ตัวชี้หรือพอยน์เตอร์ (Pointer)

1. ตัวชี้หรือพอยน์เตอร์ (Pointer) created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

2. ตัวชี้ (Pointer) เป็นข้อมูลชนิดหนึ่งที่สามารถสร้างขึ้นในหน่วยความจำหลักเมื่อมีการเรียกใช้เท่านั้น ไม่มีการจองเนื้อที่ไว้ล่วงหน้าเหมือนกับการประกาศตัวแปรที่ผ่านมา โดยเมื่อมีการเรียกใช้ข้อมูลแบบพอยน์เตอร์ ระบบจะจองเนื้อที่ว่างในหน่วยความจำให้ หลังจากทำงานเสร็จแล้วก็ต้องมีการคืนเนื้อที่หน่วยความจำนั้นให้แก่ระบบเพื่อให้โปรแกรมส่วนอื่นสามารถใช้งานเนื้อที่นั้นได้ต่อไป created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

3. Pointer (ต่อ) ตัวแปรแบบพอยน์เตอร์ ทำหน้าที่เก็บตำแหน่งที่อยู่ (address)ของตัวแปรหรือข้อมูลที่มีในหน่วยความจำ นั่นคือตัวมันเองไม่ได้เก็บข้อมูล เพียงแต่ชี้ไปยังที่เก็บข้อมูลอีกทีหนึ่ง เพื่อทำให้การทำงานของโปรแกรมมีประสิทธิภาพมากขึ้น created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

4. Pointer (ต่อ) ตัวอย่างเช่น score เป็นตัวแปรเก็บค่าจำนวนเต็ม 120 int score; score = 120; score 120 created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

5. address ptr 784 784 120 ptr หรือ 120 Pointer (ต่อ) ในขณะที่ถ้ากำหนด ptr เป็นตัวแปรพอยน์เตอร์ที่ชี้ไปยังข้อมูล เลขจำนวนเต็ม 120 int *ptr; *ptr = 120; เป็นการกำหนดให้เนื้อที่ที่ ตัวแปร ptr ชี้ไปมีค่าเท่ากับ 120 created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

6. การประกาศตัวแปรพอยน์เตอร์การประกาศตัวแปรพอยน์เตอร์ รูปแบบtype *variable_name เมื่อ type = ชนิดของตัวแปร เช่น int, float * = เป็นเครื่องหมายที่กำหนดว่าเป็นตัวแปรแบบ พอยน์เตอร์ variable_name = ชื่อตัวแปร Exampleint *ptr; char *pt; float *ft; created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

7. 111 ptr 111 int 200 pt 200 char 484 ft 484 float การประกาศตัวแปรพอยน์เตอร์ (ต่อ) Exampleint *ptr; char *pt; float *ft; created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

8. เครื่องหมายที่ใช้กับพอยน์เตอร์เครื่องหมายที่ใช้กับพอยน์เตอร์ - เครื่องหมาย &(ampersand) ใช้สำหรับกำหนดค่าเริ่มต้นให้กับพอยน์เตอร์ โดยการนำเอาตำแหน่งที่อยู่ (Address) ของตัวแปรในหน่วยความจำมาใช้งาน - เครื่องหมาย * ใช้สำหรับนำเอาข้อมูลในตำแหน่งที่ตัวแปรพอยน์เตอร์นั้นชี้อยู่ ออกมาใช้งาน created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

9. score 888 เครื่องหมายที่ใช้กับพอยน์เตอร์ (ต่อ) ตัวอย่าง score เป็นตัวแปรเก็บค่าจำนวนเต็ม 120 int score; score = 120; printf(”&score =%d”,&score); 120 &score = 888 created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

