίδευση Δ. Μακρίδου – Μπούσιου Επ. Καθηγήτρια Τμήματος Εφαρμοσμένης Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Στ. Τσοπόγλου Επ. Καθηγητής Οικονομικών και Χρηματοοικονομικής Τμήματος Εφαρμοσμένης Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας ‘Σύγχρονη Εκπαίδευση’ - Τεύχος 117 (2001)

2. Η χρήση της Πληροφορικής στην Οικονομική Εκπαίδευση • Ραγδαίες αλλαγές στις εκπαιδευτικές μεθόδους τις τελευταίες δύο δεκαετίες • Οπτικοακουστικά εκπαιδευτικά προγράμματα, συστήματα μεγάλης ισχύος (mainframes), φωτοτυπικά μηχανήματα και επιδιασκόπια • προσωπικοί υπολογιστές, μικροϋπολογιστές, πολυμεσικές εφαρμογές, εσωτερικά δίκτυα και διαδίκτυο. • ΗΟικονομική Εκπαίδευσηστηρίζεται σε: • ποσοτικές αναλύσεις, • γραφήματα και • προσομοιώσεις (αρχές `70 από Η.Π.Α., Μ.Βρετανία και Γαλλία) αλλά με λίγα θετικά αποτελέσματα.

3. Η χρήση της Πληροφορικής στην Οικονομική Εκπαίδευση • ‘Ορος Μάθηση στα Οικονομικά είναι η απόκτηση οικονομικής γνώσης, η οποία θα διατηρηθεί και θα χρησιμοποιηθεί σε νέες δραστηριότητες ως εργαλείο επίλυσης προβλημάτων. • Η ουσιαστική μάθηση, δηλαδή η μάθηση που δίνει έμφαση στη σωστή κατανόηση (απόκτηση, διατήρηση και μεταβίβαση γνώσης) απαιτεί ενεργό συμμετοχή του μαθητή. • Οι καθηγητές των Οικονομικών θα πρέπει να κάνουν χρήση όλου του φάσματος των διαθέσιμων μέσων και διδακτικών στρατηγικών με σκοπό την προαγωγή της ενεργητικής μάθησης.

4. Η χρήση της Πληροφορικής στην Οικονομική Εκπαίδευση • Η εκπαιδευτική τεχνολογία με την σημερινή της μορφή ως Τεχνολογία της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας παρέχει ευκαιρίες για την βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης χωρίς γεωγραφικούς και χρονικούς περιορισμούς. • Γενικευμένη χρήση υπολογιστών στην εκπαίδευσηοφείλεται: • Κυριαρχία της τεχνολογίας στην κοινωνία (γνώσεις πληροφορικής απαραίτητες για κάθε σπουδαστή) • Οι προσωπικοί υπολογιστές συμβάλλουν στην καλύτερη διαχείριση εκπαιδευτικών διαδικασιών και στην αποδοτικότερη μετάδοση γνώσης σε αρκετούς τομείς.

5. Η χρήση της Πληροφορικής στην Οικονομική Εκπαίδευση • Κατά τον καθηγητή Lumsed οι υπολογιστές στην Οικονομική Εκπαίδευση παρέχουν τα εξής σημαντικά πλεονεκτήματα: • Δημιουργία μοντέλων προσομοίωσης, δηλαδή μπορούν να μας δείξουν τα πιθανά αποτελέσματα μίας μεταβολής ή μιας απόφασης • Επεξεργασία, αποθήκευση πληροφοριών και διαχείριση μεγάλης ποσότητας αριθμητικών ή άλλων δεδομένων • Εγχειρίδια σε ηλεκτρονική μορφή, βάσεις δεδομένων και ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, μετατοπίσεις γραφικών παραστάσεων στην οθόνη.

6. Η χρήση της Πληροφορικής στην Οικονομική Εκπαίδευση • Ιστορική Αναδρομή • Δεκαετία ’50 – πληροφοριακά συστήματα σε μαθήματα Οικονομικών στις ΗΠΑ • Δεκαετια ’70 – πρώτες προσπάθειες ώστε κάθε νέος να αποκτήσει τις βασικές γνώσεις χρήσης Η/Υ στη Μ.Βρετανία και στη Γαλλία. • Δεκαετία ’80 - η Ελλάδα ήρθε σε πρώτη επαφή πειραματικά με Ευρωπαικούς κύκλους ανάπτυξης (video και υπολογιστές). Παρόλα τα γλωσσικά προβλήματα νέες τεχνολογίες υιοθετούνται στην ελληνική οικονομικο-διοικητική εκπαιδευση και νέα εκπαιδευτικά εργαλεία παράγονται μέσα από τοπικά, εθνικά και άλλα διεθνή δίκτυα.

