การประชุมสัมมนาผู้ขับเคลื่อนนโยบาย การจัดการเรียนร่วม/เรียนรวม ปี 2555

1. การประชุมสัมมนาผู้ขับเคลื่อนนโยบายการจัดการเรียนร่วม/เรียนรวม ปี 2555 นางธัญสุตา อุดมศิลปทรัพย์ ศึกษานิเทศก์ชำนาญการ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต34

2. ขอบข่าย กฎหมายและอนุบัญญัติในการจัดการศึกษา สำหรับเด็กพิการ นโยบายปฏิรูปการศึกษาสำหรับคนพิการ พ.ศ. 2551-2562 แผนพัฒนาการจัดการศึกษาสำหรับคนพิการ พ.ศ. 2555-2559 บทบาทของ สพม ด้านการจัดการเรียนร่วม แผนงาน/โครงการปี 2555-2556 มาตรฐานการศึกษาพิเศษ ก้าวสู่อาเซียน

3. กฎหมายและนโยบาย • รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2550 • พ.ร.บ. การศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2546 • พ.ร.บ. ส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ พ.ศ.2550 • พ.ร.บ.การจัดการศึกษาสำหรับคนพิการ พ.ศ.2551 • นโยบายของรัฐบาลปัจจุบัน ด้านนโยบายการศึกษา • กฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการให้คนพิการมีสิทธิได้รับสิ่ง อำนวยความสะดวก สื่อ บริการและความช่วยเหลืออื่นใดทาง การศึกษา พ.ศ.2545, 2548 • อนุบัญญัติตามพระราชบัญญัติการจัดการศึกษา สำหรับคนพิการ พ.ศ. ๒๕๕๑

4. พรบ. การศึกษาแห่งชาติ 2542 (แก้ไขเพิ่มเติม 2545) • มาตรา ๑๐ การจัดการศึกษา ต้องจัดให้บุคคลมีสิทธิและโอกาสเสมอกัน ในการรับการศึกษาขั้นพื้นฐานไม่น้อยกว่าสิบสองปีที่รัฐต้องจัดให้อย่างทั่วถึงและมีคุณภาพ โดยไม่เก็บค่าใช้จ่าย … การศึกษาสำหรับคนพิการในวรรคสอง ให้จัดตั้งแต่แรกเกิดหรือพบความพิการ โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย และให้บุคคลดังกล่าวมีสิทธิได้รับสิ่งอำนวยความสะดวก สื่อ บริการ และความช่วยเหลืออื่นใดทางการศึกษา ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่กำหนดในกฎกระทรวง

5. พระราชบัญญัติการการจัดการศึกษาสำหรับคนพิการ พ.ศ. 2551 หมวด 1 สิทธิและหน้าที่ทางการศึกษา (1) ได้รับการศึกษาโดยไม่เสียค่าใช้จ่ายตั้งแต่แรกเกิดหรือพบความพิการ จนตลอดชีวิต พร้อมทั้งได้รับเทคโนโลยี สิ่งอำนวยความสะดวก สื่อ บริการและความช่วยเหลืออื่นใดทางการศึกษา (2) เลือกบริการทางการศึกษา ระบบและรูปแบบการศึกษา โดยคำนึงถึงความสามารถ ความสนใจ ความถนัดและความต้องการจำเป็นพิเศษของบุคคลนั้น (3) ได้รับการศึกษาที่มีมาตรฐานและประกันคุณภาพการศึกษา รวมการจัดหลักสูตร กระบวนการเรียนรู้ การทดสอบ ทางการศึกษา ที่เหมาะสมสอดคล้องกับความต้องการจำเป็นพิเศษของคนพิการแต่ละประเภทและบุคคล

6. การเข้าถึงสิทธิของคนพิการการเข้าถึงสิทธิของคนพิการ คนไทยทุกคนมีสิทธิเท่าเทียมกัน

