ÇOCUKLUK ÇAĞI DÖKÜNTÜLÜ HASTALIKLARI

1. ÇOCUKLUK ÇAĞI DÖKÜNTÜLÜ HASTALIKLARI Dr. H. İrem TÜRKOĞLU GATA AİLE HEKİMLİĞİ A.D.

2. Egzantem Nedir? Egzantem=Rash=Döküntü Enfeksiyon hastalıklarının seyri sırasında deride beliren kırmızı renkteki lezyonlardır. • Maküler • Makülopapüler • Peteşial • Veziküler • Püstüler şeklinde görülebilir.

3. Egzantem Sebepleri • Kızamık virüsü: Kızamık • Varicella zoster virüs: Varicella zoster • Parvovirus B19 : Erythemainfectiosum • Rubella virus : Rubella • Human Herpesvirus 6: Egzantem subitum • Enterovirüsler: El ayak hastalığı • Epstein Barr virüs : Infectious mononucleosis • HHV 6 : Roseola infantum • Kızıl :Beta hemolitik streptokoklar • Neisseria meningitis : Meningokoksik menenjit • Small pox : Çiçek hastalığı

4. ÇOCUKLUK ÇAĞI DÖKÜNTÜLÜ HASTALIKLARI • KIZAMIK, • KIZAMIKÇIK, • 6. HASTALIK, • 5. HASTALIK, • İSİMLENDİRİLMEMİŞ DÖKÜNTÜLER, • KIZIL, • ÇİÇEK, • SUÇİÇEĞİ.

5. KIZAMIK • Kızamık virüsü vücuda girdikten 9-10 gün sonra, 3-4 gün yüksek ateş, burun akıntısı , şiddetli öksürük (öksürüksüz tipik kızamık olmaz), gözlerde çapaklanma ve kanlamadan sonra yüzde döküntüler başlar. 24 saatte tüm vücuda yayılır. Döküntüler solarken kahverengi renk değişiklikleri ve pullanmalar olur.

6. Kızamık kendisi öldürücü bir hastalık değildir. Ancak kızamıktan sonra çocuklarda zatürree gelişebilir ve ölümlere yol açabilir. Kızamık geçiren veya 1. ve 7. yaşlarda iki doz kızamık aşısı olan çocuklar ömür boyu kızamık geçirmezler (çok nadiren geçirseler bile hafif geçirirler). Hastalık daha çok 5-10 yaşlarında, kış ve ilkbahar aylarında görülür.

9. Kızamık kliniği • İnkübasyon: 10-12 gündür. • Prodrom : 2-4 gün. • Ateş, öksürük, burun akıntısı, konjunktivit. • Koplik lekeleri.

10. Komplikasyon Diyare, Otitis media, Pnömoni Ensefalit Hastaneye yatırılma Ölüm SSPE (Subakut Sklerozan Panensefalit) Kızamık komplikasyonları Görülme sıklığı (%) 6-8 0.1 18 0.2 Bu komplikasyonlar gelişmemiş ülkelerde, malnütrisyon nedeniyle daha sık görülür. Based on 1985-1992 surveillance data

11. Kızamıkta Ölüm • Kızamık % 3 • 1 yaş altında % 15 • Malnutrisyonlu çocukta % 20 • Uzamış ishal ile birlikte % 25 

12. Kızamık tanısı • Klinik tanı. (Bildirim zorunluluğu var) • Virüs izolasyonu (örn., nazofarenks, idrar) • Serolojik test IgG ve M tipi antikorlar.

13. Kızamıktan korunma • Aşı (9-15 ay arasında). • Okula girerken ikinci doz. • Temas sonrası ilk 72 saatte aşılanmak koruyucu. • Temas sonrası ilk 6 günde immünoglobulin verilirse→seyir değişebilir.

14. KIZAMIKÇIK • Bazen 1 gün hafif ateş ve gözlerde kanlanmadan sonra bazen de birdenbire yüzden başlayan döküntüler çıkar. Vücuda yayılan döküntüler 3-4 günde kaybolur. Boyun bölgesindeki lenf bezlerinde şişlikler oluşabilir. Kızamıkçık virüsü hastalığın etkeni olup, ilkbahar aylarında ve 5-14 yaş grubunda sık görülür.

15. Kızamıkçık çocukluk çağında tehlikeli bir hastalık değildir. Ancak hamileliğin ilk 3 ayında anne adayı, kendisi kızamıkçık geçirirse anne rahmindeki bebek için tehlikelidir. Çocukluk çağındaki kızamıkçık vakalarının yarısında belirtiler çok hafiftir, fark edilmeyebilirler.

19. Kızamıkçık(Rubella)

20. Kızamıkçık • Döküntü • Yüzden başlar. • Gövde ve ayağa doğru yayılır. • Genelde kaşıntılıdır. • Birleşme eğilimi göstermez. • Hızlı yayılıp hızlı kaybolur (1-3 gün). • Yıkanma sonrası dökünrü artabilir.

21. Kızamıkçığın komplikasyonları • Artralji, artrit • Ensefalit • Trombositopeni, kanama • Konjenital kızamıkçık sendromu • İşitme kaybı, • Katarakt, • PDA, VSD, • Mikrosefali, mental retardasyon

22. Kızamıkçık tanısı • Bildirimi zorunlu bir hastalıktır. • Virüs izolasyonu. • Seroloji (kızamıkçık IgM ve IgG tipi antikorlar).