7. Η χρήση της Πληροφορικής στην Οικονομική Εκπαίδευση • Τα συστήματα διδασκαλίας που έχουν αναπτυχθεί κατά καιρους ειναι: • CAI - Computer Assisted Instruction • CAL - Computer Assisted Learning • CMI - Computer Managed Instruction • TIPS - Teaching Processing System • ISP - Instruction through Programming

8. Η χρήση της Πληροφορικής στην Οικονομική Εκπαίδευση • CAI - Computer Assisted Instruction • Δίνει έμφαση στην καθοδήγηση και στοχεύει στο να εφοδιάσει την εκπαίδευση με πρωτοποριακές μεθόδους (McKenzie, 1978) • Σκοπός του CAI είναι να βοηθήσει τους μαθητές να μάθουν οικονομικά «εφαρμόζοντάς τα» (Scheraga, 1986) • Κίνδυνος του CAI: να δημιουργήσει μαθητές «εξαρτημένους από τους Η/Υ» με αποτέλεσμα να αφαιρείται η διαδικασία της σκέψης. Απλά πληκτρολογούν αρθμούς και δεν γνωρίζουν πώς ο Η/Υ φθάνει στη λύση και έτσι δεν μαθαίνουν να σκέφτονται. • Αναπτύχθηκε με τη χρήση κεντρικών υπολογιστικών συστημάτων μεγάλης ισχύος κατά την περίοδο `60 -`70 και από το 1990 τα συστήματα CAI λειτουργουν σε δικτυακή μορφή.

9. Η χρήση της Πληροφορικής στην Οικονομική Εκπαίδευση • CAL - Computer Assisted Learning • Εμφανίζεται στη Μ.Βρετανία τη δεκαετία ‘60 • Σε σχέση με το CAI δίνει περισσότερη έμφαση στη μάθηση - Δημιουργία ομάδων έρευνας προγραμμάτων διδασκαλίας • Πλεονεκτήματα σε 2 κυρίως πεδία: προσομοιώσεις και τράπεζες δεδομένων (Lumsed και Scott). • CMI - Computer Managed Instruction • Σύστημα Διδασκαλίας που εξετάζει το μαθητή και ελέγχει τη πρόοδό του • TIPS - Teaching Processing System • Εφαρμογή του CMI για το πανεπιστήμιο Wisconsic στα οικονομικά μαθήματα • ISP - Instruction through Programming • Προσφέρει ένα εργαλείο για την βελτίωση της ανάλυσης των οικονομικών

10. Η χρήση της Πληροφορικής στην Οικονομική Εκπαίδευση • Διαδίκτυο: το μεγαλύτερο ακαδημαϊκό και ερευνητικό δίκτυο • Ο ρόλος του υπολογιστή ως εκπαιδευτικό εργαλείο αναβαθμίζεται συνεχώς. Το διαδίκτυο αποτελεί ισχυρότατη πηγη γνώσης και έρευνας για τους οικονομολόγους. • Η διδασκαλία με χρήση PCs έχει καλύτερα αποτελέσματα στη διδασκαλία σε αντίθεση με μεγάλα υπολογιστικά συστήματα. • Προσπάθειες για ενοποίηση της διδασκαλίας μέσα στη τάξη, την εξ αποστάσεως εκπαίδευση και τη χρήση νέων σχολικών βιβλιοθηκων • Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο(e-mail), το οποίο εμπλουτίζει τις σχέσεις μαθητή-καθηγητή και αντίστροφα παρέχοντας άμεση επικοινωνία

11. Η χρήση της Πληροφορικής στην Οικονομική Εκπαίδευση • Η χρήση του Wide World Web (www) συνδέει την θεωρία με τον πραγματικό κόσμο και διευκολύνει στην ενεργό μάθηση • Παροχή τελευταίων πληροφοριών σε οικονομικά θέματα όπως μικροοικονομία και μακροοικονομία • Προετοιμασία εργασιών και παρουσιάσεων • Λόγω τεράστιας εξέλιξης στην τεχνολογία των υπολογιστών υπάρχει ένα μεγάλο απόθεμα εργαλείων διδασκαλίας, μάθησης και έρευνας. Ωστόσο, σε κοινωνίες όπως η ελληνική, δεν έχουν ενσωματωθεί ακόμα στη καθημερινή ζωή των σχολείων. • Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών (www.sch.gr) μόλις το 18% από τα 3955 ελληνικά σχολεία εχουν πρόσβαση και χρησιμοποιούν το διαδίκτυο.