7. นโยบายปฏิรูปการศึกษาสำหรับคนพิการในทศวรรษที่สอง พ.ศ.๒๕๕๒-๒๕๖๑ ภายใต้วิสัยทัศน์ “คนพิการได้รับการศึกษาตลอดชีวิตอย่างมีคุณภาพ ทั่วถึง และเสมอภาค” ประกอบด้วย นโยบาย ๔ ข้อ คือ ๑) คนพิการได้รับการได้รับการศึกษาอย่างทั่วถึงและเสมอภาค๒) คนพิการได้รับการศึกษาอย่างมีคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาของแต่ละประเภทความพิการในทุกระบบและรูปแบบการศึกษา๓) การมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษาสำหรับคนพิการ๔) พัฒนาคุณภาพการบริหารจัดการศึกษาสำหรับคนพิการ -

9. แผนพัฒนาการจัดการศึกษาสำหรับคนพิการ ระยะ 5 ปี (พ.ศ.2555-2559) เจตนารมณ์ คนพิการทุกประเภทมีสิทธิได้รับการศึกษาและได้รับความช่วยเหลือทางการศึกษาตั้งแต่แรกเกิดหรือแรกพบความพิการ มีสิทธิได้รับสิ่งอำนวยความสะดวก สื่อ บริการ และความช่วยเหลืออื่นใดทางการศึกษาและการจัดบริการทางการศึกษาให้กับเด็กพิการ ต้องจัดให้อย่างมีคุณภาพและประสิทธิภาพ

10. ยุทธศาสตร์ ยุทธศาสตร์ 1 เพิ่มโอกาสให้คนพิการได้รับบริการทางการศึกษา ยุทธศาสตร์ 2 วิจัยและพัฒนาหลักสูตรกระบวนการจัดการเรียนรู้ การวัด และประเมินผลให้เหมาะสมสำหรับคนพิการ ยุทธศาสตร์ 3 พัฒนาคุณภาพครูและบุคลากรที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาสำหรับคนพิการ ยุทธศาสตร์ 4 พัฒนาคุณภาพสถานศึกษาและแหล่งเรียนรู้สำหรับคนพิการ ยุทธศาสตร์ 5 ส่งเสริมการมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษาสำหรับคนพิการ ยุทธศาสตร์ 6 พัฒนาระบบการบริหารและกลไกในการจัดการศึกษาสำหรับคนพิการ ยุทธศาสตร์ 7 ปฏิรูประบบการเงิน การคลัง และงบประมาณเพื่อการศึกษาสำหรับคนพิการ

11. ปฏิญญาโลก ใน ค.ศ. 1990 ได้มีการประชุมครั้งสำคัญที่จัดขึ้นที่จอมเทียน ประเทศไทยในการประชุมครั้งนี้ได้มีการประกาศปฏิญญาโลกว่าด้วยการศึกษาเพื่อปวงชน (World Declaration on Education for All) ของ 155 ประเทศ เป้าหมายคือ การศึกษาเพื่อคนทุกคน รวมทั้งเด็กที่มีความต้องการพิเศษ หรือเด็กที่มีความต้องการจำเป็นพิเศษ (children with special needs)

12. และได้รับการรับรองจากที่ประชุมระดับโลกเรื่องการศึกษาสำหรับผู้ที่มีความต้องการพิเศษที่ ซาลามันกา ประเทศสเปน เมื่อ ค.ศ. 1994 โดยมีการออกแถลงการณ์ซาลามันกา เรื่อง หลักการ นโยบาย และการปฏิบัติเกี่ยวกับการศึกษาสำหรับผู้ที่มีความต้องการพิเศษ (Salamanca Statement on Principle, Policy and Practice in Special Needs Education) สาระสำคัญของแถลงการณ์ ได้แก่ การสนับสนุนให้มีการจัดการศึกษาแบบเรียนรวมอย่างจริงจัง โดยประกาศว่า

