ΑγγειοΓΕΝΕΣΗ

1. ΑγγειοΓΕΝΕΣΗ Άγγελος Β. Βασιλειάδης Φοιτητής Ιατρικής, Α.Π.Θ.

2. ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ • Η ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗείναι η φυσιολογική διαδικασία που περιλαμβάνει την ανάπτυξη νέων αγγείων από τα είδη υπάρχοντα αγγεία. • Η ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ είναι μίας ζωτικής σημασίας διαδικασία αύξησης και ανάπτυξης, η οποία συμμετέχει και στην επούλωση τραυμάτων. • Η ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ είναι ένα βασικό βήμα στην μετάβαση των όγκων από μία λανθάνουσα κατάσταση σε μία κακοήθη. 1 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

3. ΜΟΡΦΕΣ ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗΣ Μηχανισμός με Εκβλάστηση Σχηματισμός νέου τριχοειδούς με εκβλάστηση ενδοθηλιακών κυττάρων (ενεργοποίηση ΕΚ και επέκταση νέου κλάδου στην περιβάλλουσα ουσία). Μηχανισμό του Εγκολεασμού Ένα τριχοειδές διαιρείται στη μέση σε δύο τριχοειδή αγγεία (δημιουργία ενός επιμήκη διαχωρισμού από την πλευρά του αυλού). 2 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

4. ΒΗΜΑΤΑ ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗΣ (Clapp et al., 2009) 3 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

5. ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ 4 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

6. ΣΑΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ • Αρκετές ασθένειες, όπως οι χρόνιες ισχαιμικές βλάβες: αποτέλεσμα αποτυχίας ή ανεπάρκειας δημιουργίας αιμοφόρων αγγείων. 2. Ηλιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας: σχετίζεται με τοπική διεύρυνση των αιμοφόρων αγγείων – συγκρούεται με αγγειογένεσης 5 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

7. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ • Γονιδιακή θεραπεία • Στόχευση γονιδίων (ενίσχυση ή αναστολή) • Πρωτεϊνική θεραπεία 6 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

8. ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ ΑΣΚΗΣΗ • Δεν έχει χαρακτηριστεί ακόμα καλά. • Πληροφορίες αμφισβητούνται. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΝΟ ΑΓΓΕΙΟ ΓΕΝΕΣΗ 7 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

9. ΧΗΜΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ 8 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

10. ΧΗΜΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ FGF Προάγει τον πολλαπλασιασμό και την διαφοροποίηση των ενδοθηλιακών κυττάρων, των λείων μυϊκών κυττάρων και των ινοβλαστών. VEGF Ο κύριος αυξητικός παράγοντας, ο οποίος παίζει τον κύριο ρόλο στη ρύθμιση της αγγειογένεσης, αυξάνοντας τον αριθμό των τριχοειδών. Angiopoietins Απαιτούνται για τον σχηματισμό ώριμων αγγείων και βοηθούν στη σταθεροποίηση αυτών. MMPs Βοηθούν στην υποβάθμιση των πρωτεϊνών που συγκρατούν τα τοιχώματα των αγγείων σταθερά (πρωτεόλυση). Dll4 Σημαντικό αρνητικό ρόλο στη ρύθμιση της αγγειογένεσης. 9 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

11. ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ ΟΓΚΩΝ • Τα καρκινικά κύτταρα χάνουν την ικανότητα να διαιρούνται με ελεγχόμενο τρόπο. • Τα καρκινικά κύτταρα εμφανίζονται σαν ένας όγκος ο οποίος διαιρείται και αναπτύσσεται ταχέως. • Όγκοι δεν μπορούν να αυξηθούν πέρα από ένα ορισμένο μέγεθος λόγω έλλειψης οξυγόνου. • Όγκοι επάγουν την ανάπτυξη αιμοφόρων αγγείων (αγγειογένεση). • Αγγειογένεση απαιτείται για την εξάπλωση ενός όγκου ή για μετάσταση. 10 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

12. ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ ΣΕ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ • Εξαιρετικό μέσο για την θεραπεία των καρδιαγγειακών ασθενειών (αντιμετώπιση της ισχαιμίας). • Παραμένει ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο θέμα. • Προκλινικές έρευνες έχουν δείξει ότι αγγειογενετικές κυτταροκίνες, όπως VEGF και FGF, τονώνουν τον ασφαλή σχηματισμό αιμοφόρων αγγείων στην ισχαιμική καρδιά και τα ισχαιμικά άκρα (θεραπευτική αγγειογένεση). • (Simons and Ware, 2003) • Έρευνες σε πειραματόζωα έδειξαν ότι ο VEGF και άλλοι αυξητικοί παράγοντες προάγουν την αθηροσκλήρωση και δυνητικά αποσταθεροποιούν τις αθηρωματικές πλάκες. • (Celletti et al., 2001; Heeschen et al., 2001) ΕΡΕΥΝΕΣ 11 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