10. 111 ptr 111 52 200 pt 200 ‘G’ เครื่องหมายที่ใช้กับพอยน์เตอร์ (ต่อ) Exampleint *ptr; จากรูปptr มีค่าเท่ากับ 111 *ptr มีค่าเท่ากับ 52 Examplechar *pt; จากรูปpt มีค่าเท่ากับ 200 *pt มีค่าเท่ากับ ‘G’ created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

11. สัญลักษณ์และความหมาย int *pt ประกาศตัวแปร pt เป็นพอยน์เตอร์ชนิด integer &a address operator ของ a pt = &a; ตัวแปร pt เก็บค่า address operator ของ a *pt ค่าตรงตำแหน่งที่ pt ชี้อยู่ b = *pt กำหนดค่าตัวแปร b เท่ากับค่าที่ pt ชี้อยู่ created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

12. ผลการทำงาน a = 10 b = 0100 &b = 0370 เครื่องหมายที่ใช้กับพอยน์เตอร์ (ต่อ) Example int a, *b; a = 10; b = &a; printf (“a=%d”, *b); a b 10 0100 0370 0100 10 created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

13. ผลการทำงาน a = 10 b = 0370 &b = ??? เครื่องหมายที่ใช้กับพอยน์เตอร์ (ต่อ) a b 0100 0370 Example int a, *b; *b = 10; a = *b; printf (“a=%d”, a); *b 10 10 Demo Program created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

14. คณิตศาสตร์ของพอยน์เตอร์คณิตศาสตร์ของพอยน์เตอร์ ตัวแปรพอยน์เตอร์สามารถใช้เครื่องหมายทางคณิตศาสตร์มากระทำได้เช่นเดียวกับตัวแปรทั่วๆไป แต่ไม่สามารถใช้ได้ทั้งหมด เครื่องหมายทางคณิตศาสตร์ที่ใช้ได้ คือ 1. เครื่องหมาย +คือ การบวก 2. เครื่องหมาย - คือ การลบ 3. เครื่องหมาย + +คือ การเพิ่มค่าครั้งละ 1 4. เครื่องหมาย- -คือ การลดค่าครั้งละ 1 created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

15. คณิตศาสตร์ของพอยน์เตอร์คณิตศาสตร์ของพอยน์เตอร์ Example ถ้ากำหนด int*p; เป็นตัวแปร pointer ชี้ไปยังที่เก็บ integer p++; p--; เพิ่มหรือลดทีละ 4 byte address p = p+2; เพิ่มค่า p อีก 8 (4x2)byte address p = p-5; ลดค่า p ลง 20 (4x5) byte address Demo Program created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

16. คณิตศาสตร์ของพอยน์เตอร์คณิตศาสตร์ของพอยน์เตอร์ Example ถ้ากำหนด int*p; เป็นตัวแปร pointer ชี้ไปยังที่เก็บ integer x = *p++; or x = *(p++); กำหนด x = ค่าที่ชี้โดย p แล้ว เพิ่มค่า p อีก 4 y = (*p)++; เพิ่มค่าที่ชี้โดย p อีก 1 created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

17. การส่งพารามิเตอร์ด้วยตำแหน่ง(passing by address) การกำหนดฟังก์ชัน • type function-name (formal parameters) • formal parameters : pointer variables • Ex. int func1 (int *a, int *b) { return *a + *b; } created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

18. การส่งพารามิเตอร์ด้วยตำแหน่ง(passing by address) การเรียกใช้ฟังก์ชัน • var = function-name (arguments) • arguments : address of variables • Ex. z = func1 (&x, &y); ส่งค่า address ของ x และ y created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

19. การส่งพารามิเตอร์ด้วยตำแหน่ง(passing by address) int func1 (int *a, int *b) { return *a + *b; } void main() { int x,y,z; z = func1 (&x, &y); } name value address 12 x y 5 7 00140 00142 *(00140)+*(00142) 5+7 = 12 00140 , 00142 created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

20. การส่งพารามิเตอร์ด้วยตำแหน่งการส่งพารามิเตอร์ด้วยตำแหน่ง การเรียกใช้ฟังชัน การกำหนดฟังชัน Demo program created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

