การ เตรียมความพร้อมตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน : ระดับอำเภอ

1. การเตรียมความพร้อมตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน:การเตรียมความพร้อมตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน: ระดับอำเภอ • วันชัย สีหะวงษ์ • กลุ่มปฏิบัติการควบคุมโรคและตอบโต้ภาวะฉุกเฉินทางด้านสาธารณสุข • สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 อุบลราชธานี

2. ภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุข (Public Health Emergency) • เหตุการณ์ที่เป็นโรคและภัยคุกคามสุขภาพ • มีเกณฑ์อย่างน้อย 2 ใน 4 ประการ • เกิดผลกระทบทางสุขภาพที่มีความรุนแรง • เป็นเหตุการณ์ที่ผิดปกติ หรือไม่เคยพบมาก่อน • มีโอกาสแพร่ไปสู่พื้นที่อื่น • ต้องจำกัดการเคลื่อนที่ของผู้คนหรือสินค้า

3. ประเภทภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุขประเภทภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุข • ภัยจากธรรมชาติ • วาตภัย พายุไต้ฝุ่น อุทกภัย แผ่นดินไหว ดินถล่ม • ภัยทางชีวภาพ : • อาวุธทางชีวภาพ • แอนแทรกซ์ ไข้ทรพิษ • การระบาดของโรคที่มีโอกาสแพร่กระจาย • ไข้เลือดออก เลปโตสไปโรซิส • ภัยจากสารเคมี : • Ammonia, Chlorine, Sarine • ภัยจากรังสี : • โรงงานไฟฟ้านิวเคลียร์ • สารกัมมันตภาพรังสี • ภัยจากมนุษย์ : • สงคราม, จลาจล • ระเบิด • การบาดเจ็บทางจราจร

4. ภัยจากธรรมชาติ Tsunami ธันวาคม 2547 น้ำทะเลลดลงหลายร้อยเมตรขณะเกิดสึนามิ

5. Tsunami มีนาคม 2554

6. น้ำท่วมปลายปี 54

7. ภัยทางชีวภาพ

8. ภัยจากสารเคมี แก๊สระเบิด ที่เพชรบุรีตัดใหม่ กทม. กันยายน 2533

9. ภัยจากรังสี โรงไฟฟ้าพลังนิวเคลียร์ฟูกูชิมะ ไดอิจิ, มีนาคม 2554

10. โรงงานไฟฟ้านิวเคลียร์ เชอร์โนบิล โรงงานไฟฟ้านิวเคลียร์ เชอร์โนบิล, 26 เมษายน 2529

11. ภัยจากมนุษย์

12. จุดมุ่งหมาย • เป้าประสงค์ • มีกลไกการจัดการเตรียมความพร้อมและบูรณาการระบบ ตอบโต้ภาวะฉุกเฉินด้านโรคและภัยสุขภาพที่ได้มาตรฐาน • วัตถุประสงค์ • เพื่อสร้างระบบการป้องกันโรคและภัยสุขภาพโดยชุมชนมีส่วนร่วม • เพื่อสร้างระบบเฝ้าระวัง ระบบเตือนภัย และระบบควบคุมโรคที่มีประสิทธิภาพ และรวดเร็ว • เพื่อสร้างระบบการดูแลรักษา ส่งต่อผู้ป่วยที่มีประสิทธิภาพ

13. ตัวชี้วัดความสำเร็จ • มีกลไกและขั้นตอนการบริหารจัดการการเตรียมความพร้อม และตอบโต้ภาวะฉุกเฉินด้านโรคและภัยสุขภาพแบบบูรณาการ ตามเกณฑ์ที่กำหนด • ร้อยละของสถานการณ์ฉุกเฉินและภัยพิบัติซึ่งมีปัญหาโรคและ ภัยสุขภาพสามารถตอบโต้ตามเกณฑ์ที่กำหนด (๘๐%)

14. วงจรของการจัดการภัยพิบัติวงจรของการจัดการภัยพิบัติ 2P 2R P2 P 1 R 2 R 1

15. การจัดการภาวะฉุกเฉิน มี 3 ระยะ • ระยะก่อนเกิดเหตุ (Prevention & Preparedness) • ระยะระหว่างเกิดเหตุการณ์ (Response) • ระยะหลังเกิดเหตุการณ์ (Recovery)

