Download
1 / 16
160 likes | 388 Views
Psychologiczne i pedagogiczne uwarunkowania rozwoju dziecka sześcioletniego. Na podstawie: „Sześciolatek w pierwszej klasie” Bożeny Janiszewskiej. Różnice rozwojowe – 6/7 - latek. uaktywnienie układu hormonalnego od ok. 5,5 r. ż. – do ok. 6,5 r. ż. skok rozwojowy rozwój fizyczny
E N D
Psychologiczne i pedagogiczne uwarunkowania rozwoju dziecka sześcioletniego Na podstawie: „Sześciolatek w pierwszej klasie” Bożeny Janiszewskiej
Różnice rozwojowe – 6/7 - latek uaktywnienie układu hormonalnego od ok. 5,5 r. ż. – do ok. 6,5 r. ż. skok rozwojowy rozwój fizyczny różnicowanie wielu cech związanych z płcią przyspieszenie dojrzewania układu nerwowego
Najistotniejsze różnice rozwojowe z punktu widzenia nauki szkolnej • Wydłużają się i twardnieją kości kończyn, zmieniają się proporcje ciała, mięśnie stają się silniejsze (większa odporność na zmęczenie związane z dłuższym przebywaniem w jednej pozycji). • Pierwszy etap kostnienia nadgarstka, część chrząstek zmienia się w kości (ruchy dłoni bardziej odporne na zmęczenie, poprawia się płynność i szybkość ruchów rąk). • Rozwijają się wszystkie narządy wewnętrzne, zwiększa się pojemność żołądka (dziecko przyjmuje większe posiłki, ale je rzadziej), polepsza się kontrola pęcherza, dzieci stają się bardziej odporne na choroby.
Najistotniejsze różnice rozwojowe z punktu widzenia nauki szkolnej • U chłopców kości długie grubieją bardziej niż u dziewczynek, do nich dopasowuje się tkanka mięśniowa co powoduje „głód ruchu”. Potrzeba ruchu dominuje do ok. 9-10 r. ż. i staje się kryterium oceny społecznej kolegów. • Kościec (także kości i mięśnie dłoni) rozwija się 1,5 do 2 lat dłużej u chłopców niż u dziewczynek (co rzutuje na sprawność manualną i grafomotoryczną, nie należy porównywać zeszytów chłopców i dziewcząt). • Wydłużają się wypustki komórek nerwowych, dojrzewają drogi nerwowe, wzrasta ilość połączeń nerwowych (lepszy czas reakcji, zanikają współruchy, poprawia się koordynacja ruchów i integracja informacji z różnych narządów zmysłowych).
Najistotniejsze różnice rozwojowe z punktu widzenia nauki szkolnej • Dojrzewają receptory zmysłów i struktury kory mózgowej, dzieci odbierają dokładniejsze informacje z otoczenia, poprawia się wzrokowe i słuchowe spostrzeganie analityczno-syntetyczne (wyostrzenie zmysłów, poprawa zdolności do utrzymania równowagi). • Dojrzewają struktury kory mózgowej odpowiedzialne za procesy myślowe – początki myślenia konkretno-wyobrażeniowego operacyjnego na konkretach. • Dojrzewanie układu nerwowego poprawia zdolność do skupienia uwagi (początki uwagi dowolnej), zdolność do zapamiętywania (lepsza pamięć trwała, a więc łatwiejsze przypominanie sobie potrzebnych informacji), sprawniejsze procesy pobudzania i hamowania (wzrasta umiejętność kontroli emocji, sztuka odraczania gratyfikacji potrzeb, większa odporność emocjonalna).
Obecność 6-latków wymusza zmianę organizacyjną szkoły: • Kąciki zabaw i kąciki relaksacyjne w salach lekcyjnych; • Opieka nad dziećmi w godzinach popołudniowych; • Dostosowanie wymagań i treści nauczania do możliwości6-letnich uczniów (podstawa programowa); • Inna metodyka pracy z dziećmi 6-letnimi (uczenie przez zabawę i w zabawie); • Dzieci 6-letnie są „mentalnie” gotowe do rozpoczęcia nauki; • Rozwój poznawczy dzieci nie zawsze przebiega harmonijnie z rozwojem emocjonalnym.
