260 likes | 492 Views
ĐA ỐI. PGS TS NGOÂ THÒ KIM PHUÏNG. NOÄI DUNG. Muïc tieâu Định nghĩa Bệnh học của đa ối Đa ối maõn Ña oái caáp. MUÏC TIEÂU. Ñònh nghóa ñöôïc ña oái, phaân bieät ña oái maõn vaø ña oái caáp. Keå ra ñöôïc caùc nguyeân nhaân cuûa ña oái.
E N D
ĐA ỐI PGS TS NGOÂ THÒ KIM PHUÏNG
NOÄI DUNG • Muïc tieâu • Định nghĩa • Bệnh học của đa ối • Đa ối maõn • Ña oái caáp
MUÏC TIEÂU • Ñònh nghóa ñöôïc ña oái, phaân bieät ña oái maõn vaø ña oái caáp. • Keå ra ñöôïc caùc nguyeân nhaân cuûa ña oái. • Keå ra ñöôïc trieäu chöùng LS cuûa ña oái maõn vaø ña oái caáp. • Lieät keâ nhöõng aûnh höôûng cuûa ña oái leân thai kyø vaø chuyeån daï. • Trình baøy ñöôïc höôùng xöû trí trong ña oái.
ÑÒNH NGHÓA • Theå tích buoàng oái: • 500-1000ml (ñuû thaùng) • 1000-2000ml (thöøa oái) • >2000ml (ña oái) • LS 2 daïng (caáp & maõn)
BEÄNH HOÏC CUÛA ÑA OÁI • Ñieàu hoøa nöôùc oái: • ½ ñaàu thai kyø thaåm thaáu töø maùu meï qua maøng oái, maùu thai nhi qua da • ½ sau thai kyø hieän töôïng nuoát, hít, tieåu cuûa thai nhi • Giaû thuyeát hình thaønh ña oái: • RL veà sx nöôùc oái (thai voâ soï, vieâm maøng oái • RL haáp thu nöôùc oái (hc phuø nhau thai, teo TQ thai nhi) • RL cô cheá ñieàu hoøa nöôùc oái
ÑA OÁI MAÕN 95% ña oái, 3 thaùng cuoái thai kyø NGUYEÂN NHAÂN Meï: beänh noäi khoa (ÑTÑ, thieáu maùu naëng), nhieãm truøng (giang mai, Toxoplasmose,CMV), TSG-SG, baát ñoàng nhoùm maùu meï vaø con. Tröùng: ña thai (song thai 1 tröùng), DTBS TK, TH (thai voâ soï, teo TQ), baát thöôøng baùnh nhau,daây roán (böôùu maùu cuûa nhau, phuø nhau thai, daây roán thaét nuùt…)
ÑA OÁI MAÕN LAÂM SAØNG Cô naêng: traèn buïng döôùi nhieàu, buïng caêng, khoù thôû, tim ñaäp nhanh, TC caêng. Thöïc theå: • TC raát to so vôùi tuoåi thai, daáu hieäu soùng voã • Khoù sôø naén caùc cöïc thai, chi; khoái nöôùc ñaù • Khoù nghe ñöôïc TT • TAÂÑ: ñoaïn döôùi TC caêng cöùng, CTC heù môû, maøng oái caêng phoàng
ÑA OÁI MAÕN CLS • XN toång quaùt • Sieâu aâm: soá löôïng thai, ñònh löôïng nöôùc oái, hình daïng thai, daáu hieäu giaùn tieáp (phuø nhau thai, baùng buïng…), daáu hieäu tröïc tieáp ( DTBS oáng TK, TH) • XQ buïng khoâng chuaån bò • Choïc oái: ñoä tröôûng thaønh thai, alpha fetoprotein (> 1-2mcg/ml dò daïng thai)
ÑA OÁI MAÕN DIEÃN TIEÁN • Khoù löôøng tröôùc • Sanh non • Giaûm aùp löïc buoàng oái qua choïc doø oái qua thaønh buïng CHUYEÅN DAÏ • Maøng oái nguyeân: tia oái (SDR, NBN, ngoâi baát thöôøng) • OÁi vôõ: SDR, ngoâi baát thöôøng • Gñ bong nhau: ñôø TC
ÑA OÁI MAÕN TIEÂN LÖÔÏNG • Thai nhi: cheát trong buïng, nguy hieåm luùc sanh (SDR, ngoâi baát thöôøng, RL côn co TC), töû vong sô sinh cao (non thaùng, dò daïng thai nhi) • B/c ôû meï nhieàu
ÑA OÁI CAÁP NGUYEÂN NHAÂN Daáu hieäu beänh lyù cuûa tröùng hoaëc dò daïng thai (50% do song thai 1 tröùng, DTBS voâ soï, teo heïp thöïc quaûn) LAÂM SAØNG 3 thaùng giöõa, dieãn tieán nhanh, t/c caáp (ñau buïng nhieàu, khoù thôû, tím taùi, tim ñaäp nhanh, oùi , phuø chaân - aâm ho – thaønh buïng)ä
ÑA OÁI CAÁP LAÂM SAØNG • 3 thaùng giöõa, dieãn tieán nhanh, t/c caáp (ñau buïng nhieàu, khoù thôû, tím taùi, tim ñaäp nhanh, oùi , phuø chaân - aâm ho – thaønh buïng)ä • Khaùm: buïng caêng cöùng, BCTC >> tuoåi thai, da buïng caêng, raát khoù sôø naén phaàn thai, ñoaïn döôùi TC caêng phoàng, CTC môû, maøng oái caêng phoàng. • SA: AFI > 25, baát thöôøng thai • Chaån ñoaùn phaân bieät: thai + UBT, thai tröùng.
