ระบบศาลปกครอง ของสาธารณรัฐฝรั่งเศส

1. ระบบศาลปกครองของสาธารณรัฐฝรั่งเศสระบบศาลปกครองของสาธารณรัฐฝรั่งเศส

2. ระบบศาลคู่ • วิวัฒนาการของศาลปกครองของฝรั่งเศส • โครงสร้างและการจัดองค์กรของศาลปกครองของฝรั่งเศส • ลักษณะสำคัญของวิธีพิจารณาคดีปกครอง

3. ระบบคอมมอนลอร์ • ความเท่าเทียมกันของทุกคนภายใต้กฎหมาย • ไม่มีการแยกระบบกม.ปกครองออกมาเป็นเอกเทศ • ระบบศาลเดี่ยวทุกคดีต้องขึ้นศาลเดียวกันคือ ศาลยุติธรรม

4. ระบบประมวลกฎหมาย • ความเป็นเอกเทศของกฎหมายปกครอง • ฝ่ายปกครองอยู่ภายใต้กฎหมายพิเศษที่แตกต่างไปจากกฎหมายที่ใช้บังคับสำหรับการดำเนินกิจกรรมของเอกชน • ไม่นำกฎเกณฑ์ของกม.แพ่งมาใช้ • สร้างกฎเกณฑ์เฉพาะ • ศาลปกครอง เป็นผู้วินิจฉัยข้อพิพาทเกี่ยวกับการดำเนินกิจการทางปกครอง

5. เหตุผล • ความแตกต่างระหว่างกิจกรรมทางปกครองและกิจกรรมของเอกชน • แนวคิดที่ว่าการพิจารณาพิพากษาคดีที่เกี่ยวกับฝ่ายปกครองเป็นส่วนหนึ่งของการปกครองด้วย

6. 1.ความแตกต่างระหว่างกิจกรรมทางปกครองและกิจกรรมของเอกชน1.ความแตกต่างระหว่างกิจกรรมทางปกครองและกิจกรรมของเอกชน ฝ่ายปกครองดำเนินกิจกรรมทางปกครองเพื่อประโยชน์สาธารณะ ในกรณีที่ประโยชน์ส่วนตัวของเอกชนขัดกับประโยชน์ส่วนรวม ฝ่ายปกครองสามารถใช้อำนาจมหาชนบังคับได้โดยไม่ต้องได้รับความยินยอมจากเอกชน • เอกชนมีความเสมอภาคกันตามกฎหมาย • มุ่งหมายประโยชน์ส่วนตัว • ใช้หลักความยินยอมในการผูกนิติสัมพันธ์ • หากมีข้อโต้แย้งเกี่ยวกับนิติสัมพันธ์ที่ได้ทำกันไว้ คู่กรณีต้องขอให้ศาลบังคับให้

7. ศาลคดีขัดกัน คดี Blanco 1873 • หลักความเป็นเอกเทศของความรับผิดของฝ่ายปกครอง • ความรับผิดของฝ่ายปกครองไม่อาจเป็นไปตามหลักการที่บัญญัติไว้ใน ป. แพ่งซึ่งเป็นเรื่องของความสัมพันธ์ระหว่างเอกชนกับเอกชน • ความรับผิดของฝ่ายปกครองมีกฎเกณฑ์เฉพาะ ที่จะเปลี่ยนแปลงไปตามความต้องการของบริการสาธารณะและความจำเป็นในการประสานสิทธิของรัฐกับสิทธิของเอกชน

8. อย่างไรก็ตาม ความเป็นเอกเทศของกฎหมายปกครอง • มิได้ห้ามมิให้ฝ่ายปกครองใช้วิธีการตามกฎหมายแพ่งเพื่อดำเนินกิจกรรมทางปกครอง (กรณีที่ประโยชน์ส่วนตัวของเอกชนสอดคล้องกับประโยชน์ส่วนรวม)

9. 2. แนวคิดที่ว่าการพิจารณาพิพากษาคดีที่เกี่ยวกับฝ่ายปกครองเป็นส่วนหนึ่งของการปกครองด้วยJugerl’administration, c’est encore administrer • กม. ปกครองเป็นเรื่องของการสร้างดุลยภาพระหว่าง • อภิสิทธิของฝ่ายปกครองในการดำเนินงานเพื่อประโยชน์สาธารณะ และ • สิทธิเสรีภาพของประชาชน