12. Η χρήση της Πληροφορικής στην Οικονομική Εκπαίδευση • Διαθέσιμο Οικονομικό Λογισμικό • Σύμφωνα με τον Sumansky τα οικονομικά δεν έχουν εκμεταλλευτεί πλήρως τις δυναμικές εφαρμογες των Η/Υ, αφού δεν υπάρχει ακόμη έρευνα για την πνευματική συμμετοχή των μαθητών, την διάγνωση και επίλυση λαθών. • Το χρησιμοποιούμενο λογισμικό καλύβει επαρκώς το περιεχόμενο των οικονομικών μαθημάτων, αλλά δεν είναι παιδαγωγικά δομημένο. • Δεν εμπεριέχει υλικό σε στάδια αυξανόμενης δυσκολίας και κατά συνέπεια δεν έλκει τον μαθητή. • Απόμακρο από το χρήστη. • Δεν συνεισφέρει πολλά παραπάνω από παραδοσιακούς τρόπους διδασκαλίας

13. Η χρήση της Πληροφορικής στην Οικονομική Εκπαίδευση • Οικονομικά Λογισμικά Πακέτα • Διδακτικά (Tutorials) • Εξάσκησης (Drills & Practice) • Προσομοιώσεις - Παιχνίδια (Simulations) • Παραδείγματα σύγχρονων εφαρμογών • Win Econ: διαλογικό (interactive) λογισμικό πρόγραμμα μάθησης • οo-Micro: πειραματικό πακέτο για ομαδικές εργασίες Μικροοικονομικής

14. Η χρήση της Πληροφορικής στην Οικονομική Εκπαίδευση • Οργανισμοί που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για Οικονομική Εκπαίδευση • Βρετανικό Γραφείο Εκπαίδευση Επικοινωνιών & Τεχνολογίας [National Council for Education Technology (NCET)] • www.be.cta.org.uk • Από το 1995 παρέχει πειραματικά στην Α/θμια και Β/θμια εκπαίδευση όλο το απαραίτητα υλικό υπολογιστών, προγραμμάτων και υποστήριξης από αρμόδιους • Εθνικό Συμβούλιο της Οικονομικής Εκπαίδευσης των ΗΠΑ[National Council on Economic Education (NCEE)] • www.nationalcouncil.org • Έχει 2 κυρίως στόχους: η κατανόηση οικονομικών αρχών από μαθητές και η λύση του προβλήματος της άγνοιας καθημερινών οικονομικών θεμάτων.

15. Η χρήση της Πληροφορικής στην Οικονομική Εκπαίδευση • Κέντρο Εκπαιδευτικών Καινοτομιών της Φινλανδίας [Center for Innovative Economics (CIE)] • www.hkkk.fi/cie • Ιδρύθηκε το 1996 από τη σχολή Οικονομίας και Διοίκησης στο Ελσίνκι • Υπηρετεί την οικονομική εκπαιδευση μέσω διαφόρων σελίδων στο διαδίκτυο όπως EconEd και CyberTeach, που παρέχουν παραδείγματα και οδηγίες βήμα προς βήμα για τη σωστή διδασκαλία των οικονομικών. • Ένωση Ευρωπαϊκής Οικονομικής Εκπαίδευσης (Association of European Economic Education, AEEE) • www.aeee.dk • Επιδιώκει να φέρει σε επικοινωνία Ενώσεις με αντικείμενο την οικονομική εκπαίδευση από όλα τα κράτη της Ευρώπης με στόχο την αποτελεσματικότερη αντιμετώση σχετικών προβλημάτων.

16. Συμπεράσματα • Η παρουσία των Η/Υ αποτελεί επανάσταση και στον τομέα της Οικονομικής Εκπαίδευσης. • Οι σύγχρονες τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας υποστηρίζουν την ενεργό μαθητεία και τη συνεργατική μάθηση. • Η τεχνολογία, ωστόσο, δεν αντικαθιστά τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας, απλά τον συμπληρώνει με αξιώσεις. • Έρευνες κρίνονται απαραίτητες για την αποτελεσματικότερη χρήση των Η/Υ και την γρηγορότερη ενσωμάτωση στην Ελληνική Εκπαίδευση.

17. Θέματα για συζήτηση • Πολλοί αντιμετωπίζουν τους υπολογιστές στην εκπαίδευση ως το «ένατο» θαύμα. Η παρουσία των υπολογιστών νωρίτερα στην Ελληνική Οικονομική εκπαίδευση θα μπορούσε να βελτιώσει την το επίπεδο γνώσεων των μαθητών; • Η Οικονομική Εκπαίδευση μέσω υπολογιστών για άτομα με ειδικές ανάγκες. • Μπορεί το διαδίκτυο να αντικαταστήσει τον καθηγητή και το δάσκαλο; Ποιός θα είναι ο ρόλος των εκπαιδευτικών στο μέλλον; • Κίνδυνοι από την παρουσία των υπολογιστων τόσο στην Οικονομικό όσο και στους άλλους τομείς της Εκπαίδευσης.