Download
1 / 41
1.02k likes | 2.61k Views
نوزاد طبیعی. اهداف. دانشجو در پایان بتواند: فیزیولوژی نوزاد طبیعی را شرح دهد. مراقبت های لازم از نوزاد را در اتاق زایمان و نوزادان را شرح دهد. نحوه انجام معاینه فیزیکی نوزاد را توضیح دهد. مقدمه.
E N D
اهداف • دانشجو در پایان بتواند: • فیزیولوژی نوزاد طبیعی را شرح دهد. • مراقبت های لازم از نوزاد را در اتاق زایمان و نوزادان را شرح دهد. • نحوه انجام معاینه فیزیکی نوزاد را توضیح دهد.
مقدمه 28 روز اول پس از تولد دوران نوزادی اطلاق می شود(neonatal period). این دوره زمان بسیار آسیب پذیر برای نوزاد است . به طوری که میزان مرگ ومیر در 24 ساعت اول حیات در بالاترین حد خود قرار دارد و 65دصد مرگهای زیر یک سال را شامل می شود.
مقدمه اصطلاحاتPre-term Post-term Term Pre-term كودكاني كه قبل از پايان هفته 37 بارداري به دنيا مي آيند (كمتر از 259 روز( قبل از موعد مقرر Term كودكاني كه از 37 هفته كامل تا كمتر از 42 هفته كامل (259 تا 293 روز( بارداري به دنيا مي آيند. Post-term كودكاني كه پس از 42 هفته كامل يا هر زمان پس ازآن (294 روز و بيشتر( از بارداري به دنيا مي آيند.
Pre-Term كودكاني هستند كه بسيار زود متولد مي شوند، قبل از 37 هفتگي با مراقبت هاي خوب دوران نوزادي اين كودكان مي توانند به رشد خوب برسند و در سن 2 تا 3 سالگي داراي اندازه هاي نرمال و تكامل طبيعي خواهند بود. حدودا دو سوم تمام كودكان كم وزن در كشور هاي توسعه يافته به دنيا مي آيند. علت آن : چند زائي، عفونت هاي حاد، كارجسماني سخت، فشار خون در حاملگي و ... در موارد بسياري علت ناشناخته است. اغلب با اقداماتي از قبيل غربالگري قبل از زايمان و مراقبت هاي آن، عدم تشويق به بارداري در سنين ميانسالي و درمان فشار خون قابل پيشگيري است
Post mature نوزادان ديررس نوزاداني هستند كه بدون در نظر گرفتن وزن هنگام تولدبا سن جنيني بيش از 42 هفته به دنيا مي آيند. عوامل موثر برتولد ديررس هنوز به درستي شناخته نشده اند. جثه بزرگ نوزاد ارتباط چنداني با زايمان ديررس ندارد. ولي با جثه بزرگ هر يك از والدين، چندزايي مادر (مولتي گراويديتي) و يا وضعيت قند خون بالاي مادرارتباط دارد.
Post mature اما برخي از نوزادان ديررس، ظاهر و رفتارنوزادي با سن 3ـ1 هفتگي را دارند. اين نوزادان دير متولد شده، اغلب وزن زمان تولد بيشتري ممکن است داشته باشند. نشانه هايي مانند ناخن هاي بلند، موهاي زياد در سر، پوست سفيد يا پوسته دار و افزايش هشياري در آن ها ديده مي شود.
فیزیولوژی نوزاد • عمده ترین تغییر فیزیولوژیک در طول زندگی انسان تبدیل شدن جنین به نوزاد می باشد. • با تولد جنین و قطع بند ناف تغییرات فیزیولوژیک در بدن نوزاد رخ می دهد که شامل موارد زیر می باشد:
سیستم تنفس جذب اکسیژن و دفع دی اکسید کربن از طریق جفت در دوران جنینی Fetal breathing اکثر نوزادان تنفس منظم ومداوم را ظرف 60 ثانیه پس از خروج کامل از بدن مادر بدست می آورند. درهنگام ترم 100 میلی لیتر مایع درون دستگاه تنفس نوزاد قرار دارد که در طول زایمان فشرده شدن دیواره قفسه سینه دربه خارج رانده شدن مقداری از این مایع کمک می کندو باقی مانده آن توسط جریان خون وسیستم لنفاتیک ریوی جذب می شود .
