Vlerësim Programesh

1. Vlerësim Programesh

2. Para politikës dhe pas saj • Ajo çka bëjmë para se një politikë e caktuar të miratohet përgjithësisht e quajmë Analizë Politike. • Ajo çka bëjmë pasi politika është miratuar dhe programet e saj janë stabilizuar dhe po vihen në zbatim, e quajmë Vlerësim programi.

3. Analiza paraprake për“policy making" - Kemi të bëjmë me analizën e politikave, programeve dhe projekteve PARA se ato të implementohen. • Zakonisht e quajmë analizë politike (policy analysis)

4. ish – Analiza politike e mëpasme - Të analizuarit e politikave, programeve dhe projekteve PASi ato janë implementuar shpesh i quajtur Vlerësim Programi (program evaluation) Kërkimi zhvillohet gjatë dhe pas zbatimit të politikës në fjalë

5. ANALiZA Politike paraprake • Duket si shumë e thjeshtë • Vendosim se çfarë duam • Gjemë rrugët më të mira për ta realizuar • i krahasojmë • Zgjedhim më të mirën • Ky është një proces shumë i ndërlikuar

6. Kornizat referenciale • Ka dhjetëra, ndoshta qindra “metoda” për të bërë “Analizë Politike” të cilat mund të grupohen sipas parimeve mbi të cilat ato operojnë.

7. Kornizat referenciale • Metoda që mua më është dukur gjithnjë si më e qarta, është ajo e Bobrow dhe Dryzek të cilët i shohin të gjitha këto qasje të pafundme si të grupuara në 5 kategori kryesore. • Politikat Asistenciale (ëelfare Economics) • Zgjedhjet publike (Public Choice) • Strukturat Sociale • Analizë informacioni • dhe Filozofi Politike

8. Kornizat referenciale • Politikat asistenciale • Ka numrin më të madh të praktikuesve (analistëve) dhe zakonisht shprehet në teknika të zakonshme siç janë psh analiza kosto/përfitim ose analuza kosto/ efektshmëri

9. Kornizat referenciale • Zgjedhje publike • Kap disiplina të ndryshme si mikroekonomia, shkenca politike, administrimi publik. Ka si qëllim kryesisht analizën dhe përcaktimin e strukturave vendimarrëse.

10. Kornizat referenciale • Strukturat Sociale • Kjo qasje e ka origjinën te Sociologjia dhe ka disa nëndarje si psh ata që përqëndrohen te donacionet individuale vs donacioneve në grup.

11. Kornizat referenciale • Analiza e informacionit • Bazohet kryesisht te limitet e natyrshme që karakterizojnë punës e çdo personi të përfshirë në proceset e vendosjes së politikave)

12. Kornizat referenciale • Filozofia Politike • Analistët e kësaj fushe përqëndrohen në aplikimin e parimeve morale në proceset e vendimarrjes politike. • Një ide kyçe që duhet mbajtur mend është se analizat politike që bëhen brenda këtyre kornizave nuk kanë të bëjnë drejtpërdrejtë me rezultatet finale të programeve

13. wamsley dhe Zald • Nëse ne imagjinojmë çdo program, organizatë, rrjet etj si të kishin të gjitha nga dy dimensione, një të brendshëm dhe një të jashtëm si dhe një dimension politiko-ekonomik, atëherë ndoshta ndyshimi midis analizës politike dhe vlerësimit të programeve, bëhet më i qartë.

14. Economic External Economy Ekonomke Ekonomi e jashtme Technical internal Economy Teknike Ekonomi e brendshme Social internal Polity Sociale Politikë e brendshme Political External Polity Politike Politikë e jashtme wamsley & Zald e Riparë Politikë e jashtme – Ambienti Politik Ekonomi e jashtme – Ambienti ekonomik Politika të brendshme – Sistemi social ose organizativ Ekonomi e brendshme – Sisteme teknike (ose Funksionale)

15. Ekonomke Ekonomi e jashtme Teknike Ekonomi e brendshme Sociale Politikë e brendshme Politike Politikë e jashtme wamsley & Zald e Riparë • Pjesa e jashtme ndaj programit që shqyrtohet është gjithë ambienti ekonomik dhe politik që mundohet të vendosë se ç’DUHET BëRë!

16. Economic External Economy Ekonomke Ekonomi e jashtme Technical internal Economy Teknike Ekonomi e brendshme Social internal Polity Sociale Politikë e brendshme Political External Polity Politike Politikë e jashtme wamsley & Zald e Riparë • Ajoçkaështëpjesë e brendshme e programitështënjë ambient social dheteknikqëmundohettëmarrëveshNëSE E KEMiBëRëMiRëPUNëNTONë!

