Microchirurgische neurovasculaire decompressie bij trigeminusneuralgie : Jannetta

1. Microchirurgischeneurovasculairedecompressiebijtrigeminusneuralgie: Jannetta Dr. T. Daenekindt Neurochirurgie ZOL Genk

2. Overzicht • Inleiding • Anatomie brughoek & nV • Chirurgische procedure - geschiedenis - radiologie - techniek - peroperatieve bevindingen • Outcome • Take home • Literatuur

3. Inleiding • Primaire trigeminusneuralgie (tic douloureux) = geen ZN beschadiging door secundaire oorzaak -> neurovasculair conflict • Secundaire trigeminusneuralgie = tgv neuropathie door oa MS, postherpetisch

4. Anatomie - osteologie clivus pars petrosum os temporale os occipitale

5. Anatomie – veneus

6. Anatomie - arterieel

7. Anatomie – craniale zenuwen

8. Anatomie – n Trigeminus

9. Anatomie – cisterna pontocerebellaris

10. Chirurgische procedure - geschiedenis • 1756 Nicholas Andre “trigeminusneuralgie” • 1891 Victor Horsley: sectie distale (pre-gln) takken • 1925 Walter Dandy: partiële sectie nV fossa posterior  vaatloops tegen zenuw  1932: theorie neurovasculaire compressie • 1967: Peter Jannetta: bevestigt theorie  plaatsing “sponsjes”

11. Chirurgische procedure - radiologie • Bij primaire trigeminusneuralgie ziet men op MRI: - aanwezigheid neurovasculaire compressie - graad van compressie - soort bloedvat dat compressie geeft - locatie van het conflict op het verloop van n V • Deze bevindingen konden bevestigd worden tijdens neurovasculaire decompressie

12. Chirurgische procedure - radiologie Right Trigeminal Nerve Right Trigeminal Nerve Compressing vessel Compressing vessel

13. Chirurgische procedure - techniek • Positionering • Huidincisie • Aanduiden sinus transversus - sigmoideus • ¾ - ¼ regel • Retromastoidale craniectomie • Vrijleggen sinus junctie • Cave mastoidale cellen • Voldoende anterieure decompressie om cerebellaire retractie te reduceren • T-vormige durale opening • Vrijleggen meest superieure en laterale hoek

14. Chirurgische procedure - techniek • Vrijleggen brughoek • “Turning the corner is the most dangerous stage of the operation and must be executed with patience and the utmost care” (Peter Jannetta) • CSV drainage • Voorzichtige retractie van het cerebellum • Identificiëren en vrijleggen vena petrosa • Visualisatie nervus trigeminus • “Visualize the ENTIRE nerve from it’s exit from the pons to it’s exit laterally from the CPA” (Peter Jannetta) • Decompressie • Mobiliseren arteries en plaatsen “sponsje” • Coaguleren en splitsen van venen

15. Chirurgische procedure - bevindingen • Arteriële compressie • Superior cerebellar artery (SCA) – meestal • AICA • PICA • Vertebrobasilaire arterie • Veneuze compressie • Meer gezien bij atypische TN • Gecombineerde arteriële en veneuze compressie

16. Chirurgische procedure - bevindingen

17. Outcome – Voordelen • Niet-destructieve behandeling • Laag risico op sensiebele stoornissen of neuropathische pijn • Enige oorzakelijke behandeling • Meest effectieve behandeling op korte –en langetermijn - 75-90% totaal verdwijnen van de pijn, 7-10% partieel - na 3 j nog 75% - na 20j nog 64 % => jonge ptn met lange levensverwachting !

18. Outcome – Voordelen • 96% tevreden, 78% wilde vroegere operatie <-> rhizotomieën 75% en 65% • Nog altijd effectief om uit te voeren na falen van andere invasieve behandelingen (STX radiochirurgie, rhizotomieën)

19. Outcome - Nadelen • Majeure chirurgie => cave comorbiditeit en leeftijd (hoewel leeftijd geen exclusiecriterium is, effectiviteit blijft hoog op hoge leeftijd) • Hoger risico: 0,4-1% belangrijke complicatie zoals ischemie, hersenbloeding, mortaliteit => Ervaring chirurg en centrum !! • Duurder dan percutane behandelingen • Negatieve prognostische factor: - duur TN>7j - aantal vorige ablatieve procedures

20. Take home microvasculaire decompressie • Microvasculaire decompressie is de meest effectieve behandeling voor primaire trigeminusneuralgie • Ieder geval van trigeminusneuralgie moet individueel bekeken worden, waarbij vooral rekening gehouden moet worden met leeftijd, comorbiditeit en vorige behandelingen