سیستم تنفس تنفس های منظم وطبیعی 60 ثانیه بعد از زایمان تثبیت می شود. نوزادان بین 30 تا 60 تنفس در دقیقه انجام می دهند که از نوع سطحی و شکمی هستند به طور طبیعی 20 ثانیه وقفه در حین تنفس نوزاد مشاهده میشود. ( وقفه بیش از 20 ثانیه آپنه نامیده می شود وغیر طبیعی است )
دستگاه گردش خون • بسته شدن مجرای شریانی (Ductus Arteriosus) 4 روز • بسته شدن دریچه بیضی(Foramen Ovale) • آکروسیانوز • تعداد ضربان قلب نو.زاد 120 تا 160 ضربه در دقیقه است که در زمان گریه به 180 و در زمان خواب به 100 ضربه در دقیقه می رسد.
سیستم خون حجم خون نوزاد بستگی به میزان خون منتقل شده از جفت دارد . حجم خون در نوزادان ترم 300سی سی است ،به طور متوسط در حدود 85-80سی سی به ازاء هر کیلو گرم وزن می باشد. هموگلوبین طبیعی 20-15 گرم در دسی لیتر،تا سن 6هفتگی به 12 -11 گرم در هر صد میلی لیتر خون می رسد .
تغییرات متابولیکی یا گوارشی نقص در تولید آنزیم آمیلاز نقص در تولید آنزیم لیپاز ناقص بودن تکامل کبد پروتئین های پلاسما به خوبی ساخته نمی شوند و فاکتور های انعقادی هم به میزان کافی وجود ندارد افزایش استعداد نوزاد به خونریزی کم بودن ذخیره گلیکوژن احتمال هیپو گلایسمی (شروع شیردهی) ظزفیت معده نوزاد محدود (90میلی لیتر)، زمان تخلیه شیر سریع است خالی شدن معده درطول3-2ساعت( Regurgitation) تغییرات در وضع مدفوع نشان دهنده تغیر در وضع گوارش می باشد. به ازای هربار شیر خوردن یک بار دفع دارد. 6بار دفع در روز طبیعی است .
تغییرات آب و الکترولیت • 73 درصد وزن نوزاد را آب تشکیل می دهد. • در دوران جنینی مایع خارج سلولی به مراتب بیشتر از مایع داخل سلولی است. • میزان تبادلات 7 برابر بزرگسالان است ومتابولیسم 2برابر بالغین می باشد دوبرابر بالغین در واحد وزن اسید تولید می کند بروز اسیدوز • عدم کفایت کلیه در تغلیظ ادرار احتمال دهیدراتاسیون و اسیدوز
سیستم ایمنی نوزاد • تشکیل برخي از پادتن ها در بدن نوزادان تا سه ماهگی ممکن نیست. • عبور IgG از جفت و عدم عبور IgA وIgM
سیستم اسکلتی ماهیچه ای در هنگام تولد سیستم استخوانی حاوی مقدار زیادی غضروف نسبت به استخوان است به همین دلیل استخوان ها بسیار نرم و قابل انعطاف می باشند،مفاصل حالت الاستیکی داشته واین مسئله به عبور نوزاد از کانال زایمان کمک می کند. حرکات نوزاد غیر هماهنگ می باشد وکنترلی بر روی ماهیچه ها ندارد مثلا قادر به کنترل گردن و نگهداری سر نمی باشد. روند استخوانی شدن در سال اول تولد کامل بودن سیستم ماهیچه ای
سیستم عصبی سیستم عصبی نوزاد به خوبی تکامل نیافته و اعصاب میلینه نشده اند. میلینه شدن اعصاب به صورت سفالوکودال و پروکسیمودیستال