16. การจัดการภาวะฉุกเฉิน ก่อน ระหว่าง หลัง

17. ระยะก่อนเกิดเหตุ (Preparedness) การจัดการภาวะฉุกเฉิน ก่อน • คาดการณ์ • ประเมินและค้นหาความเสี่ยง • เตรียมการป้องกัน • การพัฒนาบุคลากร • พร้อมในการรับมือ • การเตรียมแผนโต้ตอบภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุข • การซ้อมแผน • เตรียมอุปกรณ์เครื่องมือเครื่องใช้ต่าง ๆ ที่จำเป็นต้องใช้ไว้ให้พร้อม เตือนภัย

18. ประเมินความเสี่ยง (Risk Assessment)

19. ประเมินความเสี่ยงของภัยสุขภาพประเมินความเสี่ยงของภัยสุขภาพ • Risk ประเมินจาก • โอกาสที่จะเกิด • ผลที่ตามมา

20. การประเมินโอกาสที่จะเกิดการประเมินโอกาสที่จะเกิด

21. การประเมินผลที่ตามมา • ผลที่ตามมาจะส่งผลกระทบจากน้อย ไปมากตั้งแต่ 1 - 4

22. บันทึกความเสี่ยงในตารางประเมินความเสี่ยงบันทึกความเสี่ยงในตารางประเมินความเสี่ยง

23. ลำดับความสำคัญ Extreme High Moderate Low โอกาส No impact Limited Substantial High ผลกระทบ

24. วิเคราะห์และจัดลำดับความสำคัญของความเสี่ยง สคร.๗ อุบลฯ • Risk= Likelihood(Probability) X Consequence (Impact)

25. คะแนนความเสี่ยง ๕ อันดับของจังหวัด ในพื้นที่สคร.๗ อุบลฯ

26. บริบท มีแม่น้ำมูลไหลผ่าน พื้นที่เกษตรและเป็นชุมชนกึ่งเมืองกึ่งชนบท

27. 2. ระบุภัยสุขภาพที่มีโอกาสเกิด ภัยธรรมชาติ ภัยหนาว อุทกภัย ภัยแล้ง ภัยชีวภาพ ไข้เลือดออก TB ไข้หวัด/ไข้หวัดใหญ่ เอดส์ CDD ภัยสารเคมี แอมโมเนีย ยาฆ่าแมลงในเกษตรกร ภัยปรมาณู โรงไฟฟ้า ภัยที่มนุษย์ก่อขึ้น ตีเหล็ก NCD บำบัดน้ำเสีย ขยะมูลฝอยสิ่งปฏิกูล จราจร จราจลม๊อบ

28. ภัยหนาว เอดส์ อุจาระร่วง ตีเหล็ก TB ไข้หวัด/ไข้หวัดใหญ่ อุบัติเหตุจราจร อุทกภัย ไข้เลือดออก จราจล โรคไม่ติดต่อNCD ยาฆ่าแมลงกลุ่มเกษตรกร แอมโมเนียรั่ว(โรงน้ำแข็ง) ภัยแล้ง ปรมาณู สิ่งปฏิกูล ขยะมูลฝอย

29. ข้อที่ 1 ความเสี่ยงภัยสุขภาพ(อุทกภัย) ข้อที่ 2 การซ้อมแผนการให้บริการผู้ป่วยโรคเรื่อรังในภาวะอุทกภัย ข้อที่ 3 วัตถุประสงค์ เพื่อเตรียมความพร้อมในการวางแผนในการวางแผนการให้บริการผู้ป่วยโรคเรื้อรังในภาวะอุทกภัย เพื่อฝึกปฏิบัติเกิดทักษะในการให้บริการผู้ป่วยโรคเรื้อรังในภาวะอุทกภัย เพื่อลดภาวะแทรกซ้อนและการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเรื้อรังในภาวะเกิดอุทกภัย

30. ข้อที่ 4 ตัวชี้วัดประสิทธิภาพ • 1. ผู้เข้าร่วมมีส่วนร่วมในกระบวนการการฝึกซ้อมทุกขั้นตอน • 2. ผู้เข้าร่วมมีความรู้และทักษะในการให้บริการผู้ป่วยโรคเรื่อรัง • ในภาวะอุทกภัย • ข้อที่ 5 รูปแบบการฝึกซ้อม • การฝึกซ้อม ชนิดฝึกปฏิบัติการตามบทบาทหน้าที่(Functional exercise) • จนท. รพ.สต.แพทย์ เภสัชกร แพทย์ จิตแพทย์ • สาธารณสุขอำเภอ • 2. ผู้นำชุมชน อสม. อบต. ผู้ใหญ่บ้าน ตำรวจ EMS ทหาร กองบิน