13. 1. เด็กทุกคนมีสิทธิได้รับการศึกษา สิทธินี้เป็นสิทธิขั้นพื้นฐานของเด็กทุกคน 2. เด็กแต่ละคนมีลักษณะเฉพาะที่ไม่เหมือนใคร มีความสนใจ ความสามารถและความต้องการในการเรียนรู้แตกต่างกัน 3. การจัดการศึกษาสำหรับเด็กจะต้องจัดให้สอดคล้องกับลักษณะที่หลากหลายของเด็กแต่ละคน

14. 4. เด็กที่มีความต้องการพิเศษจะต้องได้รับการศึกษาในโรงเรียนปกติทั่วไป ทางโรงเรียนจะต้องจัดบริการทางการศึกษาให้แก่เด็กเหล่านี้ด้วย 5. การให้เด็กที่มีความต้องการพิเศษ ได้มีโอกาสเรียนรวมกับเด็กปกติเป็นการขจัดการแบ่งแยกทางสังคมอย่างหนึ่ง การเรียนรวมเป็นการสอนคนให้ดำรงชีวิตร่วมกัน ดังนั้นการศึกษาจึงควรเป็นลักษณะของการศึกษาเพื่อคนทุกคน (education for all) ไม่แบ่งแยก

15. เตรียมความพร้อมนักเรียนพิการหรือที่มีความบกพร่องเตรียมความพร้อมนักเรียนพิการหรือที่มีความบกพร่อง กายภาพ S - Student E - Environment บุคคลที่เกี่ยวข้อง เตรียมความพร้อมนักเรียนทั่วไป การบริหารจัดการเรียนร่วมโดยใช้โครงสร้างซีท นโยบาย วิสัยทัศน์ พันธกิจ การบริหารจัดการหลักสูตร SEAT งบประมาณ การจัดทำแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล (IEP) ระบบการบริหารจัดการ การตรวจสอบทางการศึกษา กฎกระทรวง เทคนิคการสอน เทคโนโลยีสิ่งอำนวยความสะดวก (AT) การรายงานความก้าวหน้าของนักเรียน T - Tools A - Activities สิ่งอำนวยความสะดวก การจัดกิจกรรมการสอนนอกห้องเรียนและชุมชน สื่อ การประกันคุณภาพ บริการ การรับนักเรียนพิการหรือที่มีความบกพร่องเข้าเรียน ตำรา การจัดตารางเรียน ความช่วยเหลืออื่นใดทางการศึกษา การประสานความร่วมมือ ครูการศึกษาพิเศษและนักวิชาชีพอื่น การนิเทศ ติดตาม ประเมินผล ปรับปรุงงาน

16. การบริหารโดย ใช้โรงเรียนเป็นฐาน SEAT SBM ระบบการบริหารจัดการเรียนร่วมที่ดี การบริหารจัดการเรียนร่วม โดยใช้โครงสร้าง SEAT S: Student E: Environment A: Activities T: Tools • หลักการกระจายอำนาจ • หลักการมีส่วนร่วม • หลักการคืนอำนาจจัดการศึกษาให้ประชาชน • หลักการบริหารตนเอง • หลักการตรวจสอบและถ่วงดุล

17. สถิติข้อมูลทางการศึกษา ปีการศึกษา 2554 ข้อมูลเด็กพิการทั้ง 9 ประเภทที่เรียนร่วมอยู่ในโรงเรียนทั่วไป มีจำนวน 246,097 คน ใน 18,447 โรงเรียน พบว่า มีนักเรียนที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้มากที่สุดถึง 186,996 คน ใน 14,302 โรงเรียน ซึ่งนักเรียนส่วนใหญ่จะมีปัญหาการเรียนวิชาภาษาไทย (อ่าน เขียน)และวิชาคณิตศาสตร์ (ด้านการคิดคำนวณ) ซึ่งเป็นปัญหาที่ส่งผลกระทบโดยตรงต่อการพัฒนาด้านอื่นๆ ของเด็กด้วย แต่หากได้รับการช่วยเหลืออย่างเหมาะสม จะช่วยพัฒนาหรือปรับปรุงสมรรถภาพของเด็กให้ดีขึ้นได้(เต็มศักยภาพ)

