เทคนิคการประสานงาน เครือข่าย

เทคนิคการประสานงานเครือข่ายเทคนิคการประสานงานเครือข่าย นายสุรเดช สมิเปรม ส่วนศึกษาและพัฒนาการปศุสัตว์ สำนักสุขศาสตร์สัตว์และสุขอนามัยที่ 5 เชียงใหม่

เครือข่าย(Network) เครือข่าย เป็นเครื่องมือในการเชื่อมประสาน กลุ่มคน องค์กรต่างๆ เข้าด้วยกัน เป็นกระบวนการ โดยไม่จำเป็นต้องเป็น สถาบัน ที่มีกฎ ระเบียบชัดเจนนัก

วันนี้...ทำไมต้องเครือข่าย...วันนี้...ทำไมต้องเครือข่าย... “เครือข่าย หรือNetwork” เป็นคำที่หลายคนได้เคยอ่านจากหนังสือต่างๆ มา หรือได้ฟังจากสื่อวิทยุและโทรทัศน์ อย่างนับครั้งไม้ถ้วน แต่...ที่สำคัญ... เราทุกคนต่างก็เป็นสมาชิกเครือข่ายด้วยกันทั้งสิ้น ท่าน...ละเป็นสมาชิกเครือข่ายอะไรบ้าง...

วันนี้...ทำไมต้องเครือข่าย...วันนี้...ทำไมต้องเครือข่าย... สมาชิกเครือข่ายทุกคน ล้วนมีศักยภาพเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลง เมื่อมาทำงานร่วมกัน และเกิดความสัมพันธ์เชื่อมโยงกับปัจจุบัน ย้อนอดีต ลงลึกรากเหง้า และสู่การก้าวถึงอนาคตที่มั่นคง ทำให้ชีวิตมีความมั่นคงและมั่นใจว่าจะสามารถเผชิญกับสถานการณ์ใดๆในอนาคตด้วย “พลังเครือข่าย”

ความหมาย เครือข่าย (Network) กลุ่มของคน หรือองค์กร ที่สมาชิกมีความสัมพันธ์กันและกัน ในแนวนอน(Horizontal) และเป็นไปด้วยความสมัครใจ มีการแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสารระหว่างกัน มีกิจกรรมร่วมกันในลักษณะความเท่าเทียมกัน ซึ่งสมาชิกยังคงมีความอิสระและความเป็นตัวตนของกลุ่มคนหรือองค์กรเดิม

1. เครือข่ายนัย คุณค่าแห่งความสัมพันธ์ 3. เครือข่ายนัย ภารกิจและกระบวนการ 2. เครือข่ายนัย การประสานความร่วมมือ ความหมายของเครือข่ายโดยนัยต่างๆ

1. เครือข่ายนัยคุณค่าแห่งความสัมพันธ์ • เป็นการให้ความหมายโดยอธิบายถึงมิติแห่งความสัมพันธ์และความเชื่อมโยงของบุคคล กลุ่ม องค์กรต่างๆและข่ายของงาน ( network) • ความสัมพันธ์และการเชื่อมโยงระหว่างกลุ่มหรือชุมชน เพื่อแลกเปลี่ยน เรียนรู้ ช่วยเหลือพึ่งพา จนกระทั่งการสร้างพลังและอำนาจต่อรองและต่อมาก็มีการขยายความสัมพันธ์ไปสู่ระดับที่กว้างขึ้น

2. เครือข่ายนัยการประสานความร่วมมือ • เป็นการให้ความหมายโดยอธิบายถึงมิติของการประสานความร่วมมือ • เครือข่ายหมายถึงความร่วมมือและการเปิดรับของฝ่ายต่างๆ ที่จะมีข้อตกลงร่วมกันในการทำกิจกรรมอย่างใดอย่างหนึ่งเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ • ถ้าไม่มีความร่วมมือต่อกันแล้ว ความเป็นเครือข่ายหรือข่ายใยแห่งความสัมพันธ์คงไม่เกิดขึ้น

