Εισαγωγή στη σημειωτική Θεωρία του Σημείου

1. Εισαγωγή στη σημειωτικήΘεωρία του Σημείου Μαγουλάς Χαράλαμπος Τομέας Κοινωνιολογίας Ε.Σ.Δ.Υ.

2. Ορισμός Σημείου • Σημείο είναι ημονάδα δήλωσης της αμοιβαίας σχέσης μεταξύ μίας έκφρασης (σημαίνοντος) και ενός περιεχομένου (σημαινόμενου) • Peirce: “Aliquid stat pro aliquo”

3. Ενθύμημα στη Ρητορική

4. Σημείο και σύμβολο (Περί Ερμηνείας)Σύμβολο • Γραπτός λόγος – σύμβολο προφορικού • Προφορικός λόγος – σύμβολο ψυχικών καταστάσεων

5. Σημείο • Γράμματα και ήχοι – σημεία ψυχικών καταστάσεων • Ψυχικές καταστάσεις – σημεία (ομοιώματα) πραγμάτων

6. Συμπεράσματα • Σύμβολο – είναι υπαρκτικό (ότι) – αναφορική λειτουργία • Σημείο – είναι συνδετικό (τι) – σημαντική λειτουργία

7. Σημειωτικό τρίγωνο • Διαφορά έννοιας (Meaning) και σημασίας (Signification) • Σημαίνον και σημαινόμενο • Όροι μετασχηματισμού του σημαίνοντος : εξέλιξη γλώσσας • Όροι μετασχηματισμού του σημαινομένου : συμφραζόμενα (context)

8. Σημασία στις Κατηγορίες • Καθορισμός σημασίας μέσα από την χρήση της γλώσσας • Κατηγορίες του όντος : σημασία • Δομή της σκέψης : αντανάκλαση πραγματικότητας • Ουσία των πραγμάτων : δια της γλώσσας

9. Έκφραση (σημαίνον) Πρώτη Ουσία (αντικείμενο) Αριστοτελικό σημειωτικό τρίγωνοΠάθημα ψυχής (σημαινόμενο)

10. Έκφραση (σημαίνον) Σώμα (τυγχάνον) Σημειωτικό τρίγωνο ΣτωικώνΆυλο (σημαινόμενο)

11. Τρεις προθέσεις ερμηνείας (Eco) • Intentio auctoris • Intentio operis • Intentio lectoris

12. Λειτουργίες της γλώσσας (Austin) • Ιδιωματική (locution) • Ενδοϊδιωματική (illocution) • Διαϊδιωματική (perlocution)

13. Lacan – Ψυχαναλυτική προσέγγιση • Αναλογίες: Ρήτορας – Ασθενής Ακροατής – Γιατρός • Ασυνείδητες προθέσεις ασθενούς • Εξωγλωσσικά στοιχεία ομιλίας • Απωθημένες ιδέες και συναισθήματα • Δομή συμπτώματος: γλωσσική • Διάκριση γλώσσας και λόγου