İŞYERİ HEKİMLİĞİ DENEME SINAVI VIII 02 KASIM 2013

1. İŞYERİ HEKİMLİĞİ DENEME SINAVI VIII02 KASIM 2013 1

2. B 1) Obstrüktif akciğer hastalıklarının tanı ve takibinde aşağıdaki testlerden hangisinin ön planda tutulması doğru değildir? A) Basit spirometri B) Akciğer radyolojik tetkikleri C) Bronş provokasyon testleri D) PEF-metre

3. ASTIM TANISI • Spirometri • FEV1 • PEF metre • PEF (Peak Expiratory Flow: Zirve Akım Hızı) ölçümü yapılması • PEF takibinin amacı semptomların iş yerinde arttığını göstermektir

4. Volüm FEV1 Normal Astmatik (bronkodilatör sonrası) Astmatik (bronkodilatör öncesi) 1 2 3 4 5 Zaman (saniye) Note: Each FEV1 curve represents the highest of three repeat measurements BronşProvokasyonTesti FEV1diagramı

5. C 2) Aşağıdakilerden hangisi asbest maruziyetinin etkileri bakımından doğru değildir? A) Mezotelyoma B) Plevral kalsifikasyon C) Radyolojik görüntüde yuvarlak opasiteler D) Plörezi

6. Asbeste bağlı akciğer hastalıkları • Plevral asbest plağı, • Bening asbest plörezisi, • Mezotelyoma, • Akciğer kanseri, • Round atelektazi • Asbestozis • Asbestozis asbest liflerinin solunmasına bağlı olarak gelişen interstisyel akciğer hastalığıdır.

7. Asbestozis- Radyoloji • Radyolojik bulgular ortaya çıktığında olgu asemptomatik olabilir. • Alt loblarda belirginleşen retikülonodüler dansite artışları • Nadiren ise tersine olgu semptomatik olup akciğer grafisi normal olabilir (%10) • Akciğer yüksek çözünürlüklü bilgisayarlı tomografisi (YRBT), • retikülonodüler lezyonlara eşlik eden plevral (özellikle diyafragmatik plevrada) asbest plakları görülür.

8. A 3) İşyerinde belli bir irritan maddeye iş yüksek konsantrasyonda maruziyet sonucu 24 saat içinde astıma benzer nefes darlığı yakınmaları ile başvuran bir hastada işyeri hekiminin ön tanısı aşağıdakilerden hangisi olmalıdır? A) Reaktif hava yolu disfonksiyonu sendromu B) Mesleki astım C) Hipersensitivitepnömonisi D) Akut bronşit

9. Reaktif Havayolu Disfonksiyonu Sendromu • Önceden astım ile ilgili hiçbir klinik, fonksiyonel veya immünolojik bir bulgu olmayan bir kişi • İşyerinde belli bir irritan maddeye iş kazası veya güvensiz ortam nedeni ile yüksek konsantrasyonda maruziyet • Latent periyot olmaksızın ortaya çıkan astım • Bu tabloya irritan ile indüklenen mesleksel astım da denir

10. İrritana bağlı astım (RADS) Tek maruziyet sonrası semptomlar VAR Maruz kalınan madde irritan özellikte Maruziyetten sonraki 24 saat içinde yakınma başlaması ve en az üç ay sürmesi Astıma benzer yakınma ve bulgular VAR Obstrüktif fonksiyonel bozukluk bulguları VAR Nonspesifik bronş aşırı duyarlılığı VAR Diğer hastalıklar ekarte edilmiş olmalı Susan M. Tarlo, Diagnosis and Management of Work-Related Asthma. Chest 2008;134;1S-41S

11. Mesleksel Astım • Önceden astım ile ilgili hiçbir klinik, fonksiyonel veya immünolojik bir bulgu olmayan bir kişide oluşan astım • Sadece işyeri ortamında karşılaşılan ve işyeri dışında bulunmayan spesifik bir etken ya da koşula bağlı gelişir • İşe başladıktan en az 2-3 ay sonra ortaya çıkar • İşyerinden uzaklaşıldığında düzelir

12. D 4) Mesleki solunum sistemi hastalığı etkenleri arasında aşağıdaki etkenlerden hangisi inorganik değildir? A) Silis tozu B) Asbest lifi C) Baryum tozu D) Pamuk toz