21. ประโยชน์ของการส่งพารามิเตอร์ด้วยตำแหน่งประโยชน์ของการส่งพารามิเตอร์ด้วยตำแหน่ง • เมื่อต้องมีการเปลี่ยนแปลงค่าพารามิเตอร์หลังจากการทำงานของฟังก์ชัน • เมื่อต้องการส่งค่ากลับจากฟังก์ชันมากกว่า 1 ค่า created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

22. Class Exercise • เขียนโปรแกรมเพื่ออ่านค่าส่วนสูงของนศ.จากแฟ้มข้อมูล แล้วเรียกใช้ฟังก์ชัน 1 ฟังก์ชันที่คำนวณหาค่าส่วนสูงเฉลี่ยและค่าส่วนสูงของคนที่สูงที่สุดและแสดงผลทั้ง 2 ค่าที่โปรแกรมหลัก • ปรับโปรแกรมข้างต้นให้รับค่าน้ำหนักและใช้ฟังก์ชันเดียวกันทำงานให้เช่นกัน created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

23. พอยน์เตอร์และอาร์เรย์พอยน์เตอร์และอาร์เรย์ พอยน์เตอร์และอาร์เรย์มีความสัมพันธ์กันอย่างมาก สามารถใช้งานแทนกันได้ ซึ่งการอ้างข้อมูลในอาร์เรย์ สามารถอ้างโดยชื่อตัวแปรอาร์เรย์ หรือ ใช้ตัวแปรพอยน์เตอร์เพื่อแสดงตำแหน่งของตัวแปรอาร์เรย์ก็ได้ ข้อดีของพอยน์เตอร์ คือ การใช้งานเร็วกว่า แลไม่เปลืองเนื้อที่ แต่พอยน์เตอร์จะเข้าใจยากกว่า created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

24. พอยน์เตอร์และอาร์เรย์ (ต่อ) Example int x[4] = {1,2,3,4}; int *px[4]; px[0] = &x[0]; px[1] = &x[1]; px[2] = &x[2]; px[3] = &x[3]; created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

25. px[0] px[1] px[2] px[3] 03EE 03F0 03F2 03F4 พอยน์เตอร์และอาร์เรย์ (ต่อ) int x[4] = {1, 2, 3, 4};int *px[4]; px[0] px[1] px[2] px[3] x[0] x[1] x[2] x[3] 1 2 3 4 03EE 03F0 03F2 03F4 0210 0212 0214 0216 px[0] = &x[0]; px[1] = &x[1]; px[2] = &x[2]; px[3] = &x[3]; 0210 0212 0214 0216 created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

26. px[0] px[1] px[2] px[3] 03EE 03F0 03F2 03F4 พอยน์เตอร์และอาร์เรย์ (ต่อ) int x[4] = {1, 2, 3, 4};int *px[4]; px[0] px[1] px[2] px[3] x[0] x[1] x[2] x[3] 1 2 3 4 03EE 03F0 03F2 03F4 0210 0212 0214 0216 *px[0] = x[0]; *px[1] = x[1]; *px[2] = x[2]; *px[3] = x[3]; 0210 0212 0214 0216 created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

27. Demo program created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

28. พอยน์เตอร์และสตริง สตริงเป็น Array ที่เก็บตัวอักษรเรียงต่อๆกันไป และปิดท้ายด้วย “\0” เพื่อแสดงการสิ้นสุดของข้อความ ดังนั้นจึงสามารถประกาศตัวแปรเป็น Pointer เพื่อเก็บข้อความในลักษณะเดียวกับ Array ได้เช่นกัน รูปแบบ char *ch; โดยที่สามารถใช้งานได้เหมือนกับ Array ทั่วไป created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