ÑA OÁI CAÁP XÖÛ TRÍ • Chaám döùt thai kyø sôùm, baám oái sôùm, ñeà phoøng BHSS, tìm dò daïng thai • Chôø ñôïi, caân nhaéc vì sanh non thöôøng xaûy ra < tuaàn leã 28,t/c naëng phaûi chaám döùt thai kyø.
THIEÅU OÁI PGS TS NGOÂ THÒ KIM PHUÏNG
NOÄI DUNG • Muïc tieâu • Ñaïi cöông • Sinh bệnh học • Nguyeân nhaân • Chaån ñoaùn • Höôùng xöû trí
MUÏC TIEÂU • Ñònh nghóa ñöôïc thieåu oái. • Keå ra ñöôïc caùc nguyeân nhaân gaây thieåu oái. • Neâu höôùng xöû trí moät tröôøng hôïp thieåu oái phaùt hieän trong tam caù nguyeät thöù hai. • Neâu höôùng xöû trí moät tröôøng hôïp thieåu oái do keùm phaùt trieån baøo thai.
ÑAÏI CÖÔNG • Thieåu oái: < 250ml ,maøng ñeäm & oáÁi coøn nguyeân veïn. • Ít gaëp trong giai ñoaïn sôùm cuûa thai kyø. • Pp baùn ñònh löôïng nöôùc oái: SA (AFI, ñoä saâu xoang oái lôùn nhaát)
SINH BEÄNH HOÏC • Cô cheá chính: thieåu nieäu – voâ nieäu cuûa thai • Haäu quaû cuûa baát thöôøng trong söï phaùt trieån baøo thai: • Bieán daïng heä bì cô • Daây roán ngaén • Thieåu saûn phoåi: tuaàn leã 17-26 phaùt sinh, phaùt trieån pheá nang, bieät hoùa teá baøo bieåu moâ HH, cheá tieát dòch pheá nang – chaát hoaït dieän pheá nang.
NGUYEÂN NHAÂN Do tröùng: Do thai: • Dò taät thai: tim, xöông, TK, taéc ngheõn tieát nieäu, baát saûn, thaän ña nang voâ nieäu, thieåu nieäu. • Thai chaäm taêng tröôûng/TC do thieáu oxy thai, giaûm töôùi maùu phoåi vaø giaûm tieát dòch.
NGUYEÂN NHAÂN Do tröùng: Do phaàn phuï cuûa tröùng: • Ñoäng maïch roán duy nhaát,u maïch cuoáng roán thieáu oxy baøo thai. • Nhieãm khuaån baøo thai • Truyeàn maùu trong song thai Khaùng prostaglandins, hoùa trò lieäu ung thö
NGUYEÂN NHAÂN Do meï vaø thai: thieáu oxy tröôøng dieãn cho thai: • Suy tuaàn hoaøn nhau thai löôïng maùu qua thaän, phoåi thai (CHA, thuoác laù, nhöôïc giaùp, TSG, ÑTÑ…) Khoâng roõ nguyeân nhaân 30% tröôøng hôïp
CHAÅN ÑOAÙN Cô naêng: • Ngheøo naøn (↓ cöûñoäng thai, BCTC khoâng taêng) • BCTC < tuoåi thai roõ, TC meàm • Hoûi beänh nguyeân nhaân gaây thieåu oái Thöïc theå: SA: ño oái, tìm dò daïng thai • xoang oái saâu nhaát <10mm chaéc chaén thieåu oái, 10-20mm oái ít hôn bt • AFI: <5 thieåu oái XN thai chaäm taêng tröôûng /TC
HÖÔÙNG XÖÛ TRÍ Loaïi tröø oái vôõ Beänh lyù heä nieäu: • Voâ oái (baát saûn thaän, nghòch saûn thaän, h/c ña dò taät) NST ñoà, chaám döùt thai kyø • Loaïi tröø baát thöôøng NST ñoà • Khaûo saùt chöùc naêng thaän thai (SA, baøi xuaát nöôùc tieåu vaøo BQ thai, sinh hoùa nöôùc tieåu laáy töø beå thaän thai (Na, ure, amonium, beta 2 microglobulin)
HÖÔÙNG XÖÛ TRÍ Beänh lyù heä nieäu: • CN thaän bò aûnh höôûng naëng, NA/nöôùc tieåu > 80mEq/L + nghòch saûn thaän CDTK • CN thaän khaû quan, chuû moâ thaän ít bò bieán daïng (SA), Na/nöôùc tieåu thai < 80mEq/L theo doõi dieãn tieán CN thaän.
HÖÔÙNG XÖÛ TRÍ Thai chaäm taêng tröôûng trong TC • TCN thöù hai: tìm baát thöôøng NST keøm theo DT baøo thai (+) CDTK . Neáu voâ caên: Theo doõi döïa vaøo theå tích nöôùc oái, phaùt trieån thai, nhòp TT, ñoäng hoïc tuaàn hoaøn TC –nhau, tuaàn hoaøn nhau – thai, tuaàn hoaøn naõo thai nhi.
HÖÔÙNG XÖÛ TRÍ Thai chaäm taêng tröôûng trong TC • TCN thöù ba: tìm nguyeân nhaân veà phía meï & thai ñieàu trò. Thieåu oái: daáu hieäu naëng cuûa thai chaäm taêng tröôûng trong TC theo doõi nhö treân. Chæ ñònh CDTK: suy thai vaø / hoaëc thai ñaõ tröôûng thaønh