13. D Aşağıdakilerden hangisi ideal postürdür? A) B) C) D)

14. A 6) Aşağıdakilerden hangisi işyeri hekiminin tutması gereken sağlıkla ilgili kayıtlardan birisi değildir? A) Gürültü haritası B) İşçilerin bulaşıcı hastalık olmadığına dair sağlık kayıtları C) Kurşunla çalışan işçilerin sağlık kayıtları D) Akciğer grafisi raporları

15. C 7) İşyerinizde üretimde yeni kullanılmaya başlayan bir kimyasalın karaciğer üzerine zararlı olup olmadığını araştırmak istiyorsunuz. Hangi araştırma tipini seçersiniz? A) Olgu-kontrol B) Retrospektif C) Kohort D) Kesitsel

16. KOHORT ARAŞTIRMALARI • Bu araştırma tipinde; • HENÜZ bir hastalığa yakalanmamış • SAĞLAM kişilerin • BELİRLİ BİR ETKENLE karşılaşma durumlarına göre • İZLEME SÜRESİ içinde • İncelenen hastalığa YAKALANMA OLASILIKLARI araştırılır.

17. KOHORT ARAŞTIRMALARI ZAMANIN YÖNÜ Etken (+) Hastalık (+) a RİSK ALTINDAKİ TOPLUM Etken (+) Hastalık (-) b SEÇİLEN ÖRNEK Etken (-) Hastalık (+) c Etken (-) Hastalık (-) d ARAŞTIRMANIN YÖNÜ

18. OLGU-KONTROL ARAŞTIRMALARI • Geriye dönük araştırmalardır • Sonuçtan (hastalık) hareketle etken incelenir. • Olgu-kontrol araştırmaları; Nedensel ilişkide kesitsel araştırmalardan daha güçlü Kohort araştırmalarından daha zayıf • Toplum tabanlı değildir (community-based)

19. ZAMANIN YÖNÜ ARAŞTIRMANIN YÖNÜ OLGU-KONTROL ARAŞTIRMALARI a Etken (+) “Vakalar” Olgu grubu “Vakalar” b Etken (-) “Vakalar” c Etken (+) “Kontroller” Kontrol grubu “Sağlamlar” d Etken (-) “Kontroller”

20. B 8) Bir yıl içinde meydana gelen iş kazası sayısının, o işyerindeki işçilerin yıllık toplam çalışma süresine oranı aşağıdakilerden hangisini verir? A) Genel İş Kazası Hızı B) İş Kazası İnsidans Hızı C) İş Kazası Prevalansı D) İş Kazası Ağırlık Hızı

21. Genel İş Kazası Hızı • İş kazası sıklık hızı olarak da bilinir. • İşyerinde belirli bir süre içinde meydana gelen iş kazalarının risk altındaki işçi sayısına bölümü sonucu bulunur. • Risk altındaki işçi sayısı (ortalama işçi sayısıdır).

22. İş Kazası İnsidans Hızı • İşyerinde çalışan tüm işçilerin toplam çalışma saati üzerinden hesaplanır • (k) sabiti değişkendir. Sıklıkla bir milyon olarak kullanılır. • Toplam çalışma saati (ülkemiz için 45saat/hafta) • Formül;

23. İş Kazası Ağırlık Hızı • Bir takvim yılında iş kazası nedeniyle yitirilen saatleri veya günlerin saptanmasında kullanılır. • Bir milyon saatte yitirilen iş gününü • 100 saatte yitirilen iş saatini gösterir. • Formülü; (*) 100

24. Örnek • Ağır ve tehlikeli iş yapan ve yılda ortalama 600 işçinin çalıştığı bir işyerinde 2010 yılı sonu itibarıyla; • 150 iş kazası meydana gelmiştir. • İşyerinde işçilerin toplam çalışma saati 1.462.500’dür. • İşyerinde iş kazaları nedeniyle; • Geçici iş göremezlik gün sayısı 250 gün • Sürekli iş göremezlik dereceleri toplamı 20 • İş kazaları nedenli ölüm 1

25. Cevaplar • GİH; • İş kazası insidans hızı; • İş kazası ağırlık hızı;

26. B 9) Tehlikeli sınıfta yer alan bir işyeri için; işyeri hekimi, diğer sağlık personeli ve iş güvenliği uzmanlarının aylık asgari çalışma süreleri bakımından, sıralamaya göre “Aylık işçi başına kaç dakika çalışmaları gerekir? “ sorusunun doğru yanıtı hangi seçenektedir? A) 5dk - 10 dk - 9 dk B) 6dk - 9dk – 8 dk C) 6dk – 9 dk – 12 dk D)7dk - 9dk – 16 dk

27. İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ,SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK20 Temmuz 2013 CUMARTESİ İşyeri hekimlerinin çalışma süreleri-MADDE 12 a) 10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışan başına yılda en az 25 dakika. b) Diğer işyerlerinden: 1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 4 dakika. 2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 6 dakika. 3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 8 dakika.

28. İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN GÖREV, YETKİ,SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK20 Temmuz 2013 CUMARTESİ Diğer sağlık personelinin çalışma süreleri–MADDE 19 a) 10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli veya tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışan başına yılda en az 35 dakika. b) Diğer işyerlerinden: 1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 6dakika. 2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 9dakika. 3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 12 dakika.

29. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ GÖREV, YETKİ,SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YÖNETMELİĞİ 11 Ekim 2013 – 28792 Sayılı R. G MADDE 6: Aynı Yönetmeliğin 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi aşağıdaki şekilde, ikinci fıkrasında geçen “1000” ibareleri “2000” olarak, üçüncü fıkrasında geçen “750” ibareleri “1500” olarak, dördüncü fıkrasında geçen “500” ibareleri “1000” olarak, beşinci fıkrasının ikinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

30. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ GÖREV, YETKİ,SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YÖNETMELİĞİ 11 Ekim 2013 – 28792 Sayılı R. G. MADDE 6: a) 10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışan başına yılda en az 60 dakika. b) Diğer işyerlerinden: 1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 6 dakika. 2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 8 dakika. 3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 12 dakika

31. D 10) Aşağıdaki cümlelerden yanlış olanı seçiniz? A) Sağlık eğitimi ve sağlığı geliştirme çalışmaları için işyerleri çok uygun ortamlardır. B) İşyerinde uygulanan bir egzersiz programı veya sigara kontrolü çalışmaları da benzeri yararlar sağlayabilir. C) işçiler işyerlerinde toplu olarak bulunduklarından, eğitim etkinliklerinin bu gruplara ulaştırılması olanağı yüksektir. D) İşyerlerinde sağlık eğitimi çalışmaları genel toplumda yapılacak benzeri etkinliklere göre daha başarısızdır.

32. Sağlık eğitimi ve sağlığı geliştirme çalışmaları için işyerleri çok uygun ortamlardır • İşyerlerinde işçiler toplu olarak bulunurlar ve yaşamlarının önemli bir bölümünü orada geçirirler • Her çalışan günde en az bir öğün yemeğini işyerinde yemektedir • İşyerindeki yemek programının sağlıklı olması bir yandan bir öğün yemeğin sağlıklı bir diyet şeklinde yenmesini sağlar, öte yandan işyerindeki yemek alışkanlığının kişinin evindeki yemek alışkanlığına, dolayısı ile genel yaşamına yansımasına olanak verir • İşyerinde uygulanan bir egzersiz programı veya sigara kontrolü çalışmaları da benzeri yararlar sağlayabilir

33. EĞİTİM • İşçiler işyerlerinde toplu olarak bulunduklarından, eğitim etkinliklerinin bu gruplara ulaştırılması olanağı yüksektir • İşyerlerinde sağlık eğitimi çalışmaları genel toplumda yapılacak benzeri etkinliklere göre daha başarılıdır

34. A 11) İşyerlerinde sağlığın geliştirilmesi çalışmalarında işyeri hekiminin yapabileceği genel sağlık eğitimi kapsamında olmayan eğitim konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Çevre ve iş sağlığı ilişkisi ile meslek hastalıkları B) Sağlıklı yaşam biçimi; beslenme ve egzersiz C) Aile planlaması ve kadın sağlığı D) Bulaşıcı hastalıklar ve korunma yolları

35. EĞİTİMLER • Genel sağlık eğitimi • İlkyardım eğitimi • İş hijyeni eğitimi • İş güvenliği eğitimi • Çalışma ilişkileri eğitimi

36. I. Genel Sağlık Eğitim Modülü Amaç: İşçilerin, genel (temel) sağlık ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarına yönelik değişimleri sağlamak Öğrenim Hedefleri: • Sağlığın tanımı ve sağlığı belirleyen nitelikler • İnsan vücudunun anatomik-fizyolojik yapısı ve fonksiyonları • Genel sağlık bilgisi, kişisel temizlik ve önemi • Bulaşıcı hastalıklar ve korunma yolları • Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve korunma yolları

37. I. Genel Sağlık Eğitim Modülü Öğrenim Hedefleri: • Bağışıklama • Sağlıklı yaşam biçimi; beslenme ve eksersiz • Aile planlaması • Kadın sağlığı • Çocuk sağlığı • Psikososyal sorunlar • Sigara ve sağlık • Kanserden korunma vb. Konularında bilgi, tutum ve doğru davranış kazanmalarını sağlamak.