21. Literatuur • Bendtsen L, Birk S, Kasch H, Aegidius K, Schmidt Sorensen P, Lykke Thomsen L, et al. Reference programme: Diagnosis and treatment of headache disorders and facial pain. Danish Headache Society, 2nd Edition, 2012. J Headache Pain 2012; 13: S1‐29. • Beydoun A. Safety and efficacy of oxcarbazepine: results of randomized, double‐blind trials. Pharmacother 2000; 20: S152‐8. • Beydoun A, Schmidt D, D’Souza J. Oxcarbazepine versus carbamazepine in trigeminal neuralgia: a meta‐analysis of three double‐blind comparative trials. Neurology 2002; 58(suppl3): 02.083. • Campbell FG, Graham JG, Zilkha KJ. Clinical trial of carbamazepine in trigeminal neuralgia. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1966; 29: 265‐7. • Cruccu G, Gronseth G, Alksne J, Argoff C, Brainin M, Burchiel K, Nurmikko T, Zakrzewska JM. AAN‐ EFNS guidelines on trigeminal neuralgia management. Eur J Neurol 2008; 15: 1013‐28. • Galer BS, Jensen MP. Development and preliminary validation of a pain measure specific to neuro‐ pathic pain: the Neuropathic Pain Scale. Neurology 1997; 48: 332‐8. • Gomez‐Arguelles JM, Dorado R, Sepulveda JM, Herrera A, Arrojo FG, Aragón E, et al. Oxcarbazepine monotherapy in carbamazepine‐unresponsive trigeminal neuralgia. J Clin Neurosci 2008; 15: 516‐9. • Gronseth G, Cruccu G, Alksne J, Argoff C, Brainin M, Burchiel K, et al. Practice parameter: the diagnostic evaluation and treatment of trigeminal neuralgia (an evidence‐based review): report of the Quality Standards Subcommittee of the American Academy of Neurology and the European Federation of Neurological Societies. Neurology 2008; 71: 1183–90. ‐ 69 ‐ • He L, Wu B, Zhou M. Non‐antiepileptic drugs for trigeminal neuralgia. Cochrane Database Syst Rev 2006; 3: CD004029. Multidisciplinaire richtlijn ‘Chronische aangezichtspijn’ • Jorns TP, Zakrzewska JM. Evidence‐based approach to the medical management of trigeminal neuralgia. Br J Neurosurg 2007; 21: 253‐61.

22. Literatuur • Killian JM, Fromm GH. Carbamazepine in the treatment of neuralgia. Arch Neurol 1968; 19: 129‐36. • McQuay H, Carroll D, Jadad AR, Wiffen P, Moore A. Anticonvulsant drugs for management of pain: a systematic review. Brit Med J1995; 311: 1047‐52. • Nasreddine W, Beydoun A. Oxcarbazepine in neuropathic pain. Expert Opin Investig Drugs 2007; 16: 1615‐25. • Nicol CF. A four year double blind study of tegretol in facial pain. Headache 1969; 9: 54‐7. • Parekh S, Shah K, Kotdawalla H, Gandhi I. Baclofen in carbamazepine resistant trigeminal neuralgia ‐ A double blind clinical trial. Cephalalgia 1989; 9: 392–3. • Rasmussen P, Riishede J. Facial pain treated with carbamazepin (Tegretol). Acta Neurol Scand 1970; 46: 385‐408. • Sindrup SH, Jensen TS. Pharmacotherapy of trigeminal neuralgia. Clin J Pain 2002; 18: 22‐7. • Taylor JC, Brauer S, Espri ML. Long‐term treatment of trigeminal neuralgia with carbamazepine. Postgrad Med J 1981; 57: 16‐8. • Wiffen P, Collins S, McQuay H, Carroll D, Jadad A, Moore A. Anticonvulsant drugs for acute and chronic pain. Cochrane Database Syst Rev 2005; 3: CD001133. • Wiffen PJ, McQuay HJ, Moore RA. Carbamazepine for acute and chronic pain. Cochrane Database Syst Rev 2011; 3: CD005451. • Zakrzewska JM, Patsalos PN. Long‐term cohort study comparing medical (oxcarbazepine) and surgical treatment of intractable trigeminal neuralgia. Pain 2002; 95: 259‐66. • Zakrzewska JM, Linskey M. BMJ Clinical Evidence: Trigeminal Neuralgia. BMJ Publishing Group Ltd. Clinical Evidence 2009; 03: 1‐13.