18. การจัดการศึกษาสำหรับเด็กพิการและผู้ด้อยโอกาสทั่วประเทศการจัดการศึกษาสำหรับเด็กพิการและผู้ด้อยโอกาสทั่วประเทศ 1.โรงเรียนเฉพาะความพิการ 43 แห่ง จำนวนนักเรียน 13,098 คน 2. ศูนย์การศึกษาพิเศษ 77 แห่ง จำนวนนักเรียน 64,046 คน 3. โรงเรียนเรียนร่วม 18,370 แห่ง จำนวนนักเรียน 242,888 คน 4. โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์ 51 แห่ง จำนวนนักเรียน 37,661 คน

19. 1 มีโรงเรียนเฉพาะความพิการ เช่น รร.โสตฯ, รร.สอนคนตาบอด รร.กาวิละอนุกูล,รร.ศรีสังวาลย์ 2. มีศูนย์การศึกษาพิเศษเขตการศึกษา, ศูนย์ฯ ม.ราชภัฎเชียงใหม่ 3. โรงเรียนเรียนร่วม 34 โรง จำนวนนักเรียนพิการเรียนร่วม 463 คน 4. โรงเรียนแกนนำจัดการเรียนร่วม 18 โรง(เพิ่มจากปี54 2 โรงเรียน) 4. โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์ 8 แห่ง การจัดการศึกษาสำหรับเด็กพิการและผู้ด้อยโอกาสสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 34

20. การจัดการศึกษาแบบเรียนรวมอย่างยั่งยืนการจัดการศึกษาแบบเรียนรวมอย่างยั่งยืน นโยบาย จัดการศึกษาให้ผู้เรียนได้รับการพัฒนาอย่างมีคุณภาพ ตอบสนองความหลากหลายของผู้เรียนอย่างเสมอภาค และเท่าเทียมกันโดยมุ่งเน้นการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายทุกภาคส่วน วิสัยทัศน์ ผู้เรียนทุกคนได้รับสิทธิและโอกาสทางการศึกษาอย่างทั่วถึง และมีคุณภาพภายใต้ รูปแบบและวิธีการจัดการที่เหมาะสม อย่างมีประสิทธิภาพโดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายทุกภาคส่วน

21. พันธกิจ ๑.การให้สิทธิและโอกาสทางการศึกษาแก่ผู้เรียนทุกคนอย่างเท่าเทียม(กัน)และเป็นธรรม ๒.พัฒนาผู้เรียนให้มีคุณภาพอย่างเหมาะสมตามวัยและความสามารถ ๓.ส่งเสริมและสนับสนุนรูปแบบและวิธีการจัดการที่เหมาะสมอย่างมีประสิทธิภาพ ๔.ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายทุกภาคส่วน

22. งานการศึกษาพิเศษ ก้าวสู่อาเซียน ในปี 2015 (พ.ศ. 2558) • การสรรหาและพัฒนาบุคลากร สืบค้นทั่วโลก • การเรียนรวม (Inclusive Education) • การเปลี่ยนผ่าน (Transition) หลายระดับ • เตรียม Early Intervention โดยศูนย์การศึกษาพิเศษให้มีคุณภาพ > จัดส่งเข้าเรียนร่วม/เรียนรวมในระดับอนุบาล >ประถมศึกษา> มัธยมศึกษา(ต้น+ปลาย) > เรียนต่อ/ฝึกอาชีพ เหมาะกับศักยภาพ • เป้าหมายสามารถปฏิบัติกิจกรรมในชีวิตประจำวันหรือเข้าไปมีส่วนร่วมทางสังคมได้อย่างบุคคลทั่วไป พึ่งตนเองได้ มีทักษะที่จำเป็น มีศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์

23. สวัสดี ก้าวข้ามความแตกต่าง เพื่อสร้างสังคม แห่งการเรียนรวม