38. C 12) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izleme, denetleme ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlama kimin yükümlülüğündedir? A) İşyeri Hekimi B) İş güvenliği uzmanı C) İşveren D) Fabrika müdürü

39. C 12) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izleme, denetleme ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlama kimin yükümlülüğündedir? A) İşyeri Hekimi B) İş güvenliği uzmanı C) İşveren D) Fabrika müdürü

40. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu MADDE 4 – İşverenin genel yükümlülüğü (1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede; a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar. b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.

41. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu MADDE 4 – İşverenin genel yükümlülüğü c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır. ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır. d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.

42. D 13) İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği’ne göre “işyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olaya ne denir? A) Hasarsız kaza B) Zararsız kaza C) Tehlikeli olay D) Ramak kala

43. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ 29.12.2012 Resmi Gazete Sayı: 28512 MADDE 4: Tanımlar d) Ramak kala olay İşyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olay

44. B 14) İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu karar oylamalarında oyların eşit çıkması halinde aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Oylama eşitlik bozulana kadar tekrarlanır B) Başkanın oyu kararı belirler C) Karar kura ile belirlenir D) Karar bir sonraki toplantıda tekrar oylanır

45. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULLARIHAKKINDA YÖNETMELİK Resmi Gazete Tarihi: 18.01.2013 Sayı:28532 MADDE 9 – Çalışma usulleri :(1) Kurul inceleme, izleme ve uyarmayı öngören bir düzen içinde ve aşağıdaki esasları göz önünde bulundurarak çalışır. d) Kurul, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile işveren veya işveren vekili başkanlığında toplanır ve katılanların salt çoğunluğu ile karar alır. Çekimser oy kullanılamaz. Oyların eşitliği halinde başkanın oyu kararı belirler. Çoğunluğun sağlanamadığı veya başka bir nedenle toplantının yapılmadığı hallerde durumu belirten bir tutanak düzenlenir.

46. B 15) Aşağıdaki ifadelerden doğru olan hangisidir? A) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alınması işverenin sorumluluğu kapsamında değildir. B) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alınması işverenin sorumluluğu kapsamındadır. C) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını azaltır. D) İşveren risk değerlendirmesi yapamaz, uzmanına yaptırır.

47. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu MADDE 4 – İşverenin genel yükümlülüğü (1) c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır. ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır. (2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz. (3) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını etkilemez. (4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz.

48. D 16) SGK istatistiklerine göre ülkemizde iş kazası sayılarının son 5 yıllık dağılımı incelendiğinde en çok sayıda iş kazası görülen sektör aşağıdakilerden hangisidir? A) Maden B) İnşaat C) Tekstil D) Metal

49. Dünyada İş Sağlığı ve Güvenliğinin Mevcut Durumu • AB ülkelerinde görülen meslek hastalıkları incelendiğinde (Grafik 5); 2004 yılı öncesi üye ülkelerde bildirimin nispeten iyi olduğu ancak 2004 yılından sonra topluluğa eklenen ülkelerle 2009 yılında AB ortalamasının aşağıya çekildiği gözlenmektedir. • Finlandiya gibi ülkelerin yüksek meslek hastalığı sayısına sahip olması, bu ülkelerin gelişmiş bir tanı koyma ve doğru bildirim sistemine sahip olması ile izah edilmektedir. • Ülkemiz ele alındığında ise, grafiklerde meslek hastalığı bakımından “çok iyi durumda” olduğumuz gibi yanlış bir kanıya varılması muhtemeldir. Oysa ülkemizde beklenen meslek hastalığı sayısı 43.000 ile 130.000 arasındadır. Bu durum ülkemizde meslek hastalıkları teşhisi ve bildirim sisteminin eksikliğiyle açıklanmaktadır.

50. Mayıs 2004 den önce AB Ülkeleri Grafik 5. Yeni Oluşan Meslek Hastalıklarının Dağılımı/100.000 (WHO-2005) TR