سیستم پوششی • پوست : نرم و شفاف و پوشیده شده با (Lanugo ) • غدد پوست: غدد سبابه که انسداد این غدد باعث بروزMilia می گردد. • غدد اکرین که انسداد این غدد باعث بروزMilaria می گردد. • ورنیکس کازئوزا (VernixCaseosa ) ماده سفید پنیری شکل تولید از هفته 28-32 • نقش محافظت کننده و حفظ حرارت
مراقبت از نوزاد بلافاصله پس از تولد در اتاق زایمان هنگامی که سر نوزاد متولد شد، موکوس اضافی را از دهان او به آرامی بایستی پاک کرد. در صورت لزوم میتوان راه هوایی رابه کمک یک پوآر به آرامی تمیز کرد.(Bulb syring) دهان وحلق باید قبل از بینی آسپیره
مراقبت از نوزاد بلافاصله پس از تولد در اتاق زایمان • پیشگیری از هایپوترمی • عدم توانایی لرزش افزایش فعالیت متابولیکی افزایش نیاز به اکسیژن انقباض عروقی کاهش خونرسانی به ریه اسیدوز تنفسی • باید نوزاد را خشک کرد و ضمن خشک کردن یک ارزیابی از وضعیت عمومی نوزاد به عمل آورد. • تماس نوزاد با مادر وقرار دادن او در زیر پوشش مادر تاحدی از بروز هیپو ترمی جلو گیری می کند.
مراقبت از نوزاد بلافاصله پس از تولد در اتاق زایمان • بعد از کلمپ نمودن بند ناف آن را باقیچی جدا می نمایند . قبل از کلامپ نمودن بند ناف اگر نوزاد بالای سطح رحم نگه داشته شود خون به جفت بر می گردد و اگر زیر سطح رحم باشد انتقال خون ازجفت به نوزاد به مقدار زیاد انجام می شود.
مراقبت از نوزاد بلافاصله پس از تولد در اتاق زایمان بررسی آپگار: جهت ارزیابی وضعیت وشرایط فیزیکی نوزاد بعد ازتولد توسط دکتر ویرجینیا آپگار مطرح شد . موارد مورد ارزیابی : پاسخ رفلکسی به تحریک تعداد ضربان قلب وضعیت تنفس تون عضله رنگ بدن
مراقبت از نوزاد بلافاصله پس از تولد در اتاق زایمان تمیز نگه داشتن محیط شستن دستها دریافت ویتامین k دریافت قطره چشمی به عنوان پرو فیلاکسی برضد عفونت گنوککی(اما نه در ایران) شستن بند ناف با آب و صابون یا الکل و سایر مواد ضد عفونی کننده واکسن هپاتیتBدر 12 ساعت اول تولد در جمهوري اسلامي ايران هنگام ترخيص به نوزاد واكسن ب ث ژ و هپاتيت B تزريق و قطره فلج اطفال خورانده مي شود. چنانچه مادر مبتلا به هپاتیت Bباشد تا12 ساعت اول تولد، ایمونوگلبولین و در هفته اول بعد از تولد واکسن هپاتیت Bرا به نوزاد تزریق می کنند . تغذیه نوزاد
مراقبت های پرستاری در اتاق نوزادان بررسی علایم حیاتی نوزاد: ضربان قلب :120-160 تعداد تنفس :30-60 درجه حرارت: 36.5-37.5 فشارخون سیستول :70-80 فشار خون دیاستول :50
مراقبت های پرستاری در اتاق نوزادان بررسی تغذیه نوزاد : دفعات شیردهی بر اساس میل کودک (كاهش 10 درصدي وزن) مراقبت از بند ناف و...