13. ΑΣΚΗΣΗ • … αποτελεί έναν ισχυρό διεγέρτη της αγγειακής αναδόμησης: Αυξάνει τον αριθμό των τριχοειδών ΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΣΗ 2. … ενισχύει την αιματική ροή: Μεγεθύνει τον αυλό των αγγείων ΑΡΤΗΡΙΟΓΕΝΕΣΗ (Ping Leung et al., 2008; Prior et al., 2003) 12 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

14. ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ Υπερέκφραση του VEGF 1. Αύξηση της διαπερατότητας των αγγείων 2. Πολλαπλασιασμο τριχοειδών στον αμφιβληστροειδή (αγγειογένεση) Αύξηση της αγγειογένεσης Οίδημα (αίμα και υγρά διαρρέουν στον αμφιβληστροειδή) ΑΠΩΛΕΙΑ ΟΡΑΣΗΣ Χρήση ενός VEGF αναστολέα siRNAγια να σταματήσει τον καταρράκτη σηματοδότησης της αγγειογένεσης. ΘΕΡΑΠΕΙΑ 13 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

15. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Clapp C, Thebault S, Jeziorski MC, Martinez de la Escalera G. Peptide hormone regulation of angiogenesis. Physiol Rev. 2009;89:1177-1215. Simons M, Ware JA. Therapeutic angiogenesis in cardiovascular disease. Nat Rev Drug Discov. 2003;2:863-871. Celletti FL, Waugh JM, Amabile PG, Brendolan A, Hilfiker PR, Dake MD. Vascular endothelial growth factor enhances atherosclerotic plaque progression. Nat Med. 2001;7:425-429. Heeschen C, Jang JJ, Weis M, Pathak A, Kaji S, Hu RS, Tsao PS, Johnson FL, Cooke JP. Nicotine stimulates angiogenesis and promotes tumor growth and atherosclerosis. Nat Med. 2001;7:833-839. Prior BM, Lloyd PG, Yang HT, Terjung RL. Exercise-induced vascular remodeling. Exerc Sport Sci Rev. 2003;31:26-33. Ping Leung F, Ming Yang L, Laher I, Yao X, Chen ZY, Huang Y. Exercise, vascular wall and cardiovascular diseases. Sports Med 2008;38:1009-1024. 14 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

16. TEST 15 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

17. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ TEST 1. Τι διαδικασίες συμβαίνουν κατά τη φυσιολογική διαδικασία της αγγειογένεσης Α. ανάπτυξη λεμφαγγείων με την άμεση δράση των λεμφαδένων Β. ανάπτυξη νέων αγγείων από τα είδη υπάρχοντα αγγεία Γ. ανάπτυξη νέων αγγείων που βοηθούν την ανάπτυξη του όγκου Δ. ανάπτυξη νέων αγγείων προσωρινής ύπαρξης 2. Είναι σωστό για την αγγειογένεση ότι: Α. Ζωτικής σημασίας, επούλωση τραυμάτων, σμίκρυνση τριχοειδικού δικτύου B. Ζωτικής σημασίας, ανάπτυξη νέων αγγείων, ανάπτυξη όγκων Γ. Ανάπτυξη νέων αγγείων, ανάπτυξη όγκων, ανάπτυξη λεμφαγγείων Δ. Ανάπτυξη όγκων, ανάπτυξη λεμφαγγείων, επούλωση τραυμάτων 3. Είναι σωστό ότι η αγγειογένεση πραγματοποιείται με: Α. το μηχανισμό της εκβλάστησης Β. το μηχανισμό δράσης της IL-6 Γ. το μηχανισμό του εγκολεασμού Δ. το μηχανισμό των αντικυθήρων 16 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

18. TEST 4. Ποια είναι τα τέσσερα βασικά βήματα της αγγειογένεσης Α. αποσταθεροποίηση, εκβλάστηση, σταθεροποίηση, αναστολή Β. αποσταθεροποίηση, εκβλάστηση, επιμήκυνση, αναστολή Γ. αποσταθεροποίηση, εκβλάστηση, διακλάδωση, σταθεροποίηση Δ. αποσταθεροποίηση, σταθεροποίηση, επιμήκυνση, αναγνώριση 5. Η δημιουργία νέων αγγειακών δομών με τη βοήθεια των αγγειοβλαστών κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής ανάπτυξης ονομάζεται: Α. Αγγειακή αναδόμηση Β. Αρτηριογένεση Γ. Αγγειογένεση Δ. Αγγειοποίηση 6. Η διαδικασία της αγγειογένεσης έχει σαν θεραπευτικό στόχο: Α. Χρόνιες ισχαιμικές βλάβες Β. Επούλωση καταγμάτων Γ. Ηπατίτιδες Δ. Νευροεκφιλιστικές ασθένειες 17 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