31. ข้อที่ 7 สถานการณ์สมมุติในการฝึกซ้อมแผน ในเดือนตุลาคม แม่น้ำมูลเอ่อล้น เข้าท่วมหมู่บ้านระดับน้ำสูง 1.5 เมตร มีจำนวนผู้ป่วย NCDในชุมชนที่ขาดการรักษาและพบแพทย์อย่างต่อเนื่องเพื่อลดภาวะแทรกซ้อนและการขาดยา สสจ.อุบล จึงให้เตรียมศูนย์บริการด้านสาธารณสุข(อพยพ ณ พื้นที่บริเวณห้างโฮมฮับ โดยจนท.สาธารณสุข ได้ทำแผนแผนการให้บริการผู้ป่วยโรคเรื่อรังในภาวะอุทกภัยโดยมีการอพยพผู้ป่วยฯในพื้นที่รวมถึงผู้พิการ ผู้สูงอายุ มาที่ศูนย์อพยพ เพื่อได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิด

32. ข้อที่ 8 คณะกรรมการวางแผนฝึกซ้อม รองนายแพทย์ฯ ประธาน หัวหน้างาน NCD กรรมการ หัวหน้าบริหาร กรรมการ สสอ.เมือง กรรมการ สสอ.วาริน กรรมการ หัวหน้าEMS เลขา

33. ข้อที่ 9 คณะกรรมทำงานการวางแผนฝึกซ้อม รองนายแพทย์ฯ ประธาน ผอ.โรงพยาบาลวาริน กรรมการ หัวหน้าฝ่ายยุทธ์ฯ เลขา ข้อที่ 10 เอกสารการฝึกซ้อม วาระการประชุม/รายงานการประชุม เอกสารกำหนดขอบเขตการซ้อมแผน ยกร่างสถานการณ์สมมุติ แผนการฝึกซ้อม การชื่อหน่วยงานและผู้เข้าร่วมการฝึกซ้อมแผน แผนผังการให้บริการผู้ป่วยโรคเรื้อรังในภาวะอุทกภัยและการประสานงาน

34. ผู้อำนวยการการฝึกซ้อมผู้อำนวยการการฝึกซ้อม ผู้ช่วยผู้อำนวยการการฝึกซ้อม ผู้ประเมินผลการฝึกซ้อม ผู้สังเกตการณ์การฝึกซ้อม ผู้จัดการการควบคุมการนำเข้า ผู้จัดการการอำนวยความสะดวก ผู้จัดการสื่อ/ผู้เยี่ยมชม การอำนวยความสะดวกและการส่งกำลังบำรุง ผู้แสดงตามบทบาท ควบคุมระดับสูง ควบคุมระดับกลาง ควบคุมระดับต่ำ ผู้อำนวยความสะดวกในสถานที่ ผู้อำนวยความสะดวกในสถานที่ การรักษาความปลอดภัย ผู้บริหาร/เจ้าหน้าที่สนับสนุน ข้อที่ 11คณะทำงานควบคุมการฝึกซ้อม Exercise Control Team นายแพทย์เชี่ยวชาญ หัวหน้า EMS รองนายแพทย์ฯ หัวหน้าฝ่ายยุทธฯ หัวหน้าPHEKสคร.7 หัวหน้างานการเงิน หัวหน้า NCD สบส. หัวหน้า บริหาร

35. ข้อที่ 12 การถอดบทเรียน - กำหนดการถอดบทเรียนในวันซ้อมแผน - ทบทวนแก้ไขปัญหาในการฝึกซ้อม - แบบสรุปรายงานการให้บริการผู้ป่วยรายวัน - แบบเบิกจ่ายเวชภัณฑ์ยาและมิใช่ยา

36. ระยะระหว่างเกิดเหตุการณ์ (Response) • รับมือ=ปฏิบัติการ • หยุดภัยสุขภาพ • ช่วยเหลือและบรรเทาความเสียหาย • ป้องกันควบคุมโรคระบาดหรือผลแทรกซ้อนอื่นที่อาจเกิดตามหลัง ระหว่าง รับมือ เตือนภัย เฝ้าระวัง

37. ระยะระหว่างเกิดเหตุการณ์ (Response) • เหตุการณ์/ภัยสุขภาพ • แผนปฏิบัติการ • Command • ระบบบัญชาการและสั่งการที่ชัดเจน • Co-ordination • ระบบประสานงานกับหน่วยงานต่างๆ • Co-operation • ระบบปฏิบัติการร่วม • Communication • ระบบการสื่อสารและการประชาสัมพันธ์

