MÔI TRƯỜNG VÀ SINH TRƯỞNG Đàm Văn Tiện

1. MÔI TRƯỜNG VÀ SINH TRƯỞNGĐàm Văn Tiện

4. Những yếu tố môi trường ảnh hưởng đến sinh trưởng • Những yếu tố môi trường • Dinh dưỡng – tập đoàn thức ăn hiện có, chất lượng, số lượng và tính bản địa • Không gian sống – nuôi nhốt hay chăn thả • Khí hậu – nhiệt ẩm, gió và áp lực không khí • Địa lý – rừng núi, đồng bằng, đầm lầy • Chế độ chiếu sáng – ảnh hưởng đến nguồn thức ăn và cả sinh sản nữa

5. Kinh tế /quản lý • Chuồng trại liên quan đến không gian sống và thiết kế chuồng trại • Tương tác ảnh hưởng giữa vật nuôi với môi trường tự nhiên và bầy đàn • Mục đích chăn nuôi • Cày kéo hoặc thú vui • Thực phẩm,lông da • Những yếu tố có ảnh hưởng đặc biệt • Biên nhiệt – nhiệt độ môi trường

6. Biên nhiệt • Biên nhiệt tối thích Thermal neutral zone (TNZ) • Dải tần nhiệt thích hợp để sinh trưởng có thể đạt tối đa • Thái cực nhiệt • Quá lạnh Lower (cold) và quá nóng upper (heat) so với biên nhiệt tối thích TNZ

7. Lạnh Nóng Tối thích Lợi cho sinh trưởng sức khỏe Ảnh hưởng của biên nhiệt

8. Gà Lợn Bê Bò Cừu mới sinh Cừu

9. Thái cực nhiệt Lượng ăn vào Tăng trọng Kilocalories Q duy trì Lạnh Nóng TNZ Ảnh hưởng của nhiệt độ Ảnh hưởng của nhiệt độ đến lượng ăn vào nhu cầu duy trì và tăng trọng

10. TRAO ĐỔI CƠ BẢN (CƠ SỞ)

11. NHỮNG YẾU TỐ TRAO ĐỔI

12. TRAO ĐỔI NHIỆT Nhiệt phủ bì Nhiệt tầng giữa Nhiệt trung tâm

13. CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA NHIỆT

14. Những yếu tố ảnh hưởng đến biên nhiệt • Ẩm độ • Ẩm độ tăng gây ra thoát nhiệt bằng đối lưu kém đi • Ẩm độ giảm thoát nhiệt bằng đối lưu diễn ra thuận lợi • Tốc độ gió tạo ra rét cóng • Hậu quả mất nhiệt cơ thể và ẩm độ da • Đối lưu nhiệt • Ẩm độ tăng làm mất nhiệt cơ thể vào mùa lạnh

15. Ảnh hưởng của tốc độ gió tạo ra rét buốt ở bò

16. Environment and animal management interactions • Chuồng trại và bãi chăn • Nuôi nhốt và chăn thả • Nguồn thức ăn (tính bản địa), chất lượng • Độ thông thoáng chuồng nuôi • Mật độ nuôi và khoảng không vận động • Chuồng trại và bãi chăn • Cây bóng mát trên bãi chăn (mùa nóng) • Chuồng trại – thoáng về mùa hề và ấm, tránh gió lùa vào mùa đông

17. Nền chuồng • Nền chuồng bê tông hoặc nền đất là yếu tố nguy hiểm dễ gây mất nhiệt cơ thể do tiếp xúc • Cách giảm ảnh hưởng – độn nền chuồng bằng rơm rạ hoặc vật liệu cách nhiệt • Nhiệt độ cơ thể (nhiệt nội sinh) • Tùy thuộc vào giai đoạn sinh lý và sản xuất và tùy vào từng loài gia súc