23. Kızamıkçıktan korunma • Aşılama • 15. ayda ilk doz • Okula girerken ikinci doz • Konjenital kızamıkçığı önlemek için gebe kalınmadan önce aşılanma önemlidir (en az 1 ay önce).

24. Kızıl(Scarlet fever)

25. Kızıl • Grup A beta-hemolitik streptokok ekzotoksinine bağlıdır. • Tonsilit ya da cilt infeksiyonu sonrasında görülebilir. • Hastalıkta enantem ve ekzantemler olur.

26. Kızıl • Döküntü • Enantem ve ekzantem tarzında, • İnce eritematöz papüler tarzda, • Aksilla, kasık ve ensede başlar ve tüm vücuda yayılır, • Deride zımpara kağıdı görüntüsü • Kıvrım yerlerinde döküntüler daha kalın ve yoğun (Pastia çizgileri)

27. Kızıl tanısı • Klinik bulgular. • Boğaz kültürü (taşıyıcılığı ayırt etmez). • Anti-streptolizin O titresi (ASO): infeksiyonun erken tanısında faydalı değildir.

28. Kızılın komplikasyonları • Sinüzit • Otitis media • Servikal adenit • Retrofaringeal abse • Akut romatizmal ateş • Akut glomerülonefrit

29. Eritema infeksiyozum (Beşinci hastalık)

30. Beşinci hastalık • Parvovirüs B19. • Kemik iliğinde eritroid seri öncüllerini etkiler. • Fetal infeksiyon→hidrops fetalis. • En sık 5-15 yaşları arasında görülür (erişkinlerde de görülebilir). • Tanı klinik, serolojik. • Özgül tedavi yoktur.

31. Beşinci hastalık • Baş ağrısı (%20) • Ateş (%20) • Boğaz ağrısı (%15) • Kaşıntı (%15) • Burun akıntısı (%10) • Karın ağrısı (%10) • Artralji (%10)

32. Roseola infantum (Altıncı hastalık)

33. Altıncı hastalık • Etken insan herpes virüs 6’dır (HHV-6), HHV-7??. • Febril konvülziyonla ilişkilidir (%6-15). • Ateş (40oC). • İshal (%68), öksürük (%50). • Prodromal semptomlar (huzursuzluk). • En sık 6 ay- 3 yaş arasında görülür.

34. Altıncı hastalık • Eritematöz makülopapüler döküntü. • Daha çok gövdededir. • Hızla kol, ense, yüz ve bacaklara yayılır. • 24 saat içinde solar. • Döküntü öncesi periorbital ödem. • Döküntünün görülmesiyle beraber ateş düşer. www.skinatlas.com

35. Altıncı hastalık • Ateşin ilk 24-36. saatinde lökositoz daha sonra lökopeni. • Klinik tanı, serolojik tanı mümkün. • Ateşi düşürmek yeterlidir.

36. Su çiçeği • En sık 1-6 yaşları arasında görülür. • Mortalite 2/100.000 (ensefalit, pnömoni, Reye sendromu). • Prodromal dönem: • Ateş (döküntüden 1-2 gün önce) • Karın ağrısı • Baş ağrısı • Halsizlik, iştahsızlık • Öksürük, boğaz ağrısı

37. Su çiçeği: Döküntü • Döküntü: • Kırmızı makül halinde başlayıp papüle dönüşür. • 1-2 saat içinde vezikül halini alır. • Vezikül sıvısı bulanıktır. • Gövdeden başlayıp, baş ve yüze yayılır. • Ekstremitede nadirdir, saçlı deride bulunur, mukozalarda görülür. • Döküntüler farkı evrededir. • Kaşıntılıdır. www.ecbt.org

38. Su çiçeği: Komplikasyonlar • Bakteriyel infeksiyonlar. • Pnömoni. • Serebellar ataksi, ensefalit. • Reye sendromu (infeksiyon sırasnda aspirin kullanımıyla ilgilidir).

39. Su çiçeği: Korunma • Aşı • 1 yaşından sonra uygulanır. • <13 yaş, tek doz. • >13 yaş, 1-2 ay arayla 2 doz. • Temastan sonraki ilk 72 saatte etkilidir. • Varisella-zoster İmünnglobulin (VZIG): • Temastan sonraki ilk 96 saatte etkili. • Kanser hastaları, yenidoğan ve gebelerde kullanılabilir.

40. Su çiçeği: Tedavi • Semptomatik tedavi. • Ateş: parasetamol. • Kaşıntı: Antihistaminik ilaçlar. • Anti viral tedavi (asiklovir) • Bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar. • Doğumdan 5 gün önce ya da 4 gün sonrası arasında suçiçeği başlayan annenin bebeğine.

41. Özgün Döküntülü Hastalıklar

43. KAYNAKLAR • Pediatri; Prof. Dr. Olcay Neyzi, Prof.Dr. Türkan Ertuğrul, Nobel Tıp, 2002. • Atlas of Pediatric Diseases; Helmut Moll, George Thieme Publishers Stuttgart 1976. • Dr.Turgay Özbakır