29. พอยน์เตอร์และสตริง (ต่อ) สำหรับตัวแปรชนิดข้อความ โดยปกติจะใช้ตัวแปรอาร์เรย์ชนิดอักขระสร้างขึ้นมาให้มีจำนวนอักขระทั้งหมดในข้อความและบวกเพิ่มอีก 1 สำหรับ ‘\0’ (อักขระNULL) เพื่อบอกให้รู้ว่าเป็นข้อความ Example char name[8] = “Jaikaew”; char *pt_name; pt_name = name; printf (“Address of name = %p\n”,pt_name); printf (“name = %s\n”,name); created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

30. พอยน์เตอร์และตัวแปรชนิดโครงสร้างพอยน์เตอร์และตัวแปรชนิดโครงสร้าง เราสามารถใช้ตัวแปรพอยน์เตอร์มาชี้ตำแหน่งของข้อมูลหรือตัวแปรชนิดโครงสร้างได้เช่นกัน Examplestruct infor { char name[15]; float balance; }; struct infor *p; created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

31. พอยน์เตอร์และตัวแปรชนิดโครงสร้าง (ต่อ) ในการอ้างถึงตัวแปร balance ภายในโครงสร้างชื่อ infor ได้โดยผ่านตัวแปรพอยน์เตอร์ดังนี้ (*p).balance หรือ pbalance created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

32. การจัดสรรหน่วยความจำแบบไดนามิกการจัดสรรหน่วยความจำแบบไดนามิก ความหมาย Dynamic Allocationเป็นการจองพื้นที่แบบชั่วคราวสำหรับเก็บค่าของตัวแปร โดยเมื่อรันโปรแกรมตัวแปรจะยังไม่ถูกสร้างขึ้น ดังนั้นพื้นที่ในหน่วยความจำจะไม่ถูกจองไว้ก่อน เมื่อต้องการใช้งานงานแปร จึงทำการจองพื้นที่ สำหรับเก็บค่าของตัวแปรนั้นขึ้นมา และเมื่อใช้งานเสร็จก็สามารถคืนหน่วยความจำเพื่อใช้งานอย่างอื่น created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

33. การจัดสรรพื้นที่ด้วยฟังก์ชัน malloc() รูปแบบ *pt = malloc (size) โดยที่ *ptตัวแปรพอยน์เตอร์เพื่อใช้รับค่าที่ได้กลับฟังก์ชัน malloc() ซึ่งเป็นค่าตำแหน่งแรกของพื้นที่ทั้งหมดที่จองไว้ ในกรณีที่ไม่สามารถจองพื้นที่ได้ ฟังก์ชันจะส่งค่า NULLมาให้แทน sizeขนาดของพื้นที่ในหน่วยความจำ ที่ต้องการจอง มีหน่วยเป็นไบต์ created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

34. การจัดสรรพื้นที่ด้วยฟังก์ชัน malloc() Example int *pt; pt = malloc(8); Example float *pt; pt = malloc(2*sizeof (float)); created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

35. การคืนพื้นที่ด้วยฟังก์ชัน free() รูปแบบ free(pt); โดยที่ pt ตัวแปรพอยน์เตอร์ ซึ่งเป็นตัวชี้ตำแหน่งในหน่วยความจำที่เราต้องการคืน created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

36. ตัวอย่างโปรแกรม #include<stdio.h> pt = malloc(length+1*sizeof(char)); #include<stdlib.h> strcpy (pt,str); #include<string.h> clrscr (); main () printf (“%s”,pt); { char str[ ] = “Infopress Developer free (pt); Book”; } char *pt; int length; length = strlen (str); ผลการรัน Infopress DeveloperBook created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai

37. Motto Today ทำดีต่อคนทั้งโลกแต่ไม่เคยทำดีกับพ่อแม่ ความดีทั้งหลายนั้นก็สูญเปล่า created by Dararat Saelee , Computer Sciences Department, Faculty of Science, PSU-HatYai