Procesy emocjonalne i motywacyjne • Dzieci 6-letnie nie kierują się poczuciem obowiązku czy odpowiedzialnością - kierują się dążeniem do przyjemności i unikaniem przykrości; • Przyjemność – sukces, nagroda, zabawa, akceptacja dorosłych, dostrzeganie wysiłku, przebywanie z kolegami, nowe przybory szkolne; • Naturalna chęć poznawania świata.
Procesy emocjonalne i motywacyjne • Przykrość – niepowodzenia w czynnościach szkolnych, kary, uwagi w zeszytach, „chmurki”, brak „słoneczek”, dezaprobata, zbyt formalne traktowanie przez nauczyciela; • Motywy uczenia się są „zewnętrzne” – 6-latek uczy się dla mamy, taty, dlatego, że lubi swoją Panią.
Procesy emocjonalne i motywacyjne Emocje, które decydują o nastawieniu do szkoły są związane z: • potrzebą poczucia bezpieczeństwa w kontakcie z rówieśnikami i z dorosłymi; • potrzebą uznania i akceptacji; • potrzebą osiągnięć i współdziałania;
Procesy emocjonalne i motywacyjne Procesy regulacyjne zależą od stopnia dojrzałości układu nerwowego i decydują: • o tym, czy dziecko chce się uczyć; • na ile potrafi opanować emocje; • na ile potrafi pokonywać trudności; • czy uczy się na błędach;
Rozwój społeczny • jest zależny od rozwoju fizycznego, psychicznego, kontaktów z rówieśnikami i z dorosłymi; • 6-latek uczy się norm współdziałania w grupie; • zmniejsza się jego egocentryzm; • 6-latek staje się gotowy do przyjęcia roli ucznia;
6-letni uczeń: • główną formą aktywności jest zabawa; • „zabawowa” forma wdrażania do pracy; • nagrody materialne (kolorowe stempelki, kolorowe plusy, słoneczka); • nagrody emocjonalne; • przeważa uwaga mimowolna; • koncentracja wywołuje zmęczenie; • przeważa pamięć mechaniczna;
6-letni uczeń: • musi zmieniać pozycje podczas siedzenia; • silne napięcie mięśniowe rąk; • trudności z oceną stosunków przestrzennych; • dominuje myślenie konkretno-wyobrażeniowe przedoperacyjne; • mniej dojrzały układ nerwowy – silniej reagują emocjonalnie;
Dobry start 6-latka w szkole Adaptacja do warunków szkolnych indywidualne podejście do ucznia (serdeczne powitanie, przywitanie sięi pozytywna rozmowa z rodzicem przy dziecku, oprowadzenie po sali w towarzystwie osoby bliskiej, przedstawienie planu dnia i określenie z rodzicem momentu odebrania dziecka; aktywizowanie w momentach kryzysu – indywidualne polecenia, doprowadzenie za rękę do grupy, atrakcyjne zadanie) zabawy adaptacyjne i integracyjne służące poznaniu nowego środowiska(w czasie dni otwartych i na początku roku szkolnego, jeśli jest to możliwe warto zaangażować rodziców dzieci) psychoedukacja rodziców (kreowanie pozytywnego wizerunku szkoły i nauczyciela – nie straszenie, nie okazywanie własnych obaw, krótkie pożegnania – z uśmiechem, ścisłe wywiązywanie się z umów dotyczących odbioru dziecka, chwalenie dziecka, zabawa w szkołę, usamodzielnianie, zachęcanie do werbalizacji potrzeb, rytuały, współpraca z wychowawcą)
Dobry start 6-latka w szkole W przypadkach jakichkolwiek trudności w funkcjonowaniu dziecka poznawczym, adaptacyjnym, emocjonalnym zachęcamy do korzystania z pomocy rejonowej poradni psychologiczno-pedagogicznej.