3. เครือข่ายนัยภารกิจและกระบวนการ • ภารกิจและกระบวนการทำงานของฝ่ายต่างๆเป็นสิ่งที่จะช่วยให้ความเป็นเครือข่ายนั้นมีความต่อเนื่องจากการทำภารกิจต่อกัน • เครือข่ายโดยนัยของการทำภารกิจที่เป็นกระบวนการ โดยเป็นทั้งกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ การมีส่วนร่วม และกระบวนการกลุ่มที่เป็นการระดมทรัพยากรในการสร้างพลังและอำนาจในการต่อรองให้สูงขึ้น กระบวนการต่างๆเหล่านี้จะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงตามวัตถุประสงค์และเป้าหมายของเครือข่าย

1.เครือข่ายนัยคุณค่าแห่ง1.เครือข่ายนัยคุณค่าแห่ง ความสัมพันธ์ 2.เครือข่ายนัย ภารกิจและกระบวนการ 2.เครือข่ายนัยการ ประสานความร่วมมือ สรุปความหมายของเครือข่ายทั้ง 3 นัย

สรุปความหมายของเครือข่ายสรุปความหมายของเครือข่าย • ความสัมพันธ์และการเชื่อมโยงระหว่างบุคคล กลุ่มและองค์กรที่มีกิจกรรมคล้ายคลึงกันและประสานความร่วมมือในการทำงานระหว่างกันพร้อมทั้งขยายผลไปสู่กลุ่ม องค์กรอื่นๆเพื่อเสริมสร้างพลังในการแก้ไขปัญหาและการเปลี่ยนแปลงสิ่งต่างๆโดยผ่านกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างกัน การมีส่วนร่วม และกระบวนการกลุ่มที่จะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงตามวัตถุประสงค์และเป้าหมายร่วมกันของทุกฝ่าย

1. สมาชิกเครือข่าย 8.การแบ่งปันผลประโยชน์ 7. ความเท่าเทียมของสมาชิก 2. จุดมุ่งหมายร่วมกัน 3.การทำหน้าที่ต่อกันอย่างมีจิตสำนึก 4.การมีส่วนร่วมและการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ 6. กระบวนการเสริมสร้างซึ่งกันและกัน 5.การมีปฏิสัมพันธ์และสื่อสารระหว่างกัน องค์ประกอบ เครือข่าย

ความจำเป็นในการสร้างเครือข่ายความจำเป็นในการสร้างเครือข่าย 1. สถานการณ์ปัญหาและสภาพแวดล้อม - เกิดปัญหาซ้ำซ้อน หลากหลายและขยายตัว เกินความสามารถ 2. สร้างโอกาสและให้โอกาสในการพัฒนาศักยภาพของฝ่ายต่างๆ 3. ความต้องการการประสานผลประโยชน์อย่างเท่าเทียม

ประเภทและรูปแบบของเครือข่ายประเภทและรูปแบบของเครือข่าย 1. เครือข่ายเชิงพื้นที่ การรวมตัวของกลุ่ม องค์กร เครือข่าย ที่อาศัยพื้นที่ดำเนินการเป็นปัจจัยหลักในการทำงานร่วมกัน 1.1 การแบ่งเครือข่ายตามระบบการปกครองของภาครัฐ 1.2 การแบ่งพื้นที่ตามความสำคัญของทรัพยากรธรรมชาติ - ลักษณะกระบวนการทำงานทั้งในแนวดิ่งและแนวราบ โดยมีการรวมศูนย์กิจกรรมเข้าสู่ส่วนกลาง และมีศูนย์ประสานงานย่อยในพื้นที่ขนาดเล็ก

ตัวอย่าง เครือข่ายการเรียนรู้เชิงพื้นที่

ตัวอย่างโครงสร้างความสัมพันธ์เครือข่ายตัวอย่างโครงสร้างความสัมพันธ์เครือข่าย เครือข่ายพระสงฆ์ ภาคบริการ กลุ่มธุรกิจ ศูนย์ประสานงานประชาคมในระดับจังกวัด เครือข่ายเกษตรกร เครือข่ายภาครัฐ องค์กรพัฒนาเอกชน