17. Procesi i vlerësimit formal • Përcakton standartet për të gjykuar cilësinë. • Mbledhja e informacionit të rëndësishëm • Aplikojnë standartet për të përcaktuar vlerën, cilësinë, dobishmërinë, efektshmërinë. • identifikon rekomandimet për të përmirësuar objektin e vlerësimit (programin në fjalë)

18. Qëllimet e Vlerësimit • Qëllimi Kryesor • Të përcaktojë meritën apo vlerën e diçkaje; të japë gjykime në lidhje me vlerën e asaj që po vlerësohet. • Qëllime Alternative • Shërben për qëllime politike • Lehtëson grumbullimin e dijeve e të njohurive • Sjell përmirësime shoqërore • Krijon premisa për demokraci gjithëpërfshirëse

19. PseduhenvlerësuarProgramet? • Përtëpasurnjëperspektivëmbiprogramindheveprimtaritë e tij– përtëparasitëthuashngavijmëdhekushkojmëdhepërtëpërcaktuatçfarëfunksionondheçfarëjo • Përtëpërmirësuarpraktikat e punës– përtëmodifikuar e përshtaturpraktikatnëmënyrëqëatotëgarantojnësuksesin e programit • Përtëpërcaktuarefektet– përtëpara se saporealizohenobjektivat e programit. Si poishërbenprogramikomunitetitdhepërtëofruarprovapërefektshmërinë e tij • Përtëndërtuarkapacitete– përtërriturfinancimet, përtëpërmirësuarperformancën e personaveqëpunojnenëimplementimin e programit, përtëforcuarpërgjegjësitë.

20. Ndërhyrjapërpërmirësimin e shërbimevetëdrejtpërdrejta Përpjekjetpërtëmobilizuarkomunitetin Nismatkërkimore Veprimtaritëpërzhvillimin e politikave FushatatKomunikuese Projektepërndërtimin e infrastrukturave Shërbimetrajnuesedhearsimore Përforcimiisistemeve administrative }farë mund të vlerësohet? 20

21. Kur duhet bërë vlerësimi? Planifikimi i një programi Të Ri Vlerësimi i një programi në fazat e para të ZHViLLiMiT Vlerësimi i një programi në fazë Të AVANCUAR Vlerësimi i një prog pasi ai ka PëRFUNDUAR Konceptimi Përfundimi Faza e zhvillimit të programit ndikon në arsyet për të vlerësuar programin

22. Dy lloje bazë vlerësimesh • Formativ (Proces) • Ofron informacion për përmirësimin e programit për të gjykuar vlerën e programit • Audienca zakonisht përbëhet nga njerëzit që merren me implementimin e programit • Zakonisht ky lloj vlerësimi është cilësor

23. Dy lloje bazë vlerësimesh • impakti ose Rezultatet • Vlerësimi ‘shumë’ është një proces identifikimi i prirjeve në performancën e programit dhe për të analizuar këtë performancë në bazë kriteresh të mirëpërcaktuara • Ofron informacion për vendimarrjen për programin vazhdimin e tij apo zhvillimin • është kryesisht analizë sasiore

24. Tre nëntipe: Nevojë për analizë, Procese dhe Vlerësim rezultatesh • Nevojë për analizë • A ekziston problemi/nevoja? • Rekomandon mënyra për të eliminuar problemin • Proces/Monitorim • Përshkruan realizimin e programit • Rezultate • Përshkruan shndërrimet/benefitet te përfituesit

25. Qasjet vlerësuese Qasje sipas objektivave të Programit • Fokusohet të qëllimet dhe objektivat dhe përcakton sa janë realizuar Qasje sipas menaxhimit të Programit • Qëllimi është të furnizojë menaxherët e programit me informacion të dobishëm.

26. Qasjet vlerësuese QasjesipaskonsumatorivetëProgramit • Zhvilloninformacionvlerësuespër ‘produktet’ e programit QasjesipasekspertëvetëProgramit • Bazohetnëmendimet e ekspertëvepërtëgjykuarcilësinë e vlerësimitqëpoibëhetprogramit QasjesipaspjesëmarrësvetëProgramit • Përfshirja e pjesëmmarrësve (palëvetëinteresuara) ështëthelbësorenëpërcaktimin e vlerave, kriterevenevojavedhepërfundimeveqë do nxjerrëvlerësimi