38. Command : Incident command system คนสั่ง ผู้ช่วยคนสั่ง คนทำ คนคิด คนช่วย คนจ่าย

41. ระบบบัญชาการเพื่อป้องกันการระบาดโรคคอตีบ จังหวัดเลย คณะกรรมการตอบโต้การระบาดโรคคอตีบ ระดับจังหวัด/อำเภอ • ส่วนบังคับบัญชาการ • เป็นผู้ตัดสินใจ ตอบสนองเหตุการณ์ • มอบหมายงาน • รับคำแนะนำทั่วไปจากหน่วยรับผิดชอบ หน่วยLogistic และประสานงาน (เลขาฯ การประชุม) ทีมบริหารจัดการ หน่วยปฏิบัติการติดตาม อาการผู้ป่วยและการกินยา หน่วยปฏิบัติการสอบสวน วิเคราะห์ข้อมูลและรายงานโรค หน่วยปฏิบัติการด้านวัคซีน และรายงานผลสำเร็จ ทีมข้อมูล และ รายงานโรค ทีมสอบสวนโรค เคลื่อนที่เร็ว ทีมสุขศึกษา และ Mop-up dT ทีมติดตามอาการ ผู้ป่วย/ผู้สัมผัส ทีมติดตาม dT/ DTP coverage

42. Commander • สสอ • ผอ.รพ • ผช.สสอ • นวก.ที่เป็นที่ยอมรับ • ผู้ช่วย Commander • บันทึกการประชุม • ช่วยประสานงาน • สื่อสารสาธารณะ • เปิด War room • แจ้งสถานการณ์ & ประเด็นที่เป็นปัญหา • เป้าหมายการใช้ ICS ครั้งนี้ • ข้อมูลที่วิเคราะห์มาแล้ว (ส่วนวางแผน) • สาเหตุที่คาดว่าเป็นสาเหตุ • ข้อเสนอเพื่อเป็นเป้าหมายการปฏิบัติการ • ข้อคิดเห็น ข้อเสนอจาก war room • กำหนดเป้าหมายการปฏิบัติ • ตัดสินใจสั่งการภารกิจที่ต้องปฏิบัติ • กำหนดประเมินสถานการณ์ • นัดประชุมครั้งต่อไป • ปิดWar room เมื่อบรรลุเป้าหมาย ICS

43. ส่วนวางแผน(Planning) • นวก. สสอ • นวก.รพ. • จนท.ระบาดวิทยา • แพทย์ • พยาบาล • รวบรวมวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อนำเข้า War room • นำเสนอ Commander ก่อนเข้า War room • ติดตามวิเคราะห์ข้อมูลจากการปฏิบัติการ/ประเมินการปฏิบัติการ • ช่วยเหลือการตัดสินใจของผบ. เหตุการณ์

44. ส่วนปฏิบัติการ(Operation) • ป้องกัน ควบคุมโรค • SRRT • รักษา • แพทย์ • หัวหน้าพยาบาล • เภสัชกร • แล็บ • เป็นผู้รับผิดชอบต่อการปฏิบัติการในภารกิจ • ดำเนินงานตาม Incident Action Plan

45. ส่วนสนับสนุน(Logistics) • หัวหน้าฝ่ายบริหาร • ผอ.รพ.สต.อาวุโส • เภสัชกร • จนท.Supply • จนท.ยานพาหนะ • สนับสนุนทรัพยากรทุกประเภท • บุคลากร • วัสดุ อุปกรณ์ • เวชภัณฑ์ • ยานพาหนะ • ทรัพยากรสนับสนุนอื่นๆ

46. ส่วนบริหารและงบประมาณ(Admin/Finance)ส่วนบริหารและงบประมาณ(Admin/Finance) • หัวหน้าฝ่ายบริหาร • จนท.การเงิน • ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน • การวิเคราะห์ค่าใช้จ่าย

47. แม้นหวังตั้งสงบ จงเตรียมรบให้พร้อมสรรพ์ ศัตรูกล้ามาประจัน จักอาจสู้ริปูสลาย พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 6

48. ระบาดใหญ่ เกิดเมื่อไร ทำนายยาก ทั่วโลกรู้ จะลำบาก กันถ้วนหน้า ธุรกิจ ทั้งใหญ่น้อย พลอยอัปรา อย่ารอช้า เร่งเตรียมพร้อม ซักซ้อมไว้ เราเตรียมพร้อม กันครั้งนี้ มีแต่ได้ แม้เกิดภัย ได้สกัด ไม่ขัดสน ภัยไม่มา ไม่ว่าไร ได้ฝึกตน เตรียมทุกคน พร้อมสู้ภัย ไทยมั่นคง 24 Oct 07