ตัวอย่างโครงสร้างความสัมพันธ์เครือข่ายตัวอย่างโครงสร้างความสัมพันธ์เครือข่าย เครือข่ายการดำเนินงานศูนย์บริการและถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตรประจำตำบล ส่วนราชการ อปท. เอกชนNGO สนับสนุน สนับสนุน ศูนย์บริการ ปฏิบัติ ถ่ายทอด บริการ ชุมชนเกษตร/เกษตรกร

เชียงใหม่ ปี 2551ดำเนินงาน 5 ตำบล ศบต. ปงตำ ศบต.แม่แฝก ศบต. ป่าป้อง ศบต. หนองแฝก ศบต.น้ำแพร่

ประเภทและรูปแบบของเครือข่ายประเภทและรูปแบบของเครือข่าย 2. เครือข่ายเชิงประเด็นกิจกรรม เป็นเครือข่ายที่ใช้ประเด็นกิจกรรม หรือสถานที่เกิดขึ้นเป็นปัจจัยหลักในการรวมกลุ่มองค์กร โดยมองข้ามมิติเชิงพื้นที่ - เครือข่ายเรียนรู้การเลี้ยงสัตว์ตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง - เครือข่ายภูมิปัญญาท้องถิ่น - เครือข่ายเกษตรกรรมยั่งยืน - เครือข่ายวิสาหกิจชุมชน - กิจกรรมการทำงานมีการประสานการในแนวราบ - โครงสร้างความสัมพันธ์มีทั้งแนวดิ่งและแนวราบ

ความสัมพันธ์ของเครือข่ายเชิงประเด็นกิจกรรมความสัมพันธ์ของเครือข่ายเชิงประเด็นกิจกรรม ศูนย์เรียนรู้การเลี้ยงสัตว์

กลุ่มแม่บ้านเกษตรกร กลุ่มเกษตรกร ทำนา กลุ่มอาชีพ กลุ่มเลี้ยงสัตว์ กลุ่มรักษ์แม่น้ำปิง กลุ่มเยาวชน กลุ่มปลูกผักปลอดสารพิษ กลุ่มกองทุนหมู่บ้าน,กลุ่ม SML ศูนย์ปราชญ์ชาวบ้าน โครงการวิจัย มช.

เชียงราย นายบุญชวน มะลัยโย นายแปลก เดชะบุญ อ. เวียงเชียงรุ้ง นายบุญเป็ง จันต๊ะภา นายอ้าย เดชวงค์ยา นายคนิณ อ้นเจริญ นายอินถา สมตา

ทำอย่างไรให้เกิดเครือข่ายทำอย่างไรให้เกิดเครือข่าย

กระบวนการสร้างเครือข่ายชุมชนกระบวนการสร้างเครือข่ายชุมชน 1. ศึกษาสถานการณ์ 2. ค้นหากลุ่มเป้าหมายและผู้นำ 3. สร้างเครือข่ายการเรียนรู้ 4. ก่อเกิดเครือข่ายกิจกรรม 5. ขยายเครือข่าย 6. ได้รับการยอมรับจากส่วนต่างๆ 7. การพึ่งตนเองของเครือข่าย

1. ศึกษาสถานการณ์ • มีทรัพยากรอะไรบ้าง • เรามีดีอะไร เราเป็นอย่างไร • ปัญหาที่กลุ่มต่างๆ พบมีอะไรบ้าง • ปัญหาอะไรที่กลุ่มไม่สามารถจัดการได้ในระดับกลุ่ม

2. ค้นหากลุ่มเป้าหมายและผู้นำ • ค้นหากลุ่มเป้าหมายที่สนใจร่วมกัน • ค้นหาภาคีองค์กรต่างๆที่เกี่ยวข้องภาคีหรือองค์กรใด แต่ละองค์กรมีบทบาทหน้าที่อย่างไร

3.สร้างเครือข่ายการเรียนรู้3.สร้างเครือข่ายการเรียนรู้ สร้างเครือข่ายการเรียนรู้เน้นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้านความคิด ความรู้ หรือเทคนิคต่างๆในการจัดการการ