18. Luợng thu nhận VCK Năng suất sữa Điểm thể trạng Thời gian của chu kỳ sữa < 18

19. Làm thế nào để chống stress nhiệt? Hệ thống chuồng nuôi và phun hơi nước để giảm nhiệt (mùa nóng) – rất thông dụng hiện nay Phun hơi nước kết hợp với thông gió Chú ý những vùng ẩm độ cao thì chỉ thông gió là đủ . Pictures courtesy of ABS Global, Inc Breeders Journal, June 1998

20. Che râm và dùng quạt thông gió công xuất lớn Nên phối giống vào trước mùa nắng nóng Mùa nóng nên sử dụng thụ tinh nhân tạo để giảm thiểu nguy cơ suy giảm chất lượng đực Picture courtesy of ABS Global, Inc Breeders Journal, June 1998

21. Cảnh báo biên nhiệt có thể gây stress nhiệt Dry Bulb Temp o F Percent Relative Humidity Alert Danger Critical Adapted from Jack C. Whittier Missouri Agricultural Guide G2099

22. Nhiệt độ và sinh trưởng ở lợn

23. Nhiệt độ • Tùy thuộc vào giai đoạn sản xuất và̀ giống gia súc • Lợn- Nhiệt độ tăng thì giảm lượng ăn vào và tăng uống nước • Ngựa – Ngựa cần bóng râm và nơi thông thoáng • Điều hòa nhiệt mà không ảnh hưởng lớn đến năng xuất thì có nhiều cách làm tùy những hoàn cảnh khác nhau

24. Bos indicus (chụi nóng) Bos taurus (chụi lạnh) • Effects of evaporative heat loss • Sweat glands • Number set at birth, but activity increases with age • Horses > cattle > sheep > dogs > cats > pigs • Genotype • Bos indicus are more heat tolerant than Bos taurus

25. Bò Bos indicus Chụi nóng tốt hơn bò Bos taurus • Bò Bos indicus giảm độ dày lông • Thở để thoát nhiệt • Nước bốc hơi thu nhiệt môi trường xung quoanh – gió thổi qua bề mặt ẩm làm mát cơ thể • Chó chủ yếu thoát nhiệt bằng cơ chế này và bò ở mức thấp hơn • Mật độ tuyến mồ hôi của hai giống bò là tương đương nhưng,tuyến mồ hôi của bò Bos indicus hoạt động tốt hơn khi gặp nhiệt độ cao

26. 3) Hình thể của gia súc thích nghi với khí hậu • Cơ thể tự thích nghi • Lông dày vùng lạnh, lông ngắn ở vùng nóng • Tăng kích cỡ tai quá khổ • Thỏ xa mạc tai lớn và rộng • Voi tai lớn để thải nhiệt • Tạo áo bảo vệ • Lớp mỡ dày chống rét mùa đông • Thay đổi độ dày lông • Bộ lông xốp nhẹ để chống lạnh • Dạng lông và độ dày lông thay đổi tùy mùa, ngắn về mùa hè và dày vào mùa đông

27. Thích nghi với môi trường bằng tập tính bày đàn • Sống bày đàn và ngủ quay quần để chống rét và bảo vệ • Chiếm ưu thế • Lợn cố định vú mẹ khi mới sinh vì vậy những con cố định vú gần tim (huyết áp động mạnh phân nhánh cao) sinh trưởng khá hơn những con khác • Con lớn chiếm thức ăn của con nhỏ

28. Ăn thức ăn bổ sung nên cho ăn cùng nhau thì đua nhau ăn • Đủ máng để các con nhỏ không bị lấn át • Gama globulin sữa đầu • Immuno-computance • Poor transfer of colostrum • Results in decreased disease resistance of neonate and during postnatal growth • Compromised neonatal and postnatal growth and development • Disease and parasites resistance • Resistance differences within species

29. Infections or injuries • Significant negative effect on animal growth and performance • Preventative measures • Vaccinations reduce opportunities for sickness • Build immunity before animals are exposed to foreign antigens • Performance dramatically reduced if non-vaccinated animals get sick

30. Kilocalories Effective temperature

32. Bos indicus Bos taurus