EKOLOGIA

1. EKOLOGIA

2. Poziom troficzny - to grupa organizmów zajmująca taką samą pozycję w łańcuchu pokarmowym. Wyróżniamy poziom: producentów, konsumentów, reducentów.

3. Producenci - to organizmy autotroficzne, zdolne do wytwarzania materii organicznej. • Konsumenci - to organizmy heterotroficzne, przystosowane do pobierania materii organicznej od innych organizmów. Są to np.: roślinożercy, drapieżcy, pasożyty. • Reducenci - to organizmy, które rozkładają, redukują substancje organiczne powodując ich mineralizację.

4. Organizmy należące do różnych poziomów troficznych ustawione w takiej kolejności, że każdy poprzedni jest pokarmem dla następnego, tworzą łańcuch troficzny.

5. Wyróżniamy dwa typy łańcuchów: • łańcuch spasania - rozpoczyna się od producentów, następne ogniwa tworzą roślinożercy, drapieżcy, np. - liście ziemniaka - stonka - bażant - człowiek lub liście drzew - larwa owada (gąsiennica) - szpak - kuna • łańcuch detrytusowy - rozpoczyna się od martwej materii organicznej (detrytusu), kolejne ogniwa tworzą reducenci oraz konsumenci, np. -detrytus - bakterie - pierwotniaki - skorupiaki - ryby - człowiek

6. Strukturę troficzną biocenozy można przedstawić graficznie w postaci piramidy. • Wyróżniamy: • piramidę liczebności - przedstawiającą ilość osobników w poszczególnych poziomach troficznych • piramidę biomas - przedstawiającą masę organizmów poszczególnych poziomów troficznych • piramidę energii - przedstawiającą przepływ energii i produktywność poszczególnych poziomów troficznych. Ilość energii przepływającej z jednego poziomu na następny zawsze maleje. Powodem jest jej rozproszenie jako ciepła oraz zużycie dla potrzeb organizmów na niższym poziomie.

7. Relacje międzygatunkowe

8. Neutralizm - jedna z nieantagonistycznych zależności międzygatunkowych (choć w niektórych źródłach zaliczana jest jako osobna grupa zależności), w której jeden gatunek nie wpływa w żaden sposób na drugi inny gatunek. W zasadzie neutralizm jest brakiem oddziaływań między gatunkami bocian i sikorka.

9. Symbioza to zjawisko ścisłego współżycia przynajmniej dwóch gatunków, które przynosi korzyść wszystkim stronom (mutualizm) lub jednej, a drugiej nie szkodzi (komensalizm). Symbiozy przygodnej (nieprzymusowej)- protokooperacja

10. Komensalizm - typ zależności o charakterze symbiozy między dwoma lub więcej gatunkami, przy czym jeden z gatunków czerpie z tej zależności wyraźne korzyści, nie szkodząc pozostałym rekin i podnawkaowady w ptasich gniazdach

11. Protokooperacja - oddziaływanie międzygatunkowe w przyrodzie, polegające na współpracy dwóch populacji odnoszących wzajemne korzyści, lecz mogących żyć także samodzielnie. Protokooperacja jest rodzajem symbiozy przygodnej (nieprzymusowej). Często występuje okresowo . jamochłonów z krabami

12. Mutualizm - symbioza obligatoryjna, związek ścisły i konieczny Grzyby i glony

13. powszechnie spotykanym rodzajem symbiozy - współżycie korzeni roślin i grzybów, gdzie grzyb wspomaga pobieranie wody i soli mineralnych stanowiąc "przedłużenie" systemu korzeniowego rośliny, a sam pobiera substancje odżywcze z korzenia powstające w drodze fotosyntezy. mikoryza

14. Oddziaływania antagonistyczne

15. Pasożytnictwo to forma współżycia dwóch organizmów, z których jeden czerpie korzyści ze współżycia, a drugi ponosi z tego tytułu szkody. Osobnika, który czerpie korzyści z pasożytnictwa nazywamy pasożytem, a tego, który ponosi szkody - żywicielem. Istnieją dwa rodzaje pasożytnictwa - pasożytnictwo zewnętrzne i wewnętrzne