วิธีการสร้างเครือข่ายเรียนรู้วิธีการสร้างเครือข่ายเรียนรู้ • จัดเวทีแลกเปลี่ยน • พาไปดูงาน • ฝึกอบรมให้ความรู้ • สาธิต • ทดลองดำเนินการ

การจัดเวทีแลกเปลี่ยน

การฝึกอบรม

การพาไปดูงาน

การสาธิต/ทดลองทำ

4.ก่อเกิดเครือข่ายกิจกรรม4.ก่อเกิดเครือข่ายกิจกรรม กำหนดโครงสร้างขององค์กรเครือข่าย เพื่อการบริหารจัดการเครือข่ายการกำหนดเป้าหมาย กฎระเบียบ รวมถึงการวางแผนการดำเนินกิจกรรมการจัดการทรัพยากร เพื่อการดำเนินงานของเครือข่ายเครือข่ายกิจกรรม เน้นการช่วยเหลือร่วมมือกันในการทำกิจกรรม ส่วนมากมักเป็นเครือข่ายภายในชุมชนที่สมาชิกเครือข่ายทำกิจกรรมร่วมกัน ทำให้เกิดการช่วยเหลือเกื้อกูลกันระหว่างกลุ่มในต่างพื้นที่ - กิจกรรมการทำงานมีการประสานการในแนวราบ - โครงสร้างความสัมพันธ์มีทั้งแนวดิ่งและแนวราบ

ตัวอย่าง การดำเนินกิจกรรมของเครือข่ายอาสาปศุสัตว์

5. ขยายเครือข่าย เมื่อเครือข่ายมีการดำเนินงานร่วมกันและประสบผลสำเร็จเครือข่ายจะขยายผลโดย • ขยายหุ้นสมาชิกเครือข่าย • ขยายกิจกรรมของเครือข่ายให้กว้างขวางมากขึ้นจากในระยะแรก • ขยายเครือข่ายกับภายนอก

ตัวอย่าง การขยายเครือข่าย

6. ได้รับการยอมรับจากส่วนต่างๆ เครือข่ายอาจพัฒนาต่อเป็นองค์กรที่เป็นทางการมากขึ้นจนได้รับการยอมรับอย่างเป็นทางการจากส่วนต่างๆ รวมถึงเป็นเครือข่ายที่เป็นแหล่งเรียนรู้แก่เครือข่ายอื่นๆต่อไป

7. การพึ่งตนเองของเครือข่าย เป็นระยะที่เครือข่ายสามารถพึ่งตนเองได้ในที่สุด ในขั้นตอนต่างๆ อาจเกิดโดยกระบวนการมีส่วนร่วมของทุกฝ่ายและมีกระบวนการติดตามและประเมินผล ร่วมกันอย่างต่อเนื่องในทุกขั้นตอน

พึ่งตนเองได้ 7 แกนนำ กลุ่มสมาชิก การสร้างเครือข่าย เป้าหมาย ทุนทรัพยากร กลุ่มเครือข่าย 6 การขยายผลกลุ่ม กิจกรรม กฎระเบียบ 5 การเกิดกลุ่มกิจกรรม 4 การเกิดกลุ่มเรียนรู้ 3 การสร้างจิตสำนึกในผู้นำ 2 การคัดเลือกผู้นำ 1 การศึกษาวิเคราะห์ชุมชน-กลุ่ม การสร้างเครือข่าย 7 3 2 กลุ่มสมาชิก/ ภาคีร่วม 1 การสร้างเครือข่ายโดยชุมชนอย่างยั่งยืน

