T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü

1. T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Taslağı AHMET ÖZYANIK GENEL MÜDÜR 28 Eylül 2012

2. SUNUM KAPSAMI GENEL BİLGİLENDİRME DEĞİŞTİRİLEN MADDELER SORU-CEVAP

3. TÜRKİYE’DE HAYVANLARI KORUMA SİSTEMİ • Orman ve Su İşleri Bakanlığı • Yaban Hayvanlarının Korunması • Evcil Hayvanların Korunması 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

4. TÜRKİYE’DE HAYVANLARI KORUMA SİSTEMİ • Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı • Çiftlik Hayvanlarının Korunması 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

5. Doğa koruma ve Milli parklar Genel Müdürlüğü • Biyolojik Çeşitliliği Korumak, • Korunan alan tespiti yapmak, (orman rejimine dahil olanları ilan etmek) • Millî Parklar Kanunu ile verilen görevleri yürütmek • Kara avcılığı kanunu ile verilen görevleri yapmak, • Hayvanları koruma kanunu ile verilen görevleri yapmak, • Uluslararası sözleşmeler (Bern, Cites)ile koruma altına alınan bitki ve hayvan türleri ile alanların korunması konusunda tedbirler almak, ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak. • Uluslararası koruma sözleşmeleri ile belirlenen yörelerdeki koruma ve kullanma esaslarını belirlemek, • Görev alanıyla ilgili olarak bitki ve hayvan türü genetik kaynaklarının muhafazası ve iyileştirilmesi ile ilgili iş ve işlemleri yürütmek. • Yaban hayatı ve kara av kaynakları ile orman içi su kaynakları, dere, göl, gölet ve sulak alanların ve hassas bölgelerin korunması, geliştirmek,

6. Ana Faaliyetler • Araştırma Etüt Envanter ve İzleme • Planlama, • Proje, yatırım, • İşletme, • Alan koruma, • Denetim, Yaptırım, • Koruma kontrol, • Düzenleyici işlemler, • Eğitim, bilinçlendirme, tanıtım,

7. TÜR İZLEME VE KORUMA Ülkemiz biyolojik çeşitlilik açısından çok zengin bir coğrafyaya sahiptir. Taraf olduğumuz uluslararası anlaşmalar ve ulusal mevzuatımız gereği, biyolojik çeşitliliğin temel bileşenleri olan türlerin ve yaşam ortamlarının korunması önem arz etmektedir.  Birçok ülkede özel önlemler ile varlığını sürdürebilen pek çok canlı türü, bugün Anadolu’da tabii yaşamını tüm güzelliği ile sürdürmektedir.

8. KORUMA VE REHABİLİTE ÇALIŞMALARINA HIZ VERDİK 2011 yılında 24.000 adet sokak hayvanının rehabilitasyonu sağlanmıştır. “Susuyorum ama konuşamıyorum” sloganıyla 81 ile dağıtılmak üzere sokak hayvanları için oluşturulan 40.000 adet su kabı dağıtıldı.

9. TABİİ HAYATI DESTEKLİYORUZ Üretilip tabiata bırakılan kanatlı hayvan sayısı; 2003 yılına kadar : 59.765 adet 2003-2011 arası : 233.031 adet 2012 yılı hedefi : 57.204 adet Gerçekleşme : 43.000 adet Üretilip tabiata bırakılan memeli hayvan sayısı; 2003 yılına kadar : 968 adet 2003-2011 arası : 154 adet 2012 yılı hedefi : 278 adet Gerçekleşme : 14 adet

10. DERELERİ BALIKLANDIRIYORUZ • 2011 yılına kadar akarsulara 2.130.000 balık bırakılmıştır. • 2012 yılında bu sayı 3.380.000’e çıkacaktır. 2012 ÜRETİM MİKTARI 2.042.000 adet . YERLEŞTİRMEYE PROGRAM DAHİLİNDE BAŞLANDI

11. TABİAT CEYLANLARINA KAVUŞUYOR 2012 yılında 200 adet Ceylan tabiata yerleştirilecek YENİ YER ETÜTLRİ TAMALANDI. YERLEŞTİRME EYLUL AYINDA

12. Kelaynakların sayısını artırıyoruz. Türkiye'de kelaynakların neslinin korunması amacıyla yapılan çalışmalar sonucu 2001 yılında 42 olan sayı 2012 yılında 152'ye yükseldi.

13. YEMLEME FAALİYETLERİ Yaban Hayvanları için 2011-2012 kış döneminde tabiata, 27 ton yem bıraktık. Gerçekleşme 330.572 kg.