16. Pasożyt przyczepiony do skóry żywiciela pobiera z organizmu substancje odżywcze niezbędne mu do życia. Pasożyty zewnętrzne nie pasożytują zwykle tak długo, jak pasożyty wewnętrzne. Przykłady:· pchły,· kleszcze,· pijawki,· wszy. Pasożytnictwo zewnętrzne

17. Pasożyt przyczepiony do organu wewnątrz organizmu żywiciela pobiera substancje niezbędne mu do życia. Ten typ pasożytów pasożytuje zwykle przez dłuższy okres, lub nawet przez całe życie żywiciela. Przykłady:· tasiemce,· glista ludzka,· owsiki. Pasożytnictwo wewnętrzne

18. Występuje u mrówek. Polega ono na wniknięciu do rozwiniętego mrowiska królowej innego gatunku, zabiciu istniejącej królowej i przejęciu całej kolonii. Przez pewien czas istnieje kolonia mieszana, składająca się z osobników należących do jednego i drugiego gatunku. Po pewnym czasie gospodarze wymierają a kolonia już jednego tylko gatunku mrówek rozwija się dalej. Pasożytnictwo czasowe

19. To metoda pobierania pokarmu polegająca na zjadaniu innych osobników. W potocznym znaczeniu drapieżnikami są jedynie mięsożercy, zaś w ścisłym znaczeniu drapieżnikami są także roślinożercy, wszystkożercy i pasożyty. Drapieżnictwo jest jedną z form oddziaływań antagonistyczych korzystną dla drapieżnika, a niekorzystną dla ofiary; może mieć charakter międzygatunkowy lub wewnątrzgatunkowy (kanibalizm). Drapieżnictwo

20. Jedna z antagonistycznych interakcji międzypopulacyjnych, w której dwie populacje tego samego lub różnych gatunków, zazwyczaj o podobnych wymaganiach środowiskowych, rywalizują o tę samą niszę ekologiczną. Dochodzi do współzawodnictwa o ograniczone zasoby środowiska, np. o pożywienie, miejsce do życia. W wyniku tego oddziaływania obie populacje tracą. Konkurencja

21. Jedna z antagonistycznych zależności międzygatunkowych, w której obecność i czynności życiowe jednego gatunku wpływają niekorzystnie na gatunek drugi, przy czym jest to relacja jednostronna tj. obecność tego drugiego gatunku dla pierwszego jest obojętna. Przykładem amensala jest pędzlak - grzyb, który produkując antybiotyk (penicylinę) - ogranicza rozwój bakterii Amensalizm

22. Szkodliwy lub korzystny wpływ substancji chemicznych wydzielanych przez rośliny danego gatunku lub pochodzących z rozkładu tych roślin. Allelopatia odnosi się głównie do substancji chemicznych wydzielanych do podłoża, które wpływają na wzrost innych organizmów w bezpośrednim otoczeniu, głównie roślin i bakterii. Substancje mogą pobudzać lub hamować kiełkowanie, a także wzrost i rozwój innych gatunków roślin żyjących w bliskim sąsiedztwie, lub zajmujących bezpośrednio po nich to samo miejsce Allelopatia

23. rozwój ekosystemów, • to proces kierunkowych zmian prowadzący do stopniowego przekształcania się ekosystemów. Sukcesja

24. - przejściowe stadia sukcesji, a całkowity szereg to SERA Stadia seralne

25. Ostateczna postać ekosystemu, która wykształciła się w określonych warunkach klimatyczno - geologicznych. Klimaks

26. Zarastanie odsłoniętego zbocza klifowego, stoków wulkanu pokrytych popiołami wulkanicznymi. Sukcesja pierwotna

27. Biocenoza rozwija się na terenie zajętym wcześniej przez inną. Np: - wyręby, - ugory, - pożarzyska Sukcesja wtórna