19. TEST 7. Δεν είναι σωστό ότι στις κλινικές εφαρμογές της αγγειογένεσης ανήκουν: Α. οι αντι-αγγειογενετικές θεραπείες Β. γονιδιακή θεραπεία Γ. οι προ-αγγειογενετικές θεραπείες Δ. θεραπεία πολυκυστικών ωοθηκών 8. Η σωστή σειρά είναι: Α. Άσκηση – αύξηση παραγωγής Fe – αγγειοποίηση B. Άσκηση – αύξηση παραγωγής MMPs – αύξησης VEGF Γ. Άσκηση – αύξηση παραγωγής ΝΟ – αγγειογένεση Δ. Άσκηση – αύξησης παραγωγής TNF-a – αγγειογένεση 9. Ποιοι θεωρούνται οι βασικότεροι παράγοντες της αγγειογένεσης: Α. VEGF – FGF – TGF-β – Dll4 B. VEGF – Ang1 – Dll4 – Id1 Γ. FGF – Ang1 – VEGF – MMP Δ. FGF – Dll4 – Id3 – TGF 18 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

20. TEST 10. Ποια είναι η βασική δράση του αυξητικού παράγοντα των ινοβλαστών(FGF): Α. πολλαπλασιασμός και διαφοροποίηση ενδοθηλιακών κυττάρων Β. ενεργοποίηση άλλων αυξητικών παραγόντων Γ. σταθεροποίηση των τοιχωμάτων των αγγείων Δ. ενδοθηλιακή διαφοροποίηση 11. Είναι σωστό ότι η άσκηση προάγει: Α. αύξηση του VEGF Β. αγγειογένεση και αγγειοποίηση Γ. αγγειογένεση και αρτηριογένεση Δ. αγγειακή διαπερατότητα 12. Θεραπεία για την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας που έχει αποτέλεσμα την απώλεια της όρασης Α. Χορήγηση VEGF και FGF κατά η γονιδιακή θεραπεία Β. Χρήση VEGF αναστολέα siRNA Γ. Χρήση VEGF αναστολέα mRNA Δ. Χρήση VEGF αναστολέα tRNA 19 Εισαγωγή Test Ανασκόπηση Βιβλιογραφία vasiliadisvangelo@hotmail.com

21. ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ • Η παρουσίαση αφορά φοιτητές της Ιατρικής σχολής και συναφών σχολών (Βιολογία, Οδοντιατρική). Πιθανότατα η παρουσίαση να αποτελούσε μέρος σε στρογγυλή τράπεζα σε κάποιο συνέδριο. • Σκοπός της παρουσίασης είναι να διασαφήσει βασικές έννοιες σχετικά με την διαδικασία της αγγειογένεσης και να περιγράψει τα βασικά σημεία της φυσιολογικής και παθολογικής διαδικασίας. • Διαδικασία παρουσίασης: • Παρουσίαση του θέματος «Αγγειογένεση». • Μόλις τελειώσει η παρουσίαση θα τους μοιραστεί ερωτηματολόγιο 12 ερωτήσεων (όπως φαίνεται στη διαφάνεια με αριθμό 15) προκειμένου να αξιολογηθεί: • - Η προσοχή που επέδειξαν κατά τη διάρκεια της παρουσίασης • - Οι γνώσεις που αποκόμισαν • - Η κριτική τους ικανότητα • - Η ικανότητα μάθησης • 3. Αφού το συμπληρώσουν θα αλλάξουν ερωτηματολόγια με τους διπλανούς συμφοιτητές τους και θα τα διορθώσουν με τη βοήθεια του διδάσκοντα (ακολουθούν η διαφάνειες με αριθμό από 16-19). • 4. Τους επισημάνουμε ότι η όλη διαδικασία είναι ανώνυμη και ότι • δεν έχει σκοπό να τους βαθμολογήσει.

22. ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Επιλεγόμενο Μάθημα «Ιατρική Εκπαίδευση» Ακαδ. Έτος 2011-2012 Χειμερινό Εξάμηνο Συντονιστής: Π. Μπαμίδης, Επίκ. Καθηγητής ΕΡΓΑΣΙΑ 3η«Αναπροσαρμογή και επαναστόχευση ιατρικού εκπαιδευτικού υλικού» Φοιτητής: Άγγελος Β. Βασιλειάδης Α.Ε.Μ.: 30349 Έτος Σπουδών: 3ο