به نام خدا

1. به نام خدا

2. نسل های رایانه ای • نخستین نسل از رایانه ها تا اواسط دهه 1950 ادامه یافت و مبتنی بر استفاده از لامپ خلا در آن بود. این رایانه ها بسیار بزرگ برای انجام عملیات به برق فراوان نیاز داشت اما می توانست بسیاری از عملیات های ریاضی را در زمان کوتاهی انجام دهد. • نسل دوم رایانه ها که در اواخر دهه 1950 به وجود آمدند از ترانزیستور به جای لامپ خلا استفاده می کردند و در مقایسه با رایانه های نسل اول فضای کمتری می خواستند و در پردازش سریع تر عمل می کردند.

3. نسل های رایانه ای • نسل سوم از رایانه ها در دهه 1960 و اوایل دهه 1970 طراحی و عرضه گردیدند. در این نسل از رایانه ها از مدارهای مجتمع(IT) استفاده گردید. استفاده از این مدارها بار دیگر موجب افزایش سرعت رایانه و کاهش قیمت آن از طرف دیگر شد. دراین نسل رایانه ها برای اولین بار کاربران مي توانستند به صورت اختیاری قدرت حافظه و سرعت رایانه افزایش دهند. • نسل چهارم رایانه ها از اوایل دهه 1970 شروع شده است و همراه با استفاده از حافظه نیم هادی، سرعت بالا و نرم افزار های پیشرفته می باشد. رایانه های این نسل جدا از سرعت بالا و قدرت پردازش مبتنی بر استفاده از ریزپردازنده ها، حافظه مجازی و امکانات ارتباطی بوده است. در هر صورت بسیاری از پیشرفت ها در محیط های علمی، تجاری و فنی در همه ی زمینه ها مدیون این نسل از رایانه هاست.

4. آشنایی با مفاهیم اولیه • سخت افزار(Hardware): به کلیه ی اجزای فیزیکی و قابل لمس کامپیوتر سخت افزار گفته میشود و در واقع مجموعه ای از قطعات و مدارهاي الکترونیکی و مکانیکی است و به علم طراحی و تولید مدارهاي الکترونیکي و دستگاه های مکانیکی مربوطه، علم سخت افزار گفته میشود. • نرم افزار(Software): به کلیه ی برنامه ها و دستورالعملهایی که جهت ارتباط با کامپیوتر و استفاده از آن به کار می روند نرم افزار گفته می شود که قابل لمس نمی باشند و جهت انجام کارهای مختلف طراحی و ایجاد میشوند. به علم طراحی برنامه ها و دستورالعملهای لازم جهت مدیریت و بکارگیری کامپیوتر علم نرم افزار گفته میشود. • میان افزار(Firmware): به تجهیزات خاصی که از ترکیب سخت افزار و نرم افزار تولید میشوند میان افزار گفته می شود. مانند آی سی های ROM

5. آشنایی با مفاهیم اولیه • فناوری اطلاعات(IT): فناوری اطلاعات (Information Technology) اصطلاحی عمومی است که به استفاده از کامپیوتر در جهت ایجاد و نگهداری داده ها و ارائه ی به موقع اطلاعات گفته میشود.

6. آشنایی با مفاهیم اولیه • کامپیوتر: دستگاهی است دارای حافظه و قابل برنامه ریزی که قادر است عملیات ریاضی و منطقی را با سرعت بالا انجام دهد. درواقع کامپیوتر دستگاهی که بتواند عمل دیافت اطلاعات، پردازش آنها و اعلام نتیجه پردازش(اطلاعات) را انجام دهد.

7. آشنایی با مفاهیم اولیه سیستم(System): مجموعه عناصر و اجرای مرتبط به هم که در مجموع یک هدف خاص را دنبال می کنند و دارای سه بخش اصلی است. 1- ورودی 2- عملیات 3- خروجی • سیستم کامپیوتری نوعی از سیستم است که در آن داده های اولیه وارد بخش ورودی شده و پس از پردازش توسط سیستم، حاصل پردازش داده ها که اطلاعات نامیده می شوند در بخش آخر اعلام میشوند. • در سیستم کامپیوتری مقادیر ورودی سیستم را داده(Data) می نامند. درواقع داده ها عوامل موثر محیط بیرون بر روی سیستم هستند. هر عملی که بر روی داده ها انجام می گردد را پردازش(Process) می گویند. حاصل پردازش داده ها را اطلاعات(Information) می گویند. در واقع خروجی یک سیستم کامپیوتری اطلاعات محسوب می شود.