معاینه فیزیکی نوزاد • پس از معاینه اول که در اتاق زایمان صور ت می گیرد در طی 24ساعت اول بعد از تولد معاینه کاملتری انجام میشود . • در این معاینه باید به وجود ناهنجاری ها توجه کرد. • اندازه های فیزیکی نوزاد: • دور سر : اکسی پوتوفرونتال (33-35) • دور سینه : 30-33 ( دور سر بیشتر از 4 سانتی متر از دور سینه) هیدروسفال • قد : 49-50 • وزن نوزاد:4000- 2700 کیلو گرم • LBW,VLBW,ELBW
سر نوزاد • شکل سر نوزاد بستگی به نوع زایمان دارد. • پدیده مولدینگ(molding) • فونتال های قدامی وخلفی؟ • تورم ادماتوس(caput succedaneum) ؟ • هماتوم (cephal hematoma) ؟ • (3-4 هفته)
صورت نوزاد • به طور طبیعی صورت نوزاد کوچک،گرد و قرینه است. • بدشکلی های ظاهری در صورت عمدتا به علت ناهنجاری های مادر زادی است مثل: چینهای گوشه چشم ، فاصله وسیع بین چشمها (بیش از 3 سانتیمتر) شکاف لب فوقانی ،شکاف کام، زبان بیرون زده و بزرگ،وجود کف زیاد در دهان که می تواند دلیل آترزی معده و فیستول تراشه و مری باشد.
چشمهاینوزاد چشمهای نوزاد معمولا بسته هستند ، اگر نوزاد را بلند کنیم وبه آرامی به جلو وعقب خم کنیم به طور خود بخود چشمها را باز می کند.چشمها پف آلود هستند وهماهنگی کامل با هم ندارند . رنگ چشم ؟ (3-6 ماهگی) اشک؟
گوشنوزاد خط فرضی که از گوشه چشم به سمت گوش کشیده می شود؟ low set ear(مشکلات کلیوی،ناهنجاری مادرزادی)
دهان وبینی دهان را می توان به راحتی با فشار بر زاویه فک باز نمود وزبان ، لثه کام را مشاهده نمود، به شکاف کام ولب شکری که اغلب همراه با بیماری های کروموزومی است باید توجه کرد. سوراخ های بینی باید قرینه باشد ودیواره بینی در خط وسط قرار دارد. لرزش پره های بینی علامت دیس پنه در نوزاد می باشد. دندان نوزاد
قفسه سینه مشاهده قفسه ی صدری وشمارش حرکات تنفسی ؟ تنفس دیافراگمی تنفس همراه با زحمت وکوشش دلیل دیسترس تنفسی، پنومونی، ناهنجاریها یا اختلالات مکانیکی ریه است. Breast: Witchs Milk افزایش پرولاکتین و کاهش ناگهانی استروژن و پروژسترون
شکم نوزاد شکم نوزاد بیرون زده و برجسته و گرد است. شکم قایقی :فتق دیافراگم بررسی ناف :هیچ علامت قرمزی ،سفتی ، ترشح بو دار و... در سطح ناف نباید وجود داشته باشد . دارای 2 شریان و 1 ورید (عدم وجود 1 شریان نشان مشکل قلبی یا کلیوی) در 24 ساعت اول بعد از تولد خطر خونریزی و در 24 ساعت دوم خطر عفونت در بند ناف بیشتر است 10 تا 7روز طول می کشد تا بند ناف خشک شود وبیفتد .
پشت بدن ستون فقرات مستقیم ، انعطاف پذیر وبدون توده است.وجود هرنوع توده ای در پشت ویا وجود تودهای مو بر روی مهره های ناحیه لومبوساکرال در نوزادان ترم احتمال اسپینا بیفیدا را مطرح می کند .
اندام ها اندامها ی متقارن وهم اندازه انگشتان دست وپا از نظر سایز و شکل و تعداد بررسی شود سین داکتلی؟ پلی داکتلی ؟ خطوط غیر طبیعی کف دست از نکات غیر طبیعی در معاینه می باشند.
اندام ها مفصل لگن تمام نوزادان باید جهت رد نمودن در رفتگی مادرزادی بررسی کرد . پاها باید از نظر پا چنبری و سایر نقایص مادرزادی باید مشاهده نمود.