กระบวนการทำงานของเครือข่ายเป็นอย่างไร 1. กระบวนการทำงานที่เชื่อมประสานจากจุดเล็กและขยายไปสู่หน่วยใหญ่ - หาแนวร่วม - ประสานความร่วมมือ - สร้างความพร้อมในเรื่องข้อมูล การจัดการ และแนวร่วมที่หลากหลาย - รักษาพันธกรณี ความสัมพันธ์และการสื่อสารที่เป็นระบบ เพื่อให้เครือข่ายมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง 2. การรักษาสัมพันธภาพที่สร้างความรู้ ความหมายและโลกทัศน์ร่วมกัน - การสื่อสารระหว่างสมาชิกและภาคีเพื่อให้ฝ่ายต่างๆได้มีโอกาสเรียนรู้และทำงานร่วมกัน 3. การเสริมสร้างกระบวนการเรียนรู้และการปรับตัวเข้าหากันทั้งแนวคิดและวิธีปฏิบัติ โดยใช้เทคนิควิธีการต่างๆ เช่น การดูงาน การฝึกอบรม การพัฒนาผู้นำ การสรุปและประเมินผล ร่วมกัน 4. การพัฒนากิจกรรมและการเคลื่อนไหวทางสังคม - การกำหนดนโยบาย กิจกรรมที่ร่วมกันทำงาน มาตรการทางกฎหมาย ฯลฯ

การจัดการเครือข่ายตามวงจรชีวิตเครือข่ายการจัดการเครือข่ายตามวงจรชีวิตเครือข่าย

1. ขั้นตระหนัก และการก่อตัวเครือข่าย 2. ขั้นการสร้างพันธกรณี และการบริหาร 4. ขั้นการรักษาความสัมพันธ์ และความต่อเนื่อง วงจร เครือข่าย 3. ขั้นการพัฒนาความสัมพันธ์ และการใช้ประโยชน์ จัดการกับเครือข่ายอย่างไร การจัดการเครือข่ายตามวงจรชีวิตเครือข่าย มีการจัดการเครือข่ายตามวงจรชีวิตของเครือข่าย 4 ขั้นตอน

1.6 การสร้างระบบความสัมพันธ์ของเครือข่าย

3.3 การเสริมสร้างกิจกรรมสาธารณะและเวทีแห่งการแลกเปลี่ยนความรู้

ขั้นตอนและวิธีการจัดการเครือข่ายในระดับชุมชนขั้นตอนและวิธีการจัดการเครือข่ายในระดับชุมชน 1. การศึกษาชุมชนและสภาพการณ์ในชุมชน 2. การค้นหาผู้นำกลุ่มที่สำคัญ 3. การเสริมสร้างความตะหนักในการรวมกลุ่มและเครือข่าย 4. การพัฒนากิจกรรมและระดับความสัมพันธ์ 5. การพัฒนาระบบข้อมูลข่าวสารเพื่อเป็นเวทีแห่งการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ 6. การส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้ของเครือข่าย 7. การสรุปบทเรียนและการขยายกระบวนการเครือข่าย

แนวคิด/หลักการจัดการเครือข่ายในชุมชนแนวคิด/หลักการจัดการเครือข่ายในชุมชน 1. การจัดการที่ตั้งอยู่บนพื้นฐานของกระบวนการเรียนรู้ของคนในชุมชน 2. การจัดการที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของชุมชน 3. การจัดการที่เหมาะสมกับบริบทและสถานการณ์ที่เกิดขึ้นในชุมชน

1.เกิดกระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน1.เกิดกระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน 7. เกิดพลังใจ ความสามัคคี 6.เกิดพลังอำนาจในการต่อรอง 2เพิ่มโอกาสในการแก้ไขปัญหา 3. เกิดการพึ่งพาตนเอง 5. เกิดกระบวนการผลัก ดันเชิงนโยบาย 4.เกิดการจัดการทรัพยากรในท้องถิ่นอย่างยั่งยืน เครือข่ายทำให้ เกิดอะไร

ปัจจัยหลักในการพัฒนาความเข้มแข็งของเครือข่ายปัจจัยหลักในการพัฒนาความเข้มแข็งของเครือข่าย 1. การมีส่วนร่วมของสมาชิก 2. ผลของกิจกรรมที่เกิดขึ้น 3. ความเข้มแข็งของผู้นำ 4. การไหลเลื่อนของข้อมูลข่าวสาร 5. การมีชุมทางที่หลากหลาย

เทคนิคการประสานงาน เครือข่าย

เทคนิคการประสานงาน เครือข่าย

Presentation Transcript