10. การตัดสินคดีปกครองควรให้อยู่ในอำนาจขององค์กรที่ไม่เพียงแต่เป็นผู้ที่เชี่ยวชาญเกี่ยวกับคดีปกครองเท่านั้น • แต่ต้องมี “วิญญาณของนักบริหารงานทางปกครอง” อีกด้วย • เพื่อที่จะได้ตระหนักถึงผลกระทบของคำวินิจฉัยที่จะมีต่อการบริหารราชการ

11. ฝ่ายบริหารของฝรั่งเศสมีความพยายามจำกัดอำนาจของฝ่ายตุลาการศาลยุติธรรมไม่ให้เข้ามาก้าวก่ายการบริหารราชการ • แนวคิดดังกล่าวนำไปสู่การแบ่งแยกระบบศาลยุติธรรม-ศาลปกครอง

12. ระบบศาลรัฐมนตรี Ministre-jugeหลังการปฏิวัติฝรั่งเศส • รัฐบัญญัติ 1790วางหลักการแบ่งแยกองค์กรทางปกครองกับองค์กรตุลาการ • ห้ามมิให้ตุลาการมาก้าวก่ายการจัดทำบริการสาธารณะของฝ่ายปกครอง • ถ้าการดำเนินกิจการทางปกครองสร้างความเดือดร้อนให้แก่ประชาชน ประชาชนสามารถร้องเรียนต่อรัฐมนตรีที่มีอำนาจในเรื่องนั้นๆ

13. การจัดตั้งสภาแห่งรัฐ(Conseil d’État)ค.ศ.1799 • มีอำนาจหน้าที่ร่างกฎหมายและเป็นที่ปรึกษาให้แก่ฝ่ายบริหาร • พิจารณาคำร้องทุกข์ของประชาชนเกี่ยวกับการกระทำของเจ้าหน้าที่ของฝ่ายปกครอง • ระบบJustice retenue สภาแห่งรัฐไม่มีอำนาจวินิจฉัยชี้ขาดคำร้องทุกข์ด้วยตนเอง เพียงแต่เสนอแนะคำวินิจฉัยต่อประมุขแห่งรัฐ • ระบบ Justice déléguéeค.ศ.1872 มีการตรากฎหมายมอบอำนาจในการวินิจฉัยชี้ขาดคดีปกครองให้แก่สภาแห่งรัฐ สภาแห่งรัฐตัดสินในนามของประชาชนชาวฝรั่งเศส

14. บทบาทของสภาแห่งรัฐในการสร้างระบบกฎหมายปกครองบทบาทของสภาแห่งรัฐในการสร้างระบบกฎหมายปกครอง • ไม่มีประมวลกฎหมายปกครอง • สภาแห่งรัฐเป็นผู้วางบรรทัดฐานของกฎหมายปกครองฝรั่งเศสตั้งแต่ช่วงปลายศตวรรษที่ 19จนถึง 1950 • กฎเกณฑ์ที่วางโดยศาลปกครองมีความอ่อนตัว ไม่ต้องการผลผูกพันแน่นหนาเกินไป • ศาลมักให้เหตุผลในคำพิพากษาอย่างสั้น

17. ระบบศาลปกครองฝรั่งเศสระบบศาลปกครองฝรั่งเศส • ระบบศาลปกครองของสาธารณรัฐฝรั่งเศสเป็นเอกเทศจากระบบศาลยุติธรรมโดยสิ้นเชิง • แบ่งออกเป็น 3 ชั้นศาล คือ • ศาลปกครองชั้นสูงสุด คือ สภาแห่งรัฐ • ศาลปกครองชั้นอุทธรณ์ (Cours administratives d’appel) จำนวน 8 ศาล • ศาลปกครองชั้นต้น (Tribunaux administratifs) จำนวน 42 ศาล