8. انواع کامپیوترها • ریزکامپیوترها(Micro Computer) • کامپیوترهاي کوچک(Mini Computer) • کامپیوترهاي بزرگ(Mainframe Computer) • ابر کامپیوترها(Super Computer)

9. انواع کامپیوترها • ریزکامپیوترها(Micro Computer): کامپیوتری که فقط یک ریزپردازنده دارد. • کامپیوتر رومیزی(Desktop): بر روی میز کار قابل نصب و استفاده هستند. به بعضی از این کامپیوترها که بیشتر در منازل رایج هستند، کامپیوتر شخصی(Personal Computer(PC)) نیز گفته میشود. • کامپیوتر کیفی(Laptop): به صورت یک کیف قابل حمل هستند. هم با برق شهر وهم با باطری کار میکنند. از لحاظ امکانات و توانایی همانند کامپیوترهای رومیزی هستند. نوع سبکتر آنها را Notebook میگویند که برای استفاده از برق شهر نیاز به یک ترانس یا آداپتور مخصوص دارند • کامپیوتر دستی(Palmtop): از کامپیوترهای رومیزی کوچکتر هستند و میتوان آن را با یک دست نگه داشته و با دست دیگر با آن کار کرد. معمولا با باطری قلمی کار میکنند و از نظر امکانات از کامپیوترهای کیفی ضعیفتر هستند. • همکار دیجیتال شخصی(PDA)(Personal Digital Assistant): نوعی کامپیوتر شخصی هستند که به جای صفحه کلید از یک قلم نوری بهره میگیرد و از آنها برای ذخیره و بازیابی اطلاعات مورد استفاده قرار میگیرند و به اینترنت نیز متصل میشوند.

10. انواع کامپیوترها • کامپیوترهاي کوچک(Mini Computer): بسیار قویتر از ریزکامپیوترها هستند و در اکثر مراکز اداری، تجاری و دانشگاهی که دارای حجم متوسط اطلاعات هستند استفاده میشود و دارای سرویس دهی همزمان به چندین کاربر را دارند .

11. انواع کامپیوترها • کامپیوترهاي بزرگ(Mainframe Computer): در مراکز برزگ تجاری، دانشگاهی و دولتی کاربرد دارند و مستلزم هزینه و تخصص زیادی برای نگهداری و پشتیبانی هستند.

12. انواع کامپیوترها • ابر کامپیوترها(Super Computer): از نوع تجهیزات استراتژیک جهان می باشند و به دلیل تکنولوژی و قیمت بسیار بالا در انحصار چند کشور انگشت شمار بوده و توسط چند شرکت محدود طراحی و ساخته میشوند. سازمان فضایی آمریکا و ماهواره های هواشناسی نمونه ای از این ابرکامپیوترها را استفاده می کنند.

13. سخت افزار

14. ریزپردازنده(Microprocessor) • ریزپردازنده تراشه ای الکترونیکی است که انجام عملیات پردازشی، منطقی، ریاضی و کنترلی را برعهده دارد. ریز پردازنده اصلی ترین و مهمترین قسمت یک کامپیوتر است که به منزله ی مغز کامپیوتر است و به آن واحد پردازش مرکزی(CPU) نیز می گویند و شامل سه قسمت زیر می باشد: • واحد حساب و منطق(ALU) • واحد کنترل(CU) • حافظه ثبات(Register)

15. آشنایی با حافظه ها و کاربردهای آنها: • حافظه مکانی است که بتوانیم اطلاعات را به صورت دائم یا موقت در آن نگهداری کنیم.

16. واحد های اندازه گیری حافظه: • بیت(Bit): به کوچکترین واحد اندازه گیری حافظه که میتوان صفر یا یک باشد بیت گفته می شود. • بایت(Byte): به کوچکترین قسمت قابل آدرس دهی حافظه بایت گفته می شود. • کلمه(Word): هر کلمه بزرگترین واحدی است که ریزپردازنده میتواند در هر عملیات پردازش کند(مثلا در یک کامپیوتر 16 بیت طول هر کلمه 16 بیت یعنی 2 بایت است و در کامپیوتر های 32 بیت طول هر کلمه 32 بیت یا 4 بایت است) • کیلو بایت(KB): به 210 بایت، یک کیلو بایت می گویند که برابر با 1024 بایت می باشد و تقریبا 1000 بایت در نظر گرفته می شود. • مگا بایت(MB): به 210 کیلو بایت، یک مگابایت گفته می شود که برابر با1048576 بایت است. • گیگابایت(GB) ← مثلا یک حافظه جانبی • ترابایت(TB) ←اطلاعات موجود در یک سایت کامپیوتری • اگزابایت(EB)←اطلاعات موجود در اینترنت

17. کاراکتر(Character) • به هر یک از حروف، ارقام و علائم قابل نمایش در کامپیوتر یک کاراکتر گفته میشود. یک کاراکتر یک بایت حافظه را اشغال میکند. • معمولا تعداد کاراکترهای کامپیوتر 256 کاراکتر می باشد.{128 کاراکتر اول اسکی استاندارد و به 128 کاراکتر بعدی اسکی توسعه یافته(برای تعریف حروف زبانهای دیگر) می گویند. • Unicode استاندارد کدبندی جدیدی است که برای هر کاراکتر از 2 بایت استفاده می شود.

18. فایل(File) • تمامی اطلاعات و برنامه های موجود در کامپیوتر، صرفنظر از نوع یا محتوای آنها در فایل ها نگهداری می شوند.

19. دایرکتوری یا پوشه(Directory/Folder) • دایرکتوری یا پوشه محلی برای دسته بندی و نگه داری فایلها و پوشه ها می باشد. هر پوشه می تواند شامل چندین پوشه دیگر و چندین فایل باشد.

20. انواع حافظه اصلی • حافظه اصلی(Main memory) ناحیه ی ذخیره سازی همه منظوره ای است که ریزپردازنده به آن دسترسی مستقیم دارد و بدون آن کامپیوتر قادر به راه اندازی و اجرای برنامه ها نیست. • به خاطر سرعت دسترسی بالا این نوع حافظه ها را از مدارات مجتمع(IC) می سازند و به دو نوع اصلی تقسیم می شوند: 1- حافظه RAM 2- حافظه ROM

21. حافظه RAM • حافظه با دسترسی تصادفی (Random Access Memory) حافظه ای است الکترونیکی، که به دلیل سرعت دسترسی بالای آن برنامه های کاربردی جهت اجرا شدن در آن قرار می گیرند. • این حافظه یک حافظه الکترونیکی است و با روشن شدن کامپیوتر فعال شده و با خاموش شدن کامپیوتر اطلاعات آن از بین می رود.

22. حافظه ROM • حافظه فقط خواندنی(Read Only Memory) حافظه ای الکترونیکی است که فقط یک بار توسط شرکت سازنده ی حافظه برنامه ریزی می شود و دستورالعمل های لازم جهت شناسایی، کنترل و راه اندازی کامپیوتر در آن قرار داده می شود. در این حافظه نمی توان اطلاعات را نوشت و با قطع برق نیز اطلاعات آن از بین نمی رود. • کاربران امکان دسترسی به این حافظه را ندارند و کامپیوتر هنگام روشن شدن بصورت خودکار آنرا می خواند و اجرا میکند.

23. حافظه ی PROM حافظه فقط خواندنی قابل برنامه ریزی(Programable Read Only Memory ) که می توان آنرا فقط یکبار مطابق نیاز توسط دستگاه ویژه ای بنام PROM Programmable برنامه ریزی کرد. • حافظه EPROM حافظه فقط خواندنی قابل برنامه ریزی و پاک شدن(Erasable Programmable Read Only Memory) با توجه به نیاز متقاضی می تواند چندین بار برنامه ریزی و پاک شود.برای پاک کردن این نوع حافظه ها از نور ماوراء بنفش استفاده می کنند و برای کارهای خاص و حرفه ای کاربرد دارد. • حافظه پنهان(Cache) حافظه ایست با سرعت بسیار بالا که جهت افزایش کارایی CPU در نظر گرفته شده است. این حافظه ها بسیار گران بوده و معمولا ظرفیت پایینی (256 یا 512 Kb) دارد.

24. حافظه های جانبی • حافظه جانبی یا ثانویه حافظه ایست که برای نگهداری دائمی اطلاعات و برنامه ها بکار می رود. گاهی اوقات به حافظه جانبی وسایل ذخیره سازی نیز می گویند.

25. 1- دیسک نرم(Floppy disk) • 2- ديسك سخت(Hard disk) • 3- ديسك فشرده(‍‍‍‍‍CD) • 4- ديسك ويديويي ديجيتال(DVD) • 5- دیسک نوری(Optical Disk) • 6- نوار پشتیبان(Tape Backup) • 7- زیپ دیسک(Zip Disk)

26. دستگاه های ورودی: • صفحه کلید(keyboard) • ماوس(Mouse) • دسته بازی(Joystick) • لوح لمسی(Touch Pad) • صفحه نمایش لمسی(Touch Screen) • گوی مسیریاب(Trackball) • قلم نوری(Light Pen) • پویشگر(Scanner) • دیسک گردان(Disk Drive) • میکروفن(Microphone) • دوربین وب(Web Cam) • دوربین دیجیتال(Digital Camera)

27. دستگاههای خروجی: به طور کلی دستگاه های خروجی از لحاظ نوع خروجی به دو دسته تقسیم می شوند: • هارد کپی(Hardcopy): خروجی چاپی برروی کاغذ، فیلم یا هر رسانه دائم دیگری • سافت کپی(Softcopy): تصاویر موقتی که بر روی مانیتور نمایش داده می شود

28. مهمترین دستگاه های خروجی عبارتند از: • صفحه نمایش(Monitor) • چاپگر(Printer) • رسام(Plotter) • بلندگو(Speaker) • دیسک گردان(Disk Drive)

29. نرم افزار نرم افزار(software): به کلیه برنامه ها، داده ها اطلاعات و مستندات مربوط به یک سیستم عملیاتی کامپیوتر نرم افزار میگویند.به کمک نرم افزار است که میتوان سخت افزار را به کار گرفت و از کامپیوتر استفاده نمود. بطور كلي نرم افزاها به دو گروه تقسيم مي شوند: • نرم افزار سیستمی(System Software): • نرم افزار کاربردی(Application Software):