14. MEVZUAT • Yaban Hayvanlarının Korunması İle İlgili Mevzuat • 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu ve bu Kanun kapsamında hazırlanan ilgili Yönetmeliklerdir. • 4915 sayılı Kanun 1 Haziran 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir. • Kanunun maksadı sürdürülebilir av ve yaban hayatı yönetimi için yaban hayvanlarının yaşama ortamları ile birlikte korunması ve geliştirilmesidir. • Bu Kanun ve ilgili Yönetmelik hükümleri Bakanlığımızca yürütülmektedir 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

15. MEVZUAT • Evcil Hayvanların Korunması ile ilgili mevzuat • 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ve bu Kanun kapsamında hazırlanan Yönetmeliklerdir. 5199 sayılı Kanun 1 Temmuz 2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

16. Söz konusu Kanun kapsamında hazırlanan Yönetmelikler; • Hayvanların Korunmasına Dair Uygulama Yönetmeliği 12.05.2006 tarih ve 26166 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. • Hayvan Deneyleri Etik Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik 06.07.2006 tarih ve 26220 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. • Hayvanat Bahçelerinin Kuruluşu İle Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 11.08.2007 tarih ve 26610 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. • 5199 sayılı Kanun ve ilgili Yönetmelik hükümleri Bakanlığımızca yürütülmektedir. 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

17. Hayvanların Korunmasına Dair Uluslararası Belgeler • Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesi: Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesi, 15 Ekim 1978’de tüm hayvanların güvence altına alınması maksadıyla UNESCO Merkezi Paris’de kabul edilmiştir. 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

18. Hayvanların Korunmasına Dair Uluslararası Belgeler • Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi: 13 Kasım 1987 tarihinde Sözleşme ilk olarak Strazburg’da imzaya açılmıştır. • 18 Kasım 1999 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti adına Strazburg'da imzalanmış, • 15 Temmuz 2003 tarihinde de TBMM’nde kabul edilerek resmi gazetede yayınlanmıştır. 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

19. 5199 sayılı Kanun Kapsamında Görev, Yetki ve Sorumluluklar • Orman ve Su İşleri Bakanlığı; • 5199 sayılı Kanun hükümlerine uyulup uyulmadığının denetlenmesi, • İlgili kurum/kuruluşlarla koordinasyonun sağlanması, • Mali ve teknik destek verilmesi, • İl Hayvan Koruma Kurulu Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurulu çalışmalarının yürütülmesi, • Hayvanların korunması ile ilgili eğitimlerin düzenlenmesi.

20. 5199 sayılı Kanun Kapsamında Görev, Yetki ve Sorumluluklar Yerel yönetimler; Hayvan bakımevi kurulması, sahipsiz hayvanların en hızlı şekilde bu bakımevlerine götürülmesi, müşahede altına alınması, kısırlaştırılması, aşılanması ve rehabilite edilen hayvanların kaydedildikten sonra öncelikle alındıkları ortama bırakılması ile ilgili hükümler ilke düzeyinde ele alınmıştır. Uygulama yönetmeliklere göre gerçekleşmektedir.

21. 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu Değişiklik Gerekçesi STK LARIN TALEBİ BAKANLIKLARIN YENİDEN YAPILANMASI UYGULAMADAN KAYNAKLANAN İHTİYAÇLAR

22. 5199 Sayılı Kanun Değişiklik Tasarısı ile Getirilen Yenilikler Hayvanlara Kötü Muamelenin Önlenmesi Kurumsal sorumlulukların belirginleştirilmesi Sahiplendirme mekanizmasının güçlendirilmesi

23. DURUM ANALİZİ Ülkemizdeki Geçici Hayvan Bakımevi Sayısı : 190 Kapasitesi : 54.982 Kısırlaştırılan hayvan sayısı : 308.783 Belediyelere Aktarılan kaynak: 4.311.000 TL (2009-2011) 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

24. Kayıtlı tehlikeli hayvan sayısı: 534 El Konan tehlikeli hayvan Sayısı: 150 Uygulanan idari Ceza : 1.237.992 TL 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

25. Ev ve Süs Hayvanı Satış Yeri : 1.188 adet Ruhsatlı Hayvanat Bahçesi : 15 adet Hayvan Deneyleri yerel Etik Kurul Sayısı:95 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

26. KANUN DEĞİŞİKLİĞİNDE YER ALAN YENİLİKLER 1. Kötü muamelenin önlenmesi; 5199 sayılı Kanunda yer alan bazı hayvan hakları ihlallerine karşı uygulanacak cezaların caydırıcı olması maksadıyla bazı fiiller kabahat kapsamından çıkarılarak suç kapsamına alınmış ve hapis cezası uygulanması ile ilgili düzenleme yapılmıştır. 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

27. KANUN DEĞİŞİKLİĞİNDE YER ALAN YENİLİKLER • 1. Kötü muamelenin önlenmesi; • Bu çerçevede: • Hayvanlarla cinsel ilişkide bulunmak, • Hayvanlara işkence yaparak öldürmek • Tehlikeli köpek ırklarını sahiplenmek • Fiillerinin suç kapsamına alınması ve hapis cezası teklif edilmiştir. 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

28. KANUN DEĞİŞİKLİĞİNDE YER ALAN YENİLİKLER Kurumsal Sorumlulukların belirginleştirilmesi Orman ve Su İşleri Bakanlığı (Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü) Merkez ve Taşra Teşkilatı (15 Bölge ve 81 İl Şube Müdürlüğü) Genel koordinasyon, Denetim, Teknik ve mali destek Gıda Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı Kısırlaştırma yapma ve yaptırma

29. KANUN DEĞİŞİKLİĞİNDE YER ALAN YENİLİKLER Yerel Yönetimler: Sahipsiz hayvanlara yönelik her türlü koruma ve sahiplendirme hizmeti: Geçici Hayvan Bakımevi, hayvan hastanesi ve doğal hayat parkı kurma,işletme, sahipsiz hayvanlar her türlü sağlık hizmeti sunma, aşılama, küpeleme, kayıt altına alma, kısırlaştıma, sahiplendirme vb. hizmetler.

30. Hedef: Yaşatmak 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı • Sahiplendirme Mekanizmasının Güçlendirilmesi; • Pek çok Avrupa Ülkesinde (İspanya, Finlandiya, Belçika, Portekiz, İsveç, Romanya, İrlanda) Hayvan Hakları Yasalarında, toplatılarak bakımevlerine alınan sokak hayvanlarından 15-30 gün süre içerisinde sahiplenilmeyenlerin uyutulması (Ötenazi) uygulamasına yer verilmektedir.

31. Hedef: Yaşatmak • Sahiplendirme Mekanizmasının Güçlendirilmesi; • Bakanlığımız, her canlının hayatta kalma hakkına inanmaktadır. • Mevcut kanun ve tasarı; Avrupa ülkelerindeki uygulamanın aksine, sokak hayvanlarının sahiplendirilmesi mekanizmasını ön görmektedir. • Ancak sistem iyi işlemediği ve geçici hayvan bakımevlerinin kapasitesi yeterli olmadığı için tasarı ile sahipsiz hayvanların sahiplendirilinceye kadar yaşayacakları daha geniş alanlara sahip doğal hayat parkı mekanizması eklenmiştir. 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

32. TARTIŞILAN KAVRAMLAR Sahipsiz Hayvan: Halen yürürlükte olan 5199 sayılı Kanun’da sahipsiz hayvan “Barınacak yeri olmayan veya sahibinin ya da koruyucusunun ev ve arazisinin sınırları dışında bulunan ve herhangi bir sahip veya koruyucunun kontrolü ya da doğrudan denetimi altında bulunmayan evcil hayvanlar” olarak ifade edilmektedir. Değişiklik tasarısında aynen muhafaza edilmiştir. 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

33. TARTIŞILAN KAVRAMLAR Uyutma; Hayvanların acı çektirilmeden öldürülmesidir. Genellikle ötenazi de denmektedir. Mevcut kanunda ve tasarıda direkt ya da dolaylı herhangi bir hüküm yoktur. Mevcut kanun ve değişiklik tasarısı yaşatma’yıhedeflemektedir. 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

34. Doğal hayat parkları, Hayvan bakımevlerinde yeterli yer olmadığı takdirde, hayvanların sahiplendirilinceye kadar bakılacağı, beslenme, barınma gibi ihtiyaçlarının karşılanacağı, mahalli idareler doğal ortamda oluşturulacak geniş alanlara sahip, rekreasyonel imkanlarında yer aldığı bakımevleridir. 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

35. Doğal hayat parkları, Doğal hayat parkı izinleri Bakanlığımızca verilecektir. Kanun Taslağında, 6831 sayılı Orman Kanununa tabi alanların, Doğal Hayat Parkı kurulması maksadıyla bedelsiz olarak tahsisine Bakanlığımız tarafından izin verilebileceğine dair düzenleme yapılmıştır. Doğal hayat parkları büyükşehirlerde büyükşehir belediyelerinin sorumluluğunda olacaktır. Diğer yerel yönetimlere de bu maksatla bakanlık tarafından destekverilebilecektir. 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

40. TEŞEKKÜRLER