18. ที่มา คุณสมบัติ วิธีการคัดเลือกและแต่งตั้ง และสถานภาพของตุลาการศาลปกครอง • มีสถานภาพเป็นข้าราชการพลเรือน มิใช่เป็นข้าราชการตุลาการของศาลยุติธรรม • กฎหมายวางหลักประกันความเป็นอิสระของตุลาการศาลปกครอง โดยตุลาการศาลปกครองมิอาจได้รับการแต่งตั้ง การเลื่อนขั้นหรือการเลื่อนตำแหน่ง หากตนไม่ยินยอม เจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครองไม่มีอำนาจบังคับใดๆเหนือตุลาการศาลปกครอง

19. วิธีการคัดเลือกและแต่งตั้งตุลาการศาลปกครองของฝรั่งเศสมีลักษณะเดียวกันกับวิธีการคัดเลือกและแต่งตั้งข้าราชการระดับสูงของฝ่ายปกครอง • ตุลาการศาลปกครองชั้นต้นและชั้นอุทธรณ์ • รับจากสถาบันเตรียมข้าราชการระดับสูง École nationale de l’administration • การสอบคัดเลือกโดยตรง • การคัดเลือกและแต่งตั้งข้าราชการที่มีความรู้ความสามารถจากส่วนราชการต่าง ๆ โดยระบบเปิด (le tour extérieur)

20. สมาชิกสภาแห่งรัฐ • ส่วนใหญ่มีที่มาจากEna • อีกส่วนมาจากการแต่งตั้งโดยรัฐบาล ตามความเห็นของรองประธานสภาแห่งรัฐ โดยมีที่มา อายุความรู้และประสบการณ์หลากหลาย

21. สภาแห่งรัฐมีอำนาจหน้าที่ 2ประการ • ที่ปรึกษาของรัฐบาล (แผนกปกครอง) • ให้คำปรึกษาทางกม.แก่ฝ่ายบริหาร • ให้ความเห็นเกี่ยวกับร่างกม. ร่างรัฐกฤษฎีกา • ศาลปกครองสูงสุด (แผนกคดีปกครอง) • ทำหน้าที่วินิจฉัยชี้ขาดข้อพิพาททางปกครอง

22. การทำทั้ง 2 หน้าที่ ปัญหาความไม่เป็นกลาง ? Ex สมาชิกสภาแห่งรัฐให้ความเห็นเกี่ยวกับความชอบด้วยกม. ของรัฐกฤษฎีกาฉบับหนึ่งในฐานะที่ปรึกษาทางกม. ภายหลังมีการฟ้องคดีต่อสภาแห่งรัฐให้ยกเลิกเพิกถอนรัฐกฤษฎีกาฉบับดังกล่าว • ขัดต่อหลักความเป็นธรรมของกระบวนการพิจารณา (Due process)ของอนุสัญญาแห่งยุโรปว่าด้วยการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนและเสรีภาพขั้นพื้นฐาน(EuropeanConvention on HumanRights)?

23. สมาชิกสภาแห่งรัฐที่เคยให้ความเห็นเกี่ยวกับร่างกฎเกณฑ์ของฝ่ายปกครองในฐานะที่ปรึกษาของรัฐบาล ต้องถอนตัวจากการเป็นผู้ตัดสินชี้ขาดความชอบด้วยกม.ของกฎเกณฑ์เดียวกันนั้นในภายหลัง R. 122-21-1 code de justice administrative: les membres du Conseil d’État ne peuvent participer au jugementdes recours dirigés contre les actes pris après avis du Conseil d’État, s’ils ont pris part à la délibération de cet avis

24. ลักษณะสำคัญของวิธีพิจารณาคดีปกครองลักษณะสำคัญของวิธีพิจารณาคดีปกครอง • วิธีพิจารณาใช้ระบบไต่สวน • ตุลาการมีบทบาทสำคัญในการสอบสวนและแสวงหาข้อเท็จจริง เนื่องจากความไม่เท่าเทียมกันโดยพื้นฐานของรัฐกับเอกชน • วิธีพิจารณาเป็นลายลักษณ์อักษร • วิธีพิจารณาที่เปิดโอกาสให้คู่ความทุกฝ่ายได้รับทราบและโต้แย้งข้ออ้างข้อเถียงของฝ